Would you weigh less in an elevator? - Carol Hedden

Liệu trọng lượng của bạn có giảm khi bạn ở trong thang máy hay không? - Carol Hedden

Transcriber: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: yến lưu Reviewer: Nelson Dinh

You step into an elevator.

Khi bạn bước vào một cái thang máy.

It starts going down, fast.

Nó bắt đầu đi xuống rất nhanh

What would happen if you jumped right when it started going down?

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu bạn nhảy lên ngay lúc nó bắt đầu rơi xuống

Would the ceiling hit your head? Ouch!

Liệu bạn có bị đụng đầu vào trần thang máy hay không?

Do you stay suspended in the air while the elevator plummets down?

Hay là bạn sẽ lơ lửng trong không khí khi thang máy đang rơi nhanh xuống dưới

Let's examine the elevator problem one step at a time.

Chúng ta hãy xem xét bài toán thang máy từng bước một

First, consider a scale.

Thứ nhất, hãy xem xét cái cân

You know, the kind of scale you weigh yourself on.

Như bạn biết, loại cân mà bạn hay dùng để đo trọng lượng của bạn ấy

When you step on a scale to weigh yourself,

Khi bạn bước lên cân,

there are two forces involved.

có hai lực tác dụng.

One, gravity pulls you down.

Lực thứ nhất, đó là trọng lực kéo bạn xuống.

Two, the scale pushes you up.

Lực thứ hai, đó là chiếc cân đẩy bạn lên.

What? You didn't know a scale could push?

Cái gì? Bạn không biết là cái cân có thể đẩy à?

Of course it can! If it didn't push up on you, you would go crashing through the floor.

Dĩ nhiên là nó đẩy rồi! Nếu nó không đẩy bạn lên, thì bạn đã rơi tận xuống lòng đất rồi

This upward push is called the normal force and yes, it is normally there.

lực đẩy hướng lên phía trên này được gọi là lực pháp tuyến và nó vẫn thường ở đó

Since you're just standing there on the scale, you're not moving.

Vì bạn đang đứng trên cái cân, bạn đứng yên.

Therefore, you're not accelerating.

Vì vậy bạn không có gia tốc.

Newton's second law of motion -- net force equals mass times acceleration --

Định luật 2 Newton về chuyển động -- tổng ngoại lực bằng tích của khối lượng và gia tốc --

tells us that if the acceleration equals zero, the net force must equal zero.

cho chúng ta biết rằng nếu gia tốc bằng 0 thì tổng ngoại lực cũng bằng 0.

Which means that the force of gravity pulling you down must be equal to the force of the scale pushing you up.

Điều đó có nghĩa rằng trọng lực kéo bạn xuống phải cân bằng với lực đấy của cân.

Now let's suppose you're standing on that scale in an elevator.

Bây giờ hãy giả sử rằng bạn đang đứng trên một cái cân trong thang máy

At first, the elevator is standing still,

Đầu tiên chiếc thang máy đứng yên,

so you and the scale are standing still.

nên bạn và cái cân cũng đứng yên.

The two forces on you are equal and opposite.

Hai lực tác dụng lên bạn bằng nhau và đối ngược nhau.

You can read how hard the scale is pushing by looking at it.

Bạn có thể thấy cân phải tác dụng một lực bằng bao nhiêu bằng cách nhìn vào nó.

We call that your weight.

Chúng ta gọi đó là trọng lượng của bạn.

Then, the elevator starts falling down.

Sau đó thang máy bắt đầu đi xuống.

You and the scale are in the elevator, so you are falling down too,

Bạn và cái cân đều trong thang máy , nên cả hai cũng rơi xuống cùng,

faster and faster.

càng ngày càng nhanh hơn.

That means you are accelerating downward.

điều đó có nghĩa là bạn đang có gia tốc hướng xuống dưới

Now there is a net force in the same direction as the acceleration -- down.

bây giờ có một hợp lực cùng hướng với gia tốc đi xuống

Since gravity hasn't changed, that must mean the scale isn't pushing up as hard.

vì trọng lực không đổi , điều đó có nghĩa là cái cân tác dụng một lực đẩy nhỏ hơn trước

So the scale is reading a smaller number.

vậy nên trọng lượng cuả bạn khi nhìn trên cân sẽ giảm đi

The faster the elevator accelerates, the less the scale pushes up.

gia tốc của thang máy càng lớn thì lực đẩy của cân càng nhỏ

What if you jumped? Would you stop falling?

điều gì sẽ xảy ra nếu bạn nhảy lên, liệu bạn có ngừng rơi xuống hay không?

Would the elevator hit your head?

liện bạn có bị đụng đầu vao thang máy không

Well, what's pulling the elevator down? Gravity.

lực nào kéo thang máy xuống,đó là trọng lực

Is gravity pulling on you? Of course.

trọng lực kéo bạn xuống ư? dĩ nhiên

So your relative position in the elevator will stay the same.

vậy vị trí tương đối của bạn trong thang máy vẫn giữ yên

The ceiling will only hit you if you can jump up to the ceiling.

bạn chỉ bị đụng đầu vào trần nếu bạn có thể nhảy cao đến đó

Now consider: what would happen if the elevator accelerated upward

bây giờ hãy nghĩ xem chuyện gì sẽ xảy ra nếu thang máy đi lên trên

and, even more frightening, if someone snuck in and cut the cable holding the elevator,

thậm chí là đáng sợ hơn nữa nếu có ai đó lẻn vào cắt giây cáp thang máy

what would happen then?

lúc đó chuyện gì sẽ xảy ra

Think about it.

hãy thử nghĩ xem