SpaceX's Supersized Starship Rocket and the Future of Galactic Exploration | Jennifer Heldmann | TED

430,790 views ・ 2022-06-24

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Berra Metin Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi
00:04
Well, thank you all so much for being here today,
0
4543
2627
Hepinize bugün burada olduğunuz için çok teşekkürler
00:07
because I am super excited to tell you
1
7170
3003
çünkü ben size uzayı
00:10
that we are about to explore space in a big way.
2
10173
3337
çok etkili bir şekilde keşfetmek üzere olduğumuzu söylemekten çok heycanlıyım.
00:14
And the future of space exploration is like nothing we’ve ever seen before,
3
14469
4963
Ve uzay araştırmalarının geleceği daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor
00:19
and the future is one we can hardly even imagine.
4
19432
2503
Ve geleceği hayal bile edemeyiz.
00:23
Well, why is that?
5
23144
1335
Peki neden böyle?
00:24
We’ve been exploring space since the 1950s,
6
24854
2670
Uzayı 1950′lerden beri keşfediyoruz,
00:27
so what’s different now?
7
27524
1460
şimdi değişik olan nedir?
00:30
Well, for the first time ever,
8
30026
1627
İlk defa
00:31
we are going to be using supersized spacecraft
9
31653
3253
güneş sistemine yolculuğumuz için büyük boy uzay araçları kullanıyor olacağız.
00:34
for our journey into the solar system.
10
34906
1835
00:37
This is the Starship vehicle
11
37617
1502
Bu SpaceX firması tarafından
00:39
that’s being developed by the company SpaceX.
12
39119
2210
geliştirilmekte olan Starship aracı.
00:41
This vehicle will be able to launch more mass --
13
41913
2628
Bu araç, daha fazla kütleyi - veya yükü - fırlatabilecek
00:44
or payload --
14
44541
1209
00:45
have more power
15
45750
1544
daha fazla güce sahip olacak
00:47
and be able to launch over and over and over again,
16
47294
3253
ve şimdiye kadar tasarlanmış veya inşa edilmiş
00:50
more than any spacecraft ever designed or built, ever.
17
50547
4004
herhangi bir uzay aracından daha fazla tekrar tekrar fırlatabilecek.
00:55
So the Starship and its Super Heavy booster
18
55677
2669
Yani Starship ve Hız Kazandırcı Roketleri
00:58
are a fully reusable transportation system.
19
58346
2836
tamamen yeniden kullanılabilir bir ulaşım sistemi.
01:01
So that means that you don’t have to build a new vehicle
20
61808
3045
Bu, her uçmak istediğinizde
01:04
every time you want to fly.
21
64853
1293
yeni bir araç inşa etmeniz gerekmediği anlamına gelir.
01:06
And so what that does is that reduces the cost of each flight
22
66855
3670
Ve bunun yaptığı şey her bir uçuşun maliyetini düşürmek
01:10
and it lets you have more flights.
23
70525
1627
ve daha fazla uçuş yapmanızı sağlamak.
01:13
Now historically, rockets have been used once, and then that’s it.
24
73069
4046
Tarihsel olarak, roketler bir kere kullanılırdı ve o kadar.
01:17
But if you think about it,
25
77866
1626
Ama düşündüğünüzde,
01:19
would you ever build an airplane,
26
79492
2294
hiç bir uçak yapıp, bir kere uçurup
01:21
fly it once
27
81786
1001
01:22
and then throw it away?
28
82787
1126
atar mıydınız?
01:24
Like, no, that’s ridiculous,
29
84247
1752
Hayır, bu gülünç
01:25
because the cost of each flight would be way too high,
30
85999
2919
çünkü her uçuşun maliyeti çok yüksek olurdu
01:28
and you wouldn’t have very many flights, right?
31
88918
2503
ve böylece çok uçuşunuz olmazdı, değil mi?
01:32
So let’s put this in perspective a little bit.
32
92172
2169
Şimdi bunu biraz perspektife koyalım.
01:34
So think about the last rover that we just sent to Mars.
33
94591
3045
Mars’a son gönderdiğimiz keşif aracını düşünün.
01:37
It is an amazing mission;
34
97886
1209
İnanılmaz bir görev;
01:39
it’s still on Mars collecting great data.
35
99095
2044
hâlâ Mars’ta veri topluyor.
01:41
So the launch cost for that mission was 243 million dollars.
36
101931
3629
Bu görev için fırlatma maliyeti 243 milyon dolardı.
