How exactly does binary code work? - José Américo N L F de Freitas

Translator: Arvind Patil Reviewer: Smita Kantak

Imagine trying to use words to describe every scene in a film,

कल्पना करा चित्रपटातील दृश्य तुम्ही शब्दात वर्णन करण्याच्या प्रयत्नात आहात

every note in your favorite song,

तुमचे आवडते गाणे शब्दात वर्णन करू पहाता

or every street in your town.

तुमच्या शहरातील प्रत्येक रस्ता शब्दात वर्णन करू पहाता..

Now imagine trying to do it using only the numbers 1 and 0.

आता हेच शब्द न वापरता ० व १ यात वर्णन करा.

Every time you use the Internet to watch a movie,

प्रत्येक वेळी चित्रपट पहाण्यासाठी तुम्ही इंटरनेट वापरता.

listen to music,

संगीत ऐकण्यासाठी ,

or check directions,

दिशा पहाण्यासाठी

that’s exactly what your device is doing,

जे तुमचे उपकरण बिनचूक करते.

using the language of binary code.

भाषेसाठी बायनरी कोड संगणक वापरतात

Computers use binary because it's a reliable way of storing data.

कारण माहिती साठविण्यासाठी हे विश्वसनीय असते.

For example, a computer's main memory is made of transistors

संगणकाची स्मृती ही ट्रान्झिस्टर्स पासून बनते.

that switch between either high or low voltage levels,

ती उच्च ते निम्न विद्युत विभावात सतत बदलत असते.

such as 5 volts and 0 volts.

५ व्होल्ट ते ० व्होल्ट.

Voltages sometimes oscillate, but since there are only two options,

काही वेळा या मध्ये ते बदलते पण यात दोनच विकल्प असतात.

a value of 1 volt would still be read as "low."

त्यामुळे १ व्होल्ट यास निम्न विभव मानले जाते.

That reading is done by the computer’s processor,

संगणकाचा प्रोसेसर हे वाचत असतो.

which uses the transistors’ states to control other computer devices

ट्रान्झिस्टर या विभव पातळीच्या स्थितीचा संगणक वापर करतो अन्य उपकरण जोडणीसाठी.

according to software instructions.

सोफ्टवेअर च्या सूचनेनुसार

The genius of this system is that a given binary sequence

आश्चर्य हे की या बायनरी क्रम पद्धतीला

doesn't have a pre-determined meaning on its own.

स्वतःचा अर्थ नसतो.

Instead, each type of data is encoded in binary

प्रत्येक माहिती ही 0 व १ या बायनरी मध्ये सांकेतिक केलेली असते.

according to a separate set of rules.

त्यासाठी स्वतंत्र वेगळे नियम असतात.

Let’s take numbers.

अंकांचे उदाहरण पाहू.

In normal decimal notation,

सामान्य दशमान पद्धतीत ,

each digit is multiplied by 10 raised to the value of its position,

प्रत्येक अंक गुणीला जातो १०चा घातांक जो असतो त्याच्या स्थानाची किमत .

starting from zero on the right.

त्याची सुरवात शून्याने होते उजवीकडून

So 84 in decimal form is 4x10⁰ + 8x10¹.

म्हणजे ८४ दशमान पद्धतीत 4x10⁰ + 8x10¹.

Binary number notation works similarly,

बायनरी कोड असेच कार्य करते मात्र १ ऐवजी पाया असतो २

but with each position based on 2 raised to some power.

प्रत्येकाची किंमत ही २चा कोणतातरी घातांक असतो.

So 84 would be written as follows:

आता पाहू ८४ ही बायनरी कशी असेल ते पाहू.

Meanwhile, letters are interpreted based on standard rules like UTF-8,

तत्पूर्वी ध्यानात घ्या अक्षरे ही मात्र UTF-8, या प्रमाणित नियमानुसार असतात.

which assigns each character to a specific group of 8-digit binary strings.

यातील प्रत्येक अक्षर हे विशिष्ट गट असतो आठ बायनरी कोडचा.

In this case, 01010100 corresponds to the letter T.

म्हणजे T हे अक्षरच 01010100 हा बायनरी कोड आहे.

So, how can you know whether a given instance of this sequence

तुम्हांला कसे कळेल दिलेला क्रम हा

is supposed to mean T or 84?

T साठी व ८४ साठी आहे.

Well, you can’t from seeing the string alone

नुसते त्याकडे पाहून कळणार नाही.

– just as you can’t tell what the sound "da" means from hearing it in isolation.

जसे "डा " हा एकच सुटा शब्द ऐकून तुम्हाला काही बोध होणार नाही

You need context to tell whether you're hearing Russian, Spanish, or English.

