Can you solve the time traveling car riddle? - Dan Finkel

735,772 views ・ 2023-07-06

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Paweł Rewer Korekta: Ola Królikowska
00:06
Your time traveling has caused a few issues with the space-time continuum,
0
6878
4588
Twoje podróże w czasie spowodowały problemy w czasoprzestrzeni.
00:11
like your old high school bully, Riff, now ruling the future with an iron fist.
1
11716
4254
Łobuz z twojego liceum Riff rządzi teraz twardą ręką.
00:16
You and the professor have driven your hovering DeLorean back to the past
2
16137
4463
Razem z profesorem cofacie się w czasie DeLoreanem, aby naprawić swoje błędy.
00:20
to undo your own meddling.
3
20600
1793
00:22
But shortly after you fix your mistakes,
4
22685
2586
Ale nagle pojawia się kolejny DeLorean i zderza się z waszym.
00:25
another DeLorean appears and crashes into yours.
5
25271
3462
00:28
Out step older versions of you and the professor,
6
28858
3712
Wychodzą z niego starsze wersje ciebie i profesora.
00:32
who apparently had the same idea from somewhere else in the timeline.
7
32570
4254
Oni również wpadli na ten sam pomysł w innym miejscu na linii czasu.
00:36
The professors panic and explain that the universe could collapse
8
36949
3629
Profesorowie wpadają w panikę.
Mówią, że świat może się zawalić przez to, że jesteście w tym samym miejscu i czasie.
00:40
now that you’re both in the same time and place.
9
40578
2920
00:43
The only hope is to merge the time streams by having each version of you
10
43623
5005
Jedyna nadzieja to połączenie linii czasu.
Musicie równocześnie cofnąć się w czasie.
00:48
simultaneously time travel home.
11
48628
2627
00:51
You both have plenty of fuel,
12
51714
1835
Macie mnóstwo paliwa,
00:53
but the crash broke your chrono-stabilizing gyroscopes
13
53549
3462
ale zderzenie uszkodziło żyroskopy stabilizujące czas.
00:57
and your cars can only time travel under very specific circumstances.
14
57011
5172
Wasze auta mogą tylko podróżować w bardzo specyficznych okolicznościach.
01:02
Each of you will need to drive a mile south, then a mile east,
15
62308
3921
Każde z was będzie musiało przejechać milę na południe, potem na wschód,
01:06
and then a mile north to get the gyroscopes into temporal alignment.
16
66229
4921
a następnie na północ, aby żyroskopy były dobrze nastawione.
01:11
That would be easy,
17
71484
1460
Wydaje się proste,
01:12
except each calibration requires placing a portable time gate
18
72944
4462
tylko że na początku każdej trasy musicie umieścić bramę czasu.
01:17
at your starting point,
19
77406
1502
01:18
then driving into it at the precise end of your three mile drive without it moving.
20
78908
6632
Następnie macie w nią wjechać dokładnie na końcu waszej trasy.
01:25
Not only that, but your two time gates must be placed at least 100 miles apart
21
85915
5339
Ponadto obie bramy mają stać 100 mil od siebie,
01:31
so their signals don’t interfere.
22
91254
2460
aby ich sygnały się nie zakłócały.
01:34
In other words, you need to find two different locations where you can drive
23
94173
4380
Oznacza to, że musicie znaleźć miejsce,
01:38
a mile south, a mile east, and then a mile north
24
98553
3712
w którym będziecie mogli pojechać na południe, wschód i północ,
01:42
and end up exactly where you started.
25
102265
2669
a potem wrócić na początek.
01:45
The professors are about to show you where you can do this when they vanish,
26
105101
4129
Profesorowie mają właśnie pokazać, gdzie można to zrobić,
ale nagle znikają przez zachwianie linii czasu.
01:49
becoming victims of the collapsing timeline.
27
109230
2920
01:52
It’s up to you now:
28
112316
1252
Wszystko zależy od ciebie.
01:53
where can you place the time gates?
29
113568
2335
Gdzie umieścić bramy czasu?
01:55
Pause here to figure it out yourself. Answer in 3
30
115903
2670
[Zatrzymaj i rozwiąż samodzielnie. Odpowiedź za 3]
01:58
Answer in 2
31
118573
2752
[Odpowiedź za 2]
02:01
Answer in 1
32
121325
2378
[Odpowiedź za 1]
02:03
If the earth were flat, there would be no way to solve this riddle.
33
123995
3920
Gdyby Ziemia była płaska, tej zagadki nie dałoby się rozwiązać.
02:07
What you need is some way to use the sphericalness of the planet,
34
127915
4463
Potrzebne nam dane to kulistość planety, parę istotnych cech Ziemi
02:12
some of its notable features,
35
132378
1752
02:14
and the fact that lines of latitude aren’t really lines— they’re circles.