01:46
So that works out to be about 100,000 dollars per pound
37
106061
4254
Yani, o keşif aracını Mars’a fırlatmak
01:50
to launch that rover to Mars.
38
110315
1418
pound başına yaklaşık 100 bin dolar.
01:52
And that’s where we are today.
39
112400
1460
Ve bugün geldiğimiz nokta bu.
01:54
So SpaceX is aiming to have a launch cost for Starship
40
114361
3211
SpaceX, Starship için
01:57
on the order of a couple million dollars.
41
117572
2169
birkaç milyon dolarlık bir fırlatma maliyetine sahip olmayı hedefliyor.
02:00
And so that means that you could launch that same Mars rover
42
120325
3253
Bunun anlamı, aynı Mars keşif aracını
02:03
for about 900 dollars per pound.
43
123578
2044
pound başına 900 dolara fırlatabileceğinizdir.
02:06
So that’s 100,000 dollars versus 900 dollars.
44
126665
4421
Bu 100.000 dolara karşı 900 dolar demek.
02:11
That’s a huge difference.
45
131461
1793
Bu da muazzam bir fark.
02:13
And actually, it's probably cheaper than that
46
133630
2127
Ve aslında, muhtemelen bundan daha ucuz
02:15
because you could fit like 100 of those Mars rovers inside one Starship
47
135757
4254
çünkü bir Starship’e Mars keşif araçlarından 100 tane sığdırabilirsiniz
02:20
because it’s just that big.
48
140011
1710
çünkü o kadar büyük.
02:21
It’s really incredible.
49
141930
1126
Bu gerçekten inanılmaz.
02:24
And it’s not just SpaceX.
50
144224
1460
Bunu sadece SpaceX yapmıyor.
02:25
There are multiple commercial companies building new rockets now
51
145975
4004
Artık tüm farklı amaçlar için farklı boyutlarda
02:29
of all different sizes,
52
149979
1168
yeni roketler inşa eden çok sayıda ticari şirket var.
02:31
for all different purposes.
53
151147
1335
02:32
And this is great because this is really helping to open up space to more people.
54
152691
4045
Ve bu harika çünkü bu gerçekten daha fazla insana yer açmaya yardımcı oluyor.
02:37
So here’s an image of some of the current rockets
55
157404
3253
İşte NASA’nın güçlü Satürn V roketine kıyasla
02:40
compared to NASA’s mighty Saturn V rocket.
56
160657
3003
mevcut roketlerden bazılarının bir görüntüsü.
02:44
So the Saturn V is the rocket that launched astronauts to the Moon
57
164285
3671
Saturn V, 60′larda ve 70′lerde Ay’a astronotları fırlatan roket.
02:47
in the ’60s and ’70s.
58
167956
1168
02:49
The last Saturn V launched in 1973.
59
169833
3587
Son Saturn V 1973′te fırlatıldı.
02:54
And full disclosure,
60
174254
1001
Ve işte tam bir ifşa,
02:55
I was not even born yet,
61
175255
1418
ben daha doğmamıştım bile,
02:56
so I think this is incredibly unfair
62
176673
2586
bu yüzden bence bu çok insafsız
02:59
because there has never been a rocket more powerful since.
63
179259
3170
çünkü o zamandan beri daha güçlü bir roket hiç olmadı.
03:03
So I just have to emphasize
64
183430
1710
Yani şunu vurgulamam gerekir ki
03:05
that the changes we’re talking about today,
65
185140
2085
bugün konuştuğumuz değişiklikler
03:07
these are not incremental, small advances in rocketry and spacecraft.
66
187225
4546
bunlar füze biliminde ve uzay araçlarında kademeli veya küçük gelişmeler değiller.
03:12
These are truly transformational technologies
67
192105
2586
Bunlar, bize tamamen yeni fırsatlar veren ve uzay keşiflerinin
03:14
that are giving us completely new capabilities
68
194691
2669
03:17
and changing the paradigm for space exploration.
69
197360
2586
paradigmasını değiştiren gerçekten dönüşümsel teknolojiler.
03:21
And what’s really going to happen
70
201030
1585
Ve gerçekten olacak olan şey, bugün bulunduğumuz yerden hareket edeceğimiz,
03:22
is we’re going to move from where we are today,
71
202615
2378
03:24
which is usually, you know,
72
204993
1752
ki bu genellikle
03:26
more specialized, one-off, boutique-style missions
73
206745
3586
daha özelleştirilmiş, tek kalkışlık, butik tarzı misyonlar
03:30
into more mass-produced, large-scale operations in space.
