What sticky sea creatures can teach us about making glue | Jonathan Wilker

Translator: Hiroko Kawano Reviewer: Tanya Cushman

Çeviri: Nevaz Mescioğlu Gözden geçirme: Can Boysan

So I'd like you to join me on a field trip,

Benimle eğitim gezisine katılmanızı istiyorum,

and I want to go to the beach and take you all to the beach

sahile gitmek istiyorum

ve sizi de deniz havasının ve tuzlu suyun tadını çıkarmanız için yanıma alıyorum.

and so enjoy the sea air and the salt spray.

And let's go down to the water's edge,

Haydi suyun kenarına gidelim,

and you'll notice we're getting knocked around by the waves,

dalgaların bize çarptığını hissedeceksiniz

and it's really difficult to stay in place, right?

ve olduğunuz yerde durmanın gerçekten zor olduğunu fark edeceksiniz.

But now, look down,

Ama şimdi aşağı bakın.

and what you're going to see

Kayaların her türlü deniz canlısıyla kaplı olduğunu

is that the rocks are covered by all sorts of sea creatures

ve onların sorun yaşamadan hareketsiz durabildiğini göreceksiniz.

that are just staying there in place, no problem.

It turns out that if you want to survive in this really demanding environment,

Bu çetin ortamda hayatta kalmak istiyorsanız

your very existence is dependent upon your ability to make glue, actually.

hayatınız, yapışkan üretme yeteneğinize bağlı.

So let me introduce you to some of the heroes of our story,

Öyleyse sizi hikâyemizin kahramanlarıyla tanıştırayım, sadece birkaçıyla.

just a few of them.

So these are mussels,

Bunlar midye,

and you'll notice they're covering the rocks,

kayaları sardıklarını fark edeceksiniz.

and what they've done is made adhesives,

Yapıştırıcı oluşturuyorlar ve kayalara yapışıyorlar.

and they're sticking down on the rocks,

and they're sticking to each other, actually.

Aynı zamanda birbirlerine de yapışıyorlar.

So they're hunkered down together as a group.

Yani bir grup olarak takılıyorlar.

This is a close-up photograph of an oyster reef,

Bu, bir istiridye resifinin yakından çekilmiş bir fotoğrafı

and oysters, they're amazing.

ve istiridyeler muhteşem.

What they do is they cement to each other,

Birbirlerine yapışıp devasa resif sistemleri inşa ediyorlar.

and they build these huge, extensive reef systems.

They can be kilometers long, they can be meters deep,

Bunlar kilometrelerce uzunlukta ve metrelerce derinlikte olabilir

and arguably, they are the most dominant influence

ve kanıtlanabilir bir şekilde herhangi bir kıyı deniz ekosisteminin

on how healthy any coastal marine ecosystem is going to be

ne kadar sağlıklı olduğu konusunda en baskın etkiye sahipler

because what they do is they're filtering the water constantly,

çünkü sürekli suyu filtreleyerek kumu ve kiri tutuyorlar.

they're holding sand and dirt in place.

Actually, other species live inside of these reefs.

Aslında diğer türler bu resiflerin içinde yaşıyorlar.

And then, if you think about what happens when a storm comes in,

Fırtına olduğunda ne olacağını düşünürseniz

if the storm surge first has to hit miles of these reefs,

fırtına dalgası önce kilometrelerce uzunluğundaki bu resiflere çarpar

the coast behind it is going to be protected.

ve resifin arkasındaki kıyı korunmuş olur.

So they're really quite influential.

Bu yüzden çok etkililer.

If you've been to any rocky beach pretty much anywhere in the world,

Dünyanın herhangi bir yerindeki kayalık bir plaja gittiyseniz

you're probably familiar with what barnacles look like.

kaya midyelerinin nasıl göründüğüne aşinasınızdır.