36
134130
5005
i fakt, że szerokości geograficzne nie są liniami tylko okręgami.
02:19
The equator is the biggest of these circles, but it doesn’t do much for you,
37
139760
4463
Równik jest największym z nich, jednak tobie nic to nie daje.
02:24
and you can’t even go south from the South Pole.
38
144223
2753
Z bieguna południowego nawet nie da się pojechać na południe.
02:27
But let's try the North Pole.
39
147226
1710
Spróbujmy na biegunie północnym.
02:29
When you go a mile south, you'll be on a circle that runs east west.
40
149020
4796
Na południu znajdziesz się w okręgu biegnącym ze wschodu na zachód.
02:33
After a mile east, you’re still on that same circle,
41
153941
3337
Na wschodzie nadal będziesz w tym samym okręgu,
02:37
so the final mile north brings you back to your starting point.
42
157278
3754
więc na północy wrócisz do miejsca startu.
02:41
Perfect.
43
161157
1001
Idealnie.
02:42
That’s one gate down, but where should you place the second?
44
162491
3504
Pierwsza brama załatwiona, ale gdzie ustawić drugą?
02:46
Well, the nice thing about circles is that if you travel on them far enough,
45
166162
4254
Jeśli będzie się jeździć po kręgu wystarczająco długo,
02:50
you come back to where you started.
46
170416
1710
wróci się tam, gdzie się zaczęło.
02:52
If there were a circle that had a circumference of one mile,
47
172376
3796
Gdyby okrąg miał obwód jednej mili, to działałoby wspaniale.
02:56
that would work marvelously.
48
176172
2169
02:58
You could drive south a mile to reach it, make the one mile rotation east,
49
178341
4296
Wystarczyłoby pojechać na południe,
wykonać obrót na wschód i wrócić do miejsca startu.
03:02
then go north a mile to return to where you started.
50
182637
2627
03:05
Such a circle does exist just north of the South Pole.
51
185598
4254
Taki krąg istnieje na północ od bieguna południowego.
03:10
To find your starting point,
52
190186
1501
Aby znaleźć miejsce startu, należy użyć wzoru na obwód okręgu.
03:11
you can use the standard formula for the circumference of a circle.
53
191687
3796
03:15
If you wanted to be absolutely precise,
54
195691
2378
Aby być bardziej precyzyjnym,
03:18
you could use an equation that takes into account
55
198069
2544
należy użyć wzoru uwzględniającego kulisty kształt Ziemi.
03:20
the roughly spherical shape of the Earth.
56
200613
2544
03:23
But an area this small is so close to being flat
57
203324
3170
Jednak ten mały obszar jest prawie płaski,
03:26
that the standard formula gives a solution within a fraction of an inch
58
206494
4212
więc wzór da rozwiązanie z dokładnością do ułamka cala odległości.
03:30
of the actual distance.
59
210706
1794
03:32
A circle with a one mile circumference has a radius of just under 0.16 miles,
60
212917
6256
Okrąg o obwodzie jednej mili ma promień mniejszy niż 0,16 mili.
03:39
so any point on the circle one mile north of that
61
219382
3253
Każdy punkt na północ od okręgu będzie odpowiedni dla bramy czasu.
03:42
will be suitable for your time gate.
62
222635
2169
03:45
In fact, there are other answers too:
63
225721
2127
Są też inne odpowiedzi.
03:47
start a little further south,
64
227848
1794
Jeśli zacznie się trochę dalej na południe,
03:49
and you could travel east around the Earth twice, three times, or more!
65
229642
4546
będzie można podróżować na wschód wokół Ziemi nawet kilka razy!
03:54
In theory, there are infinite possible starting points,
66
234522
3128
W teorii istnieje nieskończoność miejsc startowych,
03:57
but the circles get so tight that they aren't actually practical to drive.
67
237650
4129
ale okręgi stają się tak małe, że w praktyce nie da się nimi jeździć.
04:01
Everything’s getting a little weird
68
241988
2085
Wszystko staje się trochę dziwne, gdy dotrze się do miejsca startowego.
04:04
by the time you reach your starting points.
69
244073
2419
04:06
You drop the time gates, sync up with your doppelgänger,
70
246492
3128
Stawiacie bramki czasowe, synchronizujecie się ze swoim sobowtórem
04:09
and slam down the pedal.
71
249620
1627
i wciskacie pedał gazu.
04:11
You both reach 88mph just as you complete your three mile circuits,
72
251247
4838
Osiągacie prędkość 88 mil na godzinę, kończąc trzymilowe okrążenia.
04:16
merge the timelines, and save the universe.
73
256085
2920
Tak łączycie linie czasu i ratujecie wszechświat.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7