The biggest risks facing cities -- and some solutions | Robert Muggah

Çeviri: Begum Sener Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

So, here's a prediction.

İşte size bir tahmin:

If we get our cities right,

eğer şehirlerimizi düzeltirsek

we just might survive the 21st century.

21. yüzyıldan ancak o zaman sağ çıkabiliriz.

We get them wrong,

Düzeltemezsek,

and we're done for.

bittik.

Cities are the most extraordinary experiment in social engineering

Şehirler,

insanlar olarak, ortaya çıkardığımız en olağanüstü sosyal mühendislik deneyi.

that we humans have ever come up with.

If you live in a city,

Eğer bir şehirde yaşıyorsanız;

and even if you live in a slum --

eğer bir gecekondu da yaşıyor olsanız bile --

which 20 percent of the world's urban population does --

ki dünyadaki şehir nüfusunun %20'si için bu geçerli --

you're likely to be healthier, wealthier, better educated

köyde yaşayan kuzenlerinizden daha sağlıklı,

and live longer than your country cousins.

daha zengin, daha eğitimli olacak ve daha çok yaşayacaksınız.

There's a reason why three million people are moving to cities

Her hafta 3 milyon insanın

şehre göç etmesinin bir sebebi var.

every single week.

Cities are where the future happens first.

Geleceğin ilk olarak yaşandığı yerler, şehirlerdir.

They're open, they're creative, they're dynamic, they're democratic,

Açıktırlar, yaratıcıdırlar, dinamiktirler, demokratikler,

they're cosmopolitan,

kozmopolitdirler,

they're sexy.

seksidirler.

They're the perfect antidote to reactionary nationalism.

Gerici milliyetçiliğin mükemmel panzehiri...

But cities have a dark side.

Ama karanlık yönleri de vardır.

They take up just three percent of the world's surface area,

Dünya yüzey alanının sadece %3'ünü kaplarlar,

but they account for more than 75 percent of our energy consumption,

ama enerji tüketiminin %75'ini

and they emit 80 percent of our greenhouse gases.

ve sera gazı salınımının % 80'ini oluştururlar.

There are hundreds of thousands of people who die in our cities

Şehirlerimizde her yıl yüz binlerce insan

şiddetten

every single year from violence,

and millions more who are killed as a result of car accidents

ve milyonlarcası da trafik kazaları

and pollution.

ve hava kirliliğinden ölüyor.

In Brazil, where I live,

Yaşadığım yer olan Brezilya'da

we've got 25 of the 50 most homicidal cities on the planet.

gezegende en çok cinayet işlenen 50 şehrin 25'ine sahibiz.

And a quarter of our cities have chronic water shortages --

Şehirlerimizin dörtte birinde kronik su kıtlığı var --

and this, in a country with 20 percent of the known water reserves.

bilinen su rezervlerinin %20'sine sahip olan bir ülkede.

So cities are dual-edged.

Yani şehirler aslında iki yönlü.

Part of the problem is that,

Problemin bir kısmı da

apart from a handful of megacities in the West and the Far East,

Batı'da ve Uzak Doğu'daki birkaç mega şehir dışında,

we don't know that much about the thousands of cities

binlerce şehir hakkında hiçbir bilgimiz yok.

in Africa, in Latin America, in Asia,

Afrika, Latin Amerika, Asya;

where 90 percent of all future population growth is set to take place.

nüfus artışının %90'ının gerçekleşeceği yerler.

So why this knowledge gap?

Peki bu bilgi eksikliğinin sebebi ne?

Well, part of the problem

Problemin bir kısmı

is that we still see the world through the lens of nation-states.

dünyaya ulus devletlerin objektifinden bakıyor oluşumuz.

We're still locked in a 17th-century paradigm

17. yüzyılın dar görüşlü, ulusal egemenlik

of parochial national sovereignty.

paradigmasına takılıp kalmışız.

And yet, in the 1600's,

Halbuki, 1600'lerde

when nation-states were really coming into their own,

ulus devletler başarılı oldukları sırada

less than one percent of the world's population

dünya nüfusunun %1'inden azı

resided in a city.

şehirlerde yaşıyordu.

Today, it's 54 percent.