And so what these animals do -

Bu hayvanların yaptıkları şey --

and there's many others, these are just three of them -

bir sürü şey yapıyorlar, bunlar onlardan sadece üçü --

is they make adhesives,

yapıştırıcı yapıyorlar, birbirlerine yapışıyorlar, kayalara yapışıyorlar

they stick to each other and to the rocks and they build communities,

ve topluluklar oluşturuyorlar.

and by doing this, there's a lot of survival advantages they get.

Bunu yaparak hayatta kalmak için birçok avantaj elde ediyorlar.

So one of them is that just any individual is subjected to less of the turbulence

Bunlardan biri, her bir midyenin savrulmaya

and all the damaging features that can happen from that environment.

ve o ortamdan gelebilecek tüm zararlı özelliklere daha az maruz kalması.

So they're all hunkered down there.

Yani hepsi orada duruyor.

Then, also, there's a safety in numbers thing

Ayrıca birçok konuda güvenlik sağlıyorlar.

Yırtıcı hayvanları uzaklaştırmayı da sağlıyor.

because it also helps you keep away the predators,

because if, say, a seagull wants to pick you up and eat you,

Örneğin diyelim ki bir martı sizi alıp yemek istiyor,

it's more difficult for the seagull if they're stuck together.

eğer hepsi birbirine yapışıksa bu, martı için daha zor olur.

And then another thing is it also helps with reproductive efficiency.

Başka bir konu, bu, üreme verimliliğine yardımcı oluyor.

So you can imagine that when Mr. and Mrs. Barnacle decide,

Bay ve Bayan Midye'nin "Küçük bebek midyelere sahip olma zamanı geldi."

"OK, it's time to have little baby barnacles" -

kararını verdiğini hayal edin--

I won't tell you how they do that just yet -

bunu nasıl yaptıklarını söylemeyeceğim--

but when they decide it's time to do that,

ama bunu yapmanın zamanının geldiğine karar verdiklerinde

it's a lot easier,

eğer birbirlerine yakınlarsa bu çok daha kolay olur

and their reproductive efficiency's higher if they're all living close together.

ve üreme verimliliği yüksek olur.

So we want to understand how they do this:

Bunu nasıl yaptıklarını, nasıl yapıştıklarını anlamak istiyoruz.

How do they stick?

And I can't really tell you all the details,

Size tüm detayları anlatamam

because we're still trying to figure it out,

çünkü bu, bizim de hâlâ anlamaya çalıştığımız bir şey.

but let me give you a little flavor

Ama yapmaya çalıştığımız bazı şeylerden biraz ipucu vereyim.

of some of the things that we're trying to do.

This is a picture of one of the aquarium systems we have in our lab,

Bu, laboratuvarımızdaki akvaryum sistemlerinden birinin fotoğrafı

ve fotoğraftaki her şey sistemin parçası.

and everything in the image is part of the system,

and so what we do is we keep -

Yaptığımız şey --

and you can see in the glass tank there, at the bottom, a bunch of mussels.

orada cam tankın alt tarafında bir grup midye olduğunu görebilirsiniz.

We have the water chilled, we have the lights cycled,

Suyu soğuk tutuyoruz, ışıkları döngüde tutuyoruz,

we actually have turbulence in the system

aslında sistemde türbülansa sahibiz çünkü su türbülanslı olduğunda

because the animals make more adhesives for us

midyeler bizim için daha fazla yapıştırıcı üretiyor.

when the water is turbulent.

Böylece onları yapışkan üretmeye teşvik ediyor,

So we induce them to make the adhesive,

we collect it, we study it.

yapışkanı topluyor ve araştırıyoruz.

They're here in Indiana;

Onlar burada, Indiana'dalar.

as far as they know, they're in Maine in February,

Bildikleri kadarıyla Şubat'ta Maine'deler

and they seem to be pretty happy, as far as we can tell.

ve söyleyebileceğimiz kadarıyla oldukça mutlu görünüyorlar.

