Barry Schuler: An introduction to genomics

Tłumaczenie: Anna Chadzynska Korekta: Rafal Marszalek

What's happening in genomics,

Co dzieje się w genomice,

and how this revolution is about to change everything we know

i jak ta rewolucja zmierza do tego, aby zmienić wszystko, co wiemy

about the world, life, ourselves, and how we think about them.

o świecie, życiu oraz o nas samych oraz to, jak o nich myślimy.

If you saw 2001: A Space Odyssey,

Jeśli widzieliście "Odyseję kosmiczną 2001"

and you heard the boom, boom, boom, boom, and you saw the monolith,

i słyszeliście "bum, bum, bum, bum" i widzieliście monolit,

you know, that was Arthur C. Clarke's representation

to to było wyobrażenie Arthura C. Clarka,

that we were at a seminal moment in the evolution of our species.

o tym, że jesteśmy w przełomowym momencie ewolucji naszego gatunku.

In this case, it was picking up bones and creating a tool,

W tym wypadku było to podniesienie kości i stworzenie narzędzia;

using it as a tool, which meant that apes just, sort of,

użycie tego jako narzędzia, co oznaczało, że coś w rodzaju małpy,

running around and eating and doing each other

biegające w kółko, jedzące i rozmnażające się,

figured out they can make things if they used a tool.

odkryło, że może używać narzędzi do tworzenia rożnych rzeczy.

And that moved us to the next level.

I wskoczyliśmy na następny poziom.

And, you know, we in the last 30 years in particular

Zwłaszcza w ciągu ostatnich 30 lat

have seen this acceleration in knowledge and technology,

byliśmy świadkami przyspieszenia w nauce i technologii,

and technology has bred more knowledge and given us tools.

a technologia stała się źródłem jeszcze większej wiedzy, która daje nam nowe narzędzia.

And we've seen many seminal moments.

I widzieliśmy wiele przełomowych momentów.

We've seen the creation of small computers in the '70s and early '80s,

Widzieliśmy powstawanie małych komputerów w latach 70-tych i wczesnych 80-tych,

and who would have thought back then that every single person

i kto wtedy mógł przewidzieć, że każdy z nas

would not have just one computer but probably 20,

będzie posiadał nie jeden, lecz prawdopodobnie 20 komputerów

in your home, and in not just your P.C. but in every device --

w swoim domu; i że będzie to nie tylko Wasz PC, lecz każde urządzenie -

in your washing machine, your cell phone.

Wasza pralka, Wasza komórka.

You're walking around; your car has 12 microprocessors.

Wasz samochód ma 12 mikroprocesorów.

Then we go along and create the Internet

Idąc dalej stworzyliśmy Internet

and connect the world together; we flatten the world.

i połączyliśmy świat ze sobą; spłaszczyliśmy świat.

We've seen so much change, and we've given ourselves these tools now --

Widzieliśmy tak wiele zmian i sięgnęliśmy po narzędzia,

these high-powered tools --

- narzędzia o wielkiej mocy -

that are allowing us to turn the lens inward

które pozwalają nam jakby wywinąć obiektyw do wewnątrz,

into something that is common to all of us, and that is a genome.

do czegoś, co jest wspólne dla nas wszystkich - tym czymś jest genom.

How's your genome today? Have you thought about it lately?

Jak się miewa Wasz genom dzisiaj? Myśleliście o tym ostatnio?

Heard about it, at least? You probably hear about genomes these days.

Może chociaż coś słyszeliście na ten temat? Prawdopodobnie słyszeliście coś o genomie ostatnio.

I thought I'd take a moment to tell you what a genome is.

Tak więc szybko wyjaśnię Wam, czym jest genom.

It's, sort of, like if you ask people,

Gdy ludzie pytają się,

Well, what is a megabyte or megabit? And what is broadband?

co to jest megabajt lub megabit albo co to jest internet szerokopasmowy,

People never want to say, I really don't understand.

nikt nie chce się przyznać, że nie ma na ten temat zielonego pojęcia.

So, I will tell you right off of the bat.

Tak wiec powiem wam bez ogródek.

You've heard of DNA; you probably studied a little bit in biology.

Słyszeliście o DNA, być może uczyliście się trochę biologii.

A genome is really a description for all of the DNA that is in a living organism.

Genom jest opisem całego DNA, który znajduje się w żywym organizmie.

And one thing that is common to all of life is DNA.

Wszystkie żywe organizmy dzielą jedną wspólną rzecz, jest to DNA.

It doesn't matter whether you're a yeast;

I nie ważne czy jesteście grzybem,

it doesn't matter whether you're a mouse;

czy myszą,

doesn't matter whether you're a fly; we all have DNA.

czy muchą; wszyscy posiadamy DNA.

The DNA is organized in words, call them: genes and chromosomes.

