5 transformational policies for a prosperous and sustainable world | Johan Rockström

Translator: Take Ichiru Reviewer: Nhu PHAM

In 2015, we saw two fantastic, hopeful breakthroughs for humanity.

Năm 2015, ta đã chứng kiến hai bước đột phá tuyệt vời cho nhân loại.

First, the adoption of the Sustainable Development Goals,

Đầu tiên, việc áp dụng các Mục tiêu Phát triển Bền vững (MTPTBV),

the collective, universal plan for humanity

các kế hoạch quy mô lớn cho nhân loại

chống lại nạn đói,

to eradicate hunger,

[promote] good economic development and good health,

[thúc đẩy] phát triển kinh tế và sức khỏe,

within global environmental targets.

nằm trong các mục tiêu về môi trường.

Secondly, after 21 years of negotiations,

Thứ hai, sau 21 năm đàm phán,

we adopted the legally binding Paris Agreement,

ta đã thông qua Thỏa thuận Paris, về mặt pháp lý,

all nations in the world keeping global warming under two degrees Celsius,

tất cả các quốc gia phải giữ sự nóng lên toàn cầu dưới 2 độ C,

aiming at 1.5 degrees Celsius.

nhắm đến mức 1,5.

Today, three years down the line, we're still in the hand-waving business.

Hôm nay, sau ba năm, ta vẫn chưa đạt được hiệu quả mong muốn.

Now, I think it's time to step back one step

Tôi nghĩ đã đến lúc lùi lại

and recognize that I wonder if the world leaders really knew what they signed

và tự hỏi liệu các nhà lãnh đạo thế giới có thực sự hiểu những gì đã ký

at the General Assembly three years ago.

tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ba năm trước.

These are universal, aspirational, transformational goals

Đây là những mục tiêu phổ quát, tham vọng, thay đổi toàn diện

for inclusive, prosperous humanity on a stable earth system.

sự thịnh vượng chung của nhân loại trên trái đất.

But there are underlying problems.

Nhưng cũng có những vấn đề tiềm ẩn.

We have inherent contradictions between these goals,

Đó là những mâu thuẫn vốn có giữa các mục tiêu này,

where there's the risk of pursuing one favored goal at the expense of others.

trong đó, là nguy cơ theo đuổi mục tiêu ưa thích bằng chi phí của nước khác.

Take, for example, Goal 8, on decent work and economic growth.

Lấy ví dụ về Mục tiêu thứ 8, về công việc tốt và tăng trưởng kinh tế.

If we continue doing that by exploiting natural resources

Nếu tiếp tục khai thác tài nguyên thiên nhiên

and burning fossil fuels,

và sử dụng nhiên liệu hóa thạch,

it will be impossible to reach Goal 13.

sẽ không thể đạt được Mục tiêu thứ 13.

Three years down the line, we simply must admit

Ba năm sau, đơn giản phải thừa nhận rằng

we're seeing limited action to really, really address this

những hành động của ta là hạn chế để có thể thực sự giải quyết chúng

as an inclusive, collective, universal package.

một cách đầy đủ, tập thể và phổ quát.

Now, this requires us to step back one step.

Điều này đòi hỏi ta phải lùi lại một bước.

I think we have to ask ourselves some hard questions:

Tôi nghĩ ta phải hỏi khó bản thân:

Do we have any chance of accomplishing the Sustainable Development Goals by 2030?

Liệu còn có cơ hội hoàn thành Mục tiêu Phát triển Bền vững trước 2030?

Liệu có thực sự đáng để đánh đổi

Are there actually inherent trade-offs

that are not compatible with our current development paradigm?

điều không phù hợp với mô hình phát triển hiện tại của ta?

But are there, perhaps, synergies where we can really accelerate change?

Nhưng sự hợp sức của chúng ta có thực sự thúc đẩy thay đổi?

