Why does hitting your funny bone feel so horrible? - Cella Wright

Translator: Nhu Duong Reviewer: Miri Chan

Whatever you were doing, there was no way to anticipate what came next.

Bất kể bạn đang làm gì, bạn cũng không có cách nào biết trước được chuyện tương lai.

The back of your elbow smacked against a hard surface

Phần bên dưới khuỷu tay của bạn va đập vào một bề mặt cứng

and the impact sent a sensation so distinctly disquieting

và sự va đập đó truyền đến một cảm giác đau điếng

shooting down your arm that it took several moments to regain composure.

lan ra cả cánh tay đến nỗi bạn phải mất vài phút để bình tĩnh lại.

So, why does hitting this spot on your elbow—

Vậy tại sao va đập phần này trên khuỷu tay của bạn—

often referred to as your funny bone— feel so weird?

thường được gọi là “xương cười”— lại mang đến cảm giác kỳ lạ như vậy?

Well, to start, your elbow is one of the most complicated joints in your body.

Chà, đầu tiên, khuỷu tay là một trong các khớp xương phức tạp nhất trong cơ thể.

It's where your upper arm bone, the humerus,

Đó là nơi xương phần trên cẳng tay, hay xương humerus,

meets the two bones of your forearm.

nối với hai xương cẳng tay của bạn.

Three main nerves run through your elbow.

Có ba dây thần kinh chính ở khuỷu tay bạn.

One of them, the ulnar nerve, is particularly relevant for our purposes.

Một trong số đó, dây thần kinh trụ, sẽ là chủ đề chính của chúng ta hôm nay.

Your ulnar nerve is composed of both sensory and motor nerve fibers.

Dây thần kinh trụ bao gồm dây thần kinh cảm giác và dây thần kinh vận động.

It extends from your spine to the tips of your fourth and fifth fingers,

Nó kéo dài từ cột sống đến đầu ngón tay đeo nhẫn và ngón tay út,

providing them with sensation along with swaths of your forearm and hand.

giúp phần dọc cánh tay và bàn tay của bạn có khả năng xúc giác.

So, say your little finger gets crushed by a car door.

Hãy giả sử ngón tay “bé xinh” của bạn bị kẹt vào cửa xe.

Sensory receptors in your pinky finger's tissues

Các thụ thể cảm giác trong các mô của ngón tay hồng hào ấy

register that unfortunate information

sẽ ghi nhận tín hiệu đau dớn đó

and send electrical impulses up the ulnar nerve,

và gửi các xung điện lên dây thần kinh trụ,

which are then processed in your central nervous system.

sau đó chúng sẽ được xử lý trong hệ thần kinh trung ương của bạn.

This leads to the perception of acute, sharp pain,

Quá trình đó dẫn đến cảm giác đau nhói ngay tức khắc

followed by aching.

theo sau là nỗi ê ẩm.

So that's how your ulnar nerve generally works.

Đó là cách dây thần kinh trụ của bạn hoạt động.

But your elbow has an anatomical quirk that leaves your ulnar nerve vulnerable

Nhưng khuỷu tay ta có một kết cấu đặc biệt dễ khiến dây thần kinh trụ

to getting activated in a different way.

bị kích hoạt theo một cách khác.

Along almost all of its length, your ulnar nerve is protected,

Dọc theo gần hết chiều dài của dây thần kinh trụ, nó được bảo vệ

hidden beneath muscle, fat, and bone.

và bao bọc bên dưới cơ, mỡ và xương.

May thay, đây là đặc điểm chung của đa số các dây thần kinh.

Thankfully, this is generally true of your nerves.

But when your ulnar nerve reaches your elbow,

Nhưng khi dây thần kinh trụ kéo dài đến khuỷu tay bạn,

it runs beneath the bony bump at the bottom of your humerus,

nó sẽ nằm bên dưới phần khớp cuối cùng của xương phần trên cẳng tay,

named the medial epicondyle,

gọi là lồi cầu xương trung gian,

and it passes through a tunnel of ligament and muscle tissue

và nó đi qua đường hầm mô dây chằng và mô cơ

called the cubital tunnel.

gọi là đường hầm trụ.

