The Simple Solution to Fast Fashion | Josephine Philips | TED

Translator: Minh Nguyễn Reviewer: Nguyen Minh

I'd like to take you all back to the late 1950s in Sierra Leone.

Tôi muốn đưa tất cả các bạn trở lại cuối những năm 1950 ở Sierra Leone.

My 93-year-old grandmother is about my age.

Bà nội 93 tuổi của tôi khi đó trạc tuổi tôi.

She lives in Freetown.

Bà sống ở Freetown.

It is hot and she is beautiful.

Trời nóng nực còn bà thì nóng bỏng.

She goes to a market one day and she buys a yellow dress.

Một ngày nọ, bà đi chợ và mua một chiếc váy màu vàng.

It has stripes down it and an orange tie attached to the collar.

Nó có sọc và một chiếc cà vạt màu cam gắn vào cổ áo.

It is also beautiful.

Nó cũng đẹp.

My grandmother Isa is married to my grandfather, Harry,

Bà Isa của tôi đã kết hôn với ông tôi, Harry,

trong tất cả các trang phục của bà, bà thích chiếc váy này nhất

and this dress is the favorite of all her dresses

because it's shorter than the rest,

vì nó ngắn hơn những chiếc còn lại,

meaning he gets to see more of her legs.

nghĩa là ông thấy phần chân của bà nhiều hơn.

(Laughter)

(Cười)

She wears it a lot for herself and for him,

Bà thích mặc váy cho bản thân cũng như vì ông,

and she brings it with her in the 1960s when she comes to England.

và bà mang nó theo mình khi bà đến Anh vào những năm 1960.

Flash forward six decades

Sau sáu thập kỷ,

and I'm sitting with her in her room in the summer of 2018

tôi lại ngồi với bà trong căn phòng của bà vào mùa hè năm 2018

and she gives this dress to me,

rồi bà đưa chiếc váy này cho tôi,

entrusting me with its 60-year-long story.

giao phó cho tôi câu chuyện dài 60 năm của nó.

And in doing so, she teaches me an unshakable lesson

Và khi làm như vậy, bà dạy cho tôi một bài học vững chắc

about what it means to truly value what we own.

về ý nghĩa của việc thực sự coi trọng những gì chúng ta có.

That lesson meant everything to me.

Bài học đó rất ý nghĩa đối với tôi.

It meant everything when I went to work at a second-hand clothes tech company

Nó rất quan trọng khi tôi đi làm tại một công ty công nghệ quần áo cũ.

and it meant everything when I left to start my own startup, SOJO,

Nó cũng rất quan trọng khi tôi bỏ việc, khởi nghiệp, tạo nên SOJO,

a fashion-tech solution that's revolutionizing

một giải pháp công nghệ thời trang đang đổi mới

the clothing repair and tailoring industry.

ngành may và sửa chữa quần áo.

And it continues to mean everything here today.

Và, hiện tại, nó vẫn còn rất ý nghĩa.

Valuing clothes that we own is not the cultural norm.

Coi trọng quần áo mà chúng ta có không phải là chuẩn mực văn hóa.

I've grown up as part of the fast fashion generation,

Tôi đã lớn lên như một phần của thế hệ thời trang nhanh.

which is all about overconsumption and hyper disposability of clothing,

Nó nói về việc tiêu thụ và thải quần áo ra quá mức,

meaning we buy way too much

nghĩa là chúng ta mua quá nhiều rồi vứt nó đi mà không đắn đo.

and we throw it away without a second thought.

Hãy nghĩ rằng: “Ồ, tôi đã mặc chiếc áo trên Instagram rồi

Think, "Oh, I've worn that top on Instagram,

so I don't want to wear it again."

nên tôi không muốn mặc nó nữa”.

Or, "This shirt has ripped,

Hoặc: “Chiếc áo này đã bị rách, nên tôi sẽ bỏ và lấy một cái mới”.

so I'm going to chuck it and get a new one."

Hoặc: “Tôi đã có một cuộc hẹn vào thứ Sáu nên tôi sẽ mua một bộ trang phục mới”.

Or, "I've got a date lined up on Friday, so I'm going to buy a new outfit."

This is how we've been taught to engage with our clothes.

Đây là cách chúng ta được dạy để tiếp cận trang phục.

This is how I used to think.

Đây là cách tôi từng nghĩ.