And then we also work with oysters,

Ayrıca istiridyelerle çalışıyoruz,

and up top, it's a photo of a small reef in South Carolina,

yukarıdaki, Güney Carolina'daki küçük bir resifin fotoğrafı.

and what we're most interested in is how they attach to each other,

En çok ilgilendiğimiz şey birbirlerine nasıl yapıştıklarını,

nasıl bağlandıklarını görmek.

how they connect.

So what you can see in the bottom image is two oysters cementing to each other.

Alttaki fotoğrafta gördüğünüz,

birbirine yapıştırıcıyla bağlanmış iki istiridye.

We want to know what's in between,

Aralarında ne olduğunu bilmek istiyoruz,

and so a lot of times, we'll cut them and look down,

bu yüzden çoğunlukla onları kesip aralarına bakıyoruz.

and in the next series of images we have here,

Bir sonraki fotoğraf serimizde,

you can see, on the bottom, we'll have two shells,

altta görebileceğiniz gibi iki kabuk var;

the shell of one animal and the shell of another animal,

bir hayvan kabuğu, başka bir hayvan kabuğu ve aralarındaki yapıştırıcı.

and the cement's in between.

If you look at the image on the right,

Eğer sağdaki fotoğrafa bakarsanız

what you can maybe see

her hayvan kabuğunun bir yapısı olduğunu

is that there's structure in the shell of each animal,

but then, the cement actually looks different.

fakat yapıştırıcının farklı göründüğünü görebilirsiniz.

Neler olup bittiğini anlamak için her tür biyolojik ve kimyasal araç kullanıyoruz.

And so we're using all sorts of fancy biology and chemistry tools

to understand what's going on in there,

and what we're finding is the structures are different

Kabuk yapılarının ve kimyalarının da farklı olduğunu fark ettik,

and the chemistry is actually different, and it's quite interesting.

bu oldukça ilginç.

And in this picture -

Bu fotoğraf --

I guess, let me step back before I tell you what this is.

ne olduğunu söylemeden önce geri çekileyim.

So do you know the cartoon "The Magic School Bus"?

"Sihirli Okul Otobüsü" adlı çizgi filmi

Or if you're a little bit older, "Fantastic Voyage," right?

veya biraz daha büyükseniz "Esrarengiz Yolculuk"u biliyor musunuz?

And you remember, they had characters

Hatırlarsanız mikroskobik seviyelere kadar küçülttükleri karakterler vardı,

that they would shrink down to these microscopic levels,

and then they would sort of swirl in

bir tür girdaba girip tüm bu biyolojik yapıların etrafında yüzer ve uçarlardı.

and swim around and fly around all these biological structures?

Ben de böyle düşünüyorum, bu durumda gerçek olmaları dışında.

I think of this as like that, except for it's real in this case.

And so what we did is we have two oysters that are stuck together,

Birbirine yapışmış iki istiridyemiz vardı.

Bu bölge önceden tamamıyla yapışkanla kaplıydı.

and this area used to be completely filled in with the cement,

and what we're finding is that the cement has lots of different components in there,

Yapışkanın içinde birçok farklı bileşenin olduğunu fark ettik

but broadly speaking, there are hard, non-sticky parts

ama genel olarak konuşursak

sert, yapışkan olmayan kısımlar ve yumuşak, yapışkan kısımlar var.

and there are soft, sticky parts,

Hayvanı neyin yapıştırdığını öğrenmek için yapışkan olmayan kısımları seçerek ayırdık

and what we did is we removed the non-sticky parts selectively

to see what's left -

for what's actually attaching the animals -

and what we got is this,

ve onları bir arada tutan bir yapıştırıcı olduğunu gördük.

and we can see there's a sticky adhesive that's holding them together.

And I just think it's a really cool image

Bence bu gerçekten harika bir görüntü

because you can imagine yourself flying in and going back there.

