A path to security for the world's deadliest countries | Rachel Kleinfeld

66,917 views

2020-02-04 ・ TED


New videos

A path to security for the world's deadliest countries | Rachel Kleinfeld

66,917 views ・ 2020-02-04

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Magdalena Nowak Korekta: Rysia Wand
00:13
Picture your dream vacation.
0
13285
1905
Wyobraź sobie wymarzone wakacje.
00:16
Maybe you're dying to go to Rio for Carnival.
1
16277
3453
Może karnawał w Rio?
00:19
Or you really just want to hang out on a Mexican beach.
2
19754
2785
Może plaża w Meksyku?
00:23
Or maybe you're going to join me in New Orleans for Jazz Fest.
3
23481
3166
Może Festiwal Jazzu w Nowym Orleanie?
00:28
Now, I know it's less pleasant,
4
28107
2101
Trochę mniej przyjemnie,
00:31
but picture, for a moment,
5
31061
1550
wyobraź sobie
00:32
one of the most violent places on earth.
6
32635
2385
jakieś najgroźniejsze miejsce na Ziemi.
00:37
Did anyone think of the same place?
7
37530
2207
Ktoś pomyślał o tym samym miejscu?
00:41
Brazil is the most violent country in the world today.
8
41070
2652
Brazylia jest jednym z najbrutalniejszych państw,
00:43
More people have been dying there over the last three years
9
43746
3029
gdzie przez ostatnie trzy lata zmarło więcej ludzi
00:46
than in Syria.
10
46799
1397
niż w Syrii.
00:48
And in Mexico, more people have died over the last 15 years
11
48220
4096
W Meksyku więcej ludzi zmarło przez ostatnie 15 lat
00:52
than in Iraq or Afghanistan.
12
52340
2228
niż w Iraku czy Afganistanie.
00:55
In New Orleans, more people per capita are dying
13
55256
4547
W Nowym Orleanie przypada więcej zgonów per capita
00:59
than in war-torn Somalia.
14
59827
1834
niż w Somalii.
01:02
The fact is, war only results
15
62982
3211
Wojna przyczynia się
01:06
in about 18 percent of violent deaths worldwide.
16
66217
3944
do 18% gwałtownych zgonów na świecie.
01:10
Today, you are more likely to die violently
17
70765
2802
O morderstwo łatwiej
01:13
if you live in a middle-income democracy
18
73591
3086
w krajach średniozamożnych demokracji
01:16
with high levels of income inequality
19
76701
2366
z głębokimi przepaściami zarobkowymi
01:19
and serious political polarization.
20
79091
2718
i poważnymi podziałami politycznymi.
01:23
The United States has four of the 50 most violent cities on earth.
21
83109
4291
W USA znajduje się 50 najgroźniejszych miast na świecie.
01:28
Now, this is a fundamental alteration in the nature of violence, historically.
22
88874
4900
Z punktu widzenia historii jest to istotna zmiana w naturze przemocy,
01:33
But it's also an opportunity.
23
93798
2025
ale stwarza również okazję.
01:35
Because while few people can do much to end war,
24
95847
3632
Niewielu ludzi może zakończyć wojnę,
01:39
violence in our democracies is our problem.
25
99503
3500
ale przemoc w demokracjach to nasz problem.
01:43
And while regular voters are a big part of that problem,
26
103809
3536
Wyborcy są dużą częścią tego problemu,
01:47
we're also key to the solution.
27
107369
2060
ale też kluczem do rozwiązania.
01:50
Now, I work at a think tank,
28
110263
1342
Pracuję w think tanku pod nazwą
01:51
the Carnegie Endowment for International Peace,
29
111629
2214
Fundacja na Rzecz Pokoju Międzynarodowego,
01:53
where I advise governments on what to do about violence,
30
113867
2667
gdzie doradzam rządom, jak radzić sobie z przemocą,
01:56
but the dirty secret is,
31
116558
1837
ale trudna prawda jest taka,
01:58
most policymakers haven't figured out these changes to violence today.
32
118419
4135
że decydenci jeszcze nie zauważyli odmiennej natury dzisiejszej przemocy.
02:02
They still believe that the worst violence happens in countries at war
33
122578
4191
Nadal wierzą, że najgorsze akty przemocy dzieją się w krajach w stanie wojny
02:06
or places that are too poor, too weak,
34
126793
2635
lub miejscach zbyt ubogich czy słabych,
02:09
to fight violence and control crime.