And is it really a people-planet agenda,

Và liệu đó có phải là bảng đánh giá con người - trái đất

really taking seriously the social and economic aspirational goals

xem trọng các mục tiêu về khát vọng xã hội và kinh tế

within the life-support systems on earth?

trong việc hỗ trợ sự sống trên hành tinh này?

Now, citizens across the world have started to recognize

Bây giờ, công dân toàn cầu đã bắt đầu nhận ra rằng

that we're facing global rising environmental risks;

ta đang đối mặt với sự gia tăng về thảm họa môi trường;

in fact, that a stable planet is a prerequisite

Một hành tinh ổn định là điều kiện tiên quyết

to have good human well-being on earth.

để có được hạnh phúc cho con người trên Trái đất.

We need to define a safe operating space on a stable earth system,

Ta cần xác định vùng triển khai an toàn trên hệ thống Trái đất ổn định

and the planetary boundary framework was introduced

trong khuôn khổ ranh giới hành tinh

đã được cộng đồng khoa học giới thiệu năm 2009.

by the scientific community in 2009

to do exactly that.

Nó đã được chấp nhận rộng rãi trên thế giới

It has now been widely embraced across the world

in policy, business and communities

trong chính sách, kinh doanh và xã hội

as a framework for sustainable development

như khuôn khổ cho sự phát triển bền vững trong Kỷ Nhân sinh.

in the Anthropocene.

This slide really shows the framework with the nine environmental processes

Slide này cho thấy khuôn khổ với chín quy trình môi trường

that regulate the stability of the earth system,

điều chỉnh sự ổn định trong hệ thống trái đất,

providing a safe operating space,

tạo nên một vùng triển khai an toàn,

where we'll have a high chance of having good human well-being

nơi ta có cơ hội cao đạt được hạnh phúc

cả sự thịnh vượng và công bằng cho con người.

and prosperity and equity.

If we move into the yellow zone, we enter a dangerous uncertainty zone;

Ở vùng màu vàng, ta sẽ đi vào vùng nguy hiểm không ổn định;

and into the red, we have a high likelihood of crossing tipping points

và màu đỏ, khả năng cao là vượt điểm giới hạn,

that could take us irreversibly away from the ability of the earth system

vượt qua khả năng phục hồi của Trái đất

to provide social and economic well-being for humanity.

để cung cấp phúc lợi xã hội và kinh tế cho nhân loại.

Now, we can today, scientifically, quantify these boundaries,

Giờ, ta có thể, một cách khoa học, định lượng các ranh giới này,

providing us a stable earth system for humanity.

để có được một giá trị Trái đất ổn định cho nhân loại.

Nhưng ta phải vượt lên trên nó

But we have to go beyond this

and recognize the Sustainable Development Goals --

và chấp nhận các Mục tiêu Phát triển Bền vững

if we really want to seriously accomplish them --

nếu thực sự muốn đạt được

must now occur within this safe operating space.

thì lúc này, phải thực hiện chúng trong vùng an toàn này.

We need to achieve SDGs within PBs.

Chúng ta cần đạt được MTPTBV trong Ranh giới Hành tinh (RGHT).

But dear friends, not even this is enough.

Nhưng thưa các bạn, điều này thậm chí là không đủ.

We need to recognize that the Sustainable Development Goals

Cần nhận ra rằng các Mục tiêu Phát triển Bền vững

is 12 years away.

đã có cách đây 12 năm.

It's only a milestone.

Đó chỉ là cột mốc.

It is the bull's-eye that we need to go through

Đó là mục tiêu mà ta cần đạt được

and zoom ourselves towards transformations

và hướng về sự thay đổi

where we can have a good future for all co-citizens on earth,

để có một tương lai tốt đẹp cho tất cả con người trên Trái đất,

nine billion plus,

hơn chín tỷ người

within a stable earth system in 2050 and beyond.

trong một vùng Trái đất ổn định vào năm 2050 và hơn thế nữa.

