What obligation do social media platforms have to the greater good? | Eli Pariser

71,095 views ・ 2019-12-04

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Emre Çakır Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi
00:12
I was talking to a guy at a party in California
0
12809
3556
Kaliforniya'daki bir partide teknoloji platformları
00:16
about tech platforms
1
16389
1452
ve bu platformların toplumda yarattığı sorunlar hakkında biriyle konuşuyordum.
00:17
and the problems they're creating in society.
2
17865
2698
00:21
And he said, "Man, if the CEOs just did more drugs
3
21429
3739
Ve dedi ki:"Dostum eğer CEO'lar daha fazla uyuşturucu kullanıp
00:25
and went to Burning Man,
4
25192
1183
Burning Man'e gitselerdi
00:26
we wouldn't be in this mess."
5
26399
1642
durumumuz bu kadar kötü olmazdı."
00:28
(Laughter)
6
28065
1373
(Gülme sesleri)
00:29
I said, "I'm not sure I agree with you."
7
29462
2769
Ben de "Sana pek katılmıyorum" dedim.
00:33
For one thing, most of the CEOs have already been to Burning Man.
8
33129
3094
En başta, CEO'ların çoğu zaten Burning Man'e gitmişlerdir.
00:36
(Laughter)
9
36247
1014
(Gülüşmeler)
00:37
But also, I'm just not sure that watching a bunch of half-naked people
10
37285
3327
Ayrıca bir sürü yarı çıplak insanın koşarak bir şeyler yakmasını izlemenin
00:40
run around and burn things
11
40636
1318
00:41
is really the inspiration they need right now.
12
41978
2228
şu an ihtiyaç duydukları ilham kaynağı olduğunu sanmıyorum.
00:44
(Laughter)
13
44230
1680
(Gülüşmeler)
00:45
But I do agree that things are a mess.
14
45934
2533
Ancak durumun kötü olduğuna katılıyorum.
00:49
And so, we're going to come back to this guy,
15
49037
2126
Bu adama yine döneceğiz
00:51
but let's talk about the mess.
16
51187
1467
ama bu durum hakkında da konuşalım.
00:53
Our climate's getting hotter and hotter.
17
53585
2373
İklimimiz gün geçtikçe ısınıyor.
00:55
It's getting harder and harder to tell truth from fiction.
18
55982
2730
Gerçekleri hayalden ayırmak da gün geçtikçe zorlaşıyor.
00:58
And we've got this global migratory crisis.
19
58736
2468
Hali hazırda bir göçmen krizi de var.
01:01
And just at the moment when we really need new tools
20
61625
3248
Ve tam da şu an, toplum olarak bir araya gelmek için yeni yollara
01:04
and new ways of coming together as a society,
21
64897
2748
ve araçlara ihtiyaç duyduğumuz bir an,
01:07
it feels like social media is kind of tearing at our civic fabric
22
67669
4254
ancak sosyal medya sanki sivil dokumuzu daha da parçalıyor
01:11
and setting us against each other.
23
71947
1960
ve bizi birbirimize düşürüyor.
01:14
We've got viral misinformation on WhatsApp,
24
74411
2992
WhatsApp'ta viral yanlış bilgiler,
01:17
bullying on Instagram
25
77427
1976
Instagram'da siber zorbalık,
01:19
and Russian hackers on Facebook.
26
79427
2285
Facebook'ta ise Rus hackerlar var.
01:22
And I think this conversation that we're having right now
27
82633
3031
Ve sanırım şu an yaptığımız bu konuşma,
01:25
about the harms that these platforms are creating
28
85688
2812
bu platformların yarattığı sorunların
01:28
is so important.
29
88524
1150
ne kadar önemli olduğu hakkında.
01:30
But I also worry
30
90823
1794
Ayrıca başarı çıtası
01:32
that we could be letting a kind of good existential crisis in Silicon Valley
31
92641
4396
Makedonyalı gençlerin sahte haber yayımlamasından biraz zor olacaksa
01:37
go to waste
32
97061
1539
Silikon Vadisi'nde
01:38
if the bar for success is just that it's a little harder
33
98624
3058
iyi bir tür varoluş krizinin boşa gitmesine
01:41
for Macedonian teenagers to publish false news.
34
101706
3584
izin verebileceğimizden de endişe ediyorum.
01:46
The big question, I think, is not just
35
106489
2333
Bana göre asıl soru, bu platformlardan
01:48
what do we want platforms to stop doing,
36
108846
2889
yaptıkları şeyi yapmamalarını istemek değil sadece,
01:51
but now that they've effectively taken control of our online public square,
37
111759
4501
madem ki çevrim içi şehir meydanlarının kontrolünü bir şekilde ele geçirdiler,
01:56
what do we need from them for the greater good?
38
116284
2825
herkesin iyiliği için onlardan ihtiyaç duyduğumuz neler var?
01:59
To me, this is one of the most important questions of our time.
39
119827
4151
Bana göre zamanımızın en önemli sorularından biri bu.
02:05
What obligations do tech platforms have to us
40
125161
3278
Konuşmalarımızı korumalarına izin veriyoruz ve bu güç karşılığında
02:08
in exchange for the power we let them hold over our discourse?
