Adam Grant: What frogs in hot water can teach us about thinking again | TED

Transcriber:

Translator: Quyen Phan Reviewer: Khanh Do-Bao

You might have heard that if you drop a frog in a pot of boiling water,

Bạn hẳn đã nghe rằng nếu bỏ con ếch vào nồi nước nóng,

it will jump out right away,

nó sẽ nhảy ra ngay,

but if you put it in lukewarm water, and then slowly heat it up,

nhưng nếu bạn bỏ nó vào nồi nước ấm, rồi từ từ đun nước,

the frog won't survive.

con ếch sẽ bị luộc chín.

The frog's big problem is that it lacks the ability to rethink the situation.

Vấn đề lớn của con ếch là nó thiếu khả năng xét lại tình hình.

It doesn’t realize that the warm bath is becoming a death trap --

Nó không nhận ra nước ấm đang trở thành một cái bẫy chết chóc,

until it’s too late.

cho đến khi quá trễ.

Humans might be smarter than frogs,

Con người có thể thông minh hơn ếch,

but our world is full of slow-boiling pots.

nhưng thế giới này có đầy những cái “nồi đun nước.”

Think about how slow people were to react to warnings about a pandemic,

Hãy nghĩ tới những người chậm ứng phó với dịch bệnh,

climate change or a democracy in peril.

với biến đổi khí hậu hay nền dân chủ đang lụi tàn.

We fail to recognize the danger

Chúng ta đã không thể nhận ra hiểm nguy

because we're reluctant to rethink the situation.

bởi vì ta không sẵn lòng suy xét lại tình hình thực tại.

We struggle with rethinking in all kinds of situations.

Chúng ta gặp khó khăn trong việc nhận định mọi loại tình hình.

We expect our squeaky brakes to keep working,

Ta mong cái phanh xe cùn vẫn hoạt động tốt

until they finally fail on the freeway.

cho đến khi nó hỏng ngay trên đường cao tốc.

We believe the stock market will keep going up,

Ta tin thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục tăng,

even after we hear about a real-estate bubble.

kể cả khi ta nghe tin về bong bóng bất động sản.

And we keep watching "Game of Thrones" even after the show jumps the shark.

Và ta tiếp tục xem phim “Trò chơi ngai vàng”

ngay cả khi bộ phim bắt đầu giảm chất lượng.

Rethinking isn't a hurdle in every part of our lives.

Suy xét lại tình hình không phải là rào cản trong mọi mặt cuộc sống.

We're happy to refresh our wardrobes and renovate our kitchens.

Ta cảm thấy vui khi làm mới tủ quần áo và sửa lại căn bếp của mình.

But when it comes to our goals, identities and habits,

Nhưng đối với mục tiêu, danh tính và thói quen của mình,

we tend to stick to our guns.

ta lại muốn giữ vững lập trường.

And in a rapidly changing world, that's a huge problem.

Trong một thế giới thay đổi không ngừng, đây là một vấn đề.

I'm an organizational psychologist.

Tôi là một nhà tâm lý học doanh nghiệp.

It's my job to rethink how we work, lead and live.

Công việc của tôi là suy xét lại cách con người làm việc, dẫn dắt và sống.

But that hasn't stopped me from getting stuck in slow-boiling pots,

Nhưng điều đó không ngăn được việc tôi bị kẹt trong “nồi nước sôi”,

so I started studying why.

nên tôi bắt đầu nghiên cứu lý do.

I learned that intelligence doesn't help us escape;

Tôi nhận ra rằng trí thông minh không giúp ta thoát chết;

sometimes, it traps us longer.

đôi khi nó lại làm ta mắc kẹt lâu hơn.

Being good at thinking can make you worse at rethinking.

Trí thông minh khiến cho việc suy xét lại tình hình của bạn kém đi.

There's evidence that the smarter you are,

Nhiều minh chứng cho rằng bạn càng thông minh,

the more likely you are to fall victim to the "I'm not biased" bias.

bạn lại càng dễ trở thành nạn nhân của thành kiến “Tôi đâu có thiên vị”.

You can always find reasons

Bạn luôn tìm thấy lý do

to convince yourself you're on the right path,

để thuyết phục bản thân đang đi đúng hướng,

which is exactly what my friends and I did on a trip to Panama.

đó chính là điều tôi và vài người bạn đã làm trong chuyến đi Panama.

I worked my way through college,

Tôi vừa học đại học vừa đi làm,

and by my junior year, I'd finally saved enough money to travel.

và đến năm ba, tôi đã đủ tiền đi du lịch.