35
129452
2471
by walczyć z przemocą i kontrolować przestępczość.
02:11
And that had been my assumption too.
36
131947
2299
Też tak kiedyś myślałam.
02:14
But if you look at a map of the most violent places on earth,
37
134270
3485
Patrząc na mapę najgroźniejszych miejsc,
02:17
you see something strange.
38
137779
2624
widzimy coś innego.
02:20
Some of them are at war,
39
140427
2386
Niektóre państwa są w stanie wojny,
02:22
and a few are truly failed states.
40
142837
2828
niektóre są upadłe.
02:25
The violence in these places is horrific,
41
145689
1985
Przemoc jest tam przeraźliwa,
02:27
but they happen to have small populations,
42
147698
2296
ale akurat mają nieliczne populacje,
02:30
so it actually affects few people.
43
150018
2132
więc dotyka to niewielu ludzi.
02:32
Then there's South Africa, Brazil, Venezuela.
44
152174
3039
Potem mamy Południową Afrykę, Brazylię, Wenezuelę.
02:35
These places are not poor.
45
155237
1705
To nie są biedne kraje.
02:37
Maybe they're weak.
46
157674
1582
Może są słabe.
02:39
My research assistant and I mapped places
47
159678
2421
Wraz z asystentem sporządziliśmy mapę
02:42
based on how well they delivered on World Bank projects
48
162123
2936
pokazującą, jak im poszło z projektami Banku Światowego
02:45
and whether they could get public services to their people,
49
165083
3149
i czy umiały zapewnić usługi państwowe.
02:48
and if you did well on both of those,
50
168256
2096
Jeśli poradziły sobie z powyższym,
02:50
if you could get sanitation and electricity to your people
51
170376
3713
jeśli umiały zapewnić warunki sanitarne i elektryczność,
02:54
and deliver vaccines,
52
174113
1373
szczepionki,
02:55
you were in the upper right-hand quadrant.
53
175510
2195
plasowały się w prawym górnym kwadrancie.
02:57
And then we overlaid that
54
177729
1699
Nałożyliśmy naszą mapę
02:59
with a map of places where journalists were being murdered.
55
179452
2888
na mapę pokazującą miejsca morderstw dziennikarzy.
03:02
Some were happening in weak states,
56
182933
1818
Niektóre zaszły w krajach podupadłych,
03:04
but an awful lot of journalists were being killed
57
184775
2507
ale dużą część dziennikarzy zamordowano
03:07
in places plenty capable of protecting them.
58
187306
2603
w miejscach, w których można było zapewnić ochronę.
03:10
I traveled to every settled continent on earth,
59
190834
2848
Odwiedziłam każdy zamieszkany kontynent
03:13
comparing places that had faced massive violence and recovered
60
193706
4040
i porównałam miejsca, które wygrały z ogromną ilością przemocy,
03:17
and those that hadn't,
61
197770
1302
z takimi, które przegrały.
03:19
and I kept seeing the same pattern.
62
199096
2273
Zauważyłam powracający schemat,
03:21
I came to call it "privilege violence,"
63
201393
2288
który nazwałam "przemocą przywileju",
03:23
because it happened in highly unequal democracies,
64
203705
3957
bo miały miejsce w nierównych demokracjach,
03:27
where a small group of people
65
207686
1446
gdzie mała grupa ludzi chciała utrzymać
03:29
wanted to hold on to inordinate power and privilege.
66
209156
3737
potężną władzę i przywileje.
03:32
And if they didn't think they could get those policies past the voters,
67
212917
3628
Kiedy zanosiło się, że ich projekty ustaw nie przejdą,
03:36
sometimes they would turn to violent groups for help.
68
216569
3224
prosili grupy przestępcze o pomoc.
03:40
Drug cartels would finance their campaigns.
69
220225
3047
Kartele narkotykowe opłacały ich kampanie wyborcze.
03:43
Organized criminals would help them get out the vote.
70
223296
2683
Zorganizowane grupy przestępcze pomagały wymuszać głosy
03:46
Gangs would suppress the vote.
71
226003
1430
lub uniemożliwić głosowanie.
03:47
And in exchange, they'd be given free reign,
72
227457
2967
W zamian dostawały pełną swobodę
03:50
and violence would grow.
73
230448
1539
przez co rosła przemoc.
03:52
Take Venezuela.
74
232712
1775
Wenezuela.