41
128463
4144
teknoloji platformlarının bize karşı ne gibi yükümlülükleri var?
02:13
I think this question is so important,
42
133022
2015
Bence bu soru oldukça önemli,
02:15
because even if today’s platforms go away,
43
135061
2413
çünkü bugünkü platformlar yok olsa bile
02:17
we need to answer this question
44
137498
1508
yerlerine gelecek platformların
02:19
in order to be able to ensure that the new platforms that come back
45
139030
3534
daha iyi olduğuna emin olabilmemiz için
bu soruyu yanıtlamamız gerekiyor.
02:22
are any better.
46
142588
1150
02:24
So for the last year, I've been working with Dr. Talia Stroud
47
144683
2961
Bir yıldır, Austin'de Texas Üniversitesi'nde
02:27
at the University of Texas, Austin.
48
147668
1690
Dr. Talia Stroud ile çalışmaktayım.
02:29
We've talked to sociologists and political scientists
49
149382
2733
Sosyologlar, siyaset bilimciler ve filozoflarla
02:32
and philosophers
50
152139
1216
bu soruya cevap verebilmek için görüşmeler yaptık.
02:33
to try to answer this question.
51
153379
1809
02:35
And at first we asked,
52
155641
1319
En başta şöyle sorduk:
02:36
"If you were Twitter or Facebook and trying to rank content for democracy
53
156984
4362
"Twitter veya Facebook sahibi olsaydınız
içeriği reklam veya katılım yerine demokrasi için düzenleseydiniz
02:41
rather than for ad clicks or engagement,
54
161370
2378
02:43
what might that look like?"
55
163772
1474
nasıl olurdu?"
02:46
But then we realized,
56
166089
1485
Ancak sonra fark ettik ki,
02:47
this sort of suggests that this is an information problem
57
167598
3535
bu soru biraz da konunun içerik mi yoksa bilgi problemi mi
02:51
or a content problem.
58
171157
1496
olduğuna değiniyor.
02:53
And for us, the platform crisis is a people problem.
59
173585
3960
Ve bize göre platform krizi insanların bir sorunu.
02:58
It's a problem about the emergent weird things that happen
60
178721
3151
Büyük insan grupları bir araya geldiğinde ortaya çıkan
03:01
when large groups of people get together.
61
181896
2089
garip şeylerle ilgili bir problem.
03:04
And so we turned to another, older idea.
62
184698
3585
Bu yüzden daha eski olan başka bir fikri ele aldık.
03:08
We asked,
63
188307
1151
Ve şöyle sorduk:
03:09
"What happens when we think about platforms as spaces?"
64
189482
3116
"Bu platformları kişisel alanlarımız olarak düşünsek nasıl olur?"
03:13
We know from social psychology that spaces shape behavior.
65
193442
3889
Sosyal psikolojiye göre kişisel alanların davranışları etkilediğini biliyoruz.
03:17
You put the same group of people in a room like this,
66
197969
3595
Aynı gruptan insanları böyle bir odaya koyun,
03:21
and they're going to behave really differently
67
201588
2166
böyle bir odaya göre çok daha farklı davranacaklardır.
03:23
than in a room like this.
68
203778
1317
03:25
When researchers put softer furniture in classrooms,
69
205802
2886
Araştırmacılar odalara daha yumuşak mobilyalar koyduklarında
03:28
participation rates rose by 42 percent.
70
208712
3039
katılım oranı %42 artmış.
03:32
And spaces even have political consequences.
71
212712
2691
Ve alanların politik sonuçları bile var.
03:36
When researchers looked at neighborhoods with parks
72
216157
3642
Araştırmacılar parkların olduğu ve olmadığı
03:39
versus neighborhoods without,
73
219823
1484
muhitlere baktığında
03:41
after adjusting for socioeconomic factors,
74
221331
2632
sosyoekonomik faktörleri de belirledikten sonra,
03:43
they found that neighborhoods with parks had higher levels of social trust
75
223987
3744
parkların olduğu muhitlerin daha yüksek bir sosyal güvene sahip olduğunu
03:47
and were better able to advocate for themselves politically.
76
227755
3096
ve politik olarak kendilerini daha iyi savunabildiklerini bulmuşlar.
03:51
So spaces shape behavior,
77
231549
2536
Yani bu alanlar davranışları şekillendiriyor,
03:54
partly by the way they're designed
78
234109
2746
kısmen tasarlanma şekillerine göre
03:56
and partly by the way that they encode certain norms about how to behave.
79
236879
4999
ve kısmen de nasıl davranılacağına dair belirli normları kodlama şekillerine göre.
04:02
We all know that there are some behaviors that are OK in a bar
80
242749
3646
Hepimiz bir barda sergilenen bir davranışın
bir kütüphanede sergilenmeyeceğini biliyoruz,
04:06
that are not OK in a library,
81
246419
1719
04:08
and maybe vice versa.
82
248162
1658
ya da tam tersinin.
04:10
And this gives us a little bit of a clue,
83
250130
2023
Bu da bize birazcık ipucu veriyor,
04:12
because there are online spaces
84
252177
1731
çünkü bu tür davranışsal normları kodlayan çevrimiçi alanlar var.