It was my first time leaving North America.

Đó là lần đầu tiên tôi rời khỏi Bắc Mỹ.

I was excited for my first time climbing a mountain,

Lần đầu được leo núi, tôi rất phấn khích,

actually an active volcano, literally a slow-boiling pot.

thực ra là một ngọn núi lửa còn hoạt động, đúng nghĩa “một nồi nước đang sôi.”

I set a goal to reach the summit and look into the crater.

Tôi đặt mục tiêu leo tới đỉnh để nhìn vào trong miệng núi.

So, we're in Panama,

Vậy là chúng tôi ở Panama,

we get off to a late start,

khởi hành trễ,

but it's only supposed to take about two hours to get to the top.

và cho là chỉ mất hai tiếng để leo tới đỉnh.

After four hours, we still haven't reached the top.

Sau bốn tiếng đồng hồ, chúng tôi vẫn chưa tới được đỉnh.

It's a little strange that it's taking so long,

Tôi thấy hơi lạ là sao lại tốn nhiều thời gian đến vậy,

but we don't stop to rethink whether we should turn around.

nhưng chúng tôi không dừng lại để suy nghĩ có nên quay lại không.

We've already come so far.

Chúng tôi đã đi quá xa rồi.

We have to make it to the top.

Nhất định phải lên được đỉnh.

Do not stand between me and my goal.

Đừng có mà ngăn cản tôi.

We don't realize we've read the wrong map.

Chúng tôi không nhận ra là đã dò sai bản đồ.

We're on Panama's highest mountain,

Khi leo ngọn núi cao nhất ở Panama,

it actually takes six to eight hours to hike to the top.

thực ra phải mất sáu đến tám tiếng mới đi tới đỉnh.

By the time we finally reach the summit,

Đến lúc chúng tôi tới được đỉnh,

the sun is setting.

thì mặt trời đã lặn.

We're stranded, with no food, no water, no cell phones,

Chúng tôi đi lạc, không thức ăn, không nước uống, không điện thoại,

and no energy for the hike down.

và không còn sức lực leo xuống.

There's a name for this kind of mistake,

Loại sai lầm này có một tên gọi,

it's called "escalation of commitment to a losing course of action."

đó là “sự gắn bó leo thang với hành động sai lầm.”

It happens when you make an initial investment of time or money,

Điều này xảy ra khi bạn bước đầu đầu tư thời gian hay tiền bạc,

and then you find out it might have been a bad choice,

và rồi bạn nhận ra, có lẽ việc đó là sai lầm,

but instead of rethinking it, you double down and invest more.

nhưng thay vì suy xét lại tình hình, bạn lại cố sức đầu tư thêm.

You want to prove to yourself and everyone else

Bạn muốn chứng tỏ với bản thân và mọi người rằng

that you made a good decision.

bạn đã đưa ra quyết định đúng.

Escalation of commitment

Sự gắn bó leo thang này

explains so many familiar examples of businesses plummeting.

giải thích cho rất nhiều trường hợp kinh doanh thua lỗ tương tự.

Blockbuster, BlackBerry, Kodak.

Các nhãn hiệu như Blockbuster, Blackberry, Kodak,

Leaders just kept simmering in their slow-boiling pots,

các nhà lãnh đạo cứ nhúng mình vào “nồi nước đang sôi từ từ”

failing to rethink their strategies.

để rồi thất bại trong việc suy xét lại tình hình.

Escalation of commitment

Sự gắn bó leo thang này

explains why you might have stuck around too long in a miserable job,

giải thích tại sao bạn mắc kẹt quá lâu với công việc khiến bạn khổ sở,

why you've probably waited for a table way too long at a restaurant

tại sao bạn có lẽ phải chờ bàn quá lâu ở nhà hàng

and why you might have hung on to a bad relationship

và tại sao bạn cố níu kéo mối quan hệ độc hại

long after your friends encouraged you to leave.

rất lâu sau khi bạn bè khuyên bạn nên từ bỏ.

It's hard to admit that we were wrong

Thật khó để công nhận là ta đã sai

and that we might have even wasted years of our lives.

và có lẽ đã lãng phí nhiều năm cuộc đời.

So we tell ourselves,

Thế nên ta tự bảo mình,

"If I just try harder, I can turn this around."

“Nếu cố gắng hơn, mình có thể vượt qua được thôi.”

We live in a culture that worships at the altar of hustle

Chúng ta đang sống trong một nền văn hoá tôn thờ sự hối hả

and prays to the high priest of grit.

và tôn thờ tính kiên trì.

