Would you sell your kidney for $100,000? | Ada, Ep. 2

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Eren Gokce

Why is it illegal to sell your organs?

Organlarını satmak neden yasadışı?

I mean, what's the worst that could happen?

Yani, en kötü ne olabilir ki?

Why don't you head out? I can handle locking up.

Neden gitmiyorsun? Kilitlenmeyi ben halledebilirim.

Hmph.

Hmph.

We close at 5 o’clock, sharp.

Saat tam 5′te kapatıyoruz.

I got it, I got it. You get out there and enjoy the sunshine.

Ben hallederim, ben hallederim. Dışarı çık ve güneşin tadını çıkar.

D-Desmond?

Desmond?

Ada! What are you— do you work here?

Ada! Burada mı çalışıyorsun?

Yeah, I just started. What are you, uh, what are you up to?

Evet, yeni başladım. Sen, uh, ne yapıyorsun?

I’m in grad school. I thought you—

Yüksek lisans yapıyorum.

I’m applying this year, assuming I can find the time.

Bu yıl başvuracağımı sanıyordum, tabii zaman bulabilirsem.

Ahem! So... how’s your mom?

Ahem! Ee... annen nasıl?

Um... she’s—

Aslında

she’s not doing well actually, she has kidney failure.

durumu iyi değil, böbrek yetmezliği var.

Oh, no, I’m so sorry.

Oh, hayır, çok üzgünüm.

She really was my favorite teacher.

O gerçekten benim en sevdiğim öğretmenimdi.

Yeah, she had to quit teaching, actually.

Evet, aslında öğretmenliği bırakmak zorunda kaldı.

Is she— Is she up for visitors?

Ziyaretçi kabul ediyor mu?

Oh, um. You know, she’d love to hear from you,

Sizden haber almak isterdi

but she's honestly not well enough for a visit right now.

ama şu anda ziyaret için yeterince iyi değil.

She needs a kidney transplant to get better at this point.

Şu anda iyileşmesi için böbrek nakline ihtiyacı var.

I would donate to her, but I guess I’m not a match.

Ona bağışta bulunurdum ama sanırım uygun değilim.

The doctors said her body just wouldn't accept my kidney.

Doktorlar vücudunun böbreğimi kabul etmeyeceğini söylediler.

Oh! Um, is there anything I— I mean, can I help?

Yardım edebileceğim bir şey var mı?

Oh, gosh.

Oh, Tanrım.

No, actually, I’m just looking for a quiet place to work

Hayır, aslında başka ne yapabileceğimizi düşünürken

while I try to figure out what else we can do.

çalışacak sakin bir yer arıyorum.

Right, right. Of course.

Tabii, tabii. Tabii ki.

Over there. Shout if you need any help.

Şuraya geç. Yardıma ihtiyacın olursa bağır.

Well, don’t literally shout or— I mean, you can— I won’t say anything.

Tam anlamıyla bağırma yoksa- yani, bağırabilirsin- ben bir şey söylemem.

Oh, uh... okay.

Oh, uh... tamam.

(Reading) “The wait time for a donor kidney is often longer

(Okuyor) “Bir donör böbreği için bekleme süresi genellikle

than a patient can survive on dialysis.

bir hastanın diyalizle yaşayabileceğinden daha uzundur.

There’s a major shortage of donors,

Çoğu insanın iki böbreğe

even though most people don’t need two kidneys.”

ihtiyacı olmamasına rağmen büyük bir donör sıkıntısı var.”

Well, I don't know if I would say I don't need two kidneys.

İki böbreğe ihtiyacım olmadığını söyleyebilir miyim bilmiyorum.

Oh. Actually... my life would be...

Oh. Aslında... hayatım tamamen...

completely... normal.

normal olurdu.

Wow. I never would have guessed that.

Vay be. Bunu asla tahmin edemezdim.

But still, if Desmond isn’t even a match for his mom,

Ama yine de, Desmond annesine bile uymuyorsa,

what are the chances I would be?

benim uyma şansım nedir?