Bugün bu rakam %54.

And by 2050, it will be closer to 70 percent.

2050'de de, %70'e yaklaşacak.

So the world has changed.

Yani, dünya değişim sürecinde.

We have these 193 nation-states,

193 tane ulus devlet var

but we have easily as many cities that are beginning to rival them

ama güç ve etki konusunda onlara rakip olan

in power and influence.

en az bir o kadar da şehir var.

Just look at New York.

New York'a bir bakın.

The Big Apple has 8.5 million people

Büyük Elma'nın (New York) 8.5 milyon nüfusu

and an annual budget of 80 billion dollars.

ve 80 milyar dolar yıllık geliri var,

Its GDP is 1.5 trillion,

1,5 trilyonluk gayri safi milli hasılası,

which puts it higher than Argentina and Australia,

Arjantin ve Avusturya'nın

Nigeria and South Africa.

Nijerya ve Güney Afrika'nın üzerinde.

Its roughly 40,000 police officers

Şehirde yaklaşık 40.000 polis var,

means it has one of the largest police departments in the world,

yani dünyanın en büyük polis departmanlarından birine sahip.

rivaling all but the largest nation-states.

En büyük devletler dışındaki devletlerin sahip olduğu kadar polise sahip.

But cities like New York

New York gibi şehirler

or São Paulo

ya da San Paolo

or Johannesburg

ya da Johannesburg

or Dhaka

ya da Dakka

or Shanghai --

ya da Şangay --

they're punching above their weight economically,

ekonomik olarak kendilerinden üstünlerle yarışıyorlar,

but below their weight politically.

ancak politik olarak ise daha aşağıdakilerle.

And that's going to have to change.

Bunun değişmesi gerekecek.

Cities are going to have to find their political voice

Eğer bir şeylerin değişmesini istiyorsak

if we want to change things.

şehirlerin politik seslerini yükseltmeleri gerekecek.

Now, I want to talk to you a little bit about the risks

Sizinle biraz da riskler hakkında konuşmak isterim,

that cities are facing --

şehirlerin karşı karşıya olduğu

some of the big mega-risks.

mega riskler hakkında.

I'm also going to talk to you briefly about some of the solutions.

Kısaca çözümlerden de söz edeceğim.

I'm going to do this using a big data visualization

Bunu da Carnergie Mellon'un CREATE Labı ve benim enstitümde

that was developed with Carnegie Mellon's CREATE Lab and my institute,

geliştirtirilen büyük veri görselleri

along with many, many others.

ve diğer araçlar ile yapacağım.

I want you to first imagine the world not as made up of nation-states,

İlk olarak dünyanın ulusal devletlerden değil

but as made up of cities.

şehirlerden oluştuğunu hayal etmenizi istiyorum.

What you see here is every single city

Burada gördüğünüz her şehir

with a population of a quarter million people or more.

çeyrek milyon veya daha yüksek bir nüfusa sahip.

Now, without going into technical detail,

Teknik detaya girmiyorum.

the redder the circle, the more fragile that city is,

Yuvarlak ne kadar kırmızı ise, şehir o kadar kırılgan.

and the bluer the circle, the more resilient.

Yuvarlak ne kadar mavi ise, şehir de o kadar sağlam.

Fragility occurs when the social contract comes unstuck.

Sosyal anlaşmalar başarısız olunca kırılganlık ortaya çıkıyor.

And what we tend to see is a convergence of multiple kinds of risks:

Bu durumda farklı tiplerde riskler görüyoruz:

income inequality,

gelir eşitsizliği,

poverty,

fakirlik,

youth unemployment,

genç nüfusta işsizlik,

different issues around violence,

şiddet ile ilgili konular,

even exposure to droughts, cyclones and earthquakes.

hatta kıtlıklara, tufanlara depremlere açık olma.

Now obviously, some cities are more fragile than others.

Bazı şehirlerin diğerlerinden daha kırılgan olduğu açık.

The good news, if there is any,

İyi haber, tabii eğer varsa,

is that fragility is not a permanent condition.

hassaslık kalıcı bir durum değil.