03:54
It's the most violent country in the world today,
75
234511
2374
Najbrutalniejsze państwo świata,
03:56
if you look at deaths per capita.
76
236909
1706
według ilości zgonów per capita.
03:58
Twenty years ago, the current regime gained power in legitimate elections,
77
238921
3930
20 lat temu obecny rząd totalitarny doszedł do władzy w legalnych wyborach
04:02
but they didn't want to risk losing it,
78
242875
2802
i nie chciał jej stracić,
04:05
and so they turned to gangs, called "colectivos," for help.
79
245701
3396
więc zwrócił się do gangów zwanych "colectivos" o pomoc.
04:10
The gangs were told to get out the vote for the government
80
250296
3429
Gangi miały wymuszać głosy dla rządu.
04:13
and force people to vote for the regime in some neighborhoods
81
253749
3129
Zmuszać ludzi do głosowania na rząd w jednym miejscu,
04:16
and keep opposition voters away from the polls in others,
82
256902
2675
a w innym trzymać opozycję z daleka od urn.
04:19
and, in exchange, they'd be given control.
83
259601
2783
W zamian dostawali pełną swobodę.
04:22
But if criminals have control,
84
262408
2828
Jeśli przestępcy mają kontrolę,
04:25
then police and courts can't do their jobs.
85
265260
2290
policja i sądy nie mogą działać,
04:27
So the second stage in privilege violence
86
267574
3290
co stanowi drugi krok ku przemocy przywileju,
04:30
is that courts and police are weakened,
87
270888
2334
jakim są osłabione sądy i policja,
04:33
and politicians politicize budgets,
88
273246
2698
politycy upolityczniający budżety,
04:35
hiring, firing,
89
275968
1436
zatrudniający i zwalniający tak,
04:37
so that they and the violent groups that they collude with stay out of jail.
90
277428
4238
by oni sami i grupy przestępcze nie trafiali do więzienia.
04:43
Now, pretty soon, good cops leave,
91
283237
2644
Potem porządni policjanci odchodzą,
04:45
and many that remain become brutal.
92
285905
2269
a ci, co zostają, robią się brutalni.
04:48
They start off, usually, with rough justice.
93
288836
3340
Zaczynają od drakońskiej sprawiedliwości.
04:52
They kill a drug dealer that they think would be let off by the corrupt courts.
94
292200
3728
Zabijają dilera narkotyków sądząc, że inaczej puszczą go skorumpowane sądy.
04:56
But over time, the worst of them realize that there will be no repercussions
95
296520
5223
Z czasem najgorsi zdają sobie sprawę, że nie będzie żadnych konsekwencji
05:01
from the politicians they're in bed with,
96
301767
2646
ze strony polityków, z którymi współpracują,
05:04
and they go into business for themselves.
97
304437
2180
więc sami wchodzą w biznes.
05:07
In Venezuela, nearly one in three murders is by the security services.
98
307443
4579
W Wenezueli służby bezpieczeństwa dokonują prawie jednej trzeciej morderstw.
05:13
Now, the poor are hit hardest by violence all over the world,
99
313377
3901
Biedni najbardziej cierpią z powodu przemocy wszędzie na świecie,
05:17
but they're hardly going to turn to such predatory cops for help.
100
317302
3167
ale nie mogą się zwrócić o pomoc do zwyrodniałych policjantów,
05:20
So they tend to form vigilante groups.
101
320493
3079
więc zakładają samozwańcze grupy strażnicze.
05:23
But arm a bunch of 18-year-old boys,
102
323596
2223
Daj broń osiemnastolatkom,
05:25
and pretty soon, they devolve into gangs over time.
103
325843
2657
a niedługo sami zmienią się w gang.
05:29
Other gangs come in, mafias come in,
104
329624
2147
Pojawiają się inne gangi, mafie,
05:31
and they offer to protect people from the other criminals
105
331795
3928
oferujące obronę przed innymi przestępcami
05:35
and from the police.
106
335747
1753
i policją.
05:38
Unlike the state,
107
338281
1239
W przeciwieństwie do rządu,
05:39
the criminals often try to buy legitimacy.
108
339544
2222
przestępcy próbują kupować legitymizację.
05:41
They give charity. They solve disputes.
109
341790
2413
Dają na cele dobroczynne, rozwiązują kłótnie.
05:44
Sometimes, they even build subsidized housing.
110
344227
2144
Czasami nawet budują mieszkania socjalne.