But sometimes, that leads us to keep going

Nhưng đôi khi, điều đó khiến ta cứ tiếp tục

when we should stop to think again.

khi ta nên dừng lại để suy xét lại tình hình.

Experiments show that gritty people

Các thí nghiệm chỉ ra những người kiên trì

are more likely to overplay their hands in casino games

dễ quá tay hơn khi chơi đánh bạc

and more likely to keep trying to solve impossible puzzles.

và dễ tiếp tục kiên trì giải các câu đố không lời giải.

My colleagues and I have found

Đồng nghiệp và tôi nhận thấy

that NBA basketball coaches

các huấn luyện viên bóng rổ NBA

who are determined to develop the potential in rookies

kiên quyết đào tạo những tân binh tiềm năng

keep them around much longer than their performance justifies.

và giữ tân binh lâu hơn dù họ không còn chơi giỏi nữa.

And researchers have even suggested

Các nhà nghiên cứu thậm chí cho rằng

that the most tenacious mountaineers are more likely to die on expeditions,

những nhà leo núi kiên trì nhất rất dễ qua đời trong cuộc hành trình,

because they're determined to do whatever it takes to reach the summit.

vì họ bất chấp tất cả để leo đến đỉnh cao.

In Panama, my friends and I got lucky.

Tại Panama, tôi và bạn tôi thật may mắn làm sao!

About an hour into our descent,

Trong khoảng một tiếng xuống núi,

a lone pickup truck came down the volcano

một chiếc xe bán tải cũng đang di chuyển xuống,

and rescued us from our slow-boiling pot.

cứu chúng tôi khỏi “nồi nước đang từ từ sôi.”

There's a fine line between heroic persistence and stubborn stupidity.

Có một ranh giới rõ rệt giữa anh hùng gan góc và kẻ cố chấp ngu ngốc.

Sometimes the best kind of grit

Đôi khi, sự kiên trì tuyệt vời nhất

is gritting your teeth and packing your bags.

là nghiến chặt răng rồi bỏ cuộc quay về.

"Never give up" doesn't mean "keep doing the thing that's failing."

“Không bỏ cuộc” không có nghĩa là “Tiếp tục ngay chuyện thất bại.”

It means "don't get locked into one narrow path,

mà nó có nghĩa là “đừng để mắc kẹt vào một con đường hẹp,

and stay open to broadening your goals.

hãy cởi mở với việc nới rộng mục tiêu.”

The ultimate goal is to make it down the mountain,

Mục đích cuối cùng là đi được xuống núi,

not just to reach the top.

chứ không chỉ leo được lên đỉnh.

Your goals can give you tunnel vision, blinding you to rethinking the situation.

Mục tiêu khiến tầm nhìn ta hẹp cứng nhắc, làm mờ mắt bạn khi suy xét tình hình.

And it's not just goals that can cause this kind of shortsightedness,

Và không chỉ mục tiêu mới có thể làm hạn hẹp tầm nhìn của bạn,

it's your identity too.

danh tính của bạn cũng thế.

As a kid, my identity was wrapped up in sports.

Khi còn bé, danh tính của tôi là ham mê thể thao.

I spent countless hours shooting hoops on my driveway,

Tôi dành rất nhiều thời gian tập úp rổ ngoài sân nhà

and then I got cut from the middle school basketball team, all three years.

và sau đó tôi bị loại khỏi đội bóng rổ trường cấp hai, cả ba năm.

I spent a decade playing soccer, but I didn't make the high school team.

Tôi dành cả thập kỉ chơi đá bóng, nhưng lại không được kết nạp

vào đội bóng trung học.

At that point, I shifted my focus to a new sport, diving.

Vào thời điểm đó, tôi chuyển qua một môn thể thao mới: lặn.

I was bad,

Tôi lặn dở tệ,

I walked like Frankenstein, I couldn't jump,

tôi bước đi như Frankenstein, tôi không nhảy được,

I could hardly touch my toes without bending my knees,

tôi hầu như không thể chạm vào ngón chân nếu không uốn cong đầu gối,

and I was afraid of heights.

và tôi sợ độ cao.

But I was determined.

Nhưng tôi rất kiên quyết.

I stayed at the pool until it was dark,

Tôi ở lại hồ bơi cho đến khi trời tối,

and my coach kicked me out of practice. (Laughs)

và thầy thì đuổi tôi ra khỏi nhà thi đấu. (Cười)

I knew that the seeds of greatness are planted in the daily grind,

Tôi biết rằng hạt giống của sự thành công ươm mầm khi bạn nỗ lực từng ngày,

and eventually, my hard work paid off.

và cuối cùng, tôi đã nhận được thành quả xứng đáng.