Oh, not that much lower.

O kadar da düşük değil.

I could have the perfect kidney for Ms. Shepherd.

Bayan Shepherd için mükemmel böbreğe sahip olabilirim.

So if I did donate,

Yani bağış yaparsam

my medical expenses would be covered, but nothing else?

tıbbi masraflarım karşılanacak ama başka bir şey olmayacak mı?

I wouldn’t get paid for the time off of work? And— what?!

İşten ayrı kaldığım süre için para almayacak mıyım? Ve- ne?!

I even have to pay to get to and from the hospital?

Hastaneye gidip gelmek için bile para mı ödeyeceğim?

I should be getting paid.

Bana ödeme yapılmalı.

Ahem.

Ahem.

And who should pay you? I'm a high school teacher, remember?

Peki sana kim ödeme yapmalı? Ben bir lise öğretmeniyim, hatırladın mı?

Ms. Shepherd! Of course I don’t want you to pay me.

Bayan Shepherd! Tabii ki bana ödeme yapmanızı istemiyorum.

A lot of people who need kidneys couldn't afford to buy them.

Böbreğe ihtiyacı olan bir sürü insanın onları satın almaya gücü yetmez.

All right, let’s see who pays.

Pekâlâ, bakalım kim ödeyecek.

(Reading) “US government often spends close to $100,000 per patient

(Okuyor) “ABD hükûmeti diyaliz masrafları için hasta başına genellikle

covering the cost of dialysis.”

100.000 dolara yakın para harcıyor.”

What? That’s more than I make in three years working here.

Ne kadar? Bu benim burada çalışarak üç yılda kazandığımdan daha fazla.

I wish I could just tell the government: Hey! Time out.

Keşke hükûmete söyleyebilsem: Hey! Mola.

Pay me that money for my kidney instead. Everybody wins!

Onun yerine böbreğim için bana bu parayı öde. Herkes kazansın!

Someone gets a kidney transplant instead of suffering through dialysis,

Birisi diyalizde acı çekmek yerine böbrek nakli olur,

the government just spends the money they would have anyway, and I...

hükûmet zaten sahip olacağı parayı harcar ve ben de...

I quit my job and focus on becoming a real scholar.

İşimi bırakıp gerçek bir akademisyen olmaya odaklanırım.

No distractions, no roommates.

Dikkat dağıtıcı şeyler yok, oda arkadaşı yok.

Just time and space to work on my own ideas.

Sadece kendi fikirlerim üzerinde çalışmak için zaman ve alan.

And you, Ms. Shepherd,

Siz, Bayan Shepherd,

your health is so good after your transplant,

nakilden sonra sağlığınız çok iyi,

you start volunteering as a firefighter.

gönüllü itfaiyeci olarak çalışmaya başladınız.

I'm not sure about this.

Bundan emin değilim.

Oh, don't sell yourself short.

Kendini küçümseme.

No, no. I mean I’m worried that if you can sell your kidney,

Hayır, hayır. Böbreğinizi satabilirseniz, paraya ihtiyacı olan insanların

people who are desperate for the money will feel pressure to take the risk.

bu riski almak için baskı hissedeceğinden endişeleniyorum.

But is it really that different from other ways to earn money?

Ama bu gerçekten para kazanmanın diğer yollarından farklı mı?

Lots of common jobs are more dangerous than kidney donation.

Pek çok yaygın iş böbrek bağışından daha tehlikelidir.

Hamileliğin ciddi komplikasyonlara yol açma ihtimali çok daha yüksektir

And pregnancy has a much higher chance of serious complications,

but surrogates can get paid.

ama taşıyıcı annelere para ödenebilir.

And $100,000 is enough money to appeal to lots of people—

100.000 dolar sadece çaresizlerin değil, pek çok insanın ilgisini çekecek bir para.

not just desperate ones.

Besides, everyone who donates has to be approved by

Ayrıca, bağışta bulunan herkesin Organ Nakli Bakanlığı tarafından

the Ministry of Transplantation.

onaylanması gerekiyor.

