Can you solve the dark matter fuel riddle? - Dan Finkel

1,428,694 views ・ 2019-07-16

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Hoàng Nguyễn Đình Reviewer: Ai Van Tran
00:07
It’s an incredible discovery:
0
7121
1711
Một khám phá tuyệt vời vừa xảy đến:
00:08
an ancient, abandoned alien space station filled with precursor technology.
1
8832
5566
một trạm không gian ngoài hành tinh chất đầy những công nghệ tiền cổ.
00:14
But now, every species in the galaxy is in a mad dash to get there first
2
14398
5410
Nhưng giờ, tất cả giống loài khắp thiên hà đang trong cuộc đua khốc liệt tới đó trước
00:19
and claim it for themselves.
3
19808
2300
và giành nó riêng cho họ.
00:22
And right away, you’ve got a problem.
4
22108
2586
Ngay tức thì, bạn đã có một rắc rối.
00:24
Your ship’s faster-than-light jump drive consumes 1 unit of fuel
5
24694
4293
Cú nhảy không gian nhanh hơn cả ánh sáng của tàu bạn tiêu tốn 1 đơn vị năng lượng
00:28
for every parsec of distance it takes you,
6
28987
2848
cho mỗi parsec khoảng cách bạn đi được,
00:31
and your ship holds only 15 units of fuel.
7
31835
3428
và phi thuyền của bạn chỉ chứa được 15 đơn vị năng lượng.
00:35
But the space station is 23 parsecs away,
8
35263
3510
Nhưng trạm không gian lại cách bạn 23 parsecs,
00:38
and there’s only empty space between there and here.
9
38773
4098
và chỉ có một khoảng không trống trải duy nhất giữa bạn và nó.
00:42
There’s one thing that can help you, though:
10
42871
2110
Tuy nhiên, có một thứ có thể giúp bạn:
00:44
dark matter fuel is stable in deep space.
11
44981
3038
nhiên liệu vật chất tối ổn định sâu trong không gian.
00:48
That means you can vent a cache of it from your fuel chamber,
12
48019
3251
Nghĩa là bạn có thể xuất ra 1 can chứa nó từ buồng nhiên liệu,
00:51
and then come back to pick it up again later.
13
51270
3135
và quay lại thu nó vào một lần nữa ở lần sau.
00:54
Even though your ship holds only 15 units of fuel,
14
54405
3190
Mặc dù phi thuyền của bạn chỉ chứa được 15 đơn vị nhiên liệu,
00:57
you’ve been granted use of all 45 units in your current location.
15
57595
4970
bạn đã được cấp quyền sử dụng 45 đơn vị tại vị trí hiện tại.
01:02
With some strategic fuel caching along the way,
16
62565
2736
Với vài cách xuất-thu nhiên liệu có chiến lược dọc đường,
01:05
you might be able to make it all 23 parsecs.
17
65301
3668
bạn có thể vượt qua cả 23 parsecs.
01:08
So how can you reach the alien space station?
18
68969
3380
Vậy làm thế nào để bạn tới được trạm không gian ngoài hành tinh?
01:15
Answer in 3,
19
75501
1760
Câu trả lời xuất hiện trong 3,
01:17
2,
20
77261
1516
2,
01:18
1.
21
78777
1668
1.
01:20
It’s possible to solve this riddle using as few as two cache points,
22
80445
4860
Bạn có thể giải cấu đố này chỉ với 2 điểm xuất-thu,
01:25
and there are also valid solutions that use more.
23
85305
3267
và một vài cách giải hợp lí khác dùng nhiều hơn.
01:28
No matter how you go about it though,
24
88572
1931
Bất kể bạn giải quyết như thế nào,
01:30
the key is determining exactly where to cache fuel along your route.
25
90503
4980
chìa khóa nằm ở việc xác định chính xác nơi xuất-thu nhiên liệu dọc lộ trình.
01:35
Let’s work backwards from the alien space station.
26
95483
2854
Hãy tính toán ngược lại từ trạm không gian ngoài hành tinh.
01:38
To reach 23 parsecs,
27
98337
1851
Để vượt qua 23 parsecs,
01:40
you’ll have to leave the 8-parsec mark with a full tank of fuel.
28
100188
4370
bạn phải rời khỏi điểm parsec thứ 8 với một cái khoang đầy nhiên liệu.
01:44
The 8-parsec point is too far from the start to use as a cache right away;
29
104558
4941
Điểm parsec thứ 8 quá xa điểm khởi đầu để dùng làm nơi xuất-thu đầu tiên;
01:49
you could jump there, but wouldn’t have enough fuel to return to the start,
30
109499
4163
bạn có thể nhảy tới đó, nhưng sẽ không đủ nhiên liệu để về điểm khởi đầu,
01:53
let alone store any for later.
31
113662
2382
chưa nói đến dự trữ thêm để dùng sau.
01:56
So that means you’ll need to find a cache somewhere between the start and 8.
32
116044
4890
Vậy nghĩa là bạn sẽ phải tìm nơi xuất-thu đâu đó giữa điểm xuất phát và điểm thứ 8.
02:00
But where?
33
120934
1093
Nhưng ở đâu?
02:02
There’s an interesting pattern that can help.
34
122027
2293
Có một kiểu mẫu đặc biệt có thể giúp bạn.
02:04
At the start you have exactly 3 tanks’ worth of fuel.
35
124320
3085
Tại khởi điểm bạn có chính xác 3 khoang nhiên liệu.