Some cities that were once the most fragile cities in the world,

Kolombiya'daki Bogota,

ya da Meksika'daki Ciudad Juárez gibi,

like Bogotá in Colombia

bir zamanlar en kırılgan olan şehirler

or Ciudad Juárez in Mexico,

have now fallen more around the national average.

şimdi ortalamaya daha yakınlar.

The bad news is that fragility is deepening,

Kötü haber ise kırılganlık derinleşiyor,

especially in those parts of the world that are most vulnerable,

özellikle de dünyanın korunmasız taraflarında:

in North Africa, the Middle East,

Kuzey Afrika'da, Orta Doğu'da,

in South Asia and Central Asia.

Güney Asya'da ve Orta Asya'da.

There, we're seeing fragility rising way beyond scales we've ever seen before.

Kırılganlık daha önce hiç görmediğimiz düzeye olaşmış durumda.

When cities become too fragile they can collapse,

Şehirler çok kırılgan hâle gelirlerse çökebilirler

tip over and fail.

düşebilir ve yıkılabilirler.

And when that happens,

Bu gerçekleştiğindeyse

we have explosive forms of migration:

patlayan göçler görüyoruz;

refugees.

mülteciler.

There are more than 22 million refugees in the world today,

Günümüzde 22 milyondan fazla mülteci var,

more than at any other time since the second world war.

bu rakam 2. Dünya Savaşı'ndan beri bu kadar olmamıştı.

Now, there's not one refugee crisis;

Günümüzde artık bir tane kriz yok;

there are multiple refugee crises.

birden çok mülteci krizi var.

And contrary to what you might read in the news,

Haberlerde mültecilerin büyük çoğunluğu

the vast majority of refugees aren't fleeing from poor countries

fakir ülkelerden varlıklı ülkelere kaçıyor

to wealthy countries,

olarak okuyoruz, aslında böyle değil,

they're moving from poor cities into even poorer cities --

yoksul şehirlerden daha da yoksul olanlarına göçüyorlar --

often, cities nearby.

genelde, komşularına.

Every single dot on this map represents an agonizing story

Bu haritadaki her nokta, içinde mücadele ve hayatta kalma savaşı olan

of struggle and survival.

üzücü bir hikâyeyi temsil ediyor.

But I want to briefly tell you about what's not on that map,

Size haritada olmayan bir şeyden bahsedeceğim;

and that's internal displacement.

ülke içindeki değişim.

There are more than 36 million people who have been internally displaced

Dünyada, yerinden yurdundan edilmiş

36 milyondan fazla insan var.

around the world.

These are people living in refugee-like conditions,

Bu insanlar mülteci koşullarında yaşıyor,

but lacking the equivalent international protection and assistance.

korunma ve yardım görmüyorlar.

And to understand their plight,

Kötü durumlarını anlamak için

I want to zoom in briefly on Syria.

Suriye'ye odaklanmak isterim.

Syria suffered one of the worst droughts in its history between 2007 and 2010.

2007-2010 arasında, Suriye en kötü kıtlıklarından birini yaşadı.

More than 75 percent of its agriculture and 85 percent of its livestock

Tarımının %75'i ve hayvancılığın %85'i

were wiped out.

yok oldu.

And in the process, over a million people moved into cities

Bu süreçte 1 milyondan fazla insan

like Aleppo, Damascus and Homs.

Halep, Şam, Humus gibi şehirlere göçtü.

As food prices began to rise,

Yiyecek fiyatları artmaya başladı

you also had equivalent levels of social unrest.

ve sosyal karışıklık da aynı seviyede arttı.

And when the regime of President Assad began cracking down,

Esad'ın rejimi yıkılırken

you had an explosion of refugees.

mülteci krizi ile karşılaştık.

You also had over six million internally displaced people,

6 milyondan fazla insan yerinden edildi,

many of whom when on to become refugees.

bunların çoğu da mülteci oldu.

And they didn't just move to neighboring countries like Jordan

Sadece Ürdün, Lübnan, Türkiye

gibi komşu ülkelere göç etmediler.

or Lebanon or Turkey.

They also moved up north towards Western Europe.

Kuzeye, Batı Avrupa'ya doğru da hareket ettiler.

