Would you weigh less in an elevator? - Carol Hedden

Transcriber: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Rysia Wand

You step into an elevator.

Wchodzisz do windy.

It starts going down, fast.

Zaczyna szybko jechać w dół.

What would happen if you jumped right when it started going down?

Co się stanie, kiedy skoczysz zaraz na początku jazdy?

Would the ceiling hit your head? Ouch!

Czy uderzysz się w sufit? Auć!

Do you stay suspended in the air while the elevator plummets down?

Czy zawisamy w powietrzu, kiedy winda spada w dół?

Let's examine the elevator problem one step at a time.

Przeanalizujmy problemy pojedynczo.

First, consider a scale.

Na początku rozważmy wagę.

You know, the kind of scale you weigh yourself on.

Taką wagę łazienkową.

When you step on a scale to weigh yourself,

Kiedy stajesz na wadze,

there are two forces involved.

angażujesz dwie siły.

One, gravity pulls you down.

Grawitacja wciska cię w ziemię.

Two, the scale pushes you up.

Waga cię odpycha.

What? You didn't know a scale could push?

Nie wiesz, że waga cię odpycha?

Of course it can! If it didn't push up on you, you would go crashing through the floor.

Jasne, że tak! Inaczej przebiłbyś podłogę.

This upward push is called the normal force and yes, it is normally there.

Siła w górę nazywa się siłą sprężystości i działa na nas cały czas.

Since you're just standing there on the scale, you're not moving.

Kiedy stoisz na wadze, nie ruszasz się.

Therefore, you're not accelerating.

Czyli nie przyspieszasz.

Newton's second law of motion -- net force equals mass times acceleration --

Drugie prawo dynamiki Newtona, "siła równa się masa razy przyspieszenie",

tells us that if the acceleration equals zero, the net force must equal zero.

mówi, że jeśli przyspieszenie wynosi zero, to siła też musi wynosić zero.

Which means that the force of gravity pulling you down must be equal to the force of the scale pushing you up.

Siła sprężystości pchająca w górę równa się sile grawitacji ciągnącej w dół.

Now let's suppose you're standing on that scale in an elevator.

Załóżmy teraz, że stoisz na wadze w windzie.

At first, the elevator is standing still,

Najpierw winda stoi nieruchomo,

so you and the scale are standing still.

więc ty i waga także stoicie nieruchomo.

The two forces on you are equal and opposite.

Dwie siły działające na ciebie są równe i sobie przeciwne.

You can read how hard the scale is pushing by looking at it.

Możesz zobaczyć, jak mocno odpycha cię waga, patrząc na nią.

We call that your weight.

Pokaże twoją wagę.

Then, the elevator starts falling down.

Winda rusza w dół.

You and the scale are in the elevator, so you are falling down too,

Stoisz wraz z wagą w windzie, więc także spadasz w dół,

faster and faster.

jedziesz coraz szybciej.

That means you are accelerating downward.

Czyli przyspieszasz w dół.

Now there is a net force in the same direction as the acceleration -- down.

Istnieje siła działająca w tym kierunku, w którym działa i przyspieszenie - w dół.

Since gravity hasn't changed, that must mean the scale isn't pushing up as hard.

Ponieważ grawitacja się nie zmienia, oznacza to, że waga nie naciska tak mocno.

So the scale is reading a smaller number.

Na wadze odczytasz mniejszą liczbę.

The faster the elevator accelerates, the less the scale pushes up.

Im szybciej przyspiesza winda, tym waga pokaże mniejszą wartość.,

What if you jumped? Would you stop falling?

A jeśli skoczysz? Czy przestaniesz spadać?

Would the elevator hit your head?

Czy winda uderzy cię w głowę?

Well, what's pulling the elevator down? Gravity.

Co ciągnie windę w dół? Grawitacja.

Is gravity pulling on you? Of course.

Czy grawitacja ciągnie ciebie? Oczywiście.

So your relative position in the elevator will stay the same.

Twoja pozycja wobec windy nie zmieni się.

The ceiling will only hit you if you can jump up to the ceiling.

Uderzysz w sufit tylko, jeśli do niego doskoczysz.

Now consider: what would happen if the elevator accelerated upward

Zastanów się: co by było, gdyby winda przyspieszała w górę,

and, even more frightening, if someone snuck in and cut the cable holding the elevator,

albo, co gorsza, jakiś łotr przeciąłby kabel trzymający windę.

what would happen then?

Co wtedy?

Think about it.

Zastanów się nad tym.