Inventing the American presidency - Kenneth C. Davis

Powstanie prezydentury w USA - Kenneth C. Davis

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Tłumaczenie: Alicja Wysokińska Korekta: Daniel Wróblewski

The Oval Office,

Gabinet owalny

Inauguration Day,

Inauguracja Prezydenta,

Rose Garden signings,

składanie podpisów w Ogrodzie Różanym,

and secret service agents

agenci Secret Service

with dark sunglasses and cool wrist radios.

w ciemnych okularach i z krótkofalówką.

For a moment, forget all of it.

Na chwilę o tym zapomnij.

Toss out everything you know about the President.

Zapomnij wszystko co wiesz o Prezydencie.

Now, start over.

Zacznijmy od początku.

What would you do if you had to invent the President?

Wyobraź sobie, że musisz utworzyć urząd Prezydenta.

That was the question facing the 55 men

To zadanie czekało na 55 mężczyzn

who got together in secret

którzy spotkali się, aby w tajemnicy

to draw up the plans for a new American government

powołać nowy rząd USA.

in the summer of 1787 in Philadelphia,

Było to latem, 1787 roku w Filadelfii,

in the same place where the Declaration of Independence

dokładnie tam gdzie 11 lat wcześniej

had been written eleven years earlier.

została podpisana Deklaracja Niepodległości.

Declaring independence had been risky business,

Ogłoszenie niepodległości było ryzykowne,

demanding ferocious courage

wymagało niezwykłej odwagi

that put lives and fortunes in jeopardy.

i wielu ofiar.

But, inventing a new government was no field day either,

Utworzenie rządu też jest nie lada sztuką,

especially when it's summer

zwłaszcza gdy jest lato,

and you're in scratchy suits,

a ty masz na sobie drapiące ubranie,

and the windows are closed

i nie możesz otworzyć okien,

because you don't want anybody

żeby nikt nie usłyszał

to hear what you are saying,

o czym mówicie,

and the air conditioning doesn't work

i gdy klimatyzacja nie działa,

because it won't be invented for nearly 200 years.

bo zostanie wymyślona za 200 lat.

And, when you don't agree on things,

A gdy będziecie się kłócić

it gets even hotter.

zrobi się jeszcze bardziej gorąco.

For the framers, the question they argued over most

Pisząc treść konstytucji,

while writing the Constitution

i tworząc trójpodział władzy w państwie

and creating three branches of government

najbardziej spierano się o jedną rzecz:

had to do with the executive department.

o władzę wykonawczą.

One man or three to do the job?

Czy władzę ma sprawować jedna osoba?

How long should he serve?

Jak długo będzie rządzić?

What would he really do?

Jakie będą jej obowiązki?

Who would pick him?

Kto ją wybierze?

How to get rid of him

Jak się jej pozbyć

if he's doing a bad job or he's a crook?

jeśli się nie sprawdzi?

And, of course, they all meant him,

Oczywiście to miał być 'on'

and he would be a white man.

w dodatku 'biały'.

The idea of a woman

Powołanie kobiety

or an African American, for instance,

lub Afroamerykanina

holding this high office

na to stanowisko

was not a glimmer in their eyes.

nie wchodziło w grę.

But the framers knew they needed

Wiedzieli tylko, że potrzebują kogoś,

someone who could take charge,

kto obejmie władzę nad krajem,

especially in a crisis, like an invasion or a rebellion,

zwłaszcza w czasie kryzysu, wojny, buntu

or negotiating treaties.

czy negocjacji.

Congress was not very good

Kongres nie był zbyt skuteczny

at making such important decisions

w podejmowaniu ważnych decyzji

without debates and delays.

bez długotrwałych debat.

But the framers thought America needed a man

Twórcy konstytucji potrzebowali człowieka

who was decisive and could act quickly.

który będzie umiał szybko podejmować decyzje.

They called it energy and dispatch.

Który będzie silny i zdecydowany.

One thing they were dead-set against:

Byli pewni jednego:

there would be no king.

nie będzie żadnego króla.

They had fought a war against a country with a monarch

Prowadzili już wojnę przeciw jednemu takiemu państwu

and were afraid that one man

i bali się, że jeden człowiek

with unchecked powers, in charge of an army,

z niekontrolowaną władzą

could take over the country.

przejmie panowanie w kraju.

Instead, they settled on a president

Zamiast tego, powołali urząd prezydenta

and laid out his powers in Article 2 of the Constitution.

i określili zakres jego władzy w Drugim Artykule Konstytucji.

But who would choose him?

Ale kto będzie go wybierał?

Not the people, they were too liable to be misled

Przecież nie ludzie,

as one framer worried.

których łatwo można zwieść.

Not the legislature, that would lead to cabal and factions.

Nie członkowie legislatury, którzy mogą spiskować lub dążyć do podziałów.

Got it: electors, wise, informed men

Ale uwaga: wyborcy, mądrzy, wykształceni ludzie,

who have time to make a good decision.

którzy podejmą dobrą decyzję.

And if they didn't produce a winner,

Jeśli nikogo nie wybiorą,

then the decision would go to one

wtedy to zadanie przypadnie

of the other branches of government, the Congress.

innemu organowi władzy - Kongresowi.

The House of Representatives would step in

Potem sprawą zajmie się Izba Reprezentantów

and make the choice,

i dokona wyboru.

which they did in 1801 and 1825.

Stało się tak w 1801 i 1825 roku.

In the long, hot summer of 1787,

W długie, gorące lato 1787 roku,

compromises were made to invent the presidency,

przy tworzeniu prezydentury doszło do pewnych ustaleń.

like counting slaves as 3/5 of a person,

Uznano niewolnika z 3/5 obywatela,

giving the President command of the army

przyznano Prezydentowi władzę nad armią,

but Congress the power to declare war,

a Kongresowi prawo do wypowiedzenia wojny

and unlimited four-year terms.

i 4 letnią kadencję.

Since then, some of those compromises have been amended

Od tego czasu, wiele ustaleń uległo zmianie,

and the men in office have sometimes been too strong or too weak.

a u władzy zasiadali różni ludzie, czasem za słabi lub za silni.

But, if you could start from scratch,

Ale, skoro zaczynamy od początku,

how would you redesign the Oval Office?

jakbyś zaprojektował Gabinet Owalny?