See, over 1.4 million Syrians made the perilous journey

1.4 milyondan fazla Suriyeli

through the Mediterranean and up through Turkey

Akdeniz'den Türkiye üzerinden tehlikeli bir yolculuk yaparak

to find their way into two countries, primarily:

iki ülkeye ulaştılar:

Germany and Sweden.

Almanya ve İsveç.

Now, climate change --

İklim değişikliği,

not just drought, but also sea level rise,

sadece kuraklık da değil ama deniz seviyesinin de yükselmesi,

is probably one of the most severe existential threats

büyük ihtimalle şehirlerin karşı karşıya kaldığı en ciddi

that cities face.

tehditlerden biri.

That's because two-thirds of the world's cities are coastal.

Bunun sebebi de şehirlerin 2/3'ünün denize kıyısı olması.

Over 1.5 billion people live in low-lying, flood-prone coastal areas.

1.5 milyardan fazla kişi, deniz seviyesinde ve sele yatkın bölgelerde yaşıyor.

What you see here is a map that shows sea level rise

Bu gördüğünüz harita, sıcaklık değişimine oranla

in relation to changes in temperature.

deniz seviyesinin ne kadar yükseldiğini gösteriyor.

Climate scientists predict that we're going to see

Bilim adamlarına göre, bu yüzyılın kalanında

anywhere between three and 30 feet of sea level rise

deniz seviyesindeki artış

this side of the century.

1 ile 9 metre arasında olacak.

And it's not just low island nation-states that are going to suffer --

Sadece alçakta bulunan, Kiribati veya Maldivler

Kiribati or the Maldives or the Solomons or Sri Lanka --

Solomons ya da Sri Lanka

and they will suffer,

gibi ülkeler değil,

but also massive cities like Dhaka,

ama Dakka

like Hong Kong,

Hong Kong veya Şangay gibi

like Shanghai.

devasa şehirler de zarar görecek.

Cities of 10, 20, 30 million people or more

10, 20, 30 milyon ya da daha fazla nüfuslu şehirler bile

are literally going to be wiped off the face of this earth.

kelimenin tam anlamıyla haritadan silinecek.

They're going to have to adapt, or they're going to die.

Ya adapte olmak zorunda kalacaklar ya da yok olacaklar.

I want to take you also all the way over to the West,

Size bir de Batı'yı göstermek istiyorum,

because this isn't just a problem in Asia or Africa or Latin America,

çünkü sorun Afrika ya da Latin Amerika'ya özgü değil,

this is a problem also in the West.

Batı'ya da ait.

This is Miami.

Burası Miami.

Many of you know Miami is one of the wealthiest cities

Birçoğunuz Miami'yi biliyor, Amerika'daki

gelir düzeyi en yüksek şehirlerden birisi;

in the United States;

it's also one of the most flood-prone.

aynı zamanda da sele en elverişli olanlardan birisi.

That's been made painfully evident by natural disasters throughout 2017.

Bu, 2017'deki doğal afetlerle acı bir şekilde belli oldu.

But Miami is built on porous limestone -- a swamp.

Miami, gözenekli kireçtaşı üzerine kurulu -- bir bataklık.

There's no way any kind of flood barrier

Hiçbir sel önleyici sistem

is going to keep the water from seeping in.

suyun içeri girmesini engelleyemez.

As we scroll back,

Geçmişe dönüp

and we look across the Caribbean and along the Gulf,

Karayipler'e ya da Körfez Ülkeleri'ne bakarsak

we begin to realize

fark ederiz ki,

that those cities that have suffered worst from natural crises --

doğal krizlerden en kötü şekilde etkilenmiş şehirler --

Port-au-Prince, New Orleans, Houston --

Port-au-Prince, New Orleans, Houston --

as severe and as awful as those situations have been,

ne kadar şiddetli ve kötü olmuş olsa da

they're a dress rehearsal for what's to come.

olanlar, yaklaşmakta olanın sadece bir habercisi.

No city is an island.

Hiçbir şehir bir ada değil.

Every city is connected to its rural hinterland

Her şehir, sahilin arkasındaki iç bölgeye

in complex ways --

genelde gıda üretimi olmak üzere

often, in relation to the production of food.

karışık şekillerde bağlı.

I want to take you to the northern part of the Amazon, in Rondônia.

