How storytelling helps parents in prison stay connected to their kids | Alan Crickmore

Tłumaczenie: Daniela Golonka Korekta: Rysia Wand

It's story time.

To czas na opowieść.

Settle back, and I'll begin.

Odprężcie się, a ja zacznę.

Once upon a time, a mother duck sat patiently on her nest of eggs,

Dawno temu mama kaczka wysiadywała cierpliwie jajka,

waiting for them to hatch.

czekając, aż się wyklują.

And then one day, she felt something move beneath her.

Pewnego dnia poczuła, że coś się pod nią rusza.

Crack, crack!

Chrup, chrup!

Filled with happiness, she watched as her eggs hatched one by one.

Pełna szczęścia patrzyła, jak jajka pękają jedno po drugim.

I don't know about you, but when I was little,

Nie wiem jak wy, ale gdy byłem mały,

story time was always one of my favorite parts of the day.

czytanie bajek należało do moich ulubionych zajęć.

And I loved reading to my two sons when they were small, too.

Kochałem też czytać moim dwóm synom, kiedy byli mali.

It's that special time

To ten magiczny czas,

when a parent and child can be totally absorbed together

kiedy rodzic i dziecko są wspólnie pochłonięci

in mystical kingdoms, fantastical beasties

tajemniczymi królestwami,

potworami

or scruffy little ducks that turn out to be swans.

lub brzydkimi kaczątkami, które zmieniają się w łabędzie.

Well, that's how it is for some children,

Tak jest dla niektórych dzieci,

but for other children,

ale inne dzieci

there isn't a parent around to read to them.

nie mają obok rodzica, który może im czytać.

I'd like to tell you about Sophie.

Chciałbym opowiedzieć wam o Sophie.

Sophie's five years old and lives with her parents.

Sophie ma pięć lat i mieszka z rodzicami.

One day, there's a bang at the door.

Pewnego dnia ktoś wali w drzwi.

Sophie hears lots of shouting; her mum's crying.

Sophie słyszy krzyki, jej mama płacze.

She sees the police dragging her father away.

Widzi policjantów, którzy zabierają jej ojca.

Sophie's afraid. She starts crying, too.

Sophie się boi. Też zaczyna płakać.

Weeks go by.

Mijają tygodnie.

Sophie doesn't know what's happened to her dad.

Sophie nie wie, co się stało z jej tatą.

When she asks her mum, her mum gets upset.

Kiedy pyta mamę, mama się denerwuje.

So she stops asking.

Więc przestaje pytać.

Sophie waits.

Sophie czeka.

She really misses her dad.

Bardzo tęskni za tatą.

Every day, she hurries home from school, in case he's come back.

Każdego dnia szybko wraca ze szkoły, w razie gdyby wrócił.

On many nights, she cries herself to sleep.

Często płacze do poduszki.

Children at school start to tease her.

Dzieci w szkole zaczynają jej dokuczać.

They call her names.

Przezywają ją.

Somebody's mum has heard that Sophie's dad is in prison.

Czyjaś mama słyszała, że tata Sophie jest w więzieniu.

Sophie pretends to be ill so she doesn't have to go to school.

Sophie udaje, że jest chora, żeby nie iść do szkoły.

And her teacher can't understand why she's so far behind

Jej nauczyciel nie rozumie, dlaczego ma tyle zaległości

with her schoolwork.

w szkole.

After what seems a long, long time to Sophie,

Po czasie, który wydaje się Sophie bardzo, bardzo długi,

a letter arrives.

przychodzi list.

It's from her dad.

To od jej taty.

The writing is very messy.

Pismo jest bardzo niestaranne.

The letter makes her mum cry, but she reads a little out to Sophie.

List sprawia, że mama płacze, ale czyta fragment Sophie.

He says that he's OK and that he's missing them.

Pisze, że u niego w porządku i że tęskni.

It's a short letter.

To krótki list.

Sophie says she'd like to go and see her dad, wherever he is.

Sophie mówi, że chciałaby odwiedzić tatę, gdziekolwiek jest.

But her mum says it's too far away, and they can't afford the journey.

Ale mama mówi, że to za daleko i że nie stać ich na podróż.