çünkü kendinizi oraya uçarken ve geri dönerken hayal edebilirsiniz.

Anyways, those are some of the things we're doing to understand

Her neyse, bunlar, deniz biyolojisinin

bu malzemeleri nasıl ürettiğini anlamak için yaptıklarımızdan bazıları.

how marine biology is making these materials.

And from a fundamental perspective, it's really exciting to learn.

Temel açıdan baktığımızda bunları öğrenmek gerçekten heyecan verici.

But what do we want to do with this information?

Peki bu bilgilerle ne yapmak istiyoruz?

Well, there's a lot of technological applications

Eğer hayvanların yaptıklarından yararlanabilirsek

if we can harness what the animals are doing.

uygulayabileceğimiz birçok teknolojik uygulama var.

So let me give you one example.

Bir örnek vereyim.

So imagine you're at home

Evde olduğunuzu hayal edin.

and you break your favorite figurine or a mug or something like that.

En sevdiğiniz bibloyu veya kupayı kırıyorsunuz,

You want to put it back together.

onu tekrar birleştirmek istiyorsunuz.

So where do you go?

Nereye gidersiniz?

You go to my favorite place in town,

Şehirdeki en sevdiğim yere, yani hırdavatçıdaki yapıştırıcı reyonuna.

which is the glue aisle of the hardware store.

I know where you spend your nights

Gecelerinizi nerede geçirdiğinizi biliyorum

because you're all hip, cool people, because you're here,

çünkü hepiniz modern ve havalı insanlarsınız

and you're going to bars and concerts -

buradasınız, barlara ve konserlere gidiyorsunuz--

this is where I hang out every night.

ben de her gece burada takılıyorum.

So anyways,

Her neyse, raftaki her yapıştırıcıdan bir tane alıp eve gidin.

so what I want you to do is get one of every adhesive that's on the shelf,

bring it home,

but before you try to put things back together,

Ama kırık parçaları birleştirmeden önce

I want you to try to do it in a bucket of water.

bunu, su dolu bir kovanın içinde yapmayı deneyin.

It's won't work, right? We all know this.

İşe yaramayacak, değil mi? Hepimiz biliyoruz.

So obviously, marine biology has solved this,

Görülen o ki deniz biyolojisi bunu çözmüş.

so what we need to do is figure out ways to be able to copy this ourselves.

Yani yapmamız gereken şey, bunu kendimiz için kopyalamanın yolunu bulmak.

And one of the issues here

Problemlerden biri, malzemeyi sahilden toplayamayız.

is you can't just go and get the materials from the beach,

because if you get some mussels and try to milk them for their adhesive,

Çünkü sahilden birkaç midye toplayıp yapıştırıcılarını aldığımızda

you'll get a little bit of material,

biraz malzeme elde ederiz ama onunla bir şey yapmak için yeterli olmaz,

but you're never going to have enough to do anything with, just enough to see.

ancak görebileceğimiz kadar olur.

We need to scale this up, ideally maybe train-car scale.

Tercihen tren veya araba ölçeğinde bunu arttırmamız lazım.

So on the top is an image of one of the types of molecules

Yukarıda hayvanların yapıştırıcı üretmek için kullandığı

that the animals use to make their glue,

molekül türlerinden birinin görüntüsü var, çok uzunlar, bunlara protein deniyor.

and what they are is very long molecules called proteins,

and these proteins happen to have some fairly unique parts in them

İçlerinde yapışkanlık sağlayan benzersiz kısımlar bulunuyor.

that bring about the adhesive properties.

What we want to do is take those little parts of that chemistry,

Bu yapının küçük parçalarını almak

and we want to put it into other long molecules that we can get,

ve diğer uzun moleküllerin içine koymak istiyoruz

but that we can make on a really large scale,

ama ürettiğimiz şeyler gerçekten büyük ölçekte

so you might know them as plastics or polymers,

ve siz, onları plastik veya polimer olarak tanırsınız.

and so we're sort of simplifying what they do

Onların yaptıklarını basitleştiriyoruz

but then putting that adhesion chemistry into these large molecules.

ama sonra yapıştırıcıyı bu büyük moleküllerin içine koyuyoruz.