Sizi Amazon'un kuzeyine, Rondonia'ya götürmek istiyorum.

This is one of the world's largest terrestrial carbon sinks,

Dünyanın en büyük karbon yatağının bulunduğu

processing millions of carbon every single year.

her yıl milyonlarca karbon işleyen bir yer.

What you see here is a single road over a 30-year period.

Burada 30 yıllık bir süre içerisinde aynı yolu görüyoruz.

On either side you see land being cleared for pasture, for cattle,

İki tarafında da otlak ve büyükbaş hayvanlar için,

aynı zamanda soya ve şeker üretimi için,

but also for soy and sugar production.

yolun temizlendiğini görüyoruz.

You're seeing deforestation on a massive scale.

Devasa büyüklükte bir orman katliamı görüyorsunuz.

The red area here implies a net loss of forest over the last 14 years.

Kırmızı alan son 14 yıldaki net orman kaybını gösteriyor

The blue, if you could see it -- there's not much --

Mavi, görebildiyseniz -- çok yok --

implies there's been an incremental gain.

marjinal artış olacağını gösteriyor.

Now, as grim and gloomy as the situation is -- and it is --

Şimdi, durum ne kadar sıkıcı ve kasvetli olursa olsun -- ki öyle --

there is a little bit of hope.

minik bir umut var.

See, the Brazilian government,

Brezilya hükümeti,

from the national to the state to the municipal level,

ulusal düzeyden şehirlere kadar,

has also introduced a whole range -- a lattice -- of parks and protected areas.

park ve korunma alanları belirledi ve koruma altına aldı.

And while not perfect, and not always limiting encroachment,

Mükemmel olmasa da, her zaman zararı engellemese de

they have served to tamp back deforestation.

ormansızlaşmayı azalttı.

The same applies not just in Brazil but all across the Americas,

Aynısı sadece Brezilya değil, tüm Amerika için geçerli,

into the United States, Canada and around the world.

Birleşik Devletler, Kanada ve tüm dünya.

So let's talk about solutions.

Çözümler hakkında konuşalım.

Despite climate denial at the highest levels,

İklim değişikliği büyük ölçüde reddedilmesine rağmen,

cities are taking action.

şehirler harekete geçmeye başladı.

You know, when the US pulled out of the Paris Climate Agreement,

Amerika, Paris İklim Anlaşması'ndan çekildiğinde,

hundreds of cities in the United States and thousands more around the world

Birleşik Devletler'deki yüzlerce şehir ve dünya çapında binlercesi

doubled down on their climate commitments.

iklim konusundaki kararlılıklarını daha da arttırdı.

(Applause)

(Alkış)

And when the White House cracked down on so-called "undocumented migrants"

Beyaz Saray, sığınılan şehirlerde belgesi olmayan göçmenlere karşı

in sanctuary cities,

büyük önlemler aldıktan sonra,

hundreds of cities and counties and states sat up in defiance

yüzlerce şehir, ülke ve eyalet bu yasaya

and refused to enact that order.

meydan okudu ve reddeti.

(Applause)

(Alkış)

So cities are and can take action.

Şehirler harekete geçebilirler ve geçiyorlar.

But we're going to need to see a lot more of it,

Ama buna daha çok şahit olmalıyız,

especially in the global south.

özellikle de dünyanın güneyinde.

You see, parts of Africa and Latin America are urbanizing

Gördüğünüz gibi Afrika ve Latin Amerika

before they industrialize.

endüstrileşmeden şehirleşiyor.

They're growing at three times the global average

Nüfus bakımından dünya ortalamasından

in terms their population.

3 kat daha hızlı büyüyorlar.

And this is putting enormous strain on infrastructure and services.

Bu da altyapı ve hizmetleri inanılmaz zorluyor.

Now, there is a golden opportunity.

Şimdi, altın bir fırsat var.

It's a small opportunity but a golden one: in the next 10 to 20 years,

Küçük ama değeli bir fırsat: 10-20 yıl içerisinde

to really start designing in principles of resilience into our cities.

şehirlerimizde sağlamlılık prensipleri tasarlama fırsatı.

There's not one single way of doing this,

Bunu yapmanın tek bir yolu yok,

but there are a number of ways that are emerging.

