Mental Health Care That Disrupts Cycles of Violence | Celina de Sola | TED

Translator: Hiền Nguyễn Reviewer: My Den

There's a shocking statistic I want to share with you.

Có một thống kê rất bất ngờ mà tôi muốn chia sẻ với các bạn.

Latin America is home to only eight percent of the world’s population

Mỹ La-tinh là ngôi nhà của chỉ 8% dân số thế giới

but one third of its homicides.

nhưng 1/3 trong số đó là ngộ sát.

This is especially extreme in the Northern Triangle countries

Điều này đặc biệt căng thẳng ở các nước trong tam giác phía Bắc

of Honduras, Guatemala and El Salvador,

của Honduras, Guatemala và El Salvador,

where I'm from and where I live.

nơi tôi sinh ra và sinh sống.

Just imagine the impact that this kind of unrelenting violence can have

Hãy tượng tưởng những ảnh hưởng của loại bạo lực tàn nhẫn này có

on a person's health, productivity and well-being.

với tâm lý của một người, năng suất và sự tồn tại của họ.

Especially because we know that if we're exposed to violence,

Nhất là khi chúng tôi biết nếu chúng tôi bị tác động bởi bạo lực,

this can result in trauma.

sẽ dẫn đến chấn thương tâm lý.

And when that happens,

Và khi điều đó xảy ra,

our brain's stress response actually shuts down core functions

khả năng đối mặt với áp lực trong não sẽ tạm dừng các chức năng chính

like problem solving, critical thinking and emotional regulation.

như giải quyết vấn đề, tư duy phản biện và điều hòa cảm xúc.

And it elevates the ones that we need to protect ourselves and survive.

Và kích động các khả năng mà chúng ta cần để tự vệ và sinh tồn.

So this makes it really hard to learn to make decisions

Vậy nên rất khó để học cách đưa ra các quyết định

and even maintain relationships.

thậm trí là duy trì một mối quan hệ.

It can also increase our risks of lung and heart disease, diabetes,

Nó đồng thời sẽ gia tăng khả năng các bệnh về phổi, tim, tiểu đường,

anxiety and depression.

lo âu và trầm cảm.

So imagine what this can mean for entire communities

Hãy tưởng tượng điều này sẽ ra sao đối với toàn bộ cộng đồng

when almost everybody can be walking around

khi hầu hết mọi người đi bộ xung quanh

with unaddressed stress and trauma.

đều có những áp lực không tên và sang chấn.

Then picture what can happen as individual

Hình dung những gì có thể xảy ra khi chấn thương cá nhân

and collective trauma collide.

và tập thể va chạm.

To make matters worse,

Tệ hơn là,

we know that exposure to violence can lead to more violence.

chúng ta biết rằng tiếp xúc với bạo lực chỉ dẫn tới nhiều bạo lực hơn.

Research has shown that survivors of violence

Nghiên cứu cho thấy những người sống sót sau bạo lực

can be up to six times more likely

có khả năng gấp sáu lần

to either be involved in violence or be revictimized.

liên quan tới bạo lực hoặc trở thành nạn nhân lần nữa.

It's literally the definition of a vicious cycle.

Nó chính là định nghĩa của một vòng tròn luẩn quẩn.

The good news is we know that we can interrupt this cycle

Tin tốt là chúng ta biết chúng ta có thể phá vỡ vòng tròn này bằng cách

by addressing the underlying trauma with better access to mental health care.

để các chấn thương tâm lý tiềm ẩn tiếp xúc với chăm sóc sức khỏe tâm lý tốt hơn.

The only problem is

Vấn đề duy nhất là

access to mental health care in these communities

chăm sóc sức khỏe tâm lý ở các cộng đồng này

is virtually non-existent.

hầu như không tồn tại.

So just to give you an idea,

Để cho các bạn dễ hình dung,

in the United States,

ở Hoa Kỳ,

there are about 270 mental health care workers

có khoảng 270 nhân viên chăm sóc sức khỏe tâm thần

for every 100,000 people.

trong 100.000 người.