By my senior year, I made the All-American list,

Vào năm thứ ba, tôi có tên trong danh sách vận động viện

and I qualified for the Junior Olympic Nationals.

và tôi đủ điều kiện cho giải Olympic Thiếu niên Quốc gia.

I was obsessed with diving.

Tôi mê mẩn môn lặn.

It was more than something I did, it became who I was.

Nó còn hơn cả những gì tôi đã làm, nó trở thành một phần của tôi.

I had a diving sticker on my car,

Tôi dán hình người lặn trên xe của mình,

and my email address was “diverag at aol.com.”

và địa chỉ mail của tôi là “[email protected].” (AG người lặn)

Diving gave me a way to fit in and to stand out.

Lặn đã giúp tôi hòa nhập và trở nên nổi bật.

I had a team where I belonged and a rare skill to share.

Tôi có một nhóm bạn thân thiết, và sở hữu một kỹ năng hiếm có.

I had people rooting for me and control over my own progress.

Tôi có nhiều người ủng hộ và tự kiểm soát được sự tiến bộ của mình.

But when I got to college,

Nhưng khi tôi học đại học,

the sport that I loved became something I started to dread.

môn thể thao tôi yêu thích bấy lâu lại trở nên đáng sợ.

At that level,

Ở cấp độ đại học,

tôi không thể đánh bại những thợ lặn tài năng hơn

I could not beat more talented divers by outworking them.

bằng việc nỗ lực hơn họ.

I was supposed to be doing higher dives,

Tôi đáng lẽ nên lặn sâu hơn,

but I was still afraid of heights,

nhưng tôi vẫn sợ độ cao

and 6am practice was brutal.

và bài luyện tập vào 6 giờ sáng thật kinh hoàng.

My mind was awake, but my muscles were still asleep.

Tâm trí tôi rất tỉnh táo, nhưng cơ bắp thì vẫn còn buồn ngủ.

I did back smacks and belly flops

Tôi tập nhảy ngược và xoay tròn

and my slow-boiling pot this time was a freezing pool.

và “nồi nước đang sôi” của tôi khi đó là cái hồ bơi lạnh cóng.

There was one question, though, that stopped me from rethinking.

Có một câu hỏi đã ngăn cản tôi suy xét lại.

"If I'm not a diver, who am I?"

“Nếu không là một thợ lặn, thì tôi là ai?”

In psychology, there's a term for this kind of failure to rethink --

Trong tâm lý học, có một thuật ngữ mô tả sự thất bại trong việc suy xét lại,

it's called "identity foreclosure."

đó là “nhận dịnh danh tính.”

It's when you settle prematurely on a sense of who you are

Đó là khi bạn sớm cảm nhận được rằng bản thân mình là ai

and close your mind to alternative selves.

và không chấp nhận những khả năng khác.

You've probably experienced identity foreclosure.

Có lẽ bạn đã trải qua nhận định danh tính rồi đấy.

Maybe you were too attached

Có thể bạn bám quá chặt

to an early idea of what school you'd go to,

vào những dự định ban đầu như mình sẽ học trường nào,

what kind of person you'd marry,

mình sẽ kết hôn với mẫu người nào,

or what career you'd choose.

hoặc sự nghiệp của mình sẽ ra sao.

Foreclosing on one identity is like following a GPS

Xác định sớm cá tính hệt như việc theo dấu GPS,

that gives you the right directions to the wrong destination.

nó chỉ hướng cho bạn đến một điểm đến sai lầm.

After my freshman year of college, I rethought my identity.

Sau khi năm nhất đại học kết thúc, tôi suy xét lại danh tính của mình.

I realized that diving was a passion,

Tôi nhận ra rằng môn lặn là đam mê,

not a purpose.

không phải đích đến.

My values were to grow and excel,

Giá trị của tôi là phát triển và nổi bật,

and to contribute to helping my teammates grow and excel.

và góp phần giúp đội của mình phát triển và nổi bật.

Grow, excel, contribute.

Phát triển, nổi bật, đóng góp.

I didn't have to be a diver to grow, excel and contribute.

Tôi không cần phải trở thành thợ lặn để được phát triển, nổi bật, đóng góp.

Research suggests that instead of foreclosing on one identity,

Nghiên cứu cho rằng thay vì mặc định danh tính của mình,

we're better off trying on a range of possible selves.

tốt hơn ta nên thử thách bản thân ở nhiều lĩnh vực.