The ministry also makes sure all donors get the same treatment:

Bakanlık ayrıca tüm donörlerin aynı muameleyi görmesini sağlıyor:

equal pay, equal health care, equal information.

Eşit ücret, eşit sağlık hizmeti, eşit bilgilendirme.

Why should we be okay with selling some parts of our bodies, but not others?

Neden vücudumuzun bazı kısımlarını satarken diğer kısımlarını satmayalım?

Wait wait wait— so we’re treating people’s organs like any other asset now?

Bekle. Yani insanların organlarına diğer mallar gibi mi davranıyoruz?

Now, I don't want my organs to be subject to the same rules as a house or a car.

Şimdi, organlarımın bir ev ya da araba ile aynı kurallara tabi olmasını istemiyorum.

Of course not! We have separate rules for organs.

Tabii ki istemezsin! Organlar için ayrı kurallarımız var.

It's not like they can be seized to pay a debt or something.

Bir borcu ödemek için haczedilebilecekleri gibi değil.

I don't think that's enough.

Bunun yeterli olduğunu sanmıyorum.

It seems to me that there should be some things we never put a price on.

Bana öyle geliyor ki bazı şeylere asla fiyat biçmemeliyiz.

Maybe, but we put a price on everything in one way or way or another.

Belki, ama her şeye öyle ya da böyle bir fiyat biçiyoruz.

I don't think there's anything morally wrong with compensating someone

Hayat kurtaracak bir organı bağışlayan birine tazminat ödemenin

ahlaki açıdan yanlış bir yanı olduğunu düşünmüyorum.

for donating an organ that will save a life.

My body parts are mine.

Vücut parçalarım bana ait.

If I want to sell them and live off the proceeds,

Onları satmak ve geliriyle yaşamak istiyorsam,

why shouldn't I be allowed to?

neden buna izin verilmesin?

It gives me complete freedom to work on what I want to,

Bu bana, pazarlanabilirliği için endişelenmeden ya da zamanımın çoğunu

without having to worry about how marketable it is,

faturalar için başka şeyler yaparak geçirmek zorunda kalmadan

or spend most of the time doing other things to pay the bills.

istediğim şey üzerinde çalışma özgürlüğü veriyor.

And when the kidney money runs out?

Peki ya böbrek parası bittiğinde?

I’d like to sell my liver. Eh, a third of my liver.

Karaciğerimi satmak istiyorum. Karaciğerimin üçte birini.

It grows back.

Tekrar büyüyor.

Ugh! They won’t let me take on the risk of liver donation when I’m under pressure

Ugh! Hızlı nakit için baskı altındayken karaciğer bağışı riskini almama

for quick cash.

izin vermiyorlar.

But who are they to decide how much risk I’m comfortable taking?

Ama onlar kim oluyor da benim ne kadar risk alabileceğime karar veriyorlar?

Don’t you think they have to draw the line somewhere?

Çizgiyi bir yere çekmeleri gerekmiyor mu?

Presumably you wouldn't want people to sell their hearts

Herhalde insanların kalplerini

ya da kendilerini öldürecek başka bir şeyi satmalarını istemezsiniz.

or anything else that would kill them.

Yeah, but—

Evet ama

It’s the biggest natural disaster in decades.

bu son yılların en büyük doğal felaketi.

People need blood transfusions.

İnsanların kan nakline ihtiyacı var.

They need organ transplants.

Organ nakline ihtiyaçları var.

But government resources are suddenly stretched way too thin to pay donors.

Ama devlet kaynakları bağışçılara ödeme yapamayacak kadar daraldı.

Nobody wants to volunteer to donate what they’re used to being paid for.

Kimse para almaya alıştığı bir şeyi bağışlamak için gönüllü olmak istemiyor.

Only people with injured loved ones are willing to donate.

Sadece sevdikleri yaralı olan insanlar bağış yapmak istiyor.

When they’re not a match, they find people in similar situations to swap with.