And we've developed many different adhesive systems in doing this.

Bunu yaparken birçok farklı yapıştırıcı sistemleri geliştirdik.

When you make a new adhesive that looks pretty good, what do you do?

Güzel görünen yeni bir yapıştırıcı yaptığınızda ne yaparsınız?

You start running around the lab, just sticking stuff together.

Bir şeyleri yapıştırarak laboratuvarda oradan oraya mı koşarsınız?

In this case, we took a bit of a glue and glued together two pieces of metal.

Bu durumda bir parça yapıştırıcı aldık ve iki metal parçayı birbirine yapıştırdık

We hung something from it to see what it looked like,

ve ona bir şey asmak istedik.

Bir tencere dolusu canlı midye kullandık ve çok zeki olduğumuzu düşündük.

so we used a pot of live mussels, and we thought we were very clever.

(Laughs)

(Kahkahalar)

We're obviously much more quantitative about this most often,

Açıkçası bu konuda genelde çok daha nicel davranıyoruz

ve kalite testini, ticari yapıştırıcılarla karşılaştırarak yapıyoruz.

and so we benchmark against commercial adhesives,

and we actually have some materials now that are stronger than superglue.

Aslında şu an japon yapıştırıcısından daha güçlü olan bazı malzemelerimiz var,

So to me, that's really cool.

bana göre bu çok havalı.

That's a good day in the lab: it's stronger than superglue.

Laboratuvarda güzel bir gün. Japon yapıştırıcısından daha güçlü.

And here's something else that we can do.

Yapabildiğimiz bir şey daha var.

So this is a tank of seawater,

Bu deniz suyuyla dolu bir depo

and then in that syringe is one of our adhesive formulations.

ve şırıngada, ürettiğimiz yapıştırıcı formülasyonlarından biri var.

What we're doing is we're dispensing it completely underwater

Yapıştırıcıyı, tamamen suyun altında bir metal parçası üzerine yayıyoruz.

on a piece of metal.

And then we want to make an adhesive bond, or joint.

Yapıştırıcı bağı veya birleşme yeri yapmak istiyoruz.

So we take another piece of metal,

Bu yüzden bir metal parçası daha alıyoruz, şuraya koyuyoruz, sadece yerleştiriyoruz.

and we put it on there and just position it.

And you want to let it set up for a while, give it a chance,

Yerleşmesi için biraz süre tanıyoruz, üzerine ağırlık koyuyoruz, havalı değil.

so we'll just put a weight on it, nothing fancy.

This is a tube with lead shot in it, nothing fancy.

Bu, içinde kurşun olan bir tüp, havalı bir şey değil.

And then you let it sit for a while.

Sonra biraz bekliyoruz.

So this has never seen air; it's completely underwater.

Havayla hiç temas etmedi, hep suyun içindeydi.

And you pick it up.

Kaldırıyoruz, ne olacağını bilmiyorum.

I never know what's going to happen; I'm always very anxious here.

Burada her zaman çok endişeleniyorum.

You pick it up ...

Kaldırıyoruz,

and it stuck.

yapıştı.

To me, this is really cool.

Bana göre bu çok havalı.

So we can actually get very strong underwater adhesion.

Yani çok güçlü su altı yapıştırıcısı elde edebiliriz.

Possibly, it's the strongest or one of the strongest underwater adhesives

Muhtemelen şimdiye kadar görülmüş en güçlü su altı yapıştırıcısı

ya da en azından en güçlü su altı yapıştırıcılarından biri.

that's ever been seen.