04:13
that encode these same kinds of behavioral norms.
85
253932
3478
04:18
So, for example, behavior on LinkedIn
86
258244
2841
Mesela, LinkedIn'deki davranışlar
04:21
seems pretty good.
87
261109
1723
oldukça kibar görünüyor.
04:23
Why?
88
263419
1270
Neden?
04:24
Because it reads as a workplace.
89
264713
1750
Çünkü bir iş yeri olarak sayılıyor.
04:26
And so people follow workplace norms.
90
266871
2650
Ve insanlar iş yeri normlarını sürdürüyor.
04:29
You can even see it in the way they dress in their profile pictures.
91
269545
3621
Bunu profil fotoğraflarındaki giyinme şekillerinden bile anlayabilirsiniz.
04:33
(Laughter)
92
273190
1165
(Gülüşmeler)
04:34
So if LinkedIn is a workplace,
93
274379
3146
Peki LinkedIn bir iş yeriyse,
04:37
what is Twitter like?
94
277549
1467
Twitter ne?
04:39
(Laughter)
95
279040
1394
(Gülüşmeler)
04:40
Well, it's like a vast, cavernous expanse,
96
280458
3214
başı ya da sonu olmayan büyük bir boşluk gibi,
04:43
where there are people talking about sports,
97
283696
2064
insanların spor konuşup, siyaset tartışıp
04:45
arguing about politics, yelling at each other, flirting,
98
285784
2681
birbirlerine bağırdığı ve birbirleriyle flörtleştiği,
04:48
trying to get a job,
99
288489
1170
iş bulmaya çalıştığı
04:49
all in the same place, with no walls, no divisions,
100
289683
2743
hiçbir ayrımı olmayan ve sahibinin
04:52
and the owner gets paid more the louder the noise is.
101
292450
2849
ses ne kadar yüksekse o kadar çok para aldığı bir yer.
04:55
(Laughter)
102
295323
1040
(Gülüşmeler)
04:56
No wonder it's a mess.
103
296387
1467
Karmaşanın nedeni gayet açık.
04:58
And this raises another thing that become obvious
104
298744
2635
Bu da platformları fiziksel alanlarımız olarak düşündüğümüzde
05:01
when we think about platforms in terms of physical space.
105
301403
2866
bir diğer şeyi gün yüzüne çıkarıyor.
05:04
Good physical spaces are almost always structured.
106
304997
3135
Faydalı alanlar genellikle yapılandırılmış alanlardır.
05:08
They have rules.
107
308640
1150
Kuralları vardır.
05:11
Silicon Valley is built on this idea that unstructured space is conducive
108
311108
6621
Silikon Vadisi, yapılandırılmamış alanın insan davranışı için yararlı olduğu
05:17
for human behavior.
109
317753
1419
fikri üzerine kurulu.
05:19
And I actually think there's a reason for this myopia
110
319196
2651
Aslında bence bu miyopluğun
05:21
built into the location of Silicon Valley itself.
111
321871
3032
Silikon Vadisi'nin olduğu yere yerleştirilmesinin bir nedeni var.
05:26
So, Michele Gelfand is a sociologist
112
326077
3160
Michele Gelfand normların kültürlere göre nasıl çeşitlendini araştıran bir sosyolog.
05:29
who studies how norms vary across cultures.
113
329261
2434
05:31
And she watches how cultures like Japan -- which she calls "tight" --
114
331719
4875
Japon kültürü için "sıkı" yorumunu yapıyor ve bu kültürün uyumlu olmayı
05:36
is very conformist, very rule-following,
115
336618
2340
ve kurallara uymayı gerektirdiğini,
05:38
and cultures like Brazil are very loose.
116
338982
2913
Brezilya gibi kültürlerin ise daha esnek olduğunu söylüyor.
05:41
You can see this even in things like
117
341919
1929
Bunu, şehrin sokaklarındaki saatlerin
05:43
how closely synchronized the clocks are on a city street.
118
343872
2927
ne kadar senkronize olduğuna bakarak bile görebilirsiniz.
05:47
So as you can see, the United States is one of the looser countries.
119
347244
4679
Bildiğiniz gibi ABD bu anlamda en esnek kültürlerden bir tanesi.
05:51
And the loosest state in the United States is,
120
351947
3365
ABD'deki en esnek eyalet ise, evet doğru bildiniz,
05:55
you got it, California.
121
355336
2164
Kaliforniya.
05:58
And Silicon Valley culture came out of the 1970s Californian counterculture.
122
358709
5597
Ve Silikon Vadisi kültürü de 1970'lerdeki Kaliforniya karşı kültüründen çıkmıştır.
06:04
So, just to recap:
123
364330
1175
Özetlemek gerekirse:
06:05
the spaces that the world is living in
124
365529
2190
Dünyanın yaşadığı alanlar
06:07
came out of the loosest culture in the loosest state
125
367743
2503
dünyanın en esnek ülkesindeki
06:10
in one of the loosest countries in the world.
126
370270
2926
en esnek kültüre sahip devletinden çıkmıştır.