Then one day the phone rings.

Pewnego dnia dzwoni telefon.

"Sophie, come speak to daddy."

"Sophie, chodź porozmawiać z tatusiem".

Dad sounds different, far away.

Tata brzmi inaczej, daleko.

He says he can't talk for very long,

Mówi, że nie może rozmawiać długo,

and anyway, it's very noisy wherever he is.

a poza tym tam, skąd dzwoni, jest bardzo głośno.

And Sophie doesn't know what to say to him.

A Sophie nie wie, co ma mu powiedzieć.

Well, as stories go, that's not a very nice one.

To niezbyt miła opowieść.

In the United Kingdom, 200,000 children

W Zjednoczonym Królestwie 200 000 dzieci

experience the shame and isolation of a parent in prison.

doświadcza wstydu i izolacji z powodu rodzica w więzieniu.

Two hundred thousand.

Dwieście tysięcy.

That's more than the number of children each year

To więcej, niż roczna liczba dzieci

who are affected by their parents divorcing.

dotkniętych rozwodem rodziców.

And it can affect the children of prisoners very deeply.

Dzieci więźniów mogą przeżywać to bardzo głęboko.

There can be problems at school,

Mogą mieć problemy w szkole

and they're three times more likely to suffer from mental health issues.

i trzy razy częściej cierpią na problemy psychiczne.

In so many ways,

Pod wieloma względami

children are the unintended victims of their parents' crimes.

dzieci są nieplanowanymi ofiarami przestępstw rodziców.

In so many ways,

Pod wieloma względami

children are the overlooked victims of their parents' crimes.

dzieci są przeoczanymi ofiarami przestępstw rodziców.

Until last November, I was a serving prisoner,

Do zeszłego listopada byłem więźniem

imprisoned for fraud.

skazanym za oszustwo finansowe.

I was dishonest, and I paid the penalty.

Byłem nieuczciwy i poniosłem karę.

Before that, I'd been a practicing solicitor for 30 years.

Przed tym prowadziłem praktykę adwokacką przez 30 lat.

I'd had a happy and stable upbringing,

Miałem dobre i stabilne wychowanie,

a good education,

dobre wykształcenie, udane małżeństwo,

a happy marriage, which, I'm pleased to say, continues.

które na szczęście nadal trwa.

I have two adult sons.

Mam dwóch dorosłych synów.

When they were growing up, I did my best to be around for them

Kiedy dorastali, starałem się być przy nich,

as much as I could.

jak tylko mogłem.

And I took a careful interest in what they did.

Interesowałem się tym, co robili.

I read to my boys every night,

Czytałem chłopcom każdej nocy

and ironically, our favorite story was "Burglar Bill."

i naszą ulubioną opowieścią był paradoksalnie "Włamywacz Bill",

(Laughter)

(Śmiech)

But when I got to prison, it soon became apparent

W więzieniu wkrótce stało się oczywiste,

that my background was very different to that of most of the prisoners.

że moja przeszłość była inna niż większości więźniów.

Few of the men that I met had had a decent education.

Niewielu z nich miało przyzwoite wykształcenie.

Indeed, many associated education with humiliation and failure.

Przeciwnie - dla wielu nauka kojarzyła się z upokorzeniem i porażką.

I can tell you firsthand that prison is dehumanizing.

Mogę powiedzieć wam, że więzienie pozbawia człowieczeństwa.

Prisoners harden up, they shut down, they close in ...

Więźniowie stają się twardzi, zamykają się w sobie...

just to survive.

tylko po to, by przetrwać.

And this can be devastating for families.

To może być wyniszczające dla rodzin.

In fact, maintaining contact with your family from prison

Utrzymywanie kontaktu z rodziną

może być dla więźnia naprawdę bardzo trudne.

can be very difficult indeed.

And if a child does get to see their parent in prison,

Kiedy dziecko przyjeżdża na widzenie,

they have to go through the same pat-down searches as the adults.

zostaje przeszukane tak samo, jak dorośli.