74
210331
4672
ve uzayda daha seri üretim, daha büyük ölçekli operasyonlara geçeceğimiz.
03:35
And the reason is because we are being largely freed
75
215628
3504
Ve bunun nedeni büyük ölçüde
03:39
of these traditional, very severe mass and cost restraints
76
219132
4379
yıllardır havacılık endistürisinde altında çalıştığımız
03:43
that we’ve been working under in the aerospace industry for decades.
77
223511
3754
geleneksel, çok şiddetli kütle ve maliyet kısıtlamalarından kurtuluyor olmamız.
03:48
Now there is one vehicle that’s really forced us
78
228683
2878
Bizi uzay araştırmaları ve uzay mimarileriyle ilgili
03:51
to change the conversation regarding space exploration
79
231561
3253
konuşmayı değiştirmeye gerçekten zorlayan bir araç var
03:54
and space architectures,
80
234814
1585
03:56
and that is the Starship.
81
236399
1418
ve o da Starship.
03:58
That entire system is designed
82
238318
2252
Bütün sistem
04:00
to be even more powerful than the Saturn V.
83
240570
2502
Saturn V’den bile daha güçlü olacak şekilde dizayn edildi.
04:03
And the Starship vehicle itself
84
243948
2294
Ve Starship aracının kendisi
04:06
will be able to launch over 100 metric tons of payload
85
246242
3796
100 metrik ton yükü
04:10
to Earth orbit,
86
250038
1543
Dünya’nın yörüngesine
04:11
to the surface of the Moon,
87
251581
1418
Ay’ın yüzeyine
04:12
to the surface of Mars
88
252999
1335
Mars’ın yüzeyine
04:14
and even beyond.
89
254334
1042
ve daha ilerisine fırlatabilecek.
04:16
Like, 100 metric tons of payload.
90
256044
2711
100 metrik ton yük.
04:18
Like, that’s crazy.
91
258963
1001
Bu çılgınca.
04:19
That is a crazy number
92
259964
1126
Bu bir süre önce tartışamayacağımız çılgınca bir sayı
04:21
that we would never have been discussing a while ago
93
261090
2920
04:24
because in spaceflight,
94
264010
1585
çünkü uzay uçuşlarında
04:25
we are always trying to reduce mass, right?
95
265595
2211
daima kütleyi azaltmaya çalışıyoruz, değil mi?
04:27
Miniaturize your components,
96
267806
1668
Bileşenlerinizi minyatürleştirin,
04:29
have your instruments be as lightweight as possible
97
269474
2419
aletleriniz olabildiğince hafif olsun,
04:31
because of the mass and cost constraints.
98
271893
1960
kütle ve maliyet kısıtlamalarından dolayı.
04:34
And so now we actually have the opposite problem
99
274145
3962
Ve şimdi aslında çözmemiz gereken tam tersi bir problemimiz var,
04:38
where we have to figure out, like --
100
278107
1794
04:39
how are we going to fill 100 metric tons of payload?
101
279901
3420
100 metrik ton yükü nasıl dolduracağız?
04:43
Like, seriously, like, what are we going to fly?
102
283655
2252
Gerçekten, neyi uçuracağız?
04:46
So this is a great place to be,
103
286324
1627
Burası olmak için harika bir yer
04:47
and it’s a great problem to have.
104
287951
2002
ve bu da sahip olunacak harika bir problem.
04:50
How can you actually fly such a ridiculous amount of payload into the solar system?
105
290620
4796
Güneş sistemine bu kadar absürt bir yükü nasıl uçurabilirsiniz?
04:56
Well, Starship will conveniently refill its propellant tanks in space
106
296543
5338
Starship uzaydaki yakıt tanklarını metan ve oksijenle uygun bir şekilde dolduracak.
05:01
with methane and oxygen.
107
301881
1418
05:04
So the way that this works is you launch your first Starship, right?
108
304342
3712
Bunun çalışma şekli, ilk Starship’i fırlatmanızdır.
Güneş sisteminin herhangi bir yerine göndermek istediğiniz yükünüz var.
05:08
You’ve got your payload you want to send wherever into the solar system.
109
308054
3420
05:11
You launch that into orbit.
110
311474
1293
O yükü yörüngeye fırlatırsınız.