This is a quest,

Đây là một nhiệm vụ,

and in order to really explore this and not have only opinions about it,

và để thực sự khám phá nó, không chỉ dừng lại ở quan điểm,

we gathered the scientific community, the best thinkers and modelers

chúng tôi đã tập hợp giới khoa học, nhà tư tưởng, nhà cải cách

and started to develop a completely new complex systems dynamic model,

và bắt đầu phát triển mô hình động lực hệ thống phức tạp hoàn toàn mới,

the Earth-3 model,

mô hình Earth-3,

building on models that have been around for the last 50 years.

được xây dựng trên mô hình đã tồn tại trong 50 năm qua.

And here it is.

Và nó đây.

This is a fantastic piece of work.

Một tác phẩm tuyệt vời.

This has a climate module, a biosphere module, a global economic model;

Nó có một mô-đun về khí hậu, sinh quyển và kinh tế toàn cầu;

it has algorithms, it has the whole room of fantastic accomplishments.

Nó có thuật toán và toàn bộ những thành tựu tuyệt vời.

This is what turns us scientists on.

Nó khiến các nhà khoa học phấn khích.

(Laughter)

(Tiếng cười)

I mean, this is just a beautiful piece of work?

Ý tôi là, chỉ là một tác phẩm đẹp thôi sao?

And I'd just love to spend the whole evening walking this through with you,

Tôi muốn dành cả buổi tối để nói cho bạn nghe về nó,

but I'll make you disappointed.

nhưng tôi sẽ làm bạn thất vọng.

I cannot do that.

Tôi không thể làm được.

In fact, the only thing I can do with you is just to assure you

Trên thực tế, điều duy nhất tôi có thể làm chỉ là đảm bảo

that this is the first time it's done.

rằng đây là lần đầu tiên nó được thực hiện.

Nobody has ever tried to really analytically combine

Không một ai từng thực sự cố gắng kết hợp phân tích

the Sustainable Development Goals with planetary boundaries.

Mục tiêu Phát triển Bền vững với ranh giới hành tinh.

And we were able to find patterns and really convergent trends

Và chúng tôi đã tìm thấy mô hình và xu hướng hội tụ,

cho ta rất nhiều niềm tin vào khả năng của con người

that gives us a lot of confidence in our ability to now project

trong việc lên kế hoạch phát triển kinh tế,

economic development,

resources use from water, food and energy,

các tài nguyên từ nước, thực phẩm và năng lượng,

population growth, income per person,

tăng trưởng dân số, thu nhập bình quân đầu người,

yet along these consistent and systemic pathways.

theo những hướng nhất quán và hệ thống.

So, it's the first time we have a robust opportunity

Thế nên, đây là lần đầu tiên ta có cơ hội mạnh mẽ

to really explore the futures of ability of attaining the SDGs within PBs.

để khám phá tương lai của khả năng đạt được MTPTBV trong RGHT.

Now, how do we do this?

Bằng cách nào?

Well, look at this.

Nhìn này.

Here, you have the data coming from the real world,

Ở đây, bạn có những dữ liệu thực tế,

calibrated from 1970-2015:

được điều chỉnh từ 1970-2015:

100,000 data points around the world,

100.000 điểm dữ liệu toàn cầu,

building on seven regions' ability,

xây dựng trên khả năng của bảy vùng,

of really picking on all these Sustainable Development Goals.

dựa trên tất cả các Mục tiêu Phát triển Bền vững này.

Now, one example of how we calibrated this,

Một ví dụ về cách hiệu chỉnh,

here you have [data] for Sustainable Development Goals

đây bạn có [dữ liệu] cho các Mục tiêu Phát triển Bền vững

on eradicating poverty, health, education and food.

về xóa đói giảm nghèo, y tế, giáo dục và thực phẩm.

And here you have in the bubbles the seven regions of the world,

Và đây, bạn có trong vòng tròn bảy vùng của thế giới,

how they move up until 2015 in our empirical observations

chúng sẽ phát triển thế nào cho đến năm 2015

in relation to GDP per capita,

trong mối liên quan với GDP bình quân đầu người,

giving these universal convergent trends,

với những xu hướng hội tụ phổ quát này,

which enabled us to create regressions

điều này cho phép ta tạo sự hồi quy

that could make us able to do simulations into the future,

giúp mô phỏng tương lai cho đến năm 2050

all the way until 2050,

showing the ability along the lines here to attain the SDGs.

cho thấy xu hướng dọc theo các đường ở đây để đạt MTPTBV.