When you bend your elbow,

Khi bạn co khuỷu tay,

your ulnar nerve gets flattened against the medial epicondyle

dây thần kinh trụ sẽ bị kéo sát vào lồi cầu xương trung gian

and the protective tissue in the area gets displaced,

và các mô bảo vệ trong khu vực đó sẽ bị dịch chuyển,

bringing the nerve especially close to the skin's surface.

nên sẽ đưa dây thần kinh đến rất gần với bề mặt da.

In this position, the ulnar nerve is covered only by skin

Ở vị trí này, dây thần kinh trụ chỉ được bao bọc bởi da

and cubital tunnel ligament tissue,

và mô dây chằng của đường hầm trụ,

making it perhaps the longest area of semi-exposed nerve in your body.

khiến nó trở thành vùng dây thần kinh bán tiếp xúc với da lớn nhất trong cơ thể.

So, when the area is struck at the right angle with enough force,

Vì vậy, khi khu vực đó bị va đập ở góc phải với đủ lực,

something interesting happens.

thì điều thú vị sẽ xảy ra.

Instead of the sensation simply activating peripheral receptors

Khi bị va đập, thay vì chỉ kích hoạt những thụ thể tế bào ngoại vi

that send electrical signals along your ulnar nerve,

để gửi các tín hiệu điện dọc theo dây thần kinh trụ của bạn,

the nerve's fibers are stimulated directly.

thì các sợi dây thần kinh trụ lại bị kích thích trực tiếp.

This is why hitting your so-called funny bone hits different.

Đây là lý do tại sao cảm giác khi va đập “xương cười” lại khác.

The exact mechanisms aren't yet fully understood.

Ta vẫn chưa thể xác định chính xác các cơ chế ấy.

But the impact alters the ulnar nerve's signaling,

Nhưng tác động này thay đổi tín hiệu của dây thần kinh trụ

perhaps by causing a proliferation of nerve signals,

có lẽ bằng cách gây ra sự tăng sinh các tín hiệu thần kinh,

leading to that intense pins-and-needles sensation

dẫn đến thứ cảm giác đau nhói như bị kim đâm

called transient paresthesia,

được gọi là “dị cảm thoáng qua”,

which radiates down the length of your arm.

lan ra dọc theo cánh tay của bạn.

In rare cases, whacks to this special spot

Trong trường hợp hiếm hoi, việc đánh mạnh vào vị trí đặc biệt này

have led to temporary loss of consciousness,

sẽ dẫn đến mất ý thức tạm thời,

perhaps because a hard enough strike could disrupt nerve signaling

có vẻ như một cú đánh đủ mạnh có thể làm gián đoạn tín hiệu thần kinh

and blood flow.

và lưu thông máu.

In addition to these more immediately distressing moments,

Ngoài những giây phút đau đớn ngay tức khắc này,

regular bent-elbow activities are thought to put pressure

các hoạt động co khuỷu tay thường xuyên được cho là sẽ gây áp lực

on the ulnar nerve over time.

lên dây thần kinh trụ theo thời gian.

Ulnar nerve entrapment is a relatively common condition.

Chèn ép dây thần kinh trụ là một tình trạng tương đối phổ biến.

It happens when the ulnar nerve becomes compressed and obstructed,

Nó xảy ra khi dây thần kinh trụ bị đè nén và tắc nghẽn,

most commonly with the cubital tunnel.

phổ biến nhất là với đường hầm trụ.

The result of this chronic ulnar nerve pain can be persistent paresthesia,

Kết quả của cơn đau dây thần kinh trụ mãn tính này có thể là dị cảm dai dẳng,

as well as weakness in the forearm and hand.

cũng như là sự suy yếu của cẳng tay và bàn tay.

In the hopes of preventing such conditions,

Với hy vọng ngăn ngừa những tình trạng như vậy,

doctors recommend conscientious elbow usage.

các bác sĩ khuyên rằng ta nên biết cách chăm sóc khuỷu tay mình.

That includes stretching your arms and straightening your elbows,

Việc đó bao gồm kéo giãn cánh tay, duỗi thẳng khuỷu tay,

and generally taking breaks that help provide regular relief

và nghỉ ngơi điều độ để dây thần kinh trụ của bạn

and maximal blood flow to your ulnar nerve.

được nghỉ ngơi thường xuyên và lưu thông máu tối đa.