05:12
Then you launch another Starship,
111
312767
1960
Daha sonra bir başka Starship fırlatırsınız
05:14
and we’ll just call it a tanker because it’s basically just another Starship,
112
314727
3629
ve biz ona sadece tanker diyeceğiz çünkü temelde sadece başka bir Starship
05:18
but it’s full of propellant.
113
318356
1376
ama itici gazla dolu.
05:19
And then those two vehicles meet
114
319732
1544
Ve sonra bu iki araç buluşuyor
05:21
and they dock in Earth orbit.
115
321276
2502
ve Dünya’nın yörüngesine kenetleniyorlar.
05:23
And the tanker refills the propellant tanks of your starship.
116
323778
3587
Ve tanker Starship’inizin itici tanklarını yeniden dolduruyor.
05:27
So essentially what you’re doing
117
327866
1543
Yani esasen yaptığınız şey,
05:29
is you’re refilling your gas tanks before you go out on a big, long trip.
118
329409
3670
Büyük, uzun bir yolculuğa çıkmadan önce gaz depolarınızı yeniden doldurmak.
05:33
And that’s how you can send so much payload capacity
119
333580
2711
Güneş sistemine bu kadar yük kapasitesini bu şekilde gönderebilirsiniz.
05:36
out into the solar system.
120
336291
1293
05:38
Now this is so important
121
338543
1710
Bu çok önemli
05:40
because Earth is such a large gravity well.
122
340253
3003
çünkü Dünya çok geniş bir yerçekimi kuyusudur.
Sadece Dünya yüzeyinden fırlatmak için çok fazla enerji
05:44
It just takes so much energy,
123
344132
2169
05:46
and hence, so much fuel,
124
346301
1501
ve dolayısıyla çok fazla yakıt gerekir.
05:47
just to launch off the surface of the Earth.
125
347802
2086
05:50
So by refilling the tanks in space,
126
350096
2795
Bu yüzden depoları uzayda yeniden doldurarak,
05:52
we’re essentially resetting the rocket equation in orbit,
127
352891
2877
esasen yörüngedeki roket denklemini sıfırlıyoruz,
05:55
and then we can send these payloads out to wherever they need to go.
128
355768
3212
ve sonra yükleri nereye gitmeleri gerekiyorsa oraya gönderebiliyoruz.
05:59
So this is fantastic.
129
359856
1543
Bu harika.
06:01
Like, we have this new capability
130
361399
1585
Bu yeni kabiliyete sahibiz
06:02
and this is how it works,
131
362984
1627
ve bu şekilde çalışıyor
06:04
but now I’d like to go to the really exciting part:
132
364611
2460
ama şimdi asıl heyecanlı kısma gelmek istiyorum:
06:07
What are we going to do with this capability?
133
367071
2670
Bu kabiliyetle ne yapacağız?
06:10
So consider this.
134
370742
1168
Şunu göz önünde bulundurun.
06:12
Scientists, myself included,
135
372952
2336
Bilim insanları, ben de dahil
06:15
have long been interested in the possibility of life on Europa.
136
375288
3587
uzun zamandır Europa’daki yaşam olasılığı ile ilgileniyorlar.
06:19
Europa has a subsurface --
137
379083
1877
Europa’nın tuzlu, sıvı su okyanusu bulunduran bir yeraltı yüzeyi var
06:20
salty, liquid-water ocean --
138
380960
2461
06:23
and we wonder if life might be able to exist there.
139
383421
2669
ve acaba orada hayat var olabilir mi diye merak ediyoruz.
06:26
So given our current exploration strategies --
140
386716
3212
Mevcut keşif stratejilerimiz göz önüne alındığında,
06:29
there is a mission in development right now to study Europa,
141
389928
3169
şu anda Europa’yı incelemek için geliştirilmekte olan bir misyon var,
06:33
it’ll actually orbit Jupiter
142
393097
1377
aslında Jüpiter’in yörüngesinde olacak
06:34
and it’ll do flybys of Europa
143
394474
1877
ve Europa’ya uçuşlar yapacak
06:36
and remotely measure the Moon and its ocean.
144
396351
2586
ve uzaktan Europa’yı ve okyanusu ölçecek.
06:39
But how about this?
145
399938
1084
Peki buna ne dersiniz?
06:41
So I envision a future where to study Europa’s ocean,
146
401606
3670
Europa’nın okyanusunu inceleyeceğimiz bir gelecek hayal ediyorum
06:45
we send submarines down into the ocean itself.