But engaging with clothing in this way has an absolutely devastating cost,

Nhưng để tiếp cận trang phục theo cách này thì cần một chi phí rất đắt đỏ,

a side we in the global North so rarely get to see.

một khía cạnh mà chúng ta ở toàn bộ miền Bắc rất hiếm khi được thấy.

That top from that Instagram post that went to a charity shop

Chiếc áo đó đã được chuyển đến một cửa hàng từ thiện,

instead of being reworn,

thay vì được mặc lại,

it could have ended up as one of 15 million items

nó có thể đã trở thành một trong 15 triệu mặt hàng

arriving to the shores of Ghana each week.

đến bờ biển Ghana mỗi tuần.

Or it could have ended up on the mountain of clothes

Hoặc nó có thể nằm trên núi quần áo

in the Atacama Desert in Chile, a pile so big,

ở sa mạc Atacama ở Chile, một đống quần áo lớn đến nỗi

it's now viewable from space.

có thể nhìn từ không gian ngay lúc này.

Fashion waste levels have reached 92 million metric tons.

Mức chất thải thời trang đã đạt 92 triệu tấn.

To put that into perspective,

Khi đặt điều đó vào một viễn cảnh,

because sometimes big numbers are really hard to conceptualize,

bởi vì đôi khi những con số lớn thực sự khó hình dung,

if you took every single person that lived in Europe,

nếu bạn đón từng người sống ở châu Âu,

we're talking hundreds of millions of people,

chúng ta đang nói về hàng trăm triệu người,

và bạn tập hợp tất cả họ lại với nhau

and you brought them all together

and you put them all on one massive weighing scale,

rồi bạn đặt tất cả lên một cái cân lớn,

they still wouldn't be as heavy

họ vẫn sẽ không nặng

as the amount of clothing waste we're producing annually.

bằng lượng chất thải quần áo chúng ta sản xuất hàng năm.

And it's growing and it's unsustainable.

Nó vẫn đang tăng lên nhưng không liên tục.

But fashion waste is only one side of the coin.

Tuy nhiên, rác thải thời trang chỉ là một khía cạnh của vấn đề.

We are producing so many clothes

Chúng ta vẫn sản xuất nhiều quần áo đến nỗi mà

that the fashion industry's carbon emissions each year

lượng khí thải các-bon của ngành công nghiệp thời trang mỗi năm

are more than all international air travel.

nhiều hơn chất thải từ tất cả các chuyến bay quốc tế.

So the question is,

Vì vậy, câu hỏi đặt ra là,

how do we go about generating less fashion waste

làm thế nào để chúng ta tạo ra ít chất thải thời trang hơn

and in turn reduce the amount of clothes we're producing?

và vì thế mà giảm lượng quần áo chúng ta đang sản xuất?

Well, to me, the answer is simple.

Đối với tôi, câu trả lời rất đơn giản.

When we value clothes correctly,

Khi chúng ta coi trọng quần áo một cách đúng đắn,

chúng ta chăm chút nó, chúng ta sửa chữa nó,

we care for them, we repair them,

we alter them to fit us, even if our bodies change,

chúng ta tùy biến nó, ngay cả khi cơ thể chúng ta thay đổi,

we don't just throw them away and buy more.

chúng ta không chỉ cứ vứt nó đi và mua thêm cái khác.

But how did I, and how do we all,

Nhưng làm thế nào tôi cũng như tất cả chúng ta

go about changing our mindset away from one of disposability

thay đổi tư duy, thoát khỏi một trong những thứ rác thải

and towards one of value and longevity?

và hướng tới một trong những giá trị và sự trường tồn?

Well, I'd like to take you to look at my sister's jeans.

Chà, tôi muốn đưa bạn đi xem quần jean của chị tôi.

My sister loves these jeans

Em gái tôi rất thích chúng

ever since my parents bought them for her 15 years ago

kể từ khi bố mẹ tôi mua cho cô ấy 15 năm trước

before a trip to Copenhagen.

trước chuyến đi đến Copenhagen.

My sister is an artist.

Em gái tôi là một nghệ sĩ.

There's nothing she loves more than to wear these jeans when she paints.

Không có gì cô ấy thích hơn là mặc những chiếc quần jean này khi cô ấy vẽ.

They're comfortable, durable,

Chúng dễ chịu, bền

and she even uses them as a place to wipe her paintbrush.

và cô ấy thậm chí còn sử dụng chúng như một chỗ để lau cọ vẽ của mình.

Now these jeans are made of denim, which is a natural fabric.