They walk through the same detector frames,

Przechodzi przez te same detektory,

they're sniffed by the same sniffer dogs,

Obwąchują je te same psy policyjne,

and all because some children have been the unwitting carriers

a wszystko dlatego, że niektóre dzieci wykorzystano do przenoszenia

of drugs and mobile phones.

narkotyków i telefonów komórkowych.

And when they get through to see their parent,

Kiedy przychodzą na widzenie,

they may be tired from a long journey,

mogą być zmęczone długą podróżą,

shy, tongue-tied, even upset.

onieśmielone, oniemiałe, nawet zdenerwowane.

And it isn't easy for the parents, who may not be getting along.

Widzenia nie są też łatwe dla rodziców, którzy mogą się nie dogadywać.

For many reasons, not just these,

Z wielu powodów, nie tylko z tych,

over half of prisoners lose contact with their children and families.

ponad połowa więźniów traci kontakt z dziećmi i rodziną.

How can we help prisoners to stay in contact with their families?

Jak pomóc więźniom w utrzymywaniu kontaktu z rodziną?

When I was a prisoner at Channings Wood Prison,

Kiedy byłem więźniem w więzieniu Channings Wood,

I began working for a charity called Storybook Dads.

zacząłem pracować w fundacji o nazwie Storybook Dads.

Storybook Dads began in 2003,

Fundacja Storybook Dads zaczęła istnieć w 2003 roku,

when Sharon Berry, a civilian worker in a prison, realized just how much

gdy Sharon Berry, pracowniczka cywilna w więzieniu, zdała sobie sprawę,

many prisoners wanted to stay in contact with their children.

jak bardzo wielu więźniów chciało utrzymać kontakt z dziećmi.

And so, armed with a few storybooks,

Uzbrojona w kilka książek z bajkami

she began to help prisoners to read and record stories

zaczęła pomagać więźniom czytać i nagrywać bajki,

to send home to their children.

żeby wysłać je do dzieci.

It wasn't a new idea. Few ideas like this are new.

To nie był nowy pomysł. Takie pomysły rzadko są nowe.

They're great ideas.

To są wspaniałe pomysły.

But it was an instant success.

Ale to był natychmiastowy sukces.

You may wonder: How does the recording of the stories work in prison?

Może zapytacie: jak działa nagrywanie bajek w więzieniu?

Is it difficult for prisoners?

Czy to jest trudne dla więźniów?

Can it be challenging?

Czy to może być wyzwaniem?

Well, the process of choosing, reading and recording a story

Proces wybierania, czytania i nagrywania bajek

can be very challenging for prisoners.

może być wielkim wyzwaniem dla więźniów.

Prison is tough,

Więzienie jest ciężkie

and prisoners can't afford to show any signs of weakness or vulnerability.

i więźniowie nie mogą pozwolić sobie na oznaki słabości czy wrażliwości.

But this, this recording process,

Proces nagrywania może być niewygodny,

this can be uncomfortable, upsetting, sometimes all just a bit too much.

irytujący, czasami ich przerasta.

And prisoners often cry.

Więźniowie często płaczą.

They cry because they regret missing out on their children's lives.

Opłakują to, że omija ich życie własnych dzieci.

They cry because they're ashamed that they've let their families down.

Płaczą, bo wstydzą się, że zawiedli rodzinę.

They cry because they don't know how to go about reading to their children.

Płaczą, bo nie wiedzą, jak czytać swoim dzieciom.

But because when they come to us we offer a private space, one-to-one,

Ponieważ podczas nagrania zapewniamy prywatną przestrzeń,

prisoners don't need to be tough anymore,

więźniowie nie muszą już być twardzi

and they can use their vulnerability as a strength

i mogą posłużyć się własną wrażliwością

when contacting with their children.

podczas kontaktu z dziećmi.

I remember one prisoner who came to record.

Pamiętam nagranie jednego więźnia.

He was a big, hard man with a reputation for being tough.

Był dużym, mocnym facetem z reputacją twardziela.

He came along as implacable as ever.

Przyszedł, nieubłagany jak zawsze.

But when the door of the recording room closed behind him,

Ale kiedy drzwi sali nagraniowej zamknęły się za nim,

that facade began to crumble.

harda fasada się rozpadła.