It's even stronger than the materials that the animals produce,

Hayvanların ürettiği malzemelerden bile daha güçlü

so for us, it's pretty exciting, it's pretty cool.

bu yüzden bizim için oldukça heyecan verici, çok havalı.

So what do we want to do with these things?

Peki bu şeylerle ne yapmak istiyoruz?

Well, here are some products that you're probably really familiar with.

Burada muhtemelen aşina olduğunuz bazı ürünler var.

So think about your cell phone, your laptop, plywood in most structures,

Cep telefonunuzu, bilgisayarınızı, birçok yapıdaki kontrplakları,

the interior of your car, shoes, phone books - things like this.

arabanızın içini, ayakkabıları, telefon defterlerini düşünün.

They're all held together with adhesives,

Hepsi yapıştırıcılar sayesinde bir arada duruyor

ve bu malzemelerde kullanılan yapıştırıcılarla ilgili iki ana sorun var.

and there's two main problems

with the adhesives used in these materials.

The first one is that they're toxic.

Birincisi, zehirli olmaları.

So the worst offender here is plywood.

Yani aralarında en suçlu olanı kontrplak.

Plywood or a lot of furniture or wood laminate in floors -

Kontrplak ya da birçok mobilya veya döşemelerdeki ahşap laminant --

bunlardaki yapıştırıcıların ana bileşeni formaldehit,

a main component of the adhesives here is formaldehyde,

and it's maybe a compound you've heard of.

belki de duymuş olduğunuz bir bileşendir.

It's a gas, and it's also a carcinogen,

Formaldehit, bir gaz, aynı zamanda kanserojen.

and so we're constructing a lot of structures from these adhesives,

Bu yapıştırıcılardan birçok yapı inşa ediyor ve bu kanserojeni soluyoruz.

and we're also breathing a lot of this carcinogen.

So not good, obviously, right?

Pek de iyi olmadığı anlaşılıyor, değil mi?

The other issue is that these adhesives are all permanent.

İkinci sorun, bu yapıştırıcılar kalıcı.

And so what do you do with your shoes or your car or even your laptop

Peki ayakkabınız, arabanız veya dizüstü bilgisayarınızla

at the end of life, when you're done using it?

işiniz bittiğinde ne yaparsınız?

For the most part, they end up in landfills.

Çoğunlukla atık depolarına giderler.

There's precious materials in there

Oradan kurtarıp geri dönüştürebilmeyi istediğimiz birçok değerli malzeme var.

we'd love to be able to get out and recycle them,

but we can't do it so easily,

Bunu kolayca yapamayız çünkü birbirlerine kalıcı olarak yapışmış.

because they're all stuck together permanently, right?

So here's one approach we're taking to try and solve some of these problems,

Sorunlardan bazılarını çözmek için uyguladığımız bir yaklaşım şu:

and what we've done here is we've taken another long molecule

Mısırdan elde edebildiğimiz başka bir uzun molekülü aldık

that we can actually get from corn,

and then into that molecule,

ve midyeden aldığımız yapıştırıcı yapısını bu molekülün içine koyduk.

we've put some of the adhesion chemistry from the mussels.

So because we've got the corn and we've got the mussels,

Hem mısır hem de midye olduğu için buna "surf ve turf" polimeri diyoruz.

we call this our surf-and-turf polymer.

And it sticks. It sticks really well.

Yapışıyor, çok iyi yapışıyor, çok güçlü.

It's very strong.

Hem de biyo-temelli, bu iyi bir şey.

It's also bio-based. That's nice.

But maybe more importantly, here, it's also degradable;

Ama belki daha da önemlisi aynı zamanda çözülebilir.

Hafif şartlarda bile su kullanarak çözebiliyoruz.

we can degrade it under very mild conditions,

just with water.

And so what we can do is we can set things up

Yani istediğimiz zaman bir şeyleri kuvvetlice yapıştırabiliyoruz

and we can bond them strongly when we want,

but we can also take them apart when we want.

ama yine istediğimiz zaman onları ayırabiliyoruz.