DNA jest uporządkowane w słowa, nazwijmy je: geny i chromosomy.

And when Watson and Crick in the '50s

I kiedy Watson i Crick w latach 50-tych

first decoded this beautiful double helix that we know as the DNA molecule --

pierwsi rozszyfrowali tą przepiękną podwójną helisę, którą znamy dzisiaj jako cząsteczkę DNA -

very long, complicated molecule --

- bardzo długą i skomplikowaną cząsteczkę -

we then started on this journey to understand that

wtedy właśnie rozpoczęliśmy tę podroż, która pozwoliła nam zrozumieć,

inside of that DNA is a language that determines the characteristics, our traits,

że wewnątrz DNA istnieje język, który określa nasze właściwości, nasze cechy,

what we inherit, what diseases we may get.

co dziedziczymy i na co możemy zachorować.

We've also along the way discovered that this is a very old molecule,

Po drodze odkryliśmy również, że jest to bardzo stara cząsteczka,

that all of the DNA in your body has been around forever,

że całe Wasze DNA istniało od zawsze,

since the beginning of us, of us as creatures.

od początku istnienia nas samych, nas jako istot żywych.

There is a historical archive.

To jest historyczne archiwum.

Living in your genome is the history of our species,

W Waszym genomie żyje historia naszego gatunku,

and you as an individual human being, where you're from,

oraz Was jako odrębnych istot ludzkich; to, skąd pochodzicie,

going back thousands and thousands and thousands of years,

cofając się o setki tysięcy lat,

and that's now starting to be understood.

i dopiero teraz zaczyna to być rozumiane.

But also, the genome is really the instruction manual.

Lecz genom jest również instrukcją obsługi.

It is the program. It is the code of life.

Jest programem. Jest kodem życia.

It is what makes you function;

Sprawia, że działacie.

it is what makes every organism function.

Sprawia, że każdy żywy organizm działa.

DNA is a very elegant molecule.

DNA jest bardzo elegancką molekułą.

It's long and it's complicated.

Jest długie i skomplikowane.

Really all you have to know about it is that there's four letters:

Wszystko, co musicie o nim wiedzieć, to to, że istnieją 4 litery:

A, T, C, G; they represent the name of a chemical.

A, T, C, G, które reprezentują nazwy związków chemicznych.

And with these four letters, you can create a language:

Używając tych 4 liter, można stworzyć język:

a language that can describe anything, and very complicated things.

język, którym można opisać wszystkie, nawet bardzo skomplikowane rzeczy.

You know, they are generally put together in pairs,

Ogólnie rzecz biorąc, te litery łączą się w pary,

creating a word or what we call base pairs.

tworząc słowo lub tak jak my to nazywamy: parę zasad.

And you would, you know, when you think about it,

Wyobraźcie to sobie:

four letters, or the representation of four things, makes us work.

4 litery lub reprezentacja 4 rzeczy sprawia, że działamy.

And that may not sound very intuitive,

I być może nie brzmi to zbyt intuicyjnie,

but let me flip over to something else you know about, and that's computers.

lecz porównajmy to do czegoś, o czym macie pojecie, czyli komputerów.

Look at this screen here and, you know, you see pictures

Spójrzcie na ekran tutaj, widzicie obrazki i widzicie słowa,

and you see words, but really all there are are ones and zeros.

lecz tak naprawdę wszystko, co tutaj się znajduje, to jedynki i zera.

The language of technology is binary;

Technologia posługuje się językiem dwójkowym,

you've probably heard that at some point in time.

pewnie kiedyś o tym słyszeliście.

Everything that happens in digital is converted,

Wszystko, co jest cyfrowe, jest konwertowane

or a representation, of a one and a zero.

lub jest reprezentacją jedynki i zera.

So, when you're listening to iTunes and your favorite music,

Tak wiec, kiedy słuchacie iTunes i swojej ulubionej muzyki,

that's really just a bunch of ones and zeros playing very quickly.

tak naprawdę to tylko masa zer i jedynek, grających bardzo szybko.

When you're seeing these pictures, it's all ones and zeros,

Kiedy patrzycie na te obrazki, to tylko jedynki i zera,

and when you're talking on your telephone, your cell phone,

i kiedy rozmawiacie przez telefon, przez komórkę,

and it's going over the network,

kiedy łączycie się z siecią,

your voice is all being turned into ones and zeros and magically whizzed around.

Wasz głos jest zamieniany na jedynki i zera i magicznie śwista wkoło.

And look at all the complex things and wonderful things

Spójrzcie na te wszystkie skomplikowane i cudowne rzeczy,

we've been able to create with just a one and a zero.

które jesteśmy w stanie stworzyć tylko dzięki jedynkom i zerom.

Well, now you ramp that up to four, and you have a lot of complexity,

A teraz zwiększmy to do czterech i otrzymamy więcej złożoności,

a lot of ways to describe mechanisms.

więcej sposobów opisu mechanizmów

So, let's talk about what that means.