147
405276
3087
ve okyanusun içine denizaltılar gönderiyoruz.
06:48
And we study the ocean from within the ocean,
148
408821
2753
Ve okyanusu okyanusun içinden inceliyoruz
06:51
and we directly search for signs of life.
149
411574
2252
ve doğrudan yaşam belirtileri arıyoruz.
06:54
And while we’re at it,
150
414369
1126
Biz bunu yaparken,
06:55
we should also send submersibles to Enceladus.
151
415495
2544
Encladus’a da denizaltılar göndermeliyiz.
06:58
Enceladus is a moon of Saturn.
152
418623
1793
Encladus Satürn’ün bir uydusu.
07:00
It’s amazing.
153
420875
1043
O harika.
Onun da tuzlu, sıvı su okyanusu bulunduran bir yeraltı yüzeyi var
07:02
It also has a subsurface --
154
422168
1710
07:03
salty, liquid-water ocean --
155
423878
1752
07:05
because we see
156
425630
1585
çünkü kelimenin tam anlamıyla güney kutup bölgesinden çıkan
07:07
literally geysers of water ice coming out of its south polar region.
157
427215
3962
su buzu gayzerlerini görüyoruz.
07:11
And it’s not just Europa and Enceladus.
158
431844
1877
Ve bunlar sadece Europa ve Enceladus’ta yok.
07:13
The outer solar system is full of ocean worlds.
159
433846
2753
Dış Güneş sistemi okyanus dünyalarıyla dolu.
07:17
And if we have learned one thing about studying life on Earth --
160
437433
3420
Ve eğer dünyadaki yaşamı incelemek hakkında bir şey öğrendiysek --
07:20
which, by the way, also an ocean world --
161
440853
1961
bu arada, bu da aynı zamanda bir okyanus dünyası --
07:22
it’s that all life requires liquid water to survive.
162
442814
3461
o da tüm yaşamın hayatta kalmak için sıvı su gerektirmesidir.
07:26
So we wonder:
163
446818
1126
Bu yüzden merak ediyoruz:
07:27
Could there be life in these other oceans as well?
164
447944
2377
Diğer okyanuslarda da yaşam olabilir mi?
07:32
There’s other possibilities, too.
165
452073
1627
Başka olasılıklar da var.
07:34
Let’s consider astronomy and astrophysics.
166
454242
2294
Astronomi ve astrofiziği ele alalım.
07:36
This is a beautiful image from the Hubble Space Telescope
167
456869
3546
Bu, Orion takımyıldızındaki Hubble Uzay Teleskobu’ndan güzel bir görüntü.
07:40
in the constellation of Orion.
168
460415
1459
07:42
It is a nebula:
169
462333
1168
Bu bir Nebula:
07:43
a star-forming region where new stars are being born.
170
463501
3003
yeni yıldızların doğduğu yıldız oluşturan bir bölge.
07:47
And in order to understand these processes in the universe,
171
467088
3128
Ve evrendeki bu süreçleri anlamak için
07:50
we need large telescopes in space to send us back this type of data.
172
470216
3754
uzayda bu tür verileri bize geri gönderecek
büyük teleskoplara ihtiyacımız var.
07:55
Now you could fit a telescope three times the diameter of Hubble in a Starship.
173
475179
5714
Hubble’ın çapının üç katı bir teleskopu bir Starship’e sığdırabilirsiniz.
08:01
You could actually fit several of those very large telescopes in a Starship.
174
481227
3587
Aslında o büyük teleskoplardan birkaçını bir Starship’e sığdırabilirsiniz.
08:05
And that’s important because telescopes --
175
485064
2211
Ve bu önemli çünkü -- boyut önemli, değil mi?
08:07
size matters, right?
176
487275
1334
08:08
The telescope is like a light-collecting bucket,
177
488609
2878
Teleskop ışık toplayan bir kova gibidir,
08:11
and you want to collect as many photons as you possibly can
178
491487
3337
soluk olan nesneleri ve
08:14
to see objects that are faint
179
494824
2211
uzaktaki nesneleri görmek için
08:17
and to see objects that are far away.
180
497035
2002
mümkün olduğunca çok foton toplamak istersiniz.
08:19
Because the telescope --
181
499662
1168
Çünkü teleskop,
08:20
a telescope is a time machine.
182
500830
1460
teleskop bir zaman makinesidir.