05:48
The last stage of privilege violence happens when regular people
111
348338
4508
Ostatni etap przemocy przywileju zaczyna się, kiedy zwykli ludzie
05:52
start committing a significant portion of the murder.
112
352870
2698
sami zaczynają popełniać więcej morderstw.
05:56
Bar fights and neighborhood arguments turn deadly
113
356753
3135
Bójki i kłótnie kończą się śmiercią,
05:59
when violence has become normal
114
359912
2184
kiedy przemoc jest normą
06:02
and repercussions have evaporated.
115
362120
1894
a konsekwencje wyparowały.
06:05
To outsiders, the culture looks depraved,
116
365071
2961
Dla osoby postronnej to wygląda na deprawację,
06:08
as if something is deeply wrong with those people.
117
368056
2895
jakby było coś naprawdę nie w porządku z tymi ludźmi.
06:11
But any country can become this violent
118
371983
3666
Każde państwo może się zbrutalizować,
06:16
when the government is, by turns, absent and predatory.
119
376769
3032
jeśli rząd jest na zmianę nieobecny i pazerny.
06:21
Actually, that's not quite true --
120
381415
1704
Tak naprawdę
06:23
it takes one more step for this level of violence to reign.
121
383143
3880
do sukcesu przemocy brakuje tylko jednego.
06:27
It takes mainstream society
122
387047
2954
Większość społeczeństwa
06:30
to ignore the problem.
123
390025
1661
musi zignorować problem.
06:31
You'd think that would be impossible,
124
391710
1809
Wydaje się to niemożliwe.
06:33
that violence at this level would be unbearable,
125
393543
2263
Przemoc w takim stopniu jest nie do zniesienia,
06:35
but it's actually quite bearable to people like you and me.
126
395830
3396
ale tak naprawdę jest do zniesienia dla takich jak ty i ja.
06:39
That's because, in every society in the world,
127
399718
2653
We wszystkich społeczeństwach,
06:42
even the most violent,
128
402395
2125
nawet tych najbardziej brutalnych,
06:44
violence is highly concentrated.
129
404544
2634
przemoc jest ograniczona terytorialnie.
[Bogota: 99% ma miejsce na 1,2% ulic]
06:47
It happens to people on the wrong side of town,
130
407202
2731
Dzieje się w złej dzielnicy,
06:49
people who are poor, often darker,
131
409957
2399
gdzie mieszkają ludzie biedni, o ciemniejszej karnacji
06:52
often from groups that are marginalized,
132
412380
2282
często z marginesu społecznego
06:54
groups that mainstream society can separate ourselves from.
133
414686
3587
lub grupy, od których zwykli ludzie się izolują.
06:59
Violence is so concentrated
134
419270
2201
Przemoc jest tak skoncentrowana,
07:01
that we're shocked when the pattern deviates.
135
421495
2794
że szokuje byle zmiana we wzorcu.
07:05
In Washington, DC, in 2001,
136
425129
3548
W 2001 roku mieszkanka Waszyngtonu,
07:08
a young white college-educated intern
137
428701
2871
młoda, biała i wyedukowana stażystka
07:11
went missing after a hike in Northwest DC,
138
431596
3097
zaginęła podczas wędrówki po lesie w północnej części miasta.
07:14
and her case was in the papers nearly every day.
139
434717
3634
Gazety pisały o tym prawie codziennie.
07:20
On the other side of town,
140
440058
2191
Po drugiej stronie miasta
07:22
a black man had been killed every other day that year.
141
442273
2864
czarny człowiek ginął co drugi dzień tamtego roku.
07:26
Most of those cases never made the papers even once.
142
446280
3154
Prawie żadna gazeta o tym nie pisała.
07:30
Middle class society buys their way out of violence.
143
450353
2960
Klasa średnia wykupuje się z przemocy.
07:33
We live in better neighborhoods.
144
453337
1871
Mieszkamy w lepszych dzielnicach.
07:35
Some people buy private security.
145
455232
2187
Niektórzy wynajmują prywatną ochronę.
07:37
And we also tell ourselves a story.
146
457443
2566
Wmawiamy sobie jedną rzecz.
07:40
We tell ourselves that most of the people who are killed
147
460033
3826
Mówimy, że większość tych, co giną,
07:43
are probably involved in crime themselves.
148
463883
2166
pewnie sama miesza się w przestępstwa.