Now, this gave us the opportunity of doing several scenarios,

Điều này cho ta cơ hội thực hiện một số tình huống,

testing different possible futures:

thử nghiệm các tình huống khác nhau trong tương lai:

business as usual, global transformations,

như kinh doanh, biến đổi toàn cầu,

investment schemes in business, different governance options,

phương án đầu tư vào kinh doanh, lựa chọn quản trị khác nhau,

policies, finance --

chính sách, tài chính

really, to explore what the future can look like

để khám phá những viễn cảnh

in our ability to attain the SDGs within PBs.

về khả năng đạt được MTPTBV trong RGHT của chúng ta.

And the results, I can tell you, really surprised us.

Và kết quả làm chúng tôi ngạc nhiên.

And this will be the first time it's shown.

Đây sẽ là lần đầu tiên nó được công bố.

It should actually not even be referenced outside of this room.

Thực sự không nên phổ biến bên ngoài căn phòng này.

Now, it actually is presented along two axes.

Bây giờ, nó được trình bày dọc theo hai trục.

The y-axis here shows our ability to stay within planetary boundaries.

Trục y ở đây cho thấy khả năng của ta trong Ranh giới Hành tinh.

The higher up, the closer you are to the safe operating space.

Càng lên cao, bạn càng gần vùng an toàn.

On the x-axis are the Sustainable Development Goals;

Trên trục x là các Mục tiêu Phát triển Bền vững;

the further to the right, the more of the SDGs we fulfill.

càng về bên phải, càng nhiều mục tiêu đạt được.

We all want to be in the upper right-hand corner,

Tất cả chúng ta đều muốn ở góc trên bên phải,

the safe and just world for the future.

thế giới an toàn và công bằng cho tương lai.

Now, the point you see there is 1980.

Giờ, điểm bạn thấy là năm 1980.

We were in a situation where we actually were in a safe operating space

Chúng ta đã ở trong vùng hoạt động an toàn

but not meeting so many of the SDGs.

nhưng không đạt nhiều MTPTBV.

Here's the trend up until 2015.

Đây là xu hướng cho đến năm 2015.

So this is the conventional world,

Vì vậy, đây là thế giới thông thường,

which is actually delivering on an increasing number of SDGs,

với số lượng mục tiêu ngày càng tăng,

lifting millions of people out of poverty,

đưa hàng triệu người thoát nghèo

but doing it at the expense of the safe operating space on earth.

nhưng trả giá bằng chi phí cho vùng an toàn của Trái đất.

Now, this is the scenario business as usual, into the future.

Bây giờ, đây là kịch bản thường trực, trong tương lai.

If we just move on as today,

Nếu tiếp tục như ngày hôm nay,

we will be able to deliver on some of the SDGs,

ta sẽ có thể đạt được một số mục tiêu

but we'll do it at the expense of the stability of the earth system.

nhưng trả giá bằng chi phí cho sự ổn định của Trái đất.

Giờ, giả như ta đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế,

Now, what if we go faster on economic growth

and really ally on one percent increase per year of income

và mỗi đồng minh giúp ta tăng 1%/năm trong thu nhập

and an even tripling of the world economy by 2050?

thậm chí, gấp ba lần trong nền kinh tế thế giới vào năm 2050?

That would give us the following trajectory.

Điều đó sẽ giúp chúng ta đi theo quỹ đạo.

We would, yes, go a little bit further on SDG accomplishments,

Ta sẽ đạt được nhiều thành tựu MTPTBV hơn

but still at the expense of the risk of destabilizing the planet.

nhưng vẫn phải trả giá cho nguy cơ gây bất ổn hành tinh.