In Honduras, this drops to two.

Ở Honduras, tỉ lệ này giảm còn 2 người.

So we're left with this classic conundrum.

Vậy chúng ta còn lại một câu hỏi hóc búa.

We know how to help solve the problem,

Chúng ta biết cách để giải quyết nó,

but we don't have the resources to do it.

nhưng lại không có nguồn lực để thực hiện.

But what if we re-envision what or who these resources could be?

Nhưng nếu chúng ta hình dung xem cái gì hay đối tượng của nguồn lực này thì sao?

I think we should,

Tôi nghĩ chúng ta nên làm vậy,

because there are ways to flood communities

vì có rất nhiều cách để cộng đồng làm ngập

with access to mental health care.

với chăm sóc sức khỏe tâm lý.

It’s already being done, and it’s working.

Nó đã hoàn thiện rồi, và đang hoạt động.

And I want to tell you a little bit about how we're doing it at Glasswing.

Và tôi muốn chia sẻ chút với các bạn cách chúng tôi thực hiện ở Glasswing.

We're training thousands of existing government employees like teachers,

Chúng tôi đang huấn luyện hàng nghìn công nhân viên chức nhà nước như giáo viên

nurses, doctors and police officers

y tá, bác sĩ và cảnh sát

on trauma education and self-care.

kiến thức về sang chấn và chăm sóc sức khỏe.

We're essentially trying to create a whole core of lay mental health workers

Về cơ bản chúng tôi đang cố xây dựng một đội ngũ cốt lõi chăm sóc sức khỏe tâm thần

who are already serving on the front lines

những người đã làm việc ở tuyến đầu

and can therefore step in and buffer the impacts of violence and trauma

và vì thế có thể can thiệp và ngăn chặn tác động của bạo lực và sang chấn

on themselves and on the communities they serve.

với chính họ và cộng đồng mà họ phục vụ.

Chúng tôi huấn luyện nhân viên chăm sóc sức khỏe

We've trained health care workers

to be able to recognize the signs of trauma,

để có thể nhận ra dấu hiệu tâm lý,

to be able to help patients understand what they're experiencing

có thể giúp bệnh nhân hiểu rõ họ đang trải qua những gì

and equip them with tools to cope or refer them if they need it.

và cung cấp cho họ các dụng cụ để đối phó hoặc giới thiệu nếu họ cần.

We've actually seen that trauma-informed violence prevention work in hospitals

Chúng tôi đã thấy rằng công tác phòng chống bạo lực sang chấn ở các bệnh viện

can reduce the likelihood of revictimization by up to 30 percent.

có thể giảm khả năng trở thành nạn nhân lần nữa tới 30%.

(Applause)

(Vỗ tay)

In schools, we know that if children and adolescents

Trong các trường học, chúng ta biết học sinh và sinh viên

have access to a caring adult that can help them cope with stress,

có được sự quan tâm của người lớn sẽ giúp chúng đương đầu với áp lực,

their grades improve,

cải thiện điểm số,

their conduct improves and their resilience.

cải thiện hạnh kiểm và khả năng phục hồi.

And in our work with police,

Và đối với phía cảnh sát,

90 percent of the police we trained

90% cảnh sát chúng tôi huấn luyện

actually felt better able to regulate their emotions

thực sự cảm thấy tốt hơn với việc điều hòa cảm xúc của mình

and to deal with anxiety and fear.

và khi đối mặt với lo âu và sợ hãi.

Eighty percent even told us

80% còn nói với chúng tôi

that they felt better equipped to help their peers.

họ cảm thấy mình đủ khả năng để giúp đỡ đồng nghiệp.

I want to share a story with you.

Tôi muốn chia sẻ một câu chuyện.

Back in 2018, our Guatemala team was working in a community

Quay lại 2018, nhóm Guatemala chúng tôi làm việc với cộng đồng

with really high rates of crime, violence and stigma.

có tỉ lệ tội phạm, bạo lực và kỳ thị cao.