Tak więc co to oznacza?

So, if you look at a human genome,

Jeśli spojrzymy na ludzki genom,

they consist of 3.2 billion of these base pairs. That's a lot.

składa się on z 3,2 miliarda par zasad. To bardzo dużo.

And they mix up in all different fashions,

W dodatku mieszają się ze sobą w rożnych konfiguracjach

and that makes you a human being.

i to czyni Was człowiekiem.

If you convert that to binary, just to give you a little bit of sizing,

Jeśli zamienicie to na system dwójkowy, tak aby dać wam wyobrażenie rozmiarów,

we're actually smaller than the program Microsoft Office.

właściwie jesteśmy mniejsi niż program Microsoft Office.

It's not really all that much data.

Naprawdę nie ma w nas aż tak dużo informacji.

I will also tell you we're at least as buggy.

Ale przynajmniej zawieramy mniej błędów.

(Laughter)

(Śmiech)

This here is a bug in my genome

To tutaj, to błąd w moim genomie,

that I have struggled with for a long, long time.

z którym borykałem się przez bardzo długi czas.

When you get sick, it is a bug in your genome.

Kiedy zachorujecie, jest to błąd w Waszym genomie.

In fact, many, many diseases we have struggled with for a long time,

W rzeczywistości, wiele chorób, z którymi walczymy już od długiego czasu,

like cancer, we haven't been able to cure

jak naprzykład rak, nie byliśmy w stani wyleczyć,

because we just don't understand how it works at the genomic level.

ponieważ nie rozumiemy, jak to działa na poziomie genomu.

We are starting to understand that.

Dopiero zaczynamy to rozumieć.

So, up to this point we tried to fix it

Aż do tego momentu próbowaliśmy je leczyć używając,

by using what I call shit-against-the-wall pharmacology,

jak ja to nazywam, 'farmakologicznego gówna w ścianę',

which means, well, let's just throw chemicals at it,

co oznacza: wylejmy na to chemikalia

and maybe it's going to make it work.

i zobaczymy, czy to działa.

But if you really understand why does a cell go from normal cell to cancer?

Ale gdybyśmy naprawdę zrozumieli, dlaczego normalna komórka staje się rakiem;

What is the code?

jaki jest szyfr;

What are the exact instructions that are making it do that?

jakie są dokładnie instrukcje, które powodują, że rak się rozwija;

then you can go about the process of trying to fix it and figure it out.

wtedy moglibyśmy spróbować go wyleczyć.

So, for your next dinner over a great bottle of wine, here's a few factoids for you.

Tak wiec do następnej kolacji z butelką dobrego wina mam tutaj dla Was parę faktów.

We actually have about 24,000 genes that do things.

W istocie mamy ok. 24 tys. genów, które są funkcjonalne.

We have about a hundred, 120,000 others

I około 100-120 tys. innych,

that don't appear to function every day,

które nie działają na codzień,

but represent this archival history of how we used to work as a species

lecz reprezentują archiwalną historie tego, jak kiedyś działaliśmy jako gatunek,

going back tens of thousands of years.

w przeszłości, dziesiątki tysięcy lat temu.

You might also be interested in knowing

Być może zainteresuje Was fakt,

that a mouse has about the same amount of genes.

że mysz posiada podobną liczbę genów.

They recently sequenced Pinot Noir, and it also has about 30,000 genes,

Ostatnio zbadano sekwencję Pinot Noir /odmiana winorośli/ i okazało się, że również posiada ok. 30 tys. genów,

so the number of genes you have may not necessarily represent the complexity

w związku z tym liczba genów niekoniecznie reprezentuje złożoność

or the evolutionary order of any particular species.

lub ewolucyjną kolejność poszczególnych gatunków.

Now, look around: just look next to your neighbor,

A teraz spójrzcie dookoła, po prostu spójrzcie na swojego sąsiada,

look forward, look backward. We all look pretty different.

spójrzcie przed siebie, za siebie. Wszyscy wyglądamy bardzo różnie.

A lot of very handsome and pretty people here, skinny, chubby,

Dużo tutaj bardzo przystojnych i pięknych ludzi, szczupłych, pulchnych,

different races, cultures. We are all 99.9% genetically equal.

rożnych ras, różnych kultur. A wszyscy jesteśmy w 99.9% genetycznie identyczni.

It is one one-hundredth of one percent of genetic material

Jedna setna procenta naszego materiału genetycznego

that makes the difference between any one of us.

jest odpowiedzialna za różnice między nami.

That's a tiny amount of material,

Jest to maleńka ilość materiału,

but the way that ultimately expresses itself

lecz sposób, w jaki się to ostatecznie uwidacznia,

is what makes changes in humans and in all species.

jest tym, co powoduje zmiany w ludziach i wszystkich innych gatunkach.