06:14
No wonder they undervalue structure.
127
374014
2793
Yapılandırmayı hafife almalarına şaşmamak gerek.
06:17
And I think this really matters, because people need structure.
128
377821
4007
Bence bu çok önemli çünkü insanların yapılandırmaya ihtiyacı var.
06:22
You may have heard this word "anomie."
129
382749
2167
"Anomie" kelimesini duymuşsunuzdur.
06:24
It literally means "a lack of norms" in French.
130
384940
2820
Fransızcada tam olarak "normların eksikliği" anlamına gelir.
06:27
It was coined by Émile Durkheim
131
387784
1804
Émile Durkheim tarafından,
06:29
to describe the vast, overwhelming feeling
132
389612
4230
insanların normsuz alanlarda sahip oldukları geniş, ezici hissi
06:33
that people have in spaces without norms.
133
393866
2454
tanımlamak için yaratıldı.
06:37
Anomie has political consequences.
134
397278
2266
Anomie'nin politik sonuçları da var.
06:40
Because what Gelfand has found is that, when things are too loose,
135
400317
4970
Çünkü Gelfand'ın bulduğu da şuydu, bazı şeyler fazla esnek olduğu zaman
06:45
people crave order and structure.
136
405311
2335
insanlar yapıyı ve düzeni arzuluyorlar.
06:48
And that craving for order and structure correlates really strongly
137
408182
4760
Bu düzen ve yapı arzusu,
onlar gibi insanlara verilen destekle gerçekten güçlü bir ilişki içindedir.
06:52
with support for people like these guys.
138
412966
2247
06:55
(Laughter)
139
415237
1490
(Gülüşmeler)
06:57
I don't think it's crazy to ask
140
417442
2310
Çevrim içi yaşamın yapısızlığının aslında
06:59
if the structurelessness of online life is actually feeding anxiety
141
419776
5436
otoriterizme tepkiyi artıran anksiyeteyi
besleyip beslemediğini sormanın çılgınca olduğunu sanmıyorum.
07:05
that's increasing a responsiveness to authoritarianism.
142
425236
2913
07:10
So how might platforms bring people together
143
430561
3508
Peki platformlar, insanları anlam yaratıp
insanların birbirlerini anlamalarına yardımcı olacak bir şekilde
07:14
in a way that creates meaning
144
434093
1794
07:15
and helps people understand each other?
145
435911
2325
nasıl bir araya getirebilir?
07:18
And this brings me back to our friend from Burning Man.
146
438680
2830
Bu da beni Burning Man'deki arkadaşıma geri getiriyor.
07:22
Because listening to him, I realized:
147
442545
2151
Onu dinledikçe fark ettim ki
07:24
it's not just that Burning Man isn't the solution --
148
444720
3047
olay sadece Burning Man'in çözüm olmaması değil,
07:27
it's actually a perfect metaphor for the problem.
149
447791
3262
hatta bu problem için harika bir metafor.
07:31
(Laughter)
150
451077
1349
(Gülüşmeler)
07:32
You know, it's a great place to visit for a week,
151
452450
2310
Tozların içinden yükselen bu harika sanat şehri
07:34
this amazing art city, rising out of nowhere in the dust.
152
454784
3888
bir haftalık tatiliniz için harika bir yer olabilir.
07:39
But you wouldn't want to live there.
153
459387
1728
Ancak orada yaşamak istemezsiniz.
07:41
(Laughter)
154
461139
1039
(Gülüşmeler)
07:42
There's no running water,
155
462202
1788
Şebeke suyu yok,
07:44
there's no trash pickup.
156
464014
1642
çöpler toplanmıyor.
07:45
At some point, the hallucinogens run out,
157
465680
2584
Bir noktada halisünojenler bitiyor
07:48
and you're stuck with a bunch of wealthy white guys
158
468288
2389
ve bir sürü zengin beyaz erkekle kalakalıyorsunuz,
07:50
in the dust in the desert.
159
470701
1302
hem de çölün ortasında.
07:52
(Laughter)
160
472027
1182
(Gülüşmeler)
07:53
Which, to me, is sometimes how social media feels in 2019.
161
473233
4158
2019'da sosyal medyanın hissettirdiğinden çok da farklı değil.
07:57
(Laughter)
162
477415
1621
(Gülüşmeler)
07:59
A great, fun, hallucinatory place to visit has become our home.
163
479060
4363
Ziyaret etmesi harika, eğlenceli ve halüsinasyonlu bir yer evimiz oldu.
08:05
And so,
164
485147
1404
Dahası,
08:06
if we look at platforms through the lens of spaces,
165
486575
2478
eğer platformlara alanların gözünden bakarsak
08:09
we can then ask ourselves:
166
489077
1587
kendimize şu soruyu sorabiliriz:
08:10
Who knows how to structure spaces for the public good?
167
490688
4119
Toplumun iyiliği için bu alanları kimler yapılandırabilir?
08:16
And it turns out, this is a question
168
496053
1750
Ve ortaya çıktı ki, insanlar,
08:17
people have been thinking about for a long time about cities.