şu an geliştirilmekte olan birçok yol var.

And I've spoken with hundreds of urban planners,

Yüzlerce şehir planlamacısı ile,

development specialists,

gelişim uzmanı ile

architects and civic activists,

mimar ve şehir aktivisti ile konuştum

and a number of recurring principles keep coming out.

ve sürekli aynı prensiplerin gerekliliği ortaya çıkıyor.

I just want to pass on six.

Size 6 tanesini bildirmek istiyorum.

First: cities need a plan

Birincisi: şehirlerin planlara

ve uygulamak için stratejilere ihtiyaçları var.

and a strategy to implement it.

I mean, it sounds crazy,

Demek istediğim, söylediğim çılgın gözükebilir,

but the vast majority of world cities don't actually have a plan

ama şehirlerin çoğunda bir plan

or a vision.

ya da vizyon yok.

They're too busy putting out daily fires to think ahead strategically.

Stratejik olarak ileriyi düşünmek yerine günlük krizleri çözmek ile meşguller.

I mean, every city wants to be creative,

Demek istediğim, her şehir yaratıcı olmak

happy, liveable, resilient --

mutlu, yaşanılabilir ve sağlam olmak istiyor.

who doesn't?

Kim istemez ki?

The challenge is, how do you get there?

Zor olan, bunu nasıl başaracaksınız?

And urban governance plays a key role.

Şehir yönetimi burada kilit nokta.

You could do worse than take a page from the book of Singapore.

Singapur'u örnek alsanız fena olmaz.

In 1971, Singapore set a 50-year urban strategy

1971'de, Singapur 50 yıllık şehir yönetmeliğini yürürlüğe koydu

and renews it every five years.

ve her 5 yılda bir yeniliyor.

What Singapore teaches us is not just the importance of continuity,

Singapur'un bize tek öğrettiği devamlılığın önemi değil,

but also the critical role of autonomy and discretion.

aynı zamanda otonomi ve hoşgörünün önemi.

Cities need the power to be able to issue debt,

Şehirlerin, borçlarını geri almak,

vergilerini yükseltebilmek,

to raise taxes,

çekip çevirmek için,

to zone effectively,

hesaplı konut yapabilmek için gerekli güce ihtiyaçları var.

to build affordable housing.

What cities need is nothing less than a devolution revolution,

Şehirlerin veraset devrimine ihtiyacı var.

and this is going to require renegotiating the terms of the contract

Bu da sözleşmenin esasları konusunda ülke yönetimi ile

with a nation-state.

uzlaşmayı gerektiriyor.

Second:

İkincisi:

you've got to go green.

çevre dostu olmalısınız.

Cities are already leading global decarbonization efforts.

Şehirler şimdiden küresel karbon arındırma konularında liderlik ediyorlar.

They're investing in congestion pricing schemes,

Trafik yoğunluğu cezalarının fiyat düzenlemelerinden,

in climate reduction emission targets,

emilim azaltma hedeflerine,

in biodiversity, in parks and bikeways and walkways

bioçeşitlilikten, parklara, bisiklet ve yürüyüş yollarına kadar

and everything in between.

her şeye yatırım yapıyorlar.

There's an extraordinary menu of options they have to choose from.

Muazzam derecede seçenek var.

One of the great things is,

En güzel şeylerden biri de,

cities are already investing heavily in renewables -- in solar and wind --

şehirler zaten yenilenebilir enerjiye

-- güneş ve rüzgâra --

not just in North America, but especially in Western Europe and parts of Asia.

yatırım yapmaya başlamıştı.

Sadece Kuzey Amerika değil, özellikle batı Avrupa ve Asya'nın bazı kesimleri.

There are more than 8,000 cities right now in the world today

Dünyada bugün güneş panelleri olan

with solar plants.

8000'den fazla şehir var.

There are 300 cities that have declared complete energy autonomy.

300 şehir tamamen enerji otonomisi ilan etti.

One of my favorite stories comes from Medellín,

En sevdiğim hikâyelerden birisi Medellin,

which invested in a municipal hydroelectric plant,

öyle bir hidroelektrik bir fabrikaya yatırım yaptı ki,

which doesn't only service its local needs,

sadece yerel ihtiyaca hizmet etmiyor,

but allows the city to sell excess energy back onto the national grid.

aynı zamanda fazla enerjisini ulusal çapta satabiliyor.