आपण ऐकतो आहोत ती भाषा रशियन, स्पॅनिश की इंग्लिश आहे, हे संदर्भामुळेच समजेल.

And you need similar context

अशाच प्रकारे, संदर्भावरुनच

to tell whether you’re looking at binary numbers or binary text.

तुम्हास सांगता येईल, की तम्ही बायनरी अंक पाहत आहात की अक्षर.

Binary code is also used for far more complex types of data.

बायनरी कोडचा वापर गुंतागुंतीच्या माहितीसाठीही केला जातो.

Each frame of this video, for instance,

या व्हिडियोची प्रत्येक फ्रेम

is made of hundreds of thousands of pixels.

लाखो पिक्सलने बनलेली आहे.

In color images,

आपल्या रंगीत दृश्यात.

every pixel is represented by three binary sequences

प्रत्येक पिक्सल हा तीन बायनरी क्रमात असतो.

that correspond to the primary colors.

त्यातील प्रत्येक हा मूळ रंग सूचित करितो.

Each sequence encodes a number

प्रत्येक क्रम हा अंक सूचित करितो.

that determines the intensity of that particular color.

तो त्या रंगाचा गडदपणा दाखवितो.

Then, a video driver program transmits this information

व्हिडियो चालक प्रणाली ही माहिती पाठवीत असते.

to the millions of liquid crystals in your screen

तुमच्या स्क्रीनवरील लाखो स्फटिकापर्यंत ती पोहचते.

to make all the different hues you see now.

त्यातून तुम्हाला चित्राचा रंग गुणवत्ता कळते.

The sound in this video is also stored in binary,

या व्हिडियोतील ध्वनीही असाच बायनरी क्रमात असतो..

with the help of a technique called pulse code modulation.

पल्स कोड मोड्यूलेशन या तंत्राचा वापर करून

Continuous sound waves are digitized

सलग ध्वनीलहरी डीजीटल केल्या जातात .

by taking "snapshots" of their amplitudes every few milliseconds.

काही मिलीसेकंदात त्याचा amplitudes नोंदला जातो .

These are recorded as numbers in the form of binary strings,

ही नोंद म्हणजे बायनरी क्रम असतो.

with as many as 44,000 for every second of sound.

ही नोंद ४४००० प्रती सेकंद असते.

When they’re read by your computer’s audio software,

जेव्हा त्या संगणकावरील ध्वनी सोफ्टवेअर वाचतो.

the numbers determine how quickly the coils in your speakers should vibrate

हा अंक ठरवितो तुमच्या स्पीकरची तार किती वेगाने कंप पावेल

to create sounds of different frequencies.

त्यामुळे भिन्न कंपनाचा ध्वनी निर्माण होतो.

All of this requires billions and billions of bits.

त्यासाठी अरबो बीट्स वापरले जातात.

But that amount can be reduced through clever compression formats.

पण अत्यंत हुशारीने या बीट्स कमी जागेत दडपून ठेवतात.

For example, if a picture has 30 adjacent pixels of green space,

उदा. जर हिरव्या रंगाच्या सलग ३० पिक्सल असतील

they can be recorded as "30 green" instead of coding each pixel separately -

तर त्यांना "30 ग्रीन" असे कोड केले जाते प्रत्येकास वेगळे करण्या ऐवजी .

a process known as run-length encoding.

यास रन लेन्थ इंकोडींग म्हणतात.

These compressed formats are themselves written in binary code.

याही बायनरी क्रमात असतात.

So is binary the end-all-be-all of computing?

सर्व संगणकाचा बायनरी हा आत्मा असतो काय ?

Not necessarily.

असे काही नाही.

There’s been research into ternary computers,

काही शोध आहेत ते तेर्नारी संगणकाबाबत

with circuits in three possible states,

ज्यात तीन संभाव्य सर्किट असतात.

and even quantum computers,

तसेच क्वानटम संगणकात

whose circuits can be in multiple states simultaneously.

ज्यांचे सर्किट हे एकाचवेळी बहुविध अवस्थेत असते.

But so far, none of these has provided

पण आतापर्यंत यापैकी एकानेही

as much physical stability for data storage and transmission.

माहिती साठविण्यासाठी व वहनासाठी स्थिरता दाखविली नाही.

So for now, everything you see,

जे तुम्ही पहाता

hear,

and read through your screen

,ऐकता,

आणि जे तुमच्या स्क्रीनवर पहाता

comes to you as the result of a simple "true" or "false" choice,

हे सर्व असते साधे TRUE किवा FALSE चे फलित

made billions of times over.

अरबो बिट्स वर आधारित.