169
497827
2961
şehirler için bu sorunun cevabını uzun zamandır düşünüyormuş.
08:21
Cities were the original platforms.
170
501855
2595
Orijinal platformlar şehirlerdi.
08:24
Two-sided marketplace?
171
504474
1486
İki taraflı pazar?
08:25
Check.
172
505984
1292
Evet.
08:27
Place to keep up with old friends and distant relatives?
173
507300
3209
Eski dostlarla
ve uzaktaki akrabalarla iletişim için bir platform?
08:30
Check.
174
510533
1166
Evet.
08:31
Vector for viral sharing?
175
511723
1937
Viral paylaşımlar için bir taşıyıcı?
08:33
Check.
176
513684
1365
Evet.
08:35
In fact, cities have encountered
177
515073
2174
Aslında şehirler, platformların şu an karşılaştığı
08:37
a lot of the same social and political challenges
178
517271
3639
sosyal ve politik birçok sorunun aynısıyla karşılaştı.
08:40
that platforms are now encountering.
179
520934
2087
08:43
They've dealt with massive growth that overwhelmed existing communities
180
523871
4864
Mevcut toplulukları çok zorlayan dev bir büyümeyle
08:49
and the rise of new business models.
181
529656
2811
ve yeni iş modellerinin yükseliişiyle baş ettiler.
08:53
They've even had new, frictionless technologies
182
533799
2906
Hatta yeni, kolay teknolojilere sahiptiler;
08:56
that promised to connect everyone together
183
536729
2277
herkesi birbirine bağlamayı vadettiler
08:59
and that instead deepened existing social and race divides.
184
539736
4196
ama bunun yerine mevcut sosyal ve ırksal ayrımları derinleştirdiler.
09:05
But because of this history of decay and renewal
185
545371
2995
Ancak bu çürüme ve yenilenme,
09:08
and segregation and integration,
186
548390
2171
ayrışma ve birleşme tarihi nedeniyle
09:10
cities are the source of some of our best ideas
187
550585
2698
şehirler işlevsel, gelişen toplulukların nasıl inşa edileceğine dair
09:13
about how to build functional, thriving communities.
188
553307
3738
en iyi fikirlerimizin kaynağıdır.
09:18
Faced with a top-down, car-driven vision of city life,
189
558053
4199
Şehir hayatında yukarıdan aşağıya araba odaklı bir görüntüyle
09:22
pioneers like Jane Jacobs said,
190
562276
2682
karşı karşıya olan Jane Jacobs gibi öncüler şöyle dedi:
09:24
let’s instead put human relationships at the center of urban design.
191
564982
4214
"Bunun yerine insan ilişkilerini kentsel tasarımın merkezine koyalım."
09:30
Jacobs and her fellow travelers like Holly Whyte, her editor,
192
570053
3478
Jacobs ve onun gibi gezgin olan editörü, Holly Whyte,
09:33
were these really great observers of what actually happened on the street.
193
573555
4695
sokakta gerçekte neler olduğuna dair gerçekten harika gözlemcilerdi.
09:38
They watched: Where did people stop and talk?
194
578274
3707
İnsanların durup nerede konuştuklarını gözlemlediler.
09:42
When did neighbors become friends?
195
582005
2310
Komşular ne zaman arkadaş oldular?
09:44
And they learned a lot.
196
584339
1534
Ve çok şey öğrendiler.
09:46
For example, they noticed that successful public places
197
586530
4547
Örneğin başarılı olan halka açık alanların davranış yapılandırması için
09:51
generally have three different ways that they structure behavior.
198
591101
3586
genellikle üç farklı yöntemi olduğunu fark ettiler.
09:54
There's the built environment,
199
594711
2453
İlk olarak beşeri çevre var.
09:57
you know, that we're going to put a fountain here or a playground there.
200
597188
4077
Mesela, buraya süs havuzu ya da oyun alanları koyacağız gibi.
10:01
But then, there's programming,
201
601972
1913
Ama bir de planlama konusu var,
10:03
like, let's put a band at seven and get the kids out.
202
603909
4039
hadi yedide bir grup koyalım ve çocukları dışarı çıkaralım gibi.
10:08
And there's this idea of mayors,
203
608917
2197
Üstelik bir de belediye başkanı fikri var,
10:11
people who kind of take this informal ownership of a space
204
611138
3169
bir alanı hoş ve temiz tutmak için
10:14
to keep it welcoming and clean.
205
614331
2067
o alanın gayri resmi sahipliğini üstlenen insanlar.
10:17
All three of these things actually have analogues online.
206
617778
2982
Bunların üçünde de aslında çevrim içi benzerlikler var.
10:21
But platforms mostly focus on code,
207
621331
2010
Ama platformlar çoğunlukla yasalara
10:23
on what's physically possible in the space.
208
623365
2746
veya o alanda fiziksel olarak neyin mümkün olduğuna bakıyorlar.
10:26
And they focus much less on these other two softer, social areas.
209
626810
4715
Daha hassas olan diğer iki sosyal konuya çok daha az dikkat ediyorlar.
10:31
What are people doing there?
210
631549
1699
İnsanlar orada ne yapıyor?