08:22
The further away an object is,
183
502498
1794
Bir nesne ne kadar uzaksa
08:24
the older it is,
184
504292
1376
o kadar yaşlıdır,
08:25
because it takes a finite amount of time
185
505668
2211
çünkü o ışığın o nesneden göz kürenize geçmesi sınırlı bir zaman alır, değil mi?
08:27
for that light to travel from that object to your eyeball, right?
186
507879
3128
08:31
That's why it's called the speed of light.
187
511007
2002
Ona bu yüzden ışık hızı denir.
08:33
So with these larger telescopes,
188
513092
1877
Yani bu daha büyük teleskoplarla,
08:34
we can address these science questions,
189
514969
1877
Ötegezegenleri, yıldızların etrafındaki gezegenleri aramak,
08:36
like searching for exoplanets,
190
516846
1710
08:38
planets around other stars
191
518556
1668
08:40
and understanding the formation of stars
192
520224
1919
yıldızların ve gezegen sistemlerinin oluşumunu anlamak,
08:42
and planetary systems ...
193
522143
1376
08:43
and looking back to the cosmic dawn --
194
523519
1919
kozmik şafağa -- zamanın gerçek başlangıcına -- bakmak
08:45
the literal beginning of time --
195
525438
1793
08:47
and fundamentally understanding our own place in the universe.
196
527231
3712
ve temel olarak evrendeki kendi yerimizi anlamak gibi bilim sorularını sorabiliriz.
08:52
But it's not just the size of the telescopes.
197
532361
2128
Ama sadece teleskopların boyutu ile alakalı değil.
08:54
We can also reduce the cost.
198
534489
1585
Aynı zamanda maliyeti de düşürebiliriz.
08:56
So the James Webb Space Telescope --
199
536449
1752
James Webb Uzay Teleskopu --
08:58
JWST --
200
538201
1084
JWUT --
08:59
fantastic instrument,
201
539285
1126
inanılmaz bir alet,
09:00
amazing.
202
540411
1001
harika.
09:01
The telescope is relatively large,
203
541579
1710
Teleskop nispeten büyük,
09:03
so it didn't fit on any existing launch vehicles.
204
543289
3003
bu yüzden mevcut olan hiçbir fırlatma aracına uymadı.
09:06
So it had to be folded up,
205
546626
2210
Bu yüzden rokete sığması için bir origami gibi katlanması gerekiyordu.
09:08
like a piece of origami,
206
548836
1168
09:10
to fit on the rocket.
207
550004
1168
09:11
So if we have larger vehicles that can launch larger telescopes,
208
551839
3545
Yani daha büyük teleskoplar fırlatabilecek
daha büyük araçlarımız varsa,
09:15
we can just launch them already fully assembled, right?
209
555384
2878
onları tamamen monte edilmiş halde fırlatabiliriz, değil mi?
09:18
No deployment in space necessary.
210
558429
1960
Uzayda dağıtım gerekmez.
09:20
So the science that can be enabled is amazing,
211
560932
2752
Bir şeyin gerçekleşmesini sağlayan bilim müthiş,
09:23
but it's about more than the science.
212
563684
1836
ancak bu bilimden daha fazlası.
09:25
It’s also about the exploration.
213
565520
1751
Bu aynı zamanda keşifle de ilgili.
09:27
Because for the first time in the history of our entire planet --
214
567271
3963
Çünkü gezegenimizin tüm tarihinde ilk defa --
09:31
and that’s about a little over four and a half billion years
215
571234
2836
ki bu yaklaşık dört buçuk milyar yıldan biraz fazla
09:34
for anybody that’s keeping track --
216
574070
2210
takip edenler için --
09:36
we are on the cusp of having both the scientific and technical capability
217
576280
4880
insanları kendi gezegenimizden bir gelecek inşa etmeye göndermek için
09:41
to send humans to build a future off of our home planet.
218
581160
3003
hem bilimsel hem de teknik yeteneğe sahip olmanın zirvesindeyiz.
09:44
And here's how we're going to do it on Mars.
219
584956
2335
İşte bunu Mars’ta nasıl yapacağımız.
09:48
So first we need to send uncrewed starships to Mars.
220
588209
3545
Öncelikle mürettebatsız starship’leri Mars’a göndermeliyiz.
09:52
I mean, we have to prove that we can safely land those vehicles
221
592213
3170
İnsanları onlarla göndermeden önce
09:55
before we can send humans on them.
222
595383
1626
o araçları güvenli bir şekilde indirebileceğimizi kanıtlamalıyız.