07:47
By believing that somehow some people deserve to be murdered,
149
467371
4918
Wiara, że tamci jakoś zasłużyli na śmierć,
07:52
otherwise good people allow ourselves to live
150
472313
2832
pozwala dobrym skądinąd ludziom godzić się
07:56
in places where life chances are so deeply skewed.
151
476066
3881
na tak nierówne szanse życiowe.
08:01
We allow ourselves.
152
481460
1685
Godzimy się na to.
08:03
Because, after all, what else can you do?
153
483996
2071
Bo niby co innego możemy zrobić?
08:07
Well, it turns out, quite a lot.
154
487540
2485
Okazuje się, że dużo.
08:10
Because violence today is not largely the result of war
155
490049
3448
Dzisiejsza przemoc to nie wynik wojen,
08:13
but is because of rotten politics in our democracies,
156
493521
3304
wina spada na wypaczoną politykę demokracji,
08:16
regular voters are the greatest force for change.
157
496849
3489
a najlepszą szansą na zmianę są wyborcy.
08:20
Consider the transformation of Bogotá.
158
500362
2365
Przykładem jest transformacja Bogoty.
08:23
In 1994, Colombia's incoming president
159
503402
2905
W 1994 roku nowego prezydenta Kolumbii
08:26
was caught taking millions of dollars in campaign contributions
160
506331
3996
przyłapano na przyjmowaniu milionów dolarów kontrybucji wyborczych
08:30
from the Cali drug cartel,
161
510351
2301
od kartelu "Cali".
08:32
and the capital was overrun with gangs and paramilitary groups.
162
512676
4992
Stolica była opanowana przez gangi i grupy paramilitarne.
08:38
But fed-up voters overcame really rabid partisanship,
163
518832
4475
Wyborcy mieli tego dość.
Przezwyciężyli głębokie podziały polityczne
08:43
and they delivered nearly two-thirds of the vote
164
523331
2753
przez oddanie dwóch trzecich głosów
08:46
to an independent candidate,
165
526108
2160
na niezależnego kandydata,
08:48
enough to really overcome business as usual.
166
528292
2562
co wystarczyło, by zmienić sytuację.
08:51
On Mayor Mockus's first day in office,
167
531688
2437
Pierwszego dnia w biurze, burmistrzowi Mockusowi
08:54
the police barely bothered to even brief him on homicide,
168
534149
3214
policjanci ledwo napomknęli o morderstwach,
08:57
and when he asked why, they just shrugged and said,
169
537387
3143
a na pytanie dlaczego, wzruszyli ramionami i powiedzieli:
09:00
"It's just criminals killing criminals."
170
540554
2007
"Przestępcy mordują się nawzajem".
09:03
The corrupt city council
171
543523
1952
Skorumpowana rada miasta
09:05
wanted to give police even more impunity for brutality.
172
545499
3500
chciała nawet bardziej przymykać oko na policyjną przemoc.
09:09
It's a really common tactic that's used worldwide
173
549388
3088
To bardzo powszechna taktyka na świecie.
09:12
when politicians want to posture as tough on crime
174
552500
3121
Politycy pozują na nieubłaganych wobec przestępczości,
09:15
but don't actually want to change the status quo.
175
555645
2585
ale tak naprawdę nie chcą nic zmieniać.
09:19
And research shows it backfires all over the world.
176
559126
2921
Badania pokazują, że to przynosi odwrotny skutek.
09:22
If you throw a lot of low-level offenders into jails,
177
562071
2730
Drobni przestępcy masowo zamykani
09:24
usually already overcrowded jails,
178
564825
2437
w przeludnionych więzieniach
09:27
they learn from each other and they harden.
179
567286
2865
uczą się od siebie i robią się zatwardziali.
09:30
They start to control the prisons, and from there, the streets.
180
570175
2960
Przejmują kontrolę nad więzieniem, a stamtąd - nad ulicą.
09:34
Instead, Mockus insisted that police begin investigating every death.
181
574421
5500
Mockus nalegał, by policja zaczęła badać każde morderstwo.
09:40
He fought the right-wing city council,
182
580450
2102
Walczył z prawicową radą miejską
09:42
and he abandoned SWAT-style police tactics.
183
582576
2818
i porzucił taktykę jednostek specjalnych.
09:45
And he fought the left-wing unions
184
585418
2246
Walczył też z lewicowymi związkami zawodowymi,
09:47
and fired thousands of predatory cops.