One of the schools we were working in

Một trường học mà chúng tôi làm việc

is actually a school where kids ended up

thực sự là nơi mà các bạn trẻ đến

if they got expelled or if they got in trouble.

khi họ bị đuổi học hoặc gặp rắc rối.

So that's why Walter, a 17-year-old student,

Đó là lí do Walter, một học sinh 17 tuổi,

was really surprised and a little confused, when Eluvia,

đã rất ngạc nhiên và hơi bối rối khi Eluvia,

one of our trauma-informed school coordinators,

một điều phối viên báo cáo sang chấn tâm lý học đường,

showed up to recruit him and his friends to work at the local primary school.

xuất hiện tuyển dụng em ấy và các bạn làm việc ở trường cấp một trong khu vực.

But Eluvia's from that community,

Nhưng Eluvia đến từ cộng đồng này,

and she knew that if she could empower a young man like Walter

và cô biết mình có thể trao quyền cho một thanh niên trẻ như Walter

to become involved and become a school coordinator,

để họ tham gia và trở thành một điều phối viên,

she could not only transform his life

cô ấy không chỉ thay đổi cuộc đời của cậu

but also the life of the kids he'd work with.

mà còn là của những đứa trẻ cậu ấy sẽ làm việc cùng.

So sure enough, a couple of weeks later,

Vậy nên hiển nhiên, vài tuần sau,

Walter was trained and leading a group of 20 little kids in a glee club.

Walter đã được huấn luyện và lãnh đạo một nhóm 20 bạn nhỏ trong câu lạc bộ glee.

He loved it.

Cậu ấy yêu điều này.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

He loved it so much that he continued to show up every week

Cậu ấy yêu điều này đến nỗi cậu ấy thường xuyên đến đây mỗi tuần

for over two years.

trong hơn hai năm.

But one afternoon,

Nhưng một buổi chiều nọ,

one of Walter's neighbors ran into the school screaming

một người hàng xóm của Walter chạy tới trường la hét

that Walter had to get home

rằng Walter phải trở về nhà

because his sister had been shot and killed.

bởi vì em gái cậu ấy đã bị bắn chết.

Walter sprinted out.

Walter chạy nhanh ra ngoài.

And as he described it to me,

Cậu ấy miêu tả cho tôi nghe rằng,

he felt his mind and body go numb.

cậu ấy cảm thấy cơ thể lẫn trí óc mình tê liệt.

Then he felt his heart start to race and his chest fill with rage.

Rồi cảm thấy trái tim cậu ấy đập không ngừng và lòng thì đầy căm phẫn.

He knew who had killed his sister.

Cậy ấy biết ai đã giết em gái mình.

And he ran up to his room to get a gun.

Rồi cậu ấy chạy vào phòng để lấy một khẩu súng.

Let me pause there for a sec.

Hãy để tôi tạm dừng một chút.

Do you remember what I told you a minute ago,

Các bạn còn nhớ điều tôi chia sẻ lúc nãy chứ,

about how violence can lead to more violence?

rằng bạo lực sẽ chỉ dẫn tới nhiều bạo lực hơn?

That could have been Walter.

Điều đó đã có thể là Walter.

But it wasn't.

Nhưng không phải.

Because he told me that when he pictured his mentor, Eluvia,

Bởi vì cậu ấy nói với tôi khi cậu ấy hình dung người cố vấn của cậu ấy, Eluvia,

and the little glee club kids finding out that their role model had killed someone,

và các bạn nhỏ ở câu lạc bộ glee biết được tấm gương của họ đã giết một người,

he put the gun down.

cậu ấy đặt chiếc súng xuống.

And that, that right there --

Và điều đó, chính điều đó--

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

is where the cycle of violence stopped.

là lúc vòng tròn bạo lực kết thúc.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

That's everything.

Đấy là mọi thứ.