Uygun olmadıklarında, benzer durumdaki insanlarla değiştiriyorlar.

Hang on. That could actually work.

Dur bakalım. Bu gerçekten işe yarayabilir.

Desmond? Uh, sorry to interrupt you.

Desmond? Böldüğüm için özür dilerim.

I don’t want to intrude,

Rahatsız etmek istemem

but did you know you can donate your kidney to a stranger,

ama bir başkasının annenize bağışta bulunması karşılığında böbreğinizi

in exchange for someone else to donate to your mom?

bir yabancıya bağışlayabileceğinizi biliyor muydunuz?

What? No, I didn’t— say that again!

Ne? Hayır, tekrar söyle!

Oh, you can go directly through one of the registries that pairs people.

İnsanları eşleştiren kayıtlardan birine doğrudan gidebilirsiniz.

Here, I made a list.

Burada bir liste yaptım.

Ada, I don’t know what to— thank you.

Ada, ne yapacağımı bilmiyorum. Teşekkür ederim.

I mean, really, thank you so much.

Yani, gerçekten, çok teşekkür ederim.

Uh, tell your mom I said hi.

Annene selamımı söyle.

Oh, I will. See you around!

Söylerim. Görüşürüz!

(Ms. Shepherd’s voice) I wish Desmond didn’t have to make this sacrifice for me.

(Bayan Shepherd’ın sesi) Keşke Desmond

benim için bu fedakârlığı yapmak zorunda olmasaydı.

Yeah, we do place an unfair burden on patient’s families.

Evet, hasta ailelerine haksız bir yük yüklüyoruz.

We’re worried about people donating out of desperation for money,

İnsanların para için çaresizlikten bağış yapmasından endişe ediyoruz,

but what about the people who are already donating out of desperation

peki ya sevdiklerinin hayatını kurtarmak için

to save their loved ones lives?

zaten çaresizlikten bağış yapan insanlar ne olacak?

How could we treat kidney donors more like firefighters?

Böbrek bağışçılarına nasıl itfaiyeciler gibi davranabiliriz?

Firefighters get paid to risk their bodies for the benefit of others,

İtfaiyeciler başkaları için bedenlerini riske atmak için para alıyorlar

and nobody has a problem with that.

ve kimsenin bununla bir sorunu yok.

We celebrate them.

Onları kutluyoruz.

Maybe instead of being paid cash, kidney donors can get other benefits.

Belki de böbrek bağışçılarına nakit ödemek yerine başka faydalar da sağlanabilir.

Subsidize education, free health insurance, public praise.

Eğitim sübvansiyonu, ücretsiz sağlık sigortası, kamu övgüsü.

That way, we could compensate donors and encourage altruism at the same time.

Bu şekilde hem bağışçıları ödüllendirmiş hem de fedakârlığı teşvik etmiş oluruz.

But changing the system is really hard, and takes years.

Ancak sistemi değiştirmek gerçekten zordur ve yıllar alır.

In the meantime, can’t you spare a kidney?

Bu arada, bir böbreğinizi bağışlayamaz mısınız?

Aren’t you always wishing you could do something meaningful?

Her zaman anlamlı bir şey yapmak istemez misiniz?

Well, you could save someone’s life.

Birinin hayatını kurtarabilirsin.

But, I just, I don’t know.

Ama bilemiyorum.

Even though rationally, I know the risks are small for someone like me,

Mantıklı olarak, benim gibi biri için risklerin küçük olduğunu bilsem de,

there’s still some risk.

yine de biraz risk var.

I know, I know.

Biliyorum, biliyorum.

We all take risks every day without even thinking about it.

Hepimiz her gün düşünmeden risk alıyoruz.

But, ugh—

Ama,

Ada, what are you still doing here? Why is the door still unlocked?

Ada, hâlâ burada ne yapıyorsun? Kapı neden hâlâ kilitli değil?

Uh—

Hmm-

No, don’t answer. Just go.

Hayır, cevap verme. Git hadi.

I guess I’ll see you later, then?

Sonra görüşürüz o zaman.