Retiring from diving

Bỏ nghề thợ lặn

freed me up to spend the summer doing psychology research

giúp tôi tự do trải nghiệm mùa hè qua việc nghiên cứu tâm lý

and working as a diving coach.

và làm công việc huấn luyện viên lặn.

It also gave me time to concentrate on my dorkiest hobby,

Tôi còn có thêm thời gian tập trung vào thú vui ngớ ngẩn:

performing as a magician.

một nhà ảo thuật gia.

I'm still working on my sleight of hand.

Tôi vẫn có thể biểu diễn vài trò ma thuật đấy.

Opening my mind to new identities opened new doors.

Mở mang đầu óc với những danh tính mới đã mở ra những cơ hội mới cho tôi.

Research showed me that I enjoyed creating knowledge,

Nghiên cứu chỉ ra rằng tôi thích thú với việc tạo ra kiến thức

not just consuming it.

chứ không chỉ thu nạp.

Coaching and performing

Huấn luyện và biểu diễn

helped me see myself as a teacher and an entertainer.

giúp tôi nhận ra bản thân mình chính là thầy giáo và nhân vật giải trí.

If that hadn't happened,

Nếu điều đó không xảy ra,

I might not have become a psychologist and a professor,

tôi đã không trở thành nhà tâm lý học và giảng viên,

and I probably wouldn't be giving this TED talk.

và có lẽ tôi đã không được quay video TED này.

See, I'm an introvert,

Bạn thấy đấy, tôi sống nội tâm,

and when I first started teaching, I was afraid of public speaking.

và khi bắt đầu đi dạy, tôi sợ phải nói trước đám đông.

I had a mentor, Jane Dutton,

Cố vấn của tôi, Jane Dutton,

who gave me some invaluable advice.

đã cho tôi vài lời khuyên quý giá.

She said, "You have to unleash your inner magician."

Cô ấy nói rằng: “Bạn phải giải phóng đam mê ảo thuật của bản thân.”

So I turned my class into a live show.

Vì vậy, tôi biến lớp học của mình thành buổi biểu diễn.

Before the first day, I memorized my students' names and backgrounds,

Trước ngày dạy đầu tiên, tôi ghi nhớ tên và hoàn cảnh của các em học sinh,

and then, I mastered my routine.

sau đó, tôi đã làm chủ thói quen của mình.

Those habits served me well.

Những thói quen ấy giúp tôi hoàn thiện mình.

I started to relax more and I started to get good ratings.

Tôi bắt đầu nhẹ nhõm hơn và có nhiều phản hồi tốt.

But just like with goals and identities,

Nhưng hệt như mục tiêu và danh tính,

the routines that help us today

những thói quen giúp đỡ ta hôm nay

can become the ruts we get trapped in tomorrow.

lại có thể trở thành những cái bẫy vào ngày hôm sau.

One day, I taught a class on the importance of rethinking,

Một ngày nọ, tôi dạy về tầm quan trọng của việc suy xét lại,

and afterward, a student came up and said,

sau đó, một em học sinh bước đến và nói,

"You know, you're not following your own principles."

“Thầy biết không, thầy đang không đi theo nguyên tắc của bản thân.”

Người ta nói phản hồi là một món quà,

They say feedback is a gift,

but right then, I wondered, "How do I return this?"

nhưng khi đó, tôi tự hỏi: “Vậy tôi đáp trả bằng cách nào?”

(Takes a breath)

(Hít thở)

I was teaching the same material, the same way, year after year.

Tôi dạy tài liệu và phương pháp y hệt nhau

năm này qua năm nọ.

I didn't want to give up on a performance that was working.

Tôi không muốn từ bỏ cách làm đang còn hiệu quà.

I had my act down.

Tôi hiểu rõ công việc của mình.

Even good habits can stand in the way of rethinking.

Ngay cả thói quen tốt cũng cản trở việc suy xét lại.

There's a name for that too.

Có một cái tên cho điều đó.

It's called "cognitive entrenchment,"

Đó là “sự cố thủ nhận thức”:

where you get stuck in the way you've always done things.

bạn bị mắc kẹt kiểu làm mà bạn mọi khi vẫn làm.

Just thinking about rethinking made me defensive.

Mới nghĩ tới việc nghĩ lại vấn đề mà tôi đã trở nên phòng thủ.

And then, I went through the stages of grief.

Sau đó, tôi bước vào giai đoạn đau buồn.