185
587688
2325
zwolnił tysiące zwyrodniałych policjantów,
09:50
Honest police were finally free to do their jobs.
186
590946
3286
a ci uczciwi w końcu mogli swobodnie wykonywać swoją pracę.
09:55
Mockus then challenged citizens.
187
595288
1572
Mockus rzucił też wyzwanie mieszkańcom.
09:56
He asked the middle class to stop opting out of their city,
188
596884
3468
Poprosił średnią klasę społeczeństwa, żeby przestali się wyprowadzać z miasta,
10:00
to follow traffic laws
189
600376
1572
by przestrzegali przepisów drogowych
10:01
and otherwise behave as if they shared the same community of fate.
190
601972
3435
i zachowywali się tak, jakby dzielili ten sam los.
10:06
He asked the poor to uphold social norms against violence,
191
606603
3104
Poprosił biednych, by utrzymywali normy społeczne przeciwko przemocy,
10:09
often at immense personal risk.
192
609731
2261
nawet, jeśli sami mieli się narażać.
10:12
And he asked the wealthy to give 10 percent more in taxes, voluntarily.
193
612433
4233
Poprosił bogatych, by dobrowolnie płacili 10% więcej w podatkach.
10:17
Sixty-three thousand people did.
194
617584
2166
63 tysięcy ludzi to zrobiło.
10:20
And at the end of the decade that spanned Mayor Mockus's two terms in office,
195
620592
4016
Pod koniec dekady obejmującej dwie kadencje burmistrza Mockusa
10:24
homicide in Bogotá was down 70 percent.
196
624632
2611
liczba zabójstw w Bogocie spadła o 70%.
10:27
Audience: Whoo!
197
627666
1150
(Zaskoczenie)
10:28
(Applause)
198
628840
5030
(Brawa)
10:33
People in places with the most violence,
199
633894
2501
Mieszkańcy miejsc z największym nasileniem przemocy,
10:36
whether it's Colombia or the United States,
200
636419
2750
czy to Kolumbijczycy czy Amerykanie,
10:39
can make the biggest difference.
201
639193
1863
mogą wywrzeć największy wpływ.
10:41
The most important thing we can do is abandon the notion
202
641427
3254
Najważniejsze, byśmy przestali wierzyć,
10:44
that some lives are just worth less than others,
203
644705
2959
że niektórzy są warci mniej niż inni,
10:48
that someone deserves to be raped or murdered,
204
648666
2254
że ktoś zasługuje na śmierć lub gwałt,
10:50
because after all, they did something,
205
650944
2027
bo przecież coś zrobił,
10:52
they stole or they did something to land themselves in prison
206
652995
3087
ukradł czy zarobił sobie na więzienie,
10:56
where that kind of thing happens.
207
656106
1656
gdzie takie rzeczy się zdarzają.
10:58
This devaluing of human life,
208
658836
3024
Obniżanie wartości ludzkiego życia,
11:01
a devaluing we barely admit even to ourselves,
209
661884
3747
do czego sami ledwo się przyznajemy,
11:05
is what allows the whole downward spiral to begin.
210
665655
2595
rozpoczyna tę spiralę upadku moralności,
11:08
It's what allows a bullet shot in a gang war in Rio
211
668932
3412
pozwala na wojnę gangów w Rio,
11:12
to lodge in the head of a two-year-old girl
212
672368
2603
gdzie kulkę w głowę dostaje dwuletnia dziewczynka
11:14
climbing on a jungle gym nearby.
213
674995
1738
wspinająca się nieopodal po drabinkach.
11:18
And it's what allows a SWAT team hunting for a meth dealer in Georgia
214
678017
4551
Pozwala jednostkom specjalnym szukającym dilera mety w Georgii
11:23
to throw a flash bang grenade into the crib of a little boy,
215
683358
4573
na wrzucenie granatu ogłuszającego w łóżeczko chłopczyka,
11:29
exploding near his face and maiming him for life.
216
689121
2698
którego wybuch okalecza na całe życie.
11:33
The fact is, most violence everywhere
217
693271
2452
Najwięcej aktów przemocy
11:35
happens to people on the wrong side of town
218
695747
2192
dotyka ludzi w złej dzielnicy,
11:37
at the wrong time,
219
697963
1617
o złym czasie.
11:39
and some of those people are from communities
220
699604
2127
Niektórzy są ze środowisk,
11:41
that we consider quite different.
221
701755
2080
które wydają się nam inne.