Nhưng giả như chúng ta đặt mục tiên khó hơn?

But what if we really go harder?

What if we increase our ability to deliver on our promises by 30 percent

Điều gì sẽ xảy ra nếu tăng khả năng đảm bảo cam kết lên 30%

across all sectors in society,

trên tất cả các lĩnh vực trong xã hội,

from climate to our trade agreements?

từ khí hậu đến các hiệp định thương mại?

A harder scenario would take us a little bit better,

Một viễn cảnh khó hơn sẽ đưa ta vươn lên hơn một chút,

but still, we're failing on the SDGs,

nhưng vẫn thất bại với MTPTBV,

and we are not accomplishing a safe operating space for humanity.

và không đạt được một vùng an toàn cho nhân loại.

So this really led us to a quite disappointing conclusion,

Và điều này dẫn ta đến một kết cục thất vọng,

rằng ta sẽ, ngay cả khi chọn viễn cảnh thông thường

that we will actually, even if we go conventional futures, fail on the SDGs

về việc đạt mục tiêu và vượt qua Ranh giới Hành tinh.

and transgress planetary boundaries.

We need some radical thinking.

Chúng ta cần suy nghĩ cấp tiến.

We need to go into a transformative, disruptive future,

Cần hướng đến một tương lai biến đổi, đột phá,

where we start thinking outside of the box.

nơi ta bắt đầu suy nghĩ bên ngoài chiếc hộp.

The modeling and engagement and dialogues enable us to identify

Mô hình hóa, sự tham gia, đàm phán đã cho phép chúng tôi xác định

five transformations that could actually potentially take us there.

năm thay đổi thực sự có khả năng đưa ta đến đó.

The first one is to cut emissions by half every decade

Việc đầu tiên là giảm một nửa lượng khí thải mỗi thập kỷ

along the scientific pathway to Paris,

dọc theo con đường khoa học đến Paris,

doubling investments in renewable energy,

tăng gấp đôi đầu tư vào năng lượng tái tạo,

creating a global energy democracy,

tạo ra một nền dân chủ năng lượng toàn cầu,

allowing us to meet several of the SDGs.

cho phép ta đạt được một số mục tiêu.

The second is a rapid shift towards sustainable food systems,

Thứ hai là chuyển đổi nhanh sang hệ thống thực phẩm bền vững,

investing one percent per year in sustainable intensification

đầu tư 1% mỗi năm vào tăng cường bền vững

and really moving towards implementing and investing in solutions

và hướng tới thực hiện và đầu tư vào các giải pháp

that we already have available today.

sẵn có ngày hôm nay.

The third is really to shift our development paradigm

Thứ ba là chuyển đổi mô hình phát triển,

and learn from many of the developing countries

và học hỏi từ nhiều quốc gia đang phát triển

that have moved very fast.

đã tiến bộ rất nhanh.

What if we could have an economic growth such as in China,

Điều gì sẽ xảy ra nếu ta đạt tăng trưởng kinh tế như Trung Quốc,

while doing it within the environmental parameters

nhưng vẫn nằm trong vùng các tham số môi trường

of an ecological civilization?

của một nền văn minh sinh thái?

Fourth, a redistribution of wealth.

Thứ tư, tái phân phối của cải.

What if we could [agree] that the richest 10 percent

Điều gì sẽ xảy ra nếu ta [đồng ý] rằng 10% người giàu nhất

could not allow themselves to amass more than 40 percent, maximum,

không được phép tích lũy tối đa hơn 40%,

of national incomes --

thu nhập quốc dân

a drastic redistribution of wealth,

một sự tái phân phối của cải mạnh mẽ,

reforming the ability of equity across regions?

cải cách khả năng công bằng giữa các vùng?

And finally, fifth, a radical increase in more education, health,

Và cuối cùng, thứ năm, nâng cao triệt để trong giáo dục, y tế,

access to work, contraception,

tiếp cận công việc, tránh thai,

investing largely in women across the world,

đầu tư nhiều vào phụ nữ trên toàn cầu,

allowing us to deliver on SDGs on gender, inequality,

cho phép ta đạt được các MTPTBV về giới tính, bất bình đẳng,

economics and urban development.

kinh tế và phát triển đô thị.