I happened to be doing some research on emotion regulation at the time,

Tôi tình cờ làm vài nghiên cứu về điều chỉnh cảm xúc vào thời điểm đó,

and it came in handy.

bảng này trở nên có ích.

Although you don't always get to choose the emotions you feel,

Mặc dù không phải lúc nào bạn cũng có quyền chọn lựa cảm xúc,

you do get to pick which ones you internalize

nhưng bạn có thể chọn cái nào nên ghi nhớ

and which ones you express.

và cái nào thể hiện ra bên ngoài.

I started to see emotions as works in progress,

Tôi bắt đầu có xúc cảm mỗi khi công việc trên đà tiến bộ,

kind of like art.

hệt như nghệ thuật.

If you were a painter,

Nếu là một họa sĩ,

you probably wouldn't frame your first sketch.

bạn có lẽ không lồng kiếng bản phác thảo đầu tiên.

Your initial feelings are just a rough draft.

Những cảm xúc ban đầu chỉ là bản nháp sơ sài.

Khi nhìn ra được ngữ cảnh, bạn có thể suy xét và sửa đổi

As you gain perspective, you can rethink and revise what you feel.

những gì mình cảm nhận.

So that's what I did.

Đó là những gì tôi làm.

Instead of defensiveness, I tried curiosity.

Thay vì cố phòng thủ, tôi thử dùng tính tò mò.

I wondered, "What would happen if I became the student?"

Tôi tự hỏi: “Sẽ ra sao nếu mình là học sinh?”

I threw out my plan for one day of class,

Tôi bỏ hết kế hoạch giảng dạy một ngày,

and I invited the students to design their own session.

và mời học sinh tự thiết kế buổi học của họ.

The first year, they wrote letters to their freshman selves,

Năm đầu tiên, họ viết thư cho bản thân ở năm nhất đại học

about what they wish they’d rethought or known sooner.

về những điều họ ước được suy nghĩ lại hoặc biết sớm hơn.

The next year, they gave passion talks.

Năm kế tiếp, họ có những buổi tọa đàm về đam mê.

They each had one minute to share

Mỗi học sinh có một phút để chia sẻ

something they loved or cared about deeply.

về những gì họ thực sự yêu thích và quan tâm.

And now, all my students give passion talks

Và bây giờ, tất cả học sinh của tôi đều có những buổi nói chuyện về đam mê

to introduce themselves to the class.

để giới thiệu bản thân với cả lớp.

I believe that good teachers introduce new thoughts

Tôi tin rằng người thầy tốt đưa ra những tư duy mới,

but great teachers introduce new ways of thinking.

còn người thầy tuyệt vời đưa ra những cách nghĩ mới.

But it wasn't until I ceded control that I truly understood

Nhưng mãi đến khi tôi giao quyền kiểm soát, tôi mới hiểu được rằng

how much my students had to teach one another,

học trò của tôi dạy nhau tốt đến đâu,

cũng như dạy cả tôi.

and me.

Ever since then,

Kể từ đó,

I put an annual reminder in my calendar to rethink what and how I teach.

mỗi ngày, tôi nhắc bản thân phải xem lại mình dạy những gì và dạy ra sao.

It's a checkup.

Đó là sự kiểm điểm.

Just when you go to the doctor for an annual checkup

Hệt như khi bạn đi khám bác sĩ định kì

when nothing seems to be wrong,

ngay cả khi cơ thể vẫn khỏe mạnh,

you can do the same thing in the important parts of your life.

bạn có thể làm điều tương tự với những khía cạnh quan trọng trong cuộc đời.

A career checkup to consider how your goals are shifting.

Suy xét lại sự nghiệp để xem mục tiêu của bạn đang thay đổi ra sao.

A relationship checkup to re-examine your habits.

Suy xét lại mối quan hệ để điều chỉnh thói quen của bạn.

An identity checkup to consider how your values are evolving.

Suy xét lại danh tính để xem giá trị của bạn đang phát triển thế nào.

Rethinking does not have to change your mind --

Suy xét lại không có nghĩa là bạn phải thay đổi tư duy,

it just means taking time to reflect

chỉ là dành thời gian suy ngẫm

and staying open to reconsidering.

và giữ tâm trí cởi mở hơn với việc suy nghĩ lại.