02:07
At 8 parsecs you need exactly 1.
36
127405
2960
Sau 8 parsecs bạn cần chính xác 1 khoang.
02:10
Is there a point, which we can call point X, where you could have exactly 2?
37
130365
5674
Có chăng tồn tại 1 điểm mà ta gọi là X, nơi bạn cần chính xác 2 khoang?
02:16
That would be useful, because then you could refuel there exactly twice,
38
136039
4710
Nó sẽ trở nên tiện lợi, bởi lúc đó bạn có thể nạp lại nhiên liệu chính xác 2 lần,
02:20
making full use of your storage capacity without any waste.
39
140749
4245
tận dụng tối đa trữ năng của buồng tàu hoàn toàn không phí phạm.
02:24
Wherever point X is,
40
144994
1750
Mặc cho điểm X ở đâu,
02:26
you’ll jump forward from it twice:
41
146744
2446
bạn sẽ nhảy tiến từ đó 2 lần:
02:29
once to deposit some fuel at the 8-parsec cache point, and a second time for good.
42
149190
5580
một lần để đặt lại vài nhiên liệu tại điểm xuất-thu ở parsec thứ 8 và lần 2 là đi luôn.
02:34
So you’ll jump the distance between X and 8-parsecs 3 times in all.
43
154770
5362
Nên bạn sẽ nhảy qua lại khoảng cách từ X tới điểm parsec thứ 8 ba lần tổng cộng.
02:40
You’d have 2 tanks of fuel at point X, and need 1 left at the 8 parsec cache point,
44
160132
5980
Bạn nên có 2 khoang nhiên liệu tại điểm X, và cần 1 khoang tại điểm parsec thứ 8,
02:46
so you can spend one tank-- or 15 units-- going back and forth.
45
166112
5489
để bạn sử dụng 1 khoang hay 15 đơn vị di chuyển qua lại.
02:51
Since 15 units divided by 3 trips is 5,
46
171601
3639
Vì 15 đơn vị chia 3 được 5,
02:55
we can place these two cache points 5 parsecs apart.
47
175240
4534
chúng ta có thể đặt 2 điểm xuất-thu cách nhau 5 parsecs.
02:59
Any farther, and you wouldn’t have enough fuel to reach the alien space station.
48
179774
4510
Nếu xa hơn, bạn sẽ không đủ nhiên liệu để tới được trạm không gian ngoài hành tinh.
03:04
So it looks like the earliest we can place point X is at the 3-parsec mark.
49
184284
5008
Nên dường như điểm gần nhất ta có thể đặt X là tại điểm parsec thứ 3.
03:09
Is it possible to transport 30 units of fuel there? Let’s try.
50
189292
4485
Có thể hay không để chuyển 30 đơn vị năng lượng tại đó? Hãy thử xem.
03:13
You set out with a full tank of 15 units.
51
193777
2750
Bạn xuất phát với một khoang đầy 15 đơn vị.
03:16
You jump 3 parsecs, drop 9 units off at the cache point,
52
196527
4128
Bạn nhảy qua parsecs, để lại 9 đơn vị tại điểm xuất-thu,
03:20
and then jump the 3 units home, arriving with an empty tank.
53
200655
4490
và rồi nhảy về nhà sử dụng 3 đơn vị, trở về với một cái khoang rỗng.
03:25
Repeating this process gets you 18 units of fuel at the cache point,
54
205145
4662
Lặp lại quá trình này cho tới khi bạn được 18 đơn vị năng lượng tại điểm xuất-thu,
03:29
and one more jump puts you at the 3-parsec cache with 30 total units of fuel.
55
209807
6031
và một bước nhảy nữa để đặt bạn tại điểm 3 parsec với tổng cộng 30 đơn vị nhiên liệu.
03:35
So far so good!
56
215838
1711
Trông xem vẫn thuận lợi!
03:37
Next, you jump to the 8-parsec mark,
57
217549
2605
Tiếp theo, bạn nhảy tới điểm 8 parsec,
03:40
drop off 5 units of fuel, and jump back to the 3-parsec mark.
58
220154
4630
để lại 5 đơn vị nhiên liệu, và nhảy về điểm 3 parsec.
03:44
You fill up your tank and jump forward again,
59
224784
2766
Bạn nạp đầy khoang rồi nhảy tiến một lần nữa,
03:47
arriving with 10 units of fuel in your tank.
60
227550
3380
tới nơi với 10 đơn vị năng lượng trong khoang.
03:50
And now the end is in sight.
61
230930
1901
Và bây giờ, đích đến đã trong tầm ngắm.
03:52
You beam the 5 units of fuel in from deep space to fill your tank to capacity,
62
232831
5310
Bạn hút vào 5 đơn vị nữa từ khoảng không để lắp đầy khoang tàu tới cực điểm,
03:58
and type in the coordinates of your final destination.
63
238141
3144
và nhập vào tọa độ của đích đến cuối cùng.
04:01
A 15-parsec jump leaves you running on fumes,
64
241285
3400
Bước nhảy 15 parsec sẽ khiến bạn kiệt quệ,
04:04
but ready to dock with the precursor space station.
65
244685
3252
nhưng hãy sẵn sàng để cập bến trạm không gian tiền cổ.
04:07
Time to put this alien tech to work
66
247937
2283
Đến lúc để tận dụng công nghệ ngoài hành tinh này
04:10
and make life better for everyone in the galaxy.
67
250220
3060
và giúp cuộc sống của tất cả mọi người khắp thiên hà tốt hơn.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7