Hiện tại, chúng được làm bằng denim, một loại vải tự nhiên.

Rất nhiều nước, thời gian và sự chăm chút

A lot of water,

time and care has gone into making these jeans,

đã bỏ ra để tạo ra chúng,

the time and care of many garment workers.

thời gian và chăm sóc của nhiều công nhân may mặc.

They have value,

Chúng có giá trị

but their value has only grown over time

nhưng giá trị chỉ tăng lên theo thời gian

as there are bits of paint on these jeans that match paintings around the world.

khi có nhiều mẩu sơn trên những chiếc quần jean này

cùng màu với nhiều bức tranh trên khắp thế giới.

Think, there's a bit of yellow over here

Hãy nghĩ xem, nếu có một chút màu vàng ở đây

that matches yellow in a painting in a gallery in Korea.

khớp với một bức tranh trong phòng trưng bày ở Hàn Quốc.

Or a bit of red on this side that matches a painting in a home in Miami.

Hoặc một chút màu đỏ ở bên này khớp với một bức tranh trong ngôi nhà ở Miami.

How incredible is that?

Điều đó đáng kinh ngạc đến mức nào?

My sister's worn these jeans so much

Chị tôi đã mặc chúng nhiều lần

that she's had to use SOJO to get them repaired twice,

đến nỗi cô ấy phải sử dụng SOJO để sửa chữa chúng hai lần,

making them even more hers with every patch,

khiến chúng thậm chí còn cá tính hơn với mỗi miếng vá,

making them even more valued with every stitch.

khiến chúng thậm chí còn có giá trị hơn với mỗi mũi khâu.

There is so much beauty and power in repairing and caring for our clothes.

Việc sửa chữa và chăm chút quần áo ẩn chứa rất nhiều vẻ đẹp và sức mạnh.

So often sustainability can be about the need to give something up.

Vì vậy, thường thì tính bền vững có thể nói về sự cần thiết phải từ bỏ một thứ.

But for me, sustainable fashion isn't about losing anything.

Nhưng đối với tôi, thời trang bền vững không phải là mất bất cứ thứ gì.

It's about gaining a deeper and truer happiness with the clothes that we own.

Nó nói về việc nhận được sự hạnh phúc sâu sắc và chân thực hơn

More connection, more appreciation, and more intentional and personal joy.

Kết nối nhiều hơn, trân trọng hơn và niềm vui cá nhân có chủ đích hơn.

I think we can all agree that my sister should not throw these jeans away.

Tôi nghĩ ai ai cũng có thể đồng ý rằng

chị tôi không nên vứt những chiếc quần jean này đi.

But that's just one example.

Nhưng đó chỉ là một ví dụ.

(Applause)

(Vỗ tay)

But that's just one example.

Nhưng đó chỉ là một ví dụ.

This pair of trousers that I've had tailored to fit

Chiếc quần mà tôi đã may để phù hợp với

that I'm now wearing on the stage at TED,

cái mà tôi đang mặc trên sân khấu tại TED này

they shouldn't be thrown away either.

cũng không nên bị vứt đi.

Chiếc váy mà tôi đã mua vài mùa hè trước với người bạn thân nhất của tôi

Neither should that dress that I bought a couple of summers ago

with my best friend on a sunny day in a Camden charity shop.

vào một ngày nắng trong một cửa hàng từ thiện Camden cũng thế.

Neither should that jumper that I was wearing

Chiếc váy yếm mà tôi đang mặc

when my dad looked at me and said he was proud of me.

khi bố tôi nhìn tôi và nói rằng ông tự hào về tôi cũng vậy.

Clothing can just be clothing.

Quần áo chỉ có thể là chính nó.

It can be a quick fix, a passing trend,

Nó có thể là một cách khắc phục nhanh lẹ, một xu thế nhất thời,

a forgettable item that we wear once for that random date.

một món đồ vô giá trị mà chúng ta chỉ mặc một lần cho ngày ngẫu nhiên đó.

Or it can be something thoughtful,

Hoặc nó có thể là một điều gì đó sâu sắc,

a material, style and shape that works for us,

một chất liệu, phong cách và hình dạng giúp chúng ta thành công,

something we want to wear over and over again

thứ gì đó chúng ta muốn mặc đi mặc lại

và một cái gì đó là hiện thân của câu chuyện

and something that embodies

the story and the experiences of our life.

và những trải nghiệm trong cuộc sống của chúng ta.

Every single one of us is wearing clothing.