A hallmark of wisdom

Dấu hiệu của sự thông thái

is knowing when to grit and when to quit,

là biết khi nào nên cố gắng, khi nào nên buông bỏ,

when to throw in the towel on an old identity

khi nào nên từ bỏ một danh tính cũ

and dive into a new one,

và dấn thân vào danh tính mới,

when to walk away from some old habits and start scaling a new mountain.

khi nào nên từ bỏ vài thói quen cũ và bắt đầu leo một đỉnh núi mới.

Your past can weigh you down,

Quá khứ có thể trở thành gánh nặng,

and rethinking can liberate you.

nhưng việc suy xét lại sẽ giải phóng bạn.

Rethinking is not just a skill to master personally,

Suy xét lại không chỉ là một kỹ năng cho các việc cá nhân,

it's a value we need to embrace culturally.

đó là một giá trị văn hóa mà ta cần đón nhận.

We live in a world that mistakes confidence for competence,

Chúng ta sống trong một thế giới nhầm tưởng sự tự tin với sự hiểu biết,

that pressures us to favor the comfort of conviction

ép ta chọn sự thoải mái khi tin vào điều gì đó

over the discomfort of doubt,

thay vì sự khó chịu của sự nghi ngại,

that accuses people who change their minds of flip-flopping,

hoặc buộc tội những người thay đổi ý kiến là lươn lẹo

when in fact, they might be learning.

trong khi thực tế, họ chỉ đang học hỏi.

So let's talk about how to make rethinking the norm.

Cùng bàn xem làm thế nào để việc suy xét lại trở thành quy chuẩn.

We need to invite it and to model it.

Chúng ta cần kêu gọi và làm gương.

A few years ago,

Vài năm trước,

một số sinh viên của chúng tôi ở Wharton thách thức các giảng viên làm điều đó.

some of our students at Wharton challenged the faculty to do that.

They asked us to record

Họ yêu cầu chúng tôi ghi hình

our own version of Jimmy Kimmel's Mean Tweets.

phiên bản riêng của clip phảnn ứng với những lời độc địa cùng Jimmy Kimmel.

We took the worst feedback we'd ever received

Chúng tôi đọc phản hồi tệ nhất từng nhận

on student course evaluations,

trong phần đánh giá của học sinh

and we read it out loud.

và phải lên đọc thật to.

Angela Duckworth: “It was easily one of the worst three classes I’ve ever taken...

Angela Duckworth: “Rõ ràng đây là ba lớp học tệ nhất mà tôi từng học,

one of which the professor was let go after the semester.”

một trong số đó, giảng viên đã bị sa thải sau học kỳ.”

Mohamed El-Erian: “The number of stories you tell

Mohamed El-Erian: “Những câu chuyện thầy kể

give ‘Aesop’s Fables’ a run for its money.

chắc sẽ khiến Ngụ ngôn Aesop gãi đầu gãi tai đấy.

Less can be more.”

Ngắn gọn mới chất lượng.”

Ouch.

Ui da.

Adam Grant: “You’re so nervous

Adam Grant: “Thầy cứ hay hồi hộp,

you’re causing us to physically shake in our seats.”

thầy làm chúng em muốn run theo rồu đây này.”

(Laughs)

(Cười)

Mae McDonnell: “So great to finally have a professor from Australia.

Mae McDonnell: “Tuyệt quá! Cuối cùng cũng được học giảng viên từ Úc.

You started strong but then got softer.

Ban đầu, cô thật nghiêm khắc, nhưng sau đó lại yếu đi.

You need tenure, so toughen up with these brats.”

Cô cần thời gian, hãy cứng rắn hơn với lũ nhóc này.

I'm from Alabama.

Ủa, tôi đến từ Alabama mà.”

Michael Sinkinson: “Prof Sinkinson acts all down with pop culture

Michael Sinkinson: “Thầy Sinkinson ra vẻ thích văn hóa đại chúng

but secretly thinks Ariana Grande is a font in Microsoft Word.”

nhưng thầm nghĩ Ariana Grande là phông chữ trong Microsoft Word.”

(Laughs)

(Cười)

AG: After I show these clips in class,

Sau khi trình chiếu những clip này trên lớp,

students give more thoughtful feedback.

học sinh đưa ra nhiều phản hồi sâu sắc hơn.

They rethink what's relevant.

Họ suy xét lại những gì liên quan.

They also become more comfortable telling me what to think,

Họ cũng thoải mái hơn khi chia sẻ việc nên suy xét lại cái gì,

because I'm not just claiming I'm receptive to criticism.

bởi vì tôi không chỉ nói suông tôi tiếp thu những lời chỉ trích.

I'm demonstrating that I can take it.

Tôi chứng minh tôi có thể chịu chỉ trích được.