I have other stories like Walter and Eluvia's.

Tôi vẫn còn nhiều các câu chuyện như Walter và Eluvia.

But to interrupt and to stop this epidemic of violence,

Nhưng để ngăn cản và đặt dấu chấm hết cho nạn bạo lực,

we need thousands more.

chúng ta cần hàng nghìn câu chuyện.

And there are great ways to do this that are replicable.

Và có rất nhiều cách tuyệt vời để nhân rộng chúng.

We know that we can provide more health care in communities

Chúng ta biết có thể cung cấp thêm dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho các cộng đồng

provided by regular people.

cung cấp bởi những người bình thường.

I’m talking about community, and I’m talking about systems change

Tôi đang nói về cộng đồng, tôi đang nói về sự thay đổi ở các hệ thống

at the same time.

trong cùng một lúc.

First, we train everybody in public schools,

Đầu tiên, ta có thể đào tạo những người ở trường công lập,

public hospitals, clinics and police precincts

ở bệnh viện công, các phòng khám và đồn cảnh sát về

on trauma, education and self care

chấn thương, giáo dục và chăm sóc bản thân

so they can better take care of themselves

để họ có thể chăm sóc mình tốt hơn

and also those that they serve understand trauma and manage it.

và cả những người họ phục vụ hiểu về chấn thương và cách đối phó chúng.

Then we train a subset as interventionists

Sau đó chúng ta sẽ đào tạo số lượng nhỏ những người can thiệp

so they can deal with emergencies,

để họ có thể xử lý lúc khẩn cấp,

providing crisis intervention and ongoing support.

cung cấp can thiệp khủng hoảng và liên tục hỗ trợ .

And then we train a subset of those interventionists as trainers

Và chúng ta có thể khiến số nhỏ những người can thiệp đó thành người đào tạo

so they can continue to train their peers

họ có thể tiếp tục đào tạo đồng nghiệp

and they can train other organizations

và đào tào các tổ chức khác

so we can have a growing network of trauma-informed services

sau đó chúng ta sẽ có một mạng lưới hoạt động thông báo về chấn thương

in each community.

trong mỗi cộng đồng.

The great thing is this model is scalable and it’s cost-effective,

Tuyệt nhất là khi mô hình này có thể mở rộng mà vẫn tiết kiệm,

because we're working within public systems

vì chúng ta làm việc trong hệ thống công cộng

with people that are already there.

với những người đã ở đấy từ đầu.

So really, we know that violence happens between people,

Vì thế, chúng ta biết bạo lực đang xảy ra giữa mọi người,

but so does healing.

nhưng hàn gắn cũng vậy.

That's where it starts.

Đó là điểm bắt đầu.

Chúng ta biết sức mạnh nằm ở con người, ở trong các mối quan hệ,

So we know the power lies in people, in relationships,

in a community healing itself.

trong một cộng đồng tự chữa lành.

One of my favorite quotes by Viktor Frankl in “Man’s Search for Meaning” is:

Môt đoạn trích yêu thích nhất của tôi từ ”Đi tìm đường sống” của Viktor Frankl :

"Between stimulus and response, there is a space.

“Giữa kích thích và phản ứng, có một khoảng trống.

In that space is our power to choose our response.

Trong khoảng trống đó là khả năng lựa chọn phản ứng của chúng ta.

And in our response lies our growth and our freedom."

Và nằm trong phản ứng đó chính là sự phát triển và sự tự do của chúng ta.”

Our goal is to literally infiltrate the space

Mục tiêu của chúng ta là tìm được khoảng trống

in between violent stimulus and response,

nằm giữa kích thích và phản hồi với bạo lực,

with mental health knowledge and skills

với kiến thức và kỹ năng về chấn thương tâm lý

so that communities can pave their own way to healing and resilience.

để cộng đồng có thể tự tìm đường lối đi để chữa lành và phục hồi.

Thank you so much.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause and cheers)

(Vỗ tay và cổ vũ)