It's something we're thinking about.

Bu, üzerinde düşündüğümüz bir şey.

And here is a place where a lot of us want to be.

Burası, birçoğumuzun bulunmak istediği bir yer.

Actually, in this specific case, this is a place we do not want to be,

Aslında bu özel durumda bulunmak istemediğimiz bir yer

but we'd like to replace this.

ama bunu değiştirmek istiyoruz.

So sutures, staples, screws:

Dikişler, zımbalar, vidalar...

this is how we put you back together if you've had some surgery or an injury.

Ameliyat olursanız veya yaralanırsanız sizi bu şekilde bir araya getirirler.

It's just awful. It hurts.

Bu berbat ve acı verici.

In the case of the sutures,

Dikişlerin ne kadar yoğun ve mekanik gerilmeler oluşturduğunu düşünün

look at how much you're making concentrated, mechanical stresses

as you pull things together;

you're making sites for infection;

Enfeksiyona yer açıyorsunuz,

poke holes in healthy tissue - it's not so good.

sağlıklı dokuda delikler açıyorsunuz.

Pek de iyi değil.

Or if you need a plate to hold together your bones,

Veya kemiklerinizi bir arada tutmak için bir plakaya ihtiyacınız olduğunda

look at how much healthy bone you have to drill out

sadece plakayı yerinde tutmak için sağlıklı kemiği delmeniz gerekiyor.

just to hold the plate in place - so this is awful.

To me, it looks like these were devised in a medieval torture chamber,

Bana göre bunlar bir Orta Çağ işkence odasında ortaya çıkmış gibi

but it's our modern surgical joinery.

ama aslında modern cerrahi yöntemimiz.

So I'd love it if we'd get to a place where we can replace systems like this

Böyle yöntemleri yapıştırıcılarla değiştirebilmeyi çok isterim.

with adhesives, right?

It's not easy.

Bunun üzerinde çalışıyoruz ama bu kolay değil.

We're working on this, but this is not easy.

So think about what you would need for adhesives in these cases.

Bu durumlarda yapıştırıcının ne özelliği olması gerekir?

So first of all,

Öncelikle, ıslak bir ortamda kuruyacak bir yapıştırıcıya ihtiyacınız olacak.

you would need an adhesive that will set in a wet environment.

And if you look at the silly little picture there,

Şuradaki saçma, küçük resme bakarsanız

it's just to illustrate that our bodies are about 60 percent water,

vücudumuzun yaklaşık %60'ının sudan oluştuğunu gösteriyor

so it's a wet environment.

yani ıslak bir ortam.

It's also to illustrate that this is why I am a scientist and not an artist.

Üstelik neden sanatçı değil de bir bilim insanı olduğumu da gösteriyor.

I did not miss my calling at all.

Mesleğimi hiç özlemedim.

So then, the other requirements you need for a good biomedical adhesive:

Sonra iyi bir biyomedikal yapıştırıcı için diğer gereksinimler şunlar:

it needs to bond strongly, of course,

Tabii ki kuvvetlice yapışması gerekiyor

and it needs to not be toxic.

ve zehirli olmamalı.

You don't want to hurt the patients.

Hastalarınızı yaralamak istemezsiniz.

And getting any two of those requirements in a material is pretty easy.

Bu gereksinimlerden herhangi ikisini içeren bir ürün üretmek oldukça kolay.

It's been done many times.

Bu birçok kez yapıldı.

But getting all three hasn't been done; it's very hard.

Ama üçünü birden içeren bir ürün henüz üretilmedi, bu çok zor.

And then if you talk to surgeons, they get really picky:

Cerrahlara sorduğunuzda birden seçici oluyorlar --

"Oh, actually I want the adhesive to set on the same time frame as the surgery."

"Aslında yapıştırıcıyı ameliyat ile aynı zamanda koymak istiyorum."