So, we are now able to read genomes.

Tak wiec teraz jesteśmy w stanie czytać genomy.

The first human genome took 10 years, three billion dollars.

Odczytanie pierwszego ludzkiego genomu zajęło 10 lat i 3 miliardy dolarów.

It was done by Dr. Craig Venter.

Uczynił to dr Craig Venter.

And then James Watson's -- one of the co-founders of DNA --

A później genom Jamesa Watsona, jednego z odkrywców DNA,

genome was done for two million dollars, and in just two months.

został odczytany za dwa miliony dolarów w przeciągu dwóch miesięcy.

And if you think about the computer industry

I jeśli pomyślimy o przemyśle komputerowym;

and how we've gone from big computers to little ones

jak z dużych komputerów przeszliśmy do małych;

and how they get more powerful and faster all the time,

jak stają się one cały czas coraz lepsze i szybsze,

the same thing is happening with gene sequencing now:

to samo dotyczy sekwencjonowania genów:

we are on the cusp of being able to sequence human genomes

jesteśmy niemalże zdolni sekwencjonować ludzkie genomy

for about 5,000 dollars in about an hour or a half-hour;

za ok 5 tys. dolarów, w godzinę lub nawet pół godziny;

you will see that happen in the next five years.

będziecie tego świadkami w ciągu najbliższych 5 lat.

And what that means is, you are going to walk around

Oznacza to, że będziecie wszędzie chodzić

with your own personal genome on a smart card. It will be here.

ze swoim własnym genomem w postaci karty elektronicznej. To będzie miało miejsce.

And when you buy medicine,

A kiedy będziecie kupować lekarstwa,

you won't be buying a drug that's used for everybody.

nie będziecie kupować leku "dla każdego".

You will give your genome to the pharmacist,

Pokażecie swój genom farmaceutce,

and your drug will be made for you

a Wasz lek będzie zrobiony specjalnie dla Was

and it will work much better than the ones that were --

i będzie działał zdecydowanie lepiej niż leki "dla każdego".

you won't have side effects.

Nie będziecie odczuwać skutków ubocznych.

All those side effects, you know, oily residue and, you know,

Wszystkie te skutki uboczne,

whatever they say in those commercials: forget about that.

cokolwiek mówią reklamy: zapomnijcie o tym.

They're going to make all that stuff go away.

Wszystkie te rzeczy znikną.

What does a genome look like?

Jak wygląda genom?

Well, there it is. It is a long, long series of these base pairs.

Proszę bardzo. Jest to bardzo długi ciąg par zasad.

If you saw the genome for a mouse or for a human it would look no different than this,

Gdybyście mogli zobaczyć genom myszy i człowieka, to właśnie tak by wyglądały.

but what scientists are doing now is

To, co teraz robią naukowcy,

they're understanding what these do and what they mean.

to próbują zrozumieć, co te ciągi par zasad robią i co oznaczają.

Because what Nature is doing is double-clicking all the time.

Ponieważ Natura działa określając zadania.

In other words, the first couple of sentences here,

Innymi słowy, pierwsze parę zdań brzmiałoby,

assuming this is a grape plant:

zakładając, że jest to winorośl:

make a root, make a branch, create a blossom.

utwórz korzeń, utwórz gałąź, utwórz kwiatostan.

In a human being, down in here it could be:

U człowieka to mogłoby być:

make blood cells, start cancer.

utwórz komórki krwi, wywołaj raka,

For me it may be: every calorie you consume, you conserve,

Dla mnie to może być: zachowuj każdą zjedzoną kalorię,

because I come from a very cold climate.

ponieważ pochodzę z bardzo chłodnego klimatu.

For my wife: eat three times as much and you never put on any weight.

Dla mojej żony: jedz 3 razy więcej i nigdy nie tyj.

It's all hidden in this code,

Wszystko to jest ukryte w kodzie

and it's starting to be understood at breakneck pace.

i coraz szybciej zaczyna być rozumiane.

So, what can we do with genomes now that we can read them,

Do czego może służyć genom teraz, gdy potrafimy go czytać,

now that we're starting to have the book of life?

teraz, gdy zaczniemy posiadać książkę życia?

Well, there's many things. Some are exciting.

Istnieje wiele rozwiązań. Niektóre są ekscytujące.

Some people will find very scary. I will tell you a couple of things

Inne są przerażające. Zaraz powiem kilka rzeczy,

that will probably make you want to projectile puke on me, but that's okay.

które prawdopodobnie spowodują, ze będziecie chcieli mnie obrzygać, w porządku.

So, you know, we now can learn the history of organisms.

Dzisiaj możemy już poznać historie organizmów.

You can do a very simple test: scrape your cheek; send it off.

Możecie zrobić prosty test: zdrapcie trochę naskórka z policzków i wyślijcie do badania.

