Photographing Nature Beyond the Limits of Human Perception | Doris Mitsch | TED

Çeviri: Erdem Gezgin Gözden geçirme: esra kurul

A few years ago,

Birkaç yıl önce

I suddenly had a lot of extra time to spend staring out the window.

Birdenbire pencereden dışarı bakarak geçirecek çok fazla zamanım oldu.

Maybe you did a little bit of that, too,

Belki pandeminin başlangıcında,

in quarantine, at the start of the pandemic.

karantinadayken, siz de bunu biraz yaptınız.

And while we were locked down,

Ve kilit altındayken,

I got kind of fascinated with what was still moving out there.

dışarıda hâlâ hareket etmekte olan şeylere hayran kaldım.

Like the local crows,

Her sabah dağın yamacından aşağıya doğru

who went on with their normal commute

olağan yolculuklarına devam eden

down the side of the mountain every morning.

ve paydos etme vakti geldiğinde

And up again every evening at crow quitting time.

yeniden yukarı uçan kargalar gibi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Birds of prey came out every day and made their rounds.

Yırtıcı kuşlar her gün ortaya çıkar ve turlarını atarlardı.

I'm using a process here called photo stacking,

Burada fotoğraf istifleme adı verilen,

where you take multiple pictures from a fixed point over time

zaman içinde sabit bir noktadan birden fazla fotoğraf çekip

and layer them into one composite photograph.

bunları tek bir kompozit fotoğraf haline getirdiğiniz bir işlem uyguladım.

Photo stacking is a way to show the trails of things like stars,

Fotoğraf istifleme, yıldızlar, ateş böcekleri, sporcular ve uçaklar gibi

fireflies, athletes, airplanes,

hareket eden hemen hemen her şeyin

pretty much anything that moves.

izlerini göstermenin bir yoludur.

It's a way to make the shape of those movements visible.

Hareketlerin şeklini görünür kılmanın bir yolu.

Most of these have between 500 and 2,000 layers.

Bunların çoğu 500 ila 2.000 arasında katmana sahiptir.

They take a long time to build,

Oluşturulmaları uzun zaman alıyor

and a lot of that time is spent just experimenting with which layers to keep in

ve bu sürenin büyük bir kısmı hangi katmanların son görüntüye dahil edilip

and which to leave out of the final image.

hangilerinin dışarıda bırakılacağını bulmakla geçiyor.

Here, a group of pelicans came in from one side

Burada, bir taraftan bir grup pelikan geldi

and noticed something intriguing in the water.

ve suda ilginç bir şey fark etti.

Then another group came in from the other side

Sonra diğer taraftan başka bir grup geldi

and circled around to check it out.

ve kontrol etmek için etrafta dolaştı.

So this isn't one moment frozen in time like a traditional photograph,

Yani bu, geleneksel bir fotoğraf gibi zamanda donmuş bir an değil,

but something more like a story told in two dimensions

daha çok dördüncü boyutun katmanlarıyla

with layers of the fourth dimension.

iki boyutta anlatılan bir hikâye gibi bir şey.

Kind of.

Bir nevi.

Looking at flight trails this way,

Uçuş yollarına bu şekilde baktığınızda,

you really notice some of the rhyming patterns that repeat everywhere in nature,

su dalgaları ya da sarmal galaksiler, girdaplar ve fırtınalar gibi

like waves of sound or water

doğanın her yerinde tekrar eden

or spiraling galaxies,

benzer şeyleri anımsayabilirsiniz.

whirlpools and storms.

And sometimes they seem to sort of sketch out other things

Bazen de bizim hiç fark edemediğimiz

that are usually invisible to us.

şeyleri çiziyor gibi görünüyorlar.

Like the thermal updrafts that hawks and vultures ride on,

Şahinlerin ve akbabaların kullandığı termal hava akımları gibi,

finding even the smallest patches of turbulence in the air to carry them.

havada onları taşıyacak en küçük türbülans noktalarını bile buluyorlar.

While I was working on these,

Bunlar üzerinde çalışırken,

I learned that some vultures are so good at this

bazı akbabaların kanatlarını hiç çırpmadan

that they can soar that way without flapping their wings at all

saatlerce bu şekilde uçabilecek kadar iyi olduklarını öğrendim.

for hours.

Which has to be the most meditative way there is to look for carrion.

Leş aramanın en rahatlatıcı yolu da bu olsa gerek.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And this is what it looks like to navigate by shouting.

İşte bağırarak gezinmek böyle bir şey.