Oh, okay.

Or, "Oh, I want the adhesive to degrade

veya "Hastanın yaralı doku bölgesinin yenilenebilmesi için

so the patient's tissues can remodel the site."

yapıştırıcının çözülmesini istiyorum."

So this is really hard. We're working on it.

Yani bu gerçekten zor, bunun üzerinde çalışıyoruz.

This is just one image we have.

Bu sahip olduğumuz tek görüntü.

So we're getting all sorts of bones and skin and soft tissue and hard tissue,

Yaptığımız şey, her çeşit kemik, cilt, yumuşak ve sert bir doku almak

and sometimes we'll whack it with a hammer.

ve bazen onlara bir çekiçle vurmak.

Usually, we're cutting it in very precise shapes;

Genellikle titiz bir şekilde kesiyoruz sonra onları tekrar yapıştırıyoruz.

then we glue them back together.

Bazı heyecan verici sonuçlar aldık;

We've got some exciting results, some strong materials,

güçlü, zehirli gibi görünmeyen ve ıslak ortamda yapışabilen ürünler.

some things that look like they're not toxic.

They set wet, looks pretty good,

but I won't tell you we've solved the wet-adhesion problem,

Fakat yapışma problemini çözdüğümüzü söylemeyeceğim çünkü çözmedik.

because we haven't,

but it's certainly in our sights for the future.

Ama gelecekte çözeceğimizi görebiliyoruz.

So that's one place that we'd like to see things go farther down the road.

Bu, gelişmesini istediğimiz alanlardan biri.

There's lots of other places, too, you can imagine,

Başka birçok alan daha var.

Daha fazla yapıştırıcı üretmemizin iyi bir şey olduğunu anlayabilirsiniz.

we might be better off if we could get more adhesives in there.

So one thing is cosmetics.

Mesela kozmetik.

So if you think about people putting on fake nails or eyelash extensions here -

Takma tırnak veya takma kirpik takan kişiler ne kullanıyorlar?

like this -

what do they use?

They use very toxic adhesives right now.

Çok zehirli yapıştırıcılar kullanıyorlar.

So it's just ripe for replacement.

Yani değişimin zamanı gelmiş. Bu, yapmak istediğimiz bir şey.

That's something we'd like to do.

Başka alanlar da var.

And there are other places too.

So think about cars and planes.

Arabaları ve uçakları düşünün.

The lighter you can make them,

Ne kadar hafif olursa o kadar yakıt verimli olur.

the more fuel efficient they're going to be.

And so if we can get away from rivets and from welding

Perçinler ve kaynaklardan kurtulup daha fazla yapıştırıcı kullanırsak

to put more adhesives in there,

gelecekteki taşımacılıkta daha iyi olabiliriz.

then we might be better off

with our future generation of transportation.

So for us, this all comes back to the beach.

Bunların hepsinin başlangıcı sahil.

So we look around and we wonder, "How do these sea creatures stick?

Etrafımıza bakıp merak ediyoruz,

"Bu deniz canlıları nasıl yapışıyor ve teknoloji ile ne yapabiliriz?"

And what can we do with the technology?"

And I would argue that we have really a lot of things we can still learn

Hâlâ biyoloji ve doğadan öğrenebileceğimiz çok şey olduğunu savunabilirim.

from biology and from nature.

So what I'd like to encourage you all to do in the future

Gelecekte yapmanız için hepinizi cesaretlendirmek istediğim şey

is put down your nonrecyclable laptops and cell phones

geri dönüşümsüz dizüstü bilgisayarlarınızı ve cep telefonlarınızı bir kenara koymanız

and go out and explore the natural world

ve dışarı çıkıp doğal hayatı keşfetmeniz ve kendi sorularınızı sormaya başlamanız.

and then start asking some of your own questions.

Thanks very much.

Çok teşekkür ederim.

(Alkış)

(Applause)