From his pocket, he took a screwed-up piece of paper

Wyciągnął z kieszeni podarty kawałek papieru

and quietly began to read the words

i cicho zaczął czytać słowa,

which he'd written as a message for his two little ones.

które napisał dla dwójki swoich maluchów.

His hands were shaking.

Ręce mu się trzęsły.

And then, in a surprisingly quiet voice,

Zaskakująco cichym głosem

he began to sing their favorite lullaby.

zaczął śpiewać ich ulubioną kołysankę.

You see, there wasn't much that he could do from behind bars

Niewiele mógł zrobić za kratkami,

to show his children that he missed and loved them.

żeby pokazać dzieciom, że je kocha i za nimi tęskni.

But he could do this.

Ale mógł zrobić to.

Once the recording is made,

Ukończone nagranie wysyła się

it's sent to the Storybook Dads production unit

do wydziału produkcji w Storybook Dads

at Channings Wood Prison in Devon.

w więzieniu Channings Wood w Devon.

And that's where I worked.

To właśnie tam pracowałem.

I was trained, along with other prisoners,

Mnie i innych więźniów przeszkolono

to edit and produce recordings sent in

w edycji i produkcji nagrań

from prisons all over the United Kingdom.

więźniów z całego Zjednoczonego Królestwa.

Using audio and video software,

Używając oprogramowania audio i wideo,

the recordings have the mistakes taken out

usuwaliśmy błędy z nagrań

and sound effects and music added in.

i dodawaliśmy efekty dźwiękowe i muzykę.

And the experience and skill which the prison editors gain

To doświadczenie i umiejętności nabywane przez więźniów-edytorów

helps them in their future employment.

pomagają im potem znaleźć pracę.

Once the recording is finalized,

Wykończone nagranie przenosi się

it's transferred to a CD or a DVD and sent out to the families

na płytę CD lub DVD i wysyła do rodzin,

so that the children can watch them whenever they feel the need.

żeby dzieci mogły je oglądać do woli.

And they listen to these recordings and watch them a lot --

Słuchają i oglądają bardzo często

at bedtime, in the car ...

- na dobranoc, w samochodzie...

Some even take them to school to show their friends.

Czasem nawet pokazują je kolegom w szkole.

These recordings,

Te nagrania pokazują dzieciom,

they show the children that they're loved and missed.

że są kochane i że ktoś za nimi tęskni.

And they show the prisoner

Pokazują więźniowi, że może zrobić coś

that they can do something for their child, as a parent.

dla swojego dziecka, jako rodzic.

Do you remember Sophie?

Pamiętacie Sophie?

Well, one day, just before Christmas, a parcel arrived,

Pewnego dnia, tuż przed świętami,

dostała paczkę i było w niej właśnie to.

and this is what was in it.

Let's listen to a little of it together.

Posłuchajmy tego fragmentu razem.

(Video) Santa: On, Comet! On, Cupid! On, Donner and Blitzen!

(Wideo) Mikołaj: Dalej, Kometko! Dalej, Amorku!

Dalej, Profesorku i Błyskawiczny!

Charlie: That's his reindeer, isn't it?

Charlie: To jego renifer, prawda?

Santa: It is his reindeer, yeah.

Mikołaj: To jego renifer, tak.

Up, up, higher and higher they flew,

Wysoko, wysoko, wyżej i wyżej lecieli,

across land, across oceans they sped.

ponad lądami, ponad oceanami pędzili.

Through the magical northern lights they passed --

Magiczną zorzę polarną minęli.

I'd love to see the northern lights, wouldn't you?

Bardzo chciałbym zobaczyć zorzę, a ty?

Charlie: I figure they'd probably look a bit like that snowman's belly.

Charlie: Myślę, że wyglądałyby trochę jak brzuch tego bałwana.

Santa: They probably would, yeah.

Mikołaj: Pewnie tak.

That's a cool snowman, isn't it?

Czadowy bałwan, co?

Charlie: It's very cool indeed, I love it.

Charlie: Bardzo czadowy, podoba mi się.

Santa: They visited all the children in the world

Mikołaj: Odwiedzili wszystkie dzieci na świecie

and left presents for each and every one.

i zostawili każdemu prezenty.