11:43
Some of them are people who have done horrible things.
222
703859
3141
Niektórzy zrobili coś okropnego.
11:48
But reducing violence begins with privileging every human life,
223
708298
5666
Ograniczanie przemocy zaczyna się od szanowania każdego ludzkiego życia,
11:53
both because it's right
224
713988
1412
bo jest to zwyczajnie słuszne;
11:55
and because only by prizing each life as worthy of at least due process,
225
715424
5506
bo zapewniając każdemu choć sprawiedliwy proces,
12:00
can we create societies in which the lives of innocents are safe.
226
720954
5164
tworzymy społeczeństwa, w których niewinni są bezpieczni.
12:07
Second, recognize that today,
227
727366
2270
Zrozumcie, że współcześnie
12:09
inequality within our countries
228
729660
2452
nierówność w państwach
12:12
is a vastly greater cause of violence than war between countries.
229
732136
3873
o wiele częściej powoduje przemoc niż wojna międzynarodowa.
12:16
Now, inequality leads to violence for a whole host of reasons,
230
736515
3134
Nierówność prowadzi do przemocy z wielu powodów.
12:19
but one of them is that it lets us separate ourselves
231
739673
3184
Jednym z nich jest to, że pozwalamy sobie na izolację od tego,
12:22
from what's happening on the other side of town.
232
742881
2387
co dzieje się po drugiej stronie miasta.
12:26
Those of us who are middle-class or wealthy,
233
746075
2056
My, z klas średnich lub bogatych,
12:28
who are benefiting from these systems,
234
748155
2127
którzy najbardziej korzystamy z systemów,
12:30
have to change them at immense cost to ourselves.
235
750306
3014
musimy je zmienić na własny koszt.
12:34
We have to pay enough taxes
236
754292
1676
Musimy płacić dosyć podatków
12:35
and then demand that our governments put good teachers in other kids' schools
237
755992
4895
i naciskać rząd o dobrych nauczycieli do szkół innych dzieci,
12:40
and well-trained police to protect other peoples' neighborhoods.
238
760911
3882
wyszkolonych policjantów do ochrony innych dzielnic.
12:46
But, of course, that's not going to do any good
239
766015
2191
Ale nie zda się to na nic,
12:48
if the government is stealing the money or fueling the violence,
240
768230
3135
jeśli rząd będzie kradł pieniądze lub podsycał przemoc,
12:51
and so we also need better politicians with better incentives.
241
771389
3892
więc trzeba zachęcić lepszych polityków.
12:55
The fact is, we actually know a lot about what it takes to reduce violence.
242
775305
3881
Dużo już wiemy o tym, jak ograniczać przemoc.
12:59
It's policies like putting more cops
243
779210
2254
Na przykład zwiększenie liczby patroli
13:01
in the few places where most violence occurs.
244
781488
2826
w miejscach występowania największej liczby aktów przemocy.
13:05
But they don't fit easily into the boxes of the Left or the Right,
245
785082
3249
Tacy politycy to nie prawica czy lewica,
13:08
and so you need really honest politicians
246
788355
3818
potrzeba naprawdę uczciwych polityków,
13:12
who are willing to buck knee-jerk partisanship
247
792197
3002
gotowych porzucić podziały partyjne
13:15
and implement solutions.
248
795223
1689
i wprowadzić rozwiązania.
13:16
And if we want good politicians to run,
249
796936
2957
Jeśli chcemy dobrych polityków,
13:19
we need to start respecting politicians.
250
799917
3118
musimy zacząć ich szanować.
13:25
There's also a lot we can do to fight privilege violence in other countries.
251
805400
3652
Z przemocą przywileju w innych krajach też można walczyć.
13:29
The most violent regimes tend to be fueled by drugs,
252
809076
2532
Większość brutalnych rządów napędzają narkotyki;
13:31
and then they launder the profits through financial systems
253
811632
2921
pieniądze są prane przez systemy finansowe
13:34
in New York and London,
254
814577
1397
w Nowym Jorku i Londynie
13:35
through real-estate transactions,
255
815998
1706
przez sprzedaż nieruchomości
13:37
and through high-end resorts.
256
817728
1794
i wysokiej klasy kurorty.
13:40
If you use drugs,
257
820444
1375
Jeśli zażywasz narkotyki,
13:42
know your supply chain top to bottom,
258
822608
2748
dokładnie poznaj łańcuch dostawców
13:45
or admit the amount of pain you're willing to cause others
259
825380
3020
lub przyznaj, ile bólu jesteś gotów przysporzyć innym
13:48
for your own pleasure.