09:57
But we will use that amazing payload capacity of the Starships
223
597718
4922
Ancak, Mars’ta sürekli bir insan varlığını sağlamak için
10:02
to send elements that we need
224
602640
1960
ihtiyacımız olan unsurları göndermek için
10:04
in order to enable a sustained human presence on Mars.
225
604600
2878
Starship’lerin bu inanılmaz yük kapasitesini kullanacağız.
10:08
And we’re going to start with what we call ISRU:
226
608104
2794
Ve ISRU dediğimiz şeyle başlayacağız:
10:10
In-Situ Resource Utilization.
227
610898
1835
Yerinde Kaynak Kullanımı.
10:13
That basically means living off the land.
228
613151
1960
Bu temelde kara dışında yaşamak demektir.
10:15
Because if we want to have a self-sustaining presence on Mars,
229
615528
3211
Çünkü Mars’ta kendi kendini idame ettiren bir varlığımız olsun istiyorsak
10:18
we cannot be Earth-reliant, right?
230
618739
2211
Dünya’ya bağımlı olamayız, değil mi?
10:21
We cannot ferry everything we need from Earth to Mars all the time.
231
621033
3671
Dünya’dan Mars’a her zaman ihtiyacımız olan her şeyi taşıyamayız.
10:25
You know, living off of local resources --
232
625663
2503
Yerel kaynaklarla yaşamak --
10:28
it’s been critical to human survival since the beginning of our entire species.
233
628166
4087
tüm türümüzün başlangıcından beri insanın hayatta kalması için kritik öneme sahip.
Atalarımız binlerce yıldır, araçlar inşa etmek, yiyecek yetiştirmek
10:33
Our ancestors for millennia have been learning how to use local resources
234
633045
4505
10:37
to do things like, you know, build tools
235
637550
2669
ve enerji üretmek gibi şeyleri yapmak için
10:40
and grow food
236
640219
1085
yerel kaynakları nasıl kullanacaklarını öğreniyorlar.
10:41
and generate energy.
237
641304
1251
10:43
So, I mean, we’re lucky.
238
643389
1376
Demek istediğim, biz şanslıyız.
10:45
We live on a pretty cushy planet right now.
239
645057
2419
Şu anda oldukça rahat bir gezegende yaşıyoruz.
10:47
That’s why we’re all here today:
240
647602
1543
Bu yüzden bugün hepimiz buradayız:
10:49
we have everything that we need.
241
649145
1543
İhtiyacımız olan her şeye sahibiz.
10:51
But Mars is different.
242
651022
1501
Ama Mars farklı.
10:53
And Mars is unforgiving.
243
653191
1835
Ve Mars affedici değil.
10:55
And if you run out of food
244
655735
1918
Yiyecek, yakıt veya oksijeniniz biterse işiniz biter.
10:57
or fuel
245
657653
1252
10:58
or oxygen,
246
658905
1584
11:00
you’re done.
247
660489
1001
11:01
So we have to be very smart about how we do ISRU on Mars.
248
661782
3671
Bu yüzden Mars’ta Isru’yu nasıl yaptığımız konusunda çok akıllı olmalıyız.
11:06
And the way we’re going to start is by using water ice as a resource.
249
666078
3337
Ve başlayacağımız yol, kaynak olarak su buzunu kullanmak.
11:09
We know Mars has lots of water ice.
250
669916
1918
Mars’ta bol miktarda su buzu olduğunu biliyoruz.
11:11
There’s ground ice,
251
671959
1085
Yer buzu var,
11:13
there’s rock-covered glaciers,
252
673044
1459
kayalarla kaplı buzullar var,
11:14
there’s ice for us to use.
253
674503
1252
kullanmamız için buz var.
11:16
Now, traditionally, when people talk about sending humans to Mars,
254
676964
3796
Geleneksel olarak, insanlar, insanları Mars’a göndermekle ilgili konuştuğunda
11:20
we talk about sending like a few people
255
680760
2252
birkaç kişi göndermekten bahsediyoruz
11:23
and maybe a little rover so they can drive around
256
683012
2294
ve belki biraz keşif aracı böylece etrafta dolaşabilirler ve keşfedebilirler.
11:25
and explore a little bit.
257
685306
1209
11:26
But Starship is so transformational
258
686766
3295
Ama Starship o kadar dönüştürücü ki,
11:30
that now we can talk about sending the heavy-duty construction machinery
259
690061
4546
Artık Mars’ta geniş çaplı bir varlık için ihtiyaç duyduğumuz
11:34
to build the infrastructure that we need for a large-scale presence on Mars.