You can find out where your relatives come from;

Możecie dowiedzieć się, skąd pochodzą Wasi krewni,

you can do your genealogy going back thousands of years.

możecie sprawdzić swoją genealogię tysiące lat wstecz.

We can understand functionality. This is really important.

Potrafimy zrozumieć działanie. To jest bardzo ważne.

We can understand, for example, why we create plaque in our arteries,

Na przykład rozumiemy, jak powstaje miażdżyca w naszych tętnicach,

what creates the starchiness inside of a grain,

co powoduje niedobór skrobi w ziarnie,

why does yeast metabolize sugar and produce carbon dioxide.

dlaczego drożdże metabolizują cukier i produkują dwutlenek węgla.

We can also look at, at a grander scale, what creates problems,

W nieco szerszej perspektywie możemy zobaczyć, co powoduje problemy,

what creates disease, and how we may be able to fix them.

co wywołuje choroby, i dowiedzieć się, jak je leczyć.

Because we can understand this,

Ponieważ rozumiemy ten proces,

we can fix them, make better organisms.

możemy go poprawić, uczynić organizmy lepszymi.

Most importantly, what we're learning

Najistotniejsze jest jednak to, że dowiedzieliśmy się,

is that Nature has provided us a spectacular toolbox.

że Natura dostarczyła nam wspaniały zestaw narzędzi.

The toolbox exists.

Te narzędzia istnieją.

An architect far better and smarter than us has given us that toolbox,

Architekt o wiele lepszy i mądrzejszy od nas podarował nam ten zestaw narzędzi

and we now have the ability to use it.

i teraz my możemy je użyć.

We are now not just reading genomes; we are writing them.

Już nie tylko odczytujemy genomy - my je tworzymy.

This company, Synthetic Genomics, I'm involved with,

Firma Synthetic Genomics, w której mam swój udział,

created the first full synthetic genome for a little bug,

stworzyła pierwszy całkowicie sztuczny genom małej bakterii,

a very primitive creature called Mycoplasma genitalium.

bardzo prymitywnego stworzenia o nazwie Mycoplasma genitalium.

If you have a UTI, you've probably -- or ever had a UTI --

Jeśli macie zakażenie układu moczowego (ZUM) - lub jeśli kiedykolwiek mieliście ZUM -

you've come in contact with this little bug.

to prawdopodobnie weszliście w kontakt z tym małym stworkiem.

Very simple -- only has about 246 genes --

Jest bardzo prosty: posiada tylko 246 genów.

but we were able to completely synthesize that genome.

I my byliśmy w stanie całkowicie zsyntetyzować ten genom.

Now, you have the genome and you say to yourself,

Czyli tak: masz genom i mówisz do siebie:

So, if I plug this synthetic genome -- if I pull the old one out and plug it in --

"Jeśli wsadzę ten sztuczny genom - jeśli wyciągnę stary i włożę nowy -

does it just boot up and live?

czy ten organizm po prostu się uruchomi i zacznie żyć?"

Well, guess what. It does.

A jak Wam się wydaje? Tak, zacznie żyć.

Not only does it do that; if you took the genome -- that synthetic genome --

Lecz to nie wszystko: gdybyście wzięli genom - ten sztuczny genom -

and you plugged it into a different critter, like yeast,

i włożyli go do innego stworzenia, np: drożdży,

you now turn that yeast into Mycoplasma.

to zmienicie drożdże w Mycoplasmę.

It's, sort of, like booting up a PC with a Mac O.S. software.

To jest jak uruchamianie PC z systemem MAC OS.

Well, actually, you could do it the other way.

Właściwie to możesz zrobić to na odwrót.

So, you know, by being able to write a genome

Jeśli stworzysz genom

and plug it into an organism,

i wsadzisz go do organizmu,

the software, if you will, changes the hardware.

oprogramowanie zmieni budowę urządzenia.

And this is extremely profound.

I to jest niezwykle istotne.

So, last year the French and Italians announced

W zeszłym roku Francuzi i Włosi ogłosili,

they got together and they went ahead and they sequenced Pinot Noir.

że razem udało im się zsekwencjonować genom Pinot Noir.

The genomic sequence now exists for the entire Pinot Noir organism,

Tak wiec obecnie istnieje opis całego genomu Pinot Noir,

and they identified, once again, about 29,000 genes.

w którym rozpoznano około 29 000 genów.

They have discovered pathways that create flavors,

Odkryli, w jaki sposób powstają różne smaki.

although it's very important to understand

Ważne jest jednak, aby zrozumieć,

that those compounds that it's cranking out

że te związki, którymi się operuje,

have to match a receptor in our genome, in our tongue,

muszą pasować do receptorów w naszym genomie, w naszym języku,

for us to understand and interpret those flavors.

abyśmy mogli poznać i zinterpretować te smaki.