10:33
Who's taking responsibility for it?
211
633272
2086
Bunun sorumluluğunu kim üstleniyor?
10:36
So like Jane Jacobs did for cities,
212
636470
2679
Jane Jacobs'un şehirlere yaptığı gibi,
10:39
Talia and I think we need a new design movement
213
639173
3070
Talia ve ben çevrim içi alanlar için
yeni bir tasarım hareketine ihtiyacımız olduğunu düşünüyoruz,
10:42
for online space,
214
642267
1651
10:43
one that considers
215
643942
1177
Sadece,
10:45
not just "How do we build products that work for users or consumers?"
216
645143
5078
"Tüketicilerin ve kullanıcıların işine yarayacak ürünleri nasıl geliştiririz?"
10:50
"How do we make something user-friendly?"
217
650245
2911
"Bir şeyi nasıl kullanıcı dostu yapabiliriz?" diye sormaktansa
10:53
but "How do we make products that are public-friendly?"
218
653180
2907
"Ürünleri nasıl kamu dostu yapabiliriz?" diye sorduk.
10:58
Because we need products that don't serve individuals
219
658093
3831
Çünkü, hepimizin güvendiği sosyal doku pahasına
11:01
at the expense of the social fabric on which we all depend.
220
661948
3891
bireylere hizmet etmeyen ürünlere ihtiyacımız var.
11:06
And we need it urgently,
221
666877
1159
Hem de acilen var.
11:08
because political scientists tell us
222
668060
2198
Çünkü siyaset bilimcilerin söylediği gibi
11:10
that healthy democracies need healthy public spaces.
223
670282
4715
sağlıklı demokrasilerin sağlıklı kamu alanlarına ihtiyacı var.
11:17
So, the public-friendly digital design movement that Talia and I imagine
224
677416
4159
Talia'nın ve benim aklımdaki kamu dostu dijital tasarım hareketi
11:21
asks this question:
225
681599
1327
şu soruyu soruyor:
11:22
What would this interaction be like if it was happening in physical space?
226
682950
4024
Bu etkileşim fiziksel bir alanda olsaydı nasıl olurdu?
11:26
And it asks the reverse question:
227
686998
1590
Aynı zamanda tersini de soruyor:
11:28
What can we learn from good physical spaces
228
688612
2629
Çevrim içi dünyada davranışların nasıl yapılandırılacağı hakkında
11:31
about how to structure behavior in the online world?
229
691265
2849
doğru fiziksel alanlardan ne öğrenebiliriz?
11:34
For example, I grew up in a small town in Maine,
230
694138
3095
Örneğin, ben Maine'de küçük bir kasabada büyüdüm
11:37
and I went to a lot of those town hall meetings that you hear about.
231
697257
3825
ve o duyduğunuz belediye toplantılarına birçok kez gittim.
11:41
And unlike the storybook version, they weren't always nice.
232
701419
3428
Ve anlatılanın tersine, her zaman da güzel değillerdi.
11:45
Like, people had big conflicts, big feelings ...
233
705315
3080
İnsanların anlaşmazlıkları, sorunları vardı...
11:48
It was hard sometimes.
234
708419
1587
Bazı anlar zorluydu.
11:50
But because of the way that that space was structured,
235
710030
2825
Ancak alanların yapılandırılma şekli sayesinde,
11:52
we managed to land it OK.
236
712879
2374
işleri yoluna koyabildik.
11:55
How?
237
715897
1412
Nasıl mı?
11:57
Well, here's one important piece.
238
717333
2010
İşte önemli bir tanesi.
12:00
The downcast glance, the dirty look,
239
720349
2357
Üzgün ve pis bakışlar,
12:02
the raised eyebrow, the cough ...
240
722730
2000
tepkili gözler, öksürmeler...
12:05
When people went on too long or lost the crowd,
241
725627
4177
İnsanlar çok uzun süre devam ettiklerinde veya kalabalığı kaybettiklerinde
12:09
they didn't get banned or blocked or hauled out by the police,
242
729828
3603
polis tarafından yasak görmediler, engellenmediler ya da bir ceza almadılar,
12:13
they just got this soft, negative social feedback.
243
733455
2894
sadece zayıf ve olumsuz bir sosyal geri bildirim aldılar.
12:16
And that was actually very powerful.
244
736903
2216
Ve bu oldukça etkiliydi.
12:20
I think Facebook and Twitter could build this,
245
740101
2661
Bence Facebook ve Twitter da böyle bir şey yapabilir
12:22
something like this.
246
742786
2171
ya da bunun gibi bir şey.
12:27
(Laughter)
247
747097
2804
(Gülme sesleri)
12:31
I think there are some other things that online spaces can learn
248
751136
3065
Bence çevrim içi alanların çevrim dışı alanlardan öğrenebileceği
12:34
from offline spaces.
249
754225
1454
başka şeyler de var.
12:36
Holly Whyte observed that in healthy public spaces,
250
756061
3246
Holly Whyte, sağlıklı kamusal alanlarda ilişki kurmada
12:39
there are often many different places that afford different ways of relating.
251
759331
3651
farklı yollar sağlayan birçok farklı yolun olduğunu gözlemlemiş.