260
694607
3962
altyapıyı inşa etmek için ağır iş makinelerini göndermekten bahsedebiliriz.
11:38
So I’m talking like dump trucks and backhoes and large drill rigs --
261
698861
4254
Damperli kamyonlardan, kazıcılardan ve büyük sondaj kulelerinden bahsediyorum. --
11:43
all the things we’re going to need for ISRU and beyond.
262
703115
2670
ISRU ve ötesi için ihtiyacımız olan her şey.
11:46
(Laughter)
263
706953
1001
(Kahkaha)
11:48
And another thing that we need to do before the humans arrive
264
708287
3003
Ve insanlar gelmeden önce yapmamız gereken bir şey daha
11:51
is serach for Indigenous Martian life.
265
711290
2419
yerli Marslı yaşamını aramak.
11:54
So this is a top-priority science question.
266
714502
2461
Bu en öncelikli bilim sorusu.
11:57
Is there life on Mars?
267
717088
1293
Mars’ta yaşam var mı?
11:58
But we also have to do due diligence
268
718839
2545
Ama aynı zamanda iniş alanının insanların gelip yaşaması ve çalışması için
12:01
to make sure that that landing site is safe
269
721384
2294
12:03
for the humans to come and live and work.
270
723678
1960
güvenli olduğundan emin olmak için gereken özeni göstermeliyiz.
12:06
So once we get all that robotic precursor work done,
271
726264
2544
Yani tüm bu robotik öncü işi hallettiğimizde
12:08
then the humans can arrive.
272
728808
1835
insanlar gelebilir.
12:11
And this is when we start building up a base
273
731018
2461
Bu bir üs kurmaya ve
12:13
and moving towards a civilization on Mars.
274
733479
2085
Mars’ta bir medeniyete doğru ilerlemeye başladığımız zaman.
12:16
Now just imagine that for a moment, right?
275
736440
2419
Şimdi bir an için bunu hayal edin.
12:18
At this point, there will actually be Martians,
276
738859
3671
Bu noktada, aslında Marslılar olacak
12:22
except they will be people like you and me.
277
742530
2043
ama onlar sizin ve benim gibi insanlar olacaklar.
12:25
And it’s about more than just Mars,
278
745950
2002
Ve bu Mars’tan çok daha fazlası
12:27
because as we develop this capability to send humans into the solar system,
279
747952
4338
çünkü insanları güneş sistemine göndermek için bu kabiliyeti geliştirdikçe,
12:32
we can truly begin to address questions such as:
280
752290
4170
Şu gibi soruları gerçekten ele almaya başlayabiliriz:
12:36
Are we alone in the universe,
281
756460
2086
Evrende yalnız mıyız?
12:38
and can humans thrive off-planet?
282
758546
2169
Ve insanlar gezegen dışında gelişebilirler mi?
12:41
So the opportunities that are afforded us by these supersized spacecraft
283
761549
5172
Bu nedenle, bu büyük boyutlu uzay aracının bize sağladığı fırsatlar
12:46
are truly unprecedented,
284
766721
1626
gerçekten eşi görülmemiş
12:48
and they’re like nothing that we’ve ever had before.
285
768347
2461
ve daha önce sahip olduğumuz hiçbir şeye benzemiyorlar.
12:51
And they’re completely changing the paradigm for space exploration.
286
771475
3170
Ve uzay araştırmaları için paradigmayı tamamen değiştiriyorlar.
12:55
It has taken the entire history of our planet
287
775271
3003
Şu anda bu noktaya ulaşmak gezegenimizin tüm tarihini aldı.
12:58
to reach this point right now.
288
778274
1960
13:00
So I think it’s an amazing time to be alive,
289
780735
3211
Bu yüzden hayatta olmak için harika bir zaman olduğunu düşünüyorum,
13:03
because what we do next will forever change the course of human history.
290
783946
4588
çünkü bundan sonra yapacağımız şey
insanlık tarihinin gidişatını sonsuza dek değiştirecek.
13:09
So now is the time to seize the opportunity
291
789535
3504
şimdi fırsatı değerlendirmenin
13:13
and expand humanity throughout the cosmos.
292
793039
2335
ve insanlığı tüm kozmosa yaymanın tam zamanı.
13:15
Thank you.
293
795875
1001
Teşekkürler.
13:17
(Applause)
294
797001
5339
(Alkış)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7