They've also discovered that

Odkryli również,

there's a heck of a lot of activity going on producing aroma as well.

że istnieje od groma rożnych reakcji, które ostatecznie dają określony aromat.

They've identified areas of vulnerability to disease.

Dostrzegli obszary odpowiadające za podatność na choroby.

They now are understanding, and the work is going on,

Powoli zaczynają rozumieć - chociaż praca na tym ciągle trwa -

exactly how this plant works, and we have the capability to know,

jak dokładnie ta roślina funkcjonuje. I wreszcie potrafimy zrozumieć,

to read that entire code and understand how it ticks.

potrafimy odczytać cały kod i pojąć, jak to wszystko działa.

So, then what do you do?

No i co dalej?

Knowing that we can read it, knowing that we can write it, change it,

Co dalej - wiedząc, że możemy to odczytać, wiedząc, że możemy to tworzyć, zmieniać,

maybe write its genome from scratch. So, what do you do?

wiedząc, że możemy tworzyć genom od zera. Co dalej?

Well, one thing you could do is what some people might call Franken-Noir.

Co moglibyście zrobić, to spróbować stworzyć organizm, który być może byłby później nazwany Franken-Noir.

(Laughter)

(Śmiech)

We can build a better vine.

Możemy stworzyć lepsze wino.

By the way, just so you know:

Tak na marginesie, aby było jasne:

you get stressed out about genetically modified organisms;

jeśli denerwują Was organizmy zmodyfikowane genetycznie;

there is not one single vine in this valley or anywhere

nie istnieje ani jedna winorośl w Kalifornii, ani gdziekolwiek indziej,

that is not genetically modified.

która nie jest genetycznie zmodyfikowana.

They're not grown from seeds; they're grafted into root stock;

One nie wyrastają z nasion; są zaszczepiane w korzeń.

they would not exist in nature on their own.

Nie przetrwałyby w naturze same.

So, don't worry about, don't stress about that stuff. We've been doing this forever.

Więc nie przejmujcie się i nie stresujcie tym. Robiliśmy to od zawsze.

So, we could, you know, focus on disease resistance;

I teraz na przykład możemy się skupić na odporności na choroby;

we can go for higher yields without necessarily having

możemy skupić się na osiągnięciu większych plonów,

dramatic farming techniques to do it, or costs.

bez stosowania ekstremalnych technik rolniczych, bez zwiększania kosztów.

We could conceivably expand the climate window:

Możemy znacznie rozszerzyć zakres klimatyczny:

we could make Pinot Noir grow maybe in Long Island, God forbid.

moglibyśmy wtedy hodować Pinot Noir na Long Island... uchowaj Boże.

(Laughter)

(Śmiech)

We could produce better flavors and aromas.

Możemy tworzyć lepsze smaki i aromaty.

You want a little more raspberry, a little more chocolate here or there?

Chcielibyście trochę więcej maliny, troszkę więcej czekolady, tu i tam?

All of these things could conceivably be done,

Wszystkie te rzeczy mogłbyby być osiągnięte

and I will tell you I'd pretty much bet that it will be done.

i powiem wam, założę się, że będą osiągnięte.

But there's an ecosystem here.

Ważne jest, by pamiętać o ekosystemie.

In other words, we're not, sort of, unique little organisms running around;

Innymi słowy, nie jesteśmy wyjątkowymi organizmami swawolącymi dookoła.

we are part of a big ecosystem.

Jesteśmy częścią wielkiego ekosystemu.

In fact -- I'm sorry to inform you --

W rzeczywistości - przykro mi, że muszę Wam o tym powiedzieć -

that inside of your digestive tract is about 10 pounds of microbes

wewnątrz Waszego układu pokarmowego żyje ok. 5 kg bakterii,

which you're circulating through your body quite a bit.

które dosyć sprawnie krążą po Waszych ciałach.

Our ocean's teaming with microbes;

Nasze oceany wprost toną w bakteriach.

in fact, when Craig Venter went and sequenced the microbes in the ocean,

Kiedy Craig Venter próbował początkowo sekwencjonować genomy bakterii w oceanach,

in the first three months tripled the known species on the planet

w ciągu pierwszych 3 miesięcy badań trzykrotnie powiększył liczbę znanych gatunków występujących na naszej planecie,

by discovering all-new microbes in the first 20 feet of water.

a wszystkie nowe bakterie odkrył już w pierwszych 6 metrach sześciennych wody.

We now understand that those microbes have more impact on our climate

Dzisiaj wiemy, że te bakterie maja większe znaczenie dla naszego klimatu,

and regulating CO2 and oxygen than plants do,

oraz regulacji CO2 i tlenu niż rośliny,

which we always thought oxygenate the atmosphere.

mimo że dotychczas myśleliśmy, że to rośliny są najważniejsze.