Now, if we would push ourselves across all these five --

Bây giờ, nếu ta hướng đến thực hiện tất cả năm điều này

we tested this, and it would give us an amazing journey

[đã thử nghiệm], và nó sẽ cho ta một hành trình tuyệt vời

towards the safe and just operating space on earth.

hướng tới vùng hoạt động an toàn trên Trái đất.

Nó cho ta thấy rằng ngay cả một người bảo thủ, dựa trên kinh nghiệm,

It shows us that even with a conservative, empirically based,

complex system dynamics model,

mô hình động lực về hệ thống phức tạp,

we are at a state where we can actually think of transformations

ta đang ở trong giai đoạn có thể nghĩ về sự biến đổi

over the next 12 years and beyond

trong 12 năm tới và hơn thế,

that can take us up into the safe operating space

điều có thể đưa ta vào vùng hoạt động an toàn

and deliver on aspirational social and economic goals.

và hoàn thành các mục tiêu về kinh tế và xã hội đầy tham vọng.

This is actually quite uplifting,

Điều này thực sự khá đáng mừng,

despite the fact that we're not moving along this trajectory.

dù thực tế, ta không đi theo quỹ đạo này.

So, in summary:

Vì vậy, tóm lại:

we now, three years into the operational delivery on the SDGs,

ta bây giờ, ba năm sau khi triển khai hoạt động về MTPTBV,

must draw a line

phải vẽ một đường

and conclude that we're not delivering on our promises,

và kết luận rằng ta không thể hoàn thành như lời hứa,

and not only that, we're running the risks

và không chỉ vậy, ta đang gặp rủi ro

of future generations having an even tougher ability,

khiến thế hệ sau có ít khả năng đạt được chúng

because of the risk of pushing the earth system beyond tipping points.

bởi nguy cơ đẩy hệ thống Trái đất vượt quá điểm giới hạn.

In fact, we are facing even a risk of a hothouse earth,

Trên thực tế, ta đang đối mặt với nguy cơ về 'Trái Đất nóng',

where we will undermine and create geopolitical instabilities

nơi ta làm suy yếu và tạo ra những bất ổn địa chính trị

that could actually make life even more tough

khiến cuộc sống của hàng tỷ người

for billions of people on earth.

trở nên khó khăn hơn.

This, in all honesty, really, really scares me.

Điều này, với tất cả sự trung thực, thực sự làm tôi sợ.

But that's also why I'm standing here tonight,

Nhưng đó cũng là lý do tôi đứng đây tối nay,

because the window of success is still open.

vì vẫn còn lối đến thành công.

The earth system is still resilient.

Hệ thống Trái đất vẫn kiên cường.

She is still providing us with ecosystem services and functions

Nó vẫn đang cung cấp các dịch vụ chức năng sinh thái

that can allow us a transition back into a safe operating space.

cho phép ta trở về vùng hoạt động an toàn.

But we need radically different thinking.

Nhưng ta cần phải suy nghĩ khác đi.

We need to see this as an incredible wake-up call

Cần phải xem đây là một hồi chuông cảnh tỉnh

và cũng là một cơ hội để thay đổi,

but also an opportunity for transformative change,

where we shift gears

sang số

and really start thinking of the SDGs as a transformative agenda

và bắt đầu nghĩ về MTPTBV như kế hoạch thay đổi

within a safe operating space on earth.

trong vùng hoạt động an toàn trên Trái đất.

In other words, we can build a safe and just world.

Nói cách khác, ta có thể xây dựng một thế giới an toàn và công bằng.

We just have to really, really get on with it.

Chỉ cần ta thực sự hòa hợp với nó.

Và hãy cùng làm điều đó. Xin cảm ơn.

And let's do it. Thank you.

(Applause)

(Vỗ tay)