And it's not alone.

Yalnız değil.

There are a thousand other cities just like it.

Buna benzer binlerce şehir var.

Third: invest in integrated and multi-use solutions.

Üçüncüsü: farklı faydaları olan çözümlere yatırım yapın.

The most successful cities are those that are going to invest in solutions

En başarılı şehirler, tek bir tane değil bir sürü problemi çözecek

that don't solve just one problem, but that solve multiple problems.

konulara yatrım yapanlar.

Take the case of integrated public transport.

Bütünleşmiş toplu taşımayı ele alalım.

When done well --

İyi yapıldığında --

rapid bus transit,

hızlı otobüs ulaşımı,

light rail,

hafif raylı sistem,

bikeways, walkways, boatways --

bisiklet yolları, yürüyüş yolları, limanlar --

these can dramatically reduce emissions and congestion.

emilim ve kirliliği önemli düzeyde azaltabilir.

But they can do a lot more than that.

Bundan fazlasını yapabilirler.

They can improve public health.

Halk sağlığını geliştirebilirler.

They can reduce dispersion.

Kimyasal dağılımı azaltabilirler.

They can even increase safety.

Güvenliği bile artırabilirler.

A great example of this comes from Seoul.

Seoul buna çok iyi bir örnek.

You see, Seoul's population doubled over the last 30 years,

Seoul'ün nüfusu son 30 yılda ikiye katlanmış

but the footprint barely changed.

ama karbon ayakizi neredeyse değişmemiş.

How?

Nasıl?

Well, 75 percent of Seoul's residents get to work

Vatandaşların %75 i işe giderken

using what's been described as

dünyadaki en olağanüstü toplu taşıma

one of the most extraordinary public transport systems

sistemlerinden birini

in the world.

kullanıyor.

And Seoul used to be car country.

Eskiden Seoul araba ülkesiydi.

Next, fourth:

Sonra, dördüncüsü:

build densely but also sustainably.

yoğun ama sürdürülebilir şekilde inşa etmek.

The death of all cities is the sprawl.

Şehirlerin ölümü çarpık kentleşmeden kaynaklanıyor.

Cities need to know how to build resiliently,

Şehirler nasıl kapsamlı ve sağlam

but also in a way that's inclusive.

inşa edileceğini bilmeliler.

This is a picture right here of Dallas-Fort Worth.

Dallar-Fort Worth'un bir resmi var karşınızda.

And what you see is its population also doubled over the last 30 years.

Son 30 yılda nüfusun ikiye katlandığını görüyorsunuz.

But as you can see, it spread into edge cities and suburbia

Görebildiğiniz gibi, uçlardaki şehirlere ve kırsala,

as far as the eye can see.

gözün görebildiği kadar yayıldı.

Cities need to know when not to build,

Şehirler

çarpık yerleşmeyi ve gecekondulaşmayı tetiklememek için

so as not to reproduce urban sprawl

gerektiğinde inşa etmemeyi bilmeliler.

and slums of downward accountability.

The problem with Dallas-Forth Worth is

Dallas-Forth Worth ile ilgili problem

just five percent of its residents get to work using public transport -- five.

sadece %5'inin işe giderken toplu taşıma kullanması -- beş.

Ninety-five percent use cars,

%95'i araba kullanıyor, bu da

which partly explains why it's got some of the longest commuting times

işe gidiş geliş sürelerinin neden Amerika'nın en yükseklerinden olduğunu

in North America.

biraz açıklıyor.

Singapore, by contrast, got it right.

Aksine, Singapur bu işi başarmış.

They built vertically

Dikey ve üstüne bir de düşük maliyetli

and built in affordable housing to boot.

inşa ediyorlar.

Fifth: steal.

Beş: çalın.

The smartest cities are nicking, pilfering, stealing,

En akıllı şehirler sağdan, soldan,

kırpıyorlar, aşırıyorlar, çalıyorlar.

left, right and center.

They don't have time to waste.

Kaybedecek zamanları yok.