We find microbial life in every part of the planet:

Znajdujemy bakterie w każdym zakątku planety:

in ice, in coal, in rocks, in volcanic vents; it's an amazing thing.

w lodzie, w węglu, w skałach, w kominach wulkanicznych; to jest coś niesamowitego.

But we've also discovered, when it comes to plants, in plants,

Jeśli chodzi o rośliny, odkryliśmy również,

as much as we understand and are starting to understand their genomes,

dzięki temu, że już powoli zaczynamy rozumieć ich genomy,

it is the ecosystem around them,

że istnieje osobny ekosystem wokół nich;

it is the microbes that live in their root systems,

ten ekosystem to bakterie, które żyją w ich systemie korzeniowym,

that have just as much impact on the character of those plants

które maja na nie taki sam wpływ,

as the metabolic pathways of the plants themselves.

jak ścieżki metaboliczne samych roślin.

If you take a closer look at a root system,

Jeśli uważnie przyjrzycie się korzeniom,

you will find there are many, many, many diverse microbial colonies.

znajdziecie tam wiele, bardzo wiele różnych kolonii bakteryjnych.

This is not big news to viticulturists;

Nie jest to nowa wiadomość dla hodowców winorośli,

they have been, you know, concerned with water and fertilization.

którzy zawsze przejmowali się odpowiednim nawadnianiem i nawożeniem.

And, again, this is, sort of, my notion of shit-against-the-wall pharmacology:

Ponownie jednak jest to wykorzystywanie idei "farmakologicznym gównem w ścianę":

you know certain fertilizers make the plant more healthy so you put more in.

pewne nawozy czynią roślinę zdrowszą, więc dodaje się ich więcej.

You don't necessarily know with granularity

Właściwie nie wiadomo dokładnie,

exactly what organisms are providing what flavors and what characteristics.

jakie organizmy odpowiadają za które smaki i które cechy.

We can start to figure that out.

Możemy spróbować to wykombinować.

We all talk about terroir; we worship terroir;

Wszyscy mówią o terroir, czcimy terroir /terroir - specyfika, warunki i klimat uprawy winorośli/

we say, Wow, is my terroir great! It's so special.

wszyscy mówią: jejku, mój terroir jest doskonały! Jest taki wyjątkowy.

I've got this piece of land and it creates terroir like you wouldn't believe.

Posiadam skrawek ziemi, który tworzy taki terroir, że nie uwierzylibyście.

Well, you know, we really, we argue and debate about it --

Cóż, my naprawdę spieramy się i debatujemy na ten temat -

we say it's climate, it's soil, it's this. Well, guess what?

twierdzimy, że to klimat, gleba... ale wiecie co?

We can figure out what the heck terroir is.

Możemy wykombinować, czym tak naprawdę jest terroir.

It's in there, waiting to be sequenced.

Jest tam i czeka, żeby go opisać.

There are thousands of microbes there.

Istnieje tam tysiące bakterii.

They're easy to sequence: unlike a human,

Łatwo jest je zsekwencjonować: w przeciwieństwie do człowieka

they, you know, have a thousand, two thousand genes;

posiadają zaledwie 1000 lub 2000 genów.

we can figure out what they are.

Możemy dowiedzieć się, co one oznaczają.

All we have to do is go around and sample, dig into the ground, find those bugs,

Wszystko, co trzeba zrobić, to pobrać próbkę, wykopać trochę ziemi, znaleźć te bakterie,

sequence them, correlate them to the kinds of characteristics we like and don't like --

zsekwencjonować je i odszukać współzależności tych cech, które lubimy i tych, których nie lubimy.

that's just a big database -- and then fertilize.

Bo to jest po prostu wielka baza danych - a później pozostaje już tylko nawozić.

And then we understand what is terroir.

I wtedy zrozumiemy, czym jest terroir.

So, some people will say, Oh, my God, are we playing God?

Niektórzy ludzie powiedzą: Och, mój Boże, czy stawiamy się w roli Boga?

Are we now, if we engineer organisms, are we playing God?

Czy teraz, kiedy projektujemy organizmy, stawiamy się w roli Boga?

And, you know, people would always ask James Watson --

I ludzie ciągle pytają Jamesa Watsona -

he's not always the most politically correct guy ...

a on nie zawsze jest poprawny politycznie...

(Laughter)

(Śmiech)

... and they would say, "Are, you know, are you playing God?"

...i ludzie pytają: "Czy stawiasz się w roli Pana Boga?"

And he had the best answer I ever heard to this question:

I on dał najlepszą odpowiedź na to pytanie, jaką kiedykolwiek słyszałem:

"Well, somebody has to."

"Cóż, ktoś musi."

(Laughter)

(Śmiech)

I consider myself a very spiritual person,

Uważam się za osobę bardzo uduchowioną,

and without, you know, the organized religion part,

tylko bez tej całej zorganizowanej religijnej części,

and I will tell you: I don't believe there's anything unnatural.

i powiem wam: nie wierzę, że jest w tym coś nienaturalnego.