We need that kind of openness in schools,

Ta cần những sự cởi mở như vậy trong trường học,

in families, in businesses, in governments, in nonprofits.

gia đình, việc kinh doanh, chính phủ, các tổ chức phi lợi nhuận.

A couple of years ago, I was working on a project for the Gates Foundation,

Vài năm trước, khi thực hiện một dự án của Quỹ Bill Gates,

tôi cho rằng các nhà lãnh đạo có thể thử ghi hình

and I suggested that leaders could record their own version of Mean Tweets.

khi đọc những tweet chê bai về mình.

Melinda Gates volunteered to go first,

Melinda Gates tự nguyện thực hiện trước,

and one of the points of feedback that she read

và một trong những phản hồi cô ấy đọc

said "Melinda is like Mary effing Poppins.

nói rằng: “Melinda giống như Mary Poppins vậy.

Practically perfect in every way."

Hầu như hoàn hảo về mọi mặt.”

And then, she started listing her imperfections.

Và sau đó, cô ấy liệt kê ra những khuyết điểm của mình.

People at the Gates Foundation who saw that video

Những người trong quỹ Bill Gates đã xem video

ended up becoming more willing

trở nên quyết tâm hơn

to recognize and overcome their own limitations.

trong việc nhìn nhận và vượt qua giới hạn của bản thân.

They were also more likely to speak up about problems and solutions.

Họ còn dũng cảm lên tiếng giải quyết vấn đề và đưa ra giải pháp.

What Melinda was modeling was confident humility.

Melinda là tấm gương về Khiêm tốn - Tự tin.

Confident humility is being secure enough in your strengths

Khiêm tốn - Tự tin là việc tự tin về những ưu điểm của bản thân

to acknowledge your weaknesses.

đủ để thừa nhận những khuyết điểm.

Tin rằng cách tốt nhất để chứng minh bản thân

Believing that the best way to prove yourself is to improve yourself,

là vượt lên chính mình,

hiểu rằng các nhà lãnh đạo yếu kém phớt lờ những lời chỉ trích

knowing that weak leaders silence their critics

and make themselves weaker,

điều đó chỉ khiến họ càng yếu kém,

while strong leaders engage their critics and make themselves stronger.

trong khi các nhà lãnh đạo tài ba công nhận những lời chê bai

để hoàn thiện bản thân.

Confident humility gives you the courage to say "I don't know,"

Khiêm tốn - Tự tin giúp bạn dũng cảm nói rằng: “Tôi không biết”,

instead of pretending to have all the answers.

thay vì giả vờ như biết rõ mọi câu trả lời,

To say "I was wrong," instead of insisting you were right.

hoặc nói rằng: “Tôi đã sai”, thay vì khăng khăng cho mình là đúng,

It encourages you to listen to ideas

giúp bạn lắng nghe những ý kiến

that make you think hard,

khiến bạn suy ngẫm nhiều,

not just the ones that make you feel good,

chứ không chỉ là những lời nịnh nọt,

and to surround yourself with people who challenge your thought process,

và kết bạn với những người thách thức khả năng suy xét của bạn,

not just the ones who agree with your conclusions.

chứ không chỉ người đồng ý với kết luận từ bạn.

And sometimes, it even leads you to challenge your own conclusions,

Và đôi khi, điều đó còn giúp bạn thử thách những quyết định

like with the story about the frog that can't survive the slow-boiling pot.

hệt như câu chuyện về con ếch không thể sống sót trong nồi nước đang sôi.

I found out recently that's a myth.

Gần đây, tôi nhận thấy câu chuyện trên là chuyện kể, không thật.

If you heat up the water,

Nếu bạn đun nước,

the frog will jump out as soon as it gets uncomfortably warm.

con ếch sẽ nhảy ra ngay khi nước trở nên quá nóng.

Of course it jumps out, it's not an idiot.

Dĩ nhiên nó sẽ nhảy ra, nó đâu có ngốc.

The problem is not the frog, it's us.

Vấn đề không nằm ở con ếch, mà là chúng ta.

Once we accept the story as true, we don't bother to think again.

Chỉ khi thừa nhận câu chuyện đó là đúng, ta không phiền khi phải suy xét lại.

What if we were more like the frog,

Điều gì sẽ xảy ra nếu ta là con ếch,

ready to jump out if the water gets too warm?

liệu ta sẽ nhảy ra nếu nước trở nên quá nóng chứ?

We need to be quick to rethink.

Hãy suy xét thật nhanh nào!

Thank you.

Cảm ơn.