Mỗi người trong chúng ta đều mặc quần áo.

So I want you to stop for a second and think.

Vì vậy, tôi muốn bạn dừng lại một chút và suy nghĩ.

That top, those trousers.

Cái áo đó, cái quần đó.

Do you know which field in which country across the world

Bạn có biết lĩnh vực nào ở quốc gia nào trên thế giới

đã phát triển vải bông tuyệt vời đó không?

grew that amazing cotton?

Which woman with what family and what life sewed your seam together?

Người phụ nữ nào với gia đình nào và cuộc sống nào đã may quần áo cùng nhau?

Where have you worn those clothes?

Bạn đã mặc những bộ quần áo đó ở đâu?

What experiences have you had in them?

Bạn đã có những kinh nghiệm gì ở đó?

Will you still have them in 60 years' time?

Bạn sẽ vẫn giữ chúng trong 60 năm nữa chứ?

Why wouldn't you?

Sao bạn lại không giữ chứ?

Imagine if when you were giving an item away,

Hãy tưởng tượng, nếu bạn cho đi một món đồ,

you saw the entire creation journey of that item.

bạn sẽ thấy toàn bộ quy trình chế tạo của món đồ đó.

And you saw all the times that you'd worn it.

Và bạn sẽ thấy tất cả những lần bạn mặc nó.

There is no denying that responsibility

Không thể phủ nhận rằng trách nhiệm

for this unsustainable system that we live in lies with governments,

đối với hệ thống dễ bị xâm nhập mà chúng ta đang sống nằm ở chính phủ,

legislation, corporations and brands.

luật pháp, các tập đoàn và thương hiệu.

But there's also no denying

Nhưng cũng không thể phủ nhận

that we are the ones doing the insatiable amounts of buying

rằng chúng ta là những người thực hiện số lần mua vô độ

and we are the ones doing the throwing away.

và chúng ta là những người thực hiện việc vứt bỏ.

And with that, there is so much power and opportunity for us

Và cùng với đó, có rất nhiều sức mạnh và cơ hội

to collectively move ourselves away from a culture

để chúng ta cùng nhau rời xa một nền văn hóa

in which what we buy is easily thrown away

trong đó những gì chúng ta mua dễ dàng bị vứt bỏ

và chuyển chúng ta đến một nền văn hóa

and instead move us to a culture

in which what we buy is loved and valued more.

trong đó những gì chúng ta mua được yêu thích và có giá trị hơn.

I've just been talking about clothing today,

Hôm nay, tôi mới nói về quần áo,

but really I could be talking about anything

nhưng tôi có thể thực sự nói về bất cứ điều gì

as our problems of overconsumption and waste go far beyond

khi vấn đề tiêu thụ quá mức và lãng phí của chúng ta không nằm trong

just the clothing industry.

ngành công nghiệp may mặc.

We need to buy less stuff

Chúng ta cần mua ít đồ hơn

và cần để ý những gì chúng ta mua.

and we need to look after what we buy.

Nghĩa là sẽ có ít chất thải toàn cầu hơn,

It will mean less global waste,

less global production and a reduced negative impact on this planet.

sản xuất toàn cầu ít hơn và giảm tác động tiêu cực đến Trái Đất.

Valuing the things that we own is a climate solution.

Coi trọng những thứ mà chúng ta sở hữu là một giải pháp khí hậu.

So next time you buy something --

Vì vậy, lần tới khi bạn mua thứ gì đó...

(Applause)

(Vỗ tay)

So next time you buy something,

Vì vậy, lần tới khi bạn mua thứ gì đó,

maybe it's a pair of jeans for a trip to Copenhagen,

có thể đó là một chiếc quần jean cho chuyến đi đến Copenhagen,

or maybe you're in a market in Sierra Leone

hoặc có thể bạn đang ở một khu chợ ở Sierra Leone

and you come across a yellow dress,

và bạn bắt gặp một chiếc váy màu vàng,

I want you to think "Do I need this?"

tôi muốn bạn nghĩ: “Tôi có cần cái này không?”

"What has it taken for this item to get here to me in my hands?"

“Phải làm gì để món đồ này đến đây trong tay tôi?”

"What story can I create alongside this item?"

“Tôi có thể sáng tạo câu chuyện nào cùng với món đồ này?”

And "Will I really, truly value it?"

“Tôi sẽ thực sự, thực sự coi trọng nó?”

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Cheers and applause)

(Tiếng reo hò và vỗ tay)