Bats are characterized as either whisperers or shouters,

Yarasalar ya fısıldayanlar ya da bağıranlar olarak tanımlanırlar

ve işitme aralığımız onların seslerinin

and we're lucky that the range of our hearing ends

right about where their voices begin

başladığı yerde bittiği için çok şanslıyız

because the shouts can get up to 140 decibels,

çünkü bağırışları 140 desibele kadar çıkabilir,

as loud as a jet engine.

yani bir jet motoru kadar gürültülü olabilir.

What we call silence is just the limit of our hearing.

Sessizlik dediğimiz şey sadece işitme duyumuzun sınırıdır.

I love to think about that,

Bunu ve Avrupa köstebeklerinden gökkuşağı alabalığına kadar

and about how most other creatures,

from European moles to rainbow trout,

diğer canlıların çoğunun yollarını nasıl ışık veya ses dalga boylarıyla

find their way by wavelengths of light or sound

ya da duyularımızla algılayamadığımız

or fields of electricity or magnetism that our senses just aren't set up for.

elektrik veya manyetizma alanlarıyla bulduklarını düşünmeyi seviyorum.

And that those are just the ways that we know about.

Bunlar sadece bizim bildiğimiz yollar.

In the 1930s,

1930′larda

the British ornithologist Edmund Selous studied flocks of starlings,

İngiliz ornitolog Edmund Selous, tek bir zihinleri varmış gibi

moving together as if they had one mind

birlikte hareket eden sığırcık sürülerini inceledi

and wrote a book on his conclusion that the birds must be psychic.

ve kuşların psişik olması gerektiği sonucuna ulaştığı bir kitap yazdı.

And, you know, there's still no evidence that they're not.

Ve hâlâ öyle olmadıklarına dair bir kanıt yok.

But we now know that they follow each other

Ama artık biliyoruz ki,

with a split-second lag time

birbirlerini bizim zaman algımıza göre çok kısa olan

that's just too short for our human sense of time.

saliselik bir gecikme süresiyle takip ediyorlar.

And maybe for some predators,

Ve belki de ortadaki alaca doğan gibi

like the peregrine falcon in the middle there.

bazı yırtıcılar için.

So these are pictures of group decisions

Yani bunlar, bizim fark edemeyeceğimiz

made at a speed that makes them invisible to us.

bir hızda alınan grup kararlarının resimleridir.

Pictures of the hidden intelligence in what might look at first random

İlk bakışta rastgele, hatta kaotik görünen şeylerin

or even chaotic.

içindeki gizli zekânın resimleri.

Reminders that the universe isn’t built to our measure

Evrenin bizim ölçülerimize göre inşa edilmediğini,

but operates on systems beyond our perception.

algımızın ötesinde sistemlerle işlediğini hatırlatırlar.

That what we call empty air is anything but empty.

Boşluk dediğimiz şey, aslında hiç de boş değildir.

If you're a bat,

Eğer bir yarasaysanız,

it holds the sound of the shape of a hillside.

bir yamacın şeklinin sesini barındırır.

It's also a map of magnetic signals and electrical fields.

Aynı zamanda manyetik sinyallerin ve elektrik alanlarının bir haritasıdır.

And a topography of the smells of krill patches and plankton blooms.

Kril yamalarının ve plankton çiçeklerinin kokularının bir topografyasıdır.

We humans have invented whole digital worlds,

Biz insanlar dijital dünyalar icat ettik,

but sometimes we still need to be reminded

ancak bazen bu cennet gibi dünyada

that there’s more in this heaven and Earth than is dreamt of in our philosophy.

hayal ettiğimizden çok daha fazlası olduğunu hatırlamamız gerekiyor.

And that there are endless ways to look at familiar sights,

Tanıdık manzaralara, örneğin uçan bir kuşa

like a bird in flight, with fresh eyes.

yeni gözlerle bakmanın sonsuz yolu vardır.

To expand our shared experience in a way that connects us

Ortak deneyimlerimizi, bizi dünyanın geri kalanıyla

with the rest of the living world.

birleştirecek şekilde genişletmek için.

To feel both kinship with our fellow creatures

Diğer canlılara hem yakınlık duymak

and respect and even reverence for their otherness.

hem de farklılıklarını takdir edebilmek için.

In the words of the poet and naturalist Jarod K. Anderson,

Şair ve doğa bilimci Jarod K. Anderson'ın sözleriyle,

bats can hear shapes,

yarasalar şekilleri duyabilir,

plants can eat light,

bitkiler ışığı yiyebilir,

bees can dance maps.

arılar haritalarla dans edebilir.

We can hold all these ideas at once

Tüm bu fikirleri aynı anda elimizde tutabilir

and feel both heavy and weightless with the absurd beauty of it all.

ve hepsinin absürt güzelliğiyle hem yoğun hem de hafif hissedebiliriz.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)