They need tomorrow's technology today,

Yarının teknolojisine bugün ihtiyaçları var,

and they're going to leapfrog to get there.

zıplamak zorundalar.

This is New York,

Burası New York,

but it's not just New York that's doing a lot of stealing,

ama tüm hırsızlığı yapan sadece New York değil.

Singapur, Seoul, Medellin de var.

it's Singapore, it's Seoul, it's Medellín.

Şehirler birbirlerinden ödünç almaya başladıklarında

The urban renaissance is only going to be enabled

when cities start borrowing from one another.

şehirleşme rönesansı mümkün olacak.

And finally: work in global coalitions.

Son olarak, global koalisyonlarda çalışın.

You know, there are more than 200 inner-city coalitions in the world today.

Bildiğiniz gibi, Dünya'da 200'den fazla şehir içi koalisyon var.

There are more city coalitions

Ülke koalisyonlarından

than there are coalitions for nation-states.

daha çok şehir koalisyonu var.

Just take a look at the Global Parliament of Mayors,

Şehir hakları hareketlerini yöneten

set up by the late Ben Barber,

Ben Barber tarafından kurulan

who was driving an urban rights movement.

Küresel Başkanlar Parlamentosu'na bir bakın.

Or consider the C40,

C40'ı düşünün,

a marvelous network of cities that has gathered thousands together

temiz enerji verebilmek için bir araya gelmiş

to deliver clean energy.

muhteşem bir şehir ağı.

Or look at the World Economic Forum,

Dünya Ekonomi Zirvesi'ne bir bakın,

which is developing smart city protocols.

akıllı şehir protokolleri geliştiriyorlar.

Or the 100 Resilient Cities initiative,

Ya da 100 Sağlam Şehir girişimine bakın,

which is leading a resilience revival.

sağlamlık dirilişine önderlik ediyor.

ICLEI, UCLG, Metropolis --

ICLEI, UCLG, Metropolis --

these are the movements of the future.

bunlar geleceğin hareketleri.

Fark ettikleri şey şu; şehirler beraber çalışırlarsa

What they all realize is that when cities work together,

they can amplify their voice,

sadece ulusal düzeyde değil,

not just on the national stage, but on the global stage.

uluslararası düzeyde de seslerini yükseltebilirler.

And with a voice comes, potentially, a vote --

Ses, büyük ihtimalle oy getirir --

and then maybe even a veto.

ve sonra belki de veto.

When nation-states default on their national sovereignty,

Ulus devletleri, ulusal egemenliklerini savsakladıklarında

cities have to step up.

şehirler harekete geçmeliler.

They can't wait.

Bekleyemezler.

And they don't need to ask for permission.

İzin almalarına gerek yok.

They can exert their own sovereignty.

Kendi egemenliklerini kullanabilirler.

They understand that the local and the global

Yerel ve globalin gerçekten

bir araya gelmesinin gerektiğini,

have really, truly come together,

that we live in a global, local world,

küresel olan yerel bir dünyada yaşadığımızı

and we need to adjust our politics accordingly.

ve politakaları da buna göre şekillendirmek gerektiğini anlamalılar.

As I travel around the world and meet mayors and civic leaders,

Dünya'yı dolaşıp tanıştığım belediye başkanları ve liderlerin

I'm amazed by the energy, enthusiasm and effectiveness

işlerine kattıkları enerji, heves

they bring to their work.

ve etkileyiciliklerinden çok etkilendim.

They're pragmatists.

Pragmatistler.

They're problem-solvers.

Problem çözücüler.

They're para-diplomats.

Yarı-diplomatlar.

And in this moment of extraordinary international uncertainty,

Bu olağanüstü uluslararası belirsizlik zamanlarında

when our multilateral institutions are paralyzed

çok yönlü kurumların eli kolu bağlı olduğunda

and our nation-states are in retreat,

ve devletler geri çekildiğinde

cities and their leaders are our new 21st-century visionaries.

bizim yeni 21. yüzyıl vizyonerlerimiz şehirler ve onların liderleridir.

They deserve -- no, they have a right to -- a seat at the table.

Onlar da söz sahibi olmak istiyor -hayır, buna zaten hakları var.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)