In the blink of an eye, they were back in Frogsbottom Field.

W mgnieniu oka byli z powrotem w Frogsbottom Field.

(Charlie Laughs)

(Charlie śmieje się)

Santa: You think that's well funny?

Mikołaj: Myślisz, że to śmieszne?

Charlie: I want to live in Frogsbottom Field!

Charlie: Chcę mieszkać w Frogsbottom Field!

Santa: Where do you live, in Frogsbottom Tree?

Mikołaj: Gdzie mieszkasz, na drzewie Frogsbottom?

Charlie: I don't, I live in this tree.

Charlie: Nie, mieszkam na tym drzewie.

I've made it all Christmasy-look.

Udekorowałem je świątecznie.

Santa: It's nice, that.

Mikołaj: Ładne to.

You've done a good job, good job.

Dobra robota, dobra robota.

Charlie: Thank you very much!

Charlie: Bardzo dziękuję!

(Laughter)

(Śmiech)

Alan Crickmore: Sophie and her mum listened to that three times,

Alan Crickmore: Sophie i jej mama posłuchały tego trzy razy

and they haven't laughed so much in a long time.

i dawno się tak nie śmiały.

They can see that he's all right, they can see that he loves them,

Widzą, że u taty jest w porządku, widzą, że je kocha

and the next time he rings, Sophie's got plenty to talk about:

i podczas następnej rozmowy Sophie będzie miała mnóstwo pytań:

"What does Charlie the Chimp eat?

"Co je szympans Charlie?

Will daddy do another story very soon?"

Czy tatuś nagra niedługo nową opowieść?".

Since it began in 2003, Storybook Dads has grown and grown.

Odkąd zaczęło się to w 2003 roku, Storybook Dads wciąż rosło.

It now operates as Storybook Dads and Storybook Mums

Teraz działa jako Storybook Dads i Storybook Mums

in more than 100 prisons in the United Kingdom.

w ponad 100 więzieniach w Zjednoczonym Królestwie.

Ninety-eight percent of the prisoners who take part

98% więźniów, którzy biorą w tym udział

say that it's improved their relationship with their child.

mówi, że to poprawiło ich relacje z dzieckiem.

And since 2003,

Od 2003 roku

over 60,000 DVDs and CDs have been sent out

ponad 60 000 płyt DVD i CD

trafiło do dzieci więźniów.

to the children of prisoners.

For Sophie's family and for thousands of families like them,

Dla rodziny Sophie i dla tysięcy takich rodzin

Storybook Dads has been a lifeline.

Storybook Dads było wielką pomocą.

Some prisoners say that it's the first time

Wielu więźniów mówi, że pierwszy raz

that they've begun to build a relationship with their child.

zaczynają budować relację z dzieckiem.

And some poor readers have been so inspired

Wielu słabo czytających tak zainspirowało to,

by what they've been able to achieve

co zdołali osiągnąć,

that they've gone to education classes to improve their own reading skills.

że zaczęli uczęszczać na lekcje, aby nauczyć się lepiej czytać.

Let's go back to the story of "The Ugly Duckling."

Wróćmy do historii o "Brzydkim kaczątku".

But this time, I'd like to play you a recording made by a prisoner,

Ale tym razem chciałbym puścić wam nagranie więźnia,

because it encapsulates the power of what we do.

bo ono przybliża siłę tego, co robimy.

The prisoner was an Irish Traveller who couldn't read.

Ten więzień był niepiśmiennym irlandzkim koczownikiem.

And he wanted to send a story home to his daughter for her birthday.

Chciał wysłać opowieść córce na urodziny.

With the help of a mentor and some clever editing,

Z pomocą mentorki i edycji

something magical happened.

stało się coś magicznego.

This is an extract from the raw recording,

To fragment nieobrobionego nagrania,

where the prisoner is reading the story by repeating it, phrase at a time.

gdzie więzień "czyta" opowieść przez powtarzanie zdania po zdaniu.

(Nagranie) Mentorka: Nie miał gdzie się ukryć.

(Audio) Mentor: He had nowhere to hide.

Owen: He had nowhere to hide.