12:43
So the picnic table where you have lunch with your family
252
763006
4324
Ailenizle öğle yemeği yediğiniz piknik masası,
12:48
may not be suited for the romantic walk with a partner
253
768830
3882
partnerinizle yaptığınız romantik yürüyüş için pek uygun olmayabilir
12:52
or the talk with some business colleagues.
254
772736
2754
veya iş arkadaşınızla yapacağınız iş konuşması için.
12:55
And it's worth noting that in real space,
255
775514
2000
Ve gerçek alanda, bu yerlerin hiçbirinde
12:57
in none of these places are there big, visible public signs of engagement.
256
777538
4275
halka açık büyük, görünür işaret levhalarının olmadığını belirtmek gerekir.
13:02
So digital designers could think about
257
782919
2847
Dijital tasarımcılar aslında
13:05
what kind of conversations do we actually want to invite,
258
785790
2980
ne tür şeyleri konuşmak istediğimizi
13:08
and how do we build specifically for those kinds of conversations.
259
788794
3317
ve bu tür konuşmaları özellikle nasıl geliştirebileceğimizi düşünebilirler.
13:13
Remember the park that we talked about that built social trust?
260
793056
3600
Bahsettiğimiz sosyal güveni oluşturan parkı hatırlıyor musunuz?
13:16
That didn't happen because people were having these big political arguments.
261
796969
3669
O gerçekleşmedi çünkü insanlar politik sorunları tartışmakla meşguldü.
13:20
Most strangers don't actually even talk to each other
262
800662
2501
Çoğu yabancı aslında birbirlerini gördükleri
13:23
the first three or four or five times they see each other.
263
803187
2992
ilk üç, dört veya beş kez birbirleriyle konuşmuyorlar bile.
13:27
But when people, even very different people,
264
807378
2433
Ancak insanlar, hatta çok farklı insanlar bile,
13:29
see each other a lot,
265
809835
1166
birbirlerini çok görünce
13:31
they develop familiarity,
266
811025
1222
birbirlerini tanıyorlar
13:32
and that creates the bedrock for relationships.
267
812271
2468
ve bu da ilişkilerin temelini oluşturuyor.
13:35
And I think, actually, you know,
268
815887
3365
Ve bence,
13:39
maybe that early idea of cyberspace as kind of this bodiless meeting place
269
819276
5022
belki de saf zihinlerin ve saf fikirlerin bu bedensel buluşma yeri gibi düşünülen
13:44
of pure minds and pure ideas
270
824322
1902
sanal alan fikri
13:46
sent us off in the wrong direction.
271
826248
1816
bizi yanlış yere yönlendirdi.
13:48
Maybe what we need instead is to find a way to be in proximity,
272
828913
3365
Belki de ihtiyaç duyduğumuz şey, daha çok kendi aramızda konuştuğumuz,
13:52
mostly talking amongst ourselves,
273
832302
2174
aynı sıcak güneşi paylaştığımız,
13:54
but all sharing the same warm sun.
274
834500
2705
birbirimize yakın olabileceğimiz bir yol bulmaktır.
13:58
And finally:
275
838391
1162
Ve son olarak:
13:59
healthy public spaces create a sense of ownership and equity.
276
839577
4199
Sağlıklı kamusal alanlar bir sahiplik ve eşitlik duygusu yaratır.
14:04
And this is where the city metaphor becomes challenging.
277
844494
3111
Şehir metaforunun zorlayıcı olduğu yer tam da burası.
14:07
Because, if Twitter is a city,
278
847629
1473
Çünkü eğer Twitter bir şehirse
14:09
it's a city that's owned by just a few people
279
849126
3078
Sadece birkaç kişinin sahibi olduğu
14:12
and optimized for financial return.
280
852228
2373
ve finansal getiri üzerine tasarlanmış bir şehirdir.
14:16
I think we really need digital environments
281
856014
3095
Gerçekten hepimizin gerçek sahibi olduğu dijital ortamlara,
14:19
that we all actually have some real ownership of,
282
859133
2722
insan çeşitliliğine saygı duyan
14:21
environments that respect the diversity of human existence
283
861879
3992
ve bize söz hakkı tanıyan,
14:25
and that give us some say and some input into the process.
284
865895
2945
sürece katılımımızı sağlayan ortamlara ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum.
14:28
And I think we need this urgently.
285
868864
1920
Ve bence buna acilen ihtiyacımız var.
14:30
Because Facebook right now --
286
870808
1865
Çünkü Facebook şu anda,
14:32
I sort of think of, like, 1970s New York.
287
872697
2949
1970'lerin New York'u gibi.
14:35
(Laughter)
288
875670
1246
(Gülüşmeler)
14:36
The public spaces are decaying, there's trash in the streets,
289
876940
3214
Kamusal alanlar azalıyor, sokaklarda çöpler var,
14:40
people are kind of, like, mentally and emotionally
290
880178
2476
insanlar zihinsel ve duygusal olarak
14:42
warming themselves over burning garbage.
291
882678
2090
yanan çöplerle kendilerini ısıtıyorlar.