260
828424
1529
dla własnej przyjemności.
13:51
Meanwhile, I would love to see one of those tourist sites
261
831075
3250
Chciałabym zobaczyć, jak jakiś punkt turystyczny
13:54
team up with investigative journalists
262
834349
2001
łączy siły z dziennikarzami śledczymi,
13:56
and create a little tiny icon --
263
836374
1616
by stworzyć małą ikonkę,
13:58
right next to the one for free WiFi and if a place has a swimming pool,
264
838014
3797
zaraz obok ikonki informacyjnej o bezpłatnym WiFi czy basenie,
14:01
there could be a little tiny gun
265
841835
1564
ikonkę z pistolecikiem znaczącą:
14:03
for "likely criminal money-laundering front."
266
843423
2659
"przykrywka dla prania pieniędzy".
14:06
(Laughter)
267
846106
1823
(Śmiech)
14:07
(Applause)
268
847953
4064
(Brawa)
14:12
But until then,
269
852041
1807
Zanim to nastąpi,
14:13
if you're booking a place in a dangerous country,
270
853872
3200
jeśli chcesz zarezerwować pokój w niebezpiecznym państwie,
14:17
whether that's Jamaica or New Orleans,
271
857096
2326
na Jamajce czy w Nowym Orleanie,
14:19
do a little web research,
272
859446
1247
poszperaj w Internecie,
14:20
see if you can see any criminal ties.
273
860717
1858
sprawdź więzi kryminalne danego miejsca.
14:22
And, to make that easier,
274
862599
1199
By ułatwić takie poszukiwania,
14:23
support legislation
275
863822
1560
wspieraj ustanawianie praw,
14:25
that makes our financial systems more transparent --
276
865406
3013
które sprawiają, że system finansowy staje się jawniejszy,
14:28
things like banning anonymous company ownership.
277
868443
2576
na przykład zakaz anonimowego posiadania firm.
14:32
Now, this all probably sounds pretty quixotic,
278
872450
2479
Może brzmieć to naiwnie,
14:34
kind of like recycling your cans,
279
874953
1855
trochę jak recykling puszek,
14:36
just a tiny drop in the ocean of a gigantic problem,
280
876832
3665
kropla w morzu wielkiego problemu.
14:40
but that's actually a misconception.
281
880521
1880
Ale to błędne mniemanie.
14:43
Homicide has been falling for centuries.
282
883219
2579
Ilość zabójstw maleje od stuleci.
14:45
Battle deaths have been dropping for decades.
283
885822
2803
Ilość śmierci ponoszonych na wojnie maleje od dziesiątków lat.
14:48
In places where people have demanded change,
284
888649
2602
Tam, gdzie ludzie zażądali zmian,
14:51
violent death has fallen, from Colombia to New York City,
285
891275
3875
ilość brutalnych zbrodni zmalała, od Kolumbii przez Nowy Jork,
14:55
where homicide is down 85 percent since 1990.
286
895174
3905
gdzie ilość morderstw spadła o 85% od 1990 roku.
15:00
The fact is, violence will always be with us,
287
900314
2731
Nie da się wyplenić przemocy całkowicie,
15:03
but it's not a constant.
288
903069
1738
ale nie musi zostawać bez zmian.
15:05
It has been falling for centuries, and it could fall further faster.
289
905235
3921
Maleje od stuleci, a mogłaby maleć szybciej.
15:09
Could it drop by 25 percent in the next quarter century, a third?
290
909180
4071
Może mogłaby spaść o 25% w następnym ćwierćwieczu? O jedną trzecią?
15:13
Many of us actually think it could.
291
913275
1730
Wielu z nas uważa, że mogłaby.
15:16
I think of all the kids who'd grow up with their dads,
292
916116
3587
Myślę o wszystkich dzieciach, które nie straciły ojców,
15:20
all the families that get their sisters back,
293
920663
2868
rodziny, które odzyskały siostry
15:23
their brothers.
294
923555
1291
i braci.
15:26
All it needs is one small push.
295
926171
2564
Wystarczy mała zachęta.
15:29
It needs us to care.
296
929797
2000
Wystarczy chcieć.
15:33
Thank you.
297
933035
1151
Dziękuję.
15:34
(Applause)
298
934210
4893
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7