Owen: Nie miał gdzie się ukryć.

Mentor: So one day, he ran away.

Mentorka: Więc pewnego dnia uciekł.

Owen: Then one day, he ran away.

Owen: Więc pewnego dnia uciekł.

Mentor: He ran until he came to the great marsh.

Mentorka: Uciekał, aż natrafił na wielki staw.

Owen: He run until he come to the great marsh.

Owen: Ucieka, aż natrafił na wielki staw.

Mentor: Where the wild ducks lived.

Mentorka: W którym żyły dzikie kaczki.

Owen: Where the wild ducks lived.

Owen: W którym żyły dzikie kaczki.

AC: And this is a recording -- an excerpt of the recording

AC: A to jest fragment nagrania

with the mentor's voice taken out and sound effects and music added in.

bez głosu mentorki i z dodatkiem efektów dźwiękowych i muzyki.

(Audio) Owen: He had nowhere to hide.

(Nagranie): Owen: Nie miał gdzie się ukryć.

Then one day, he run away.

Więc pewnego dnia uciekł.

He run until he come to the great marsh where the wild ducks lived,

Ucieka, aż natrafia na wielki staw, gdzie żyły dzikie kaczki

and he laid in the rushes for two weeks.

I leżał w sitowiu przez dwa tygodnie.

(Music) (Ducks quack)

(Muzyka) (Kaczki kwaczą)

Some wild ducks and geese come to look at him.

Niektóre dzikie kaczki i gęsi przyszły na niego popatrzeć.

"You're very ugly," they said, and they laughed at him.

"Jesteś bardzo brzydki" - powiedziały i zaczęły się z niego śmiać.

(Ducks quack)

(Kaczki kwaczą)

The ugly duckling ran away from the great marsh.

Brzydkie kaczątko uciekło z wielkiego stawu.

(Duck quacks)

(Kaczki kwaczą)

AC: And this is how he finished the story:

AC: A tak skończył swoją historię:

(Audio) Owen: He wasn't an ugly duckling at all.

(Nagranie) Owen: Ale on nie był brzydkim kaczątkiem.

During the winter, he had grown into a beautiful white swan.

Podczas zimy wyrósł na pięknego białego łabędzia.

The other swans looked at him and thought how beautiful he was.

Inne łabędzie patrzyły na niego i myślały o tym, jaki jest piękny.

"Come with us," they said.

"Chodź z nami" - powiedziały.

And he did.

I poszedł z nimi.

(Bird sounds)

(Odgłosy ptaków)

Well, Tiara, I hope you have enjoyed this story

Tiaro, mam nadzieję, że podobała ci się ta bajka

as much as I enjoyed reading this story to you.

tak jak podobało mi się czytanie jej dla ciebie.

I cannot wait to be with you again and hold you in my arms.

Nie mogę się doczekać, aż znowu z tobą będę i cię przytulę.

All my love, your daddy, Owen.

Kocham cię, twój tata, Owen.

Lots of love, I miss you with all my heart.

Kocham cię, tęsknię za tobą całym sercem.

Goodbye for now, my love. Bye bye.

A teraz żegnaj, moje kochanie. Pa pa.

(Music)

(Muzyka)

(Music ends)

(Koniec muzyki)

AC: When he listened to that recording in his cell

AC: Kiedy posłuchał tego nagrania w swojej celi

before it was sent out to his daughter,

zanim wysłaliśmy je do jego córki,

he cried.

popłakał się.

And that's a pretty common reaction from prisoners,

To dość częsta reakcja więźniów,

as they realize for the first time

gdy po raz pierwszy uświadamiają sobie,

they've been able to do something for their child

że mogli zrobić coś dla swojego dziecka,

which they never thought they could.

chociaż nigdy tego nie oczekiwali.

They've connected in the most fundamental way,

Połączyli się w najbardziej podstawowy sposób,

through the medium of storytelling.

przez pośrednictwo opowieści.

And as for Sophie,

A co do Sophie,

she wants "The Gruffalo" next time.

to teraz zażyczyła sobie "Grufołaka".

(Laughter)

(Śmiech)

(Applause)

(Brawa)