14:44
(Laughter)
292
884792
1364
(Gülüşmeler)
14:46
And --
293
886180
1150
Ve--
14:48
(Applause)
294
888315
5284
(Alkışlar)
14:53
And the natural response to this is to hole up in your apartment
295
893623
3343
Ve bunun doğal yanıtı evinize kapanmak
14:56
or consider fleeing for the suburbs.
296
896990
2385
veya banliyölere kaçmayı düşünmektir.
15:00
It doesn't surprise me
297
900044
1500
İnsanların, çevrim içi kamusal alanlar fikrinden
15:01
that people are giving up on the idea of online public spaces
298
901568
4269
15:05
the way that they've given up on cities over their history.
299
905861
3485
tarihte şehirleri bıraktıkları şekilde vazgeçmeleri beni şaşırtmıyor.
15:10
And sometimes -- I'll be honest --
300
910268
1714
Ve bazen -- dürüst olacağım --
15:12
it feels to me like this whole project of, like, wiring up a civilization
301
912006
4293
bütün bu proje, bir medeniyetin birbirine bağlandığı,
15:16
and getting billions of people to come into contact with each other
302
916323
3159
milyarlarca insanın birbirleriyle temas kurduğu bir proje
15:19
is just impossible.
303
919506
1411
bana imkânsız gibi geliyor.
15:22
But modern cities tell us that it is possible
304
922204
3030
Ancak modern şehirler bize gösteriyor ki
15:25
for millions of people who are really different,
305
925258
2246
birbirinden çok farklı milyonlarca insanın bir birliktelik içinde yaşaması mümkün,
15:27
sometimes living right on top of each other,
306
927528
2881
15:30
not just to not kill each other,
307
930433
1674
sadece birbirini öldürmek için değil
15:32
but to actually build things together,
308
932131
2740
tam tersi beraber gelişmek için,
15:34
find new experiences,
309
934895
1333
yeni tecrübeler edinmek
15:36
create beautiful, important infrastructure.
310
936252
3547
ve güzel, önemli bir altyapı oluşturmak için.
15:41
And we cannot give up on that promise.
311
941153
3881
Ve bu vaatten vazgeçemeyiz.
15:45
If we want to solve the big, important problems in front of us,
312
945855
4730
Eğer önümüzdeki büyük, önemli problemleri çözmek istiyorsak
15:50
we need better online public spaces.
313
950609
2603
daha iyi çevrim içi kamu alanlarına ihtiyacımız var.
15:53
We need digital urban planners,
314
953893
2501
Dijital şehir tasarımcılarına,
15:56
new Jane Jacobses,
315
956418
1151
yeni Jane Jacobs'lara,
15:57
who are going to build the parks and park benches of the online world.
316
957593
4166
çevrim içi dünyada parkları ve bankları inşa edecek insanlara ihtiyacımız var.
16:01
And we need digital, public-friendly architects,
317
961783
3513
Eric Klienberg'in "insanlar için saraylar" dediği, kütüphaneler,
16:05
who are going to build what Eric Klinenberg calls
318
965320
2530
müzeler ve belediye binaları tasarlayacak
16:07
"palaces for the people" -- libraries and museums and town halls.
319
967874
4343
dijital, kamu dostu mimarlara ihtiyacımız var.
16:12
And we need a transnational movement,
320
972241
2717
Ve tıpkı şehirler gibi bu çevrim içi alanların da
16:14
where these spaces can learn from each other,
321
974982
2397
çiftçilikten kamu sanatına veya hızlı ulaşıma kadar birçok konuda
16:17
just like cities have,
322
977403
1216
16:18
about everything from urban farming to public art to rapid transit.
323
978643
5171
birbirinden yeni şeyler öğrenebileceği uluslararası bir harekete ihtiyacımız var.
16:25
Humanity moves forward
324
985215
2960
İnsanlık,
birbirine inanacak, güvenecek ve birbirini anlayacak yeni yollar buldukça ilerliyor.
16:28
when we find new ways to rely on and understand and trust each other.
325
988199
5442
16:34
And we need this now more than ever.
326
994207
2626
Şu an buna her zamankinden daha çok ihtiyacımız var.
16:38
If online digital spaces are going to be our new home,
327
998232
3793
Eğer çevrim içi dijital alanlar bizlerin yeni evi olacaksa
16:42
let's make them a comfortable, beautiful place to live,
328
1002049
3619
onları yaşamak için güzel ve rahat bir yer haline getirelim,
16:45
a place we all feel not just included
329
1005692
2302
sadece dahil olduğumuz bir yer değil de
16:48
but actually some ownership of.
330
1008018
1816
aynı zamanda sahibi olduğumuz bir yer.
16:50
A place we get to know each other.
331
1010669
1819
Birbirimizi tanıyabileceğimiz bir yer.
16:53
A place you'd actually want not just to visit
332
1013290
3283
Sadece ziyarete geleceğiniz bir yer değil,
16:56
but to bring your kids.
333
1016597
1440
çocuklarınızla gelebileceğiniz bir yer.
16:59
Thank you.
334
1019127
1159
Teşekkür ederim.
17:00
(Applause)
335
1020310
4586
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7