I don't believe that chemicals are unnatural.

Nie wierzę, że chemia jest nienaturalna.

I told you I'm going to make some of you puke.

Mówiłem, że wielu z Was będzie chciało puścić pawia.

It's very simple: we don't invent molecules, compounds.

To jest bardzo proste: my nie wymyślamy cząsteczek i związków.

They're here. They're in the universe.

One są tutaj, są częścią tego świata.

We reorganize things, we change them around,

My je przestawiamy i zmieniamy,

but we don't make anything unnatural.

lecz nie tworzymy niczego, co jest nienaturalne.

Now, we can create bad impacts --

Efekty tego mogą być szkodliwe

we can poison ourselves; we can poison the Earth --

- możemy zatruć siebie lub nasza planetę -

but that's just a natural outcome of a mistake we made.

lecz jest to jedynie naturalny rezultat naszych błędów.

So, what's happening today is, Nature is presenting us with a toolbox,

Obecnie natura daje nam narzędzia,

and we find that this toolbox is very extensive.

a my odkrywamy, jak bardzo są one potężne.

There are microbes out there that actually make gasoline, believe it or not.

Wierzcie w to lub nie, ale istnieją bakterie, które produkują benzynę.

There are microbes, you know -- go back to yeast.

Istnieją mikroorganizmy - wróćmy do drożdży,

These are chemical factories;

które są fabrykami chemicznymi.

the most sophisticated chemical factories are provided by Nature,

Najbardziej wyszukane fabryki chemiczne dostarcza nam Natura,

and we now can use those.

i teraz możemy je wykorzystać.

There also is a set of rules.

Istnieje również pewien zestaw reguł.

Nature will not allow you to --

Natura nie pozwoli Wam na wszystko -

we could engineer a grape plant, but guess what.

możemy zaprojektować winogrono, ale wiecie co?

We can't make the grape plant produce babies.

Nie możemy sprawić, aby winogrono produkowało potomstwo.

Nature has put a set of rules out there.

Natura ustanowiła tutaj pewien zestaw reguł.

We can work within the rules; we can't break the rules;

Możemy działać w granicach tych reguł, ale nie możemy ich łamać.

we're just learning what the rules are.

Po prostu się ich uczymy.

I just ask the question, if you could cure all disease --

Zadam szybkie pytanie, gdybyście mogli uleczyć wszystkie choroby -

if you could make disease go away,

gdybyście mogli sprawić, że choroby przestałyby istnieć,

because we understand how it actually works,

ponieważ rozumiemy, jak to wszystko działa;

if we could end hunger by being able to create nutritious, healthy plants

gdybyśmy mogli skończyć z głodem dzięki stworzeniu bardziej odżywczych, zdrowych roślin,

that grow in very hard-to-grow environments,

które będą rosły w ciężkich warunkach środowiskowych;

if we could create clean and plentiful energy --

gdybyśmy mogli stworzyć czyste i bogate źródło energii -

we, right in the labs at Synthetic Genomics,

w laboratoriach Synthetic Genomics mamy jednokomórkowe organizmy,

have single-celled organisms that are taking carbon dioxide

które pobierając dwutlenek węgla

and producing a molecule very similar to gasoline.

produkują cząsteczki bardzo podobne do benzyny.

So, carbon dioxide -- the stuff we want to get rid of -- not sugar, not anything.

Dwutlenek węgla - substancja, której chcemy się pozbyć - bez cukru, bez niczego.

Carbon dioxide, a little bit of sunlight,

Dwutlenek węgla, odrobina promieni słonecznych

you end up with a lipid that is highly refined.

i otrzymujemy wysoce oczyszczony lipid.

We could solve our energy problems; we can reduce CO2,;

Moglibyśmy rozwiązać problem energetyczny, możemy zredukować ilość CO2,

we could clean up our oceans; we could make better wine.

możemy oczyścić oceany i wyprodukować świetne wino.

If we could, would we?

Gdybyśmy mogli zrobić to wszystko, czy myślicie, że zrobilibyśmy?

Well, you know, I think the answer is very simple:

Ja sądzę, że odpowiedź jest bardzo prosta:

working with Nature, working with this tool set that we now understand,

praca z Naturą, praca z tymi narzędziami, które teraz potrafimy zrozumieć,

is the next step in humankind's evolution.

oznacza następny krok w ewolucji człowieka.

And all I can tell you is, stay healthy for 20 years.

I wszystko, co mogę wam powiedzieć, to pozostańcie zdrowi przez następne 20 lat.

If you can stay healthy for 20 years, you'll see 150, maybe 300.

Jeśli będziecie zdrowi przez następne 20 lat, to dożyjecie 150, a może nawet 300 lat.

Thank you.

Dziękuję.