Is the planet warming up faster? - 6 Minute English

Hi! Neil from BBC Learning

MERHABA! BBC Learning English'ten Neil

English here.

burada.

Did you know that

we are now offering

Artık web sitemize özel olarak

a new weekly extra episode of 6

yeni bir haftalık ekstra 6

Minute English exclusively on our

Dakika İngilizce bölümü sunduğumuzu biliyor muydunuz

website? So go to

?

bbclearninenglish.com

to find your favourite

presenters on your favourite

En sevdiğiniz programda en sevdiğiniz sunucuları bulmak için bbclearninenglish.com'a gidin

programme. The extra episodes are only

. Ekstra bölümler yalnızca web

available on our website:

sitemizde mevcuttur:

bbclearningenglish.com. See you there!

bbclearningenglish.com. Orada görüşürüz!

Hello. This is 6 Minute English

Merhaba. Bu,

from BBC Learning English.

BBC Learning English'ten 6 Dakikalık İngilizce.

I'm Neil.

Ben Neil.

And I'm Sam.

Ve ben Sam'im.

"No one is too small to make

"Kimse bir fark yaratamayacak kadar küçük değildir

a difference". Do you know

".

who said that, Sam?

Bunu kimin söylediğini biliyor musun, Sam?

Wasn't it climate change

İklim değişikliği

activist, Greta Thunberg?

aktivisti Greta Thunberg değil miydi?

That's right. She went on to

Bu doğru.

say this in her message to

world leaders: "I don't want

Dünya liderlerine gönderdiği mesajda, "

you to be hopeful. I want

Umutlu olmanı istemiyorum.

you to act as if your house

Evin yanıyormuş gibi davranmanı istiyorum

is on fire. Because it is."

. Çünkü yanıyor."

Her speech reflected the

Konuşması,

feelings of many young people

around the world who think that

dünya çapında

not enough action is being

taken on climate change.

iklim değişikliği konusunda yeterince önlem alınmadığını düşünen birçok gencin duygularını yansıtıyordu.

And they may be right, judging

Ve

by the record-breaking

temperatures that hit Canada

and the north-west of the

United States in July this year.

bu yılın Temmuz ayında Kanada'yı ve Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeybatısını vuran rekor kıran sıcaklıklara bakılırsa haklı olabilirler.

Yes, Greta Thunberg's plea to 'act

Evet, Greta Thunberg'in '

like your house is on fire' became

eviniz yanıyormuş gibi davranın' ricası,

a reality for residents of the

small town of Lytton, Canada

Kanada'nın Lytton adlı küçük bir kasabasında yaşayanlar için gerçek oldu

which burned to the ground in

a shocking wildfire - a fire

that is burning strongly

and out of control.

.

So, was the Lytton wildfire yet

Öyleyse, Lytton orman yangını

another climate change

bir başka iklim değişikliği

wake-up call?

uyandırma çağrısı mıydı?

A wake-up call is the expression

Uyandırma çağrısı, insanların bir şeyi değiştirmek için harekete geçmeleri gerektiğini fark etmelerini sağlayacak

used to describe a shocking event

şok edici bir olayı anlatmak için kullanılan ifadedir

that should make people realise

that action is needed

to change something.

.

Well, maybe not, according to

some climatologists who,

worryingly, say that what

happened in Lytton should

Lytton'da olanların

not even have been possible.

mümkün olmaması gerektiğini endişeyle söyleyen bazı klimatologlara göre belki de değil.

So in this programme we'll

Dolayısıyla bu programda

be asking if scientists

bilim adamlarının iklim değişikliğinin gerçeklerini

have dangerously misunderstood

tehlikeli bir şekilde yanlış anlayıp anlamadıklarını soracağız

the realities of climate change.

.

But first it's time for my

Ama önce

quiz question and it's about

sınav sorumun zamanı geldi ve soru

that extreme weather in Canada.

Kanada'daki aşırı hava durumuyla ilgili.

It broke records when the

temperature in Lytton hit an

all-time high on 1st July - but

1 Temmuz'da Lytton'daki sıcaklık tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığında rekorlar kırdı - ama

just how hot did it get?

ne kadar ısındı?

Was it:

Bu:

a) 39 point 6 degrees?,

a) 39 nokta 6 derece miydi?,

b) 49 point 6 degrees? or

b) 49 nokta 6 derece miydi? veya

c) 59 point 6 degrees Celsius?

c) 59 nokta 6 santigrat derece?

All those temperature look really

Tüm bu sıcaklıklar,

high, especially for snowy Canada.

özellikle karlı Kanada için gerçekten yüksek görünüyor.

I ll say a) 39 point 6 degree C.

a) 39 nokta 6 derece C diyeceğim.

OK, Sam, we'll find out the

Tamam Sam,

answer later on. Seeing your

cevabı daha sonra öğreneceğiz. Memleketinizin yerle bir olduğunu görmek

hometown burn to the ground is

bad enough, but perhaps even

yeterince kötü, ama belki de

worst was the fact that the

en kötüsü,

wildfires were so unexpected.

orman yangınlarının çok beklenmedik olmasıydı. Oxford Üniversitesi araştırmacılarından oluşan

According to weather pattern

modelling done by a team of

bir ekip tarafından yapılan hava modeli modellemesine göre

Oxford University researchers,

,

such extreme heat was

bu kadar aşırı sıcaklık

impossible - in theory, at least.

imkansızdı - en azından teoride.

The research team was led by

Araştırma ekibi,

climatologist, Geert Jan van

iklimbilimci Geert Jan van

Oldenborgh. Here he is in

Oldenborgh tarafından yönetildi. Burada

conversation with BBC World

BBC Dünya

Service programme,

Servisi programı,

Science in Action:

Eylemde Bilim ile sohbet ediyor:

This is a wake-up call beyond

Bu, daha önce yaptığımız uyandırma çağrılarının ötesinde bir uyandırma çağrısı

the wake-up calls that

we've had before.

.

Yes, and it's a very big shock

Evet, sıcak

in the sense that we thought we

knew how heatwaves react to

hava dalgalarının

global warming and within

küresel ısınmaya nasıl tepki verdiğini ve

which boundaries they're

hangi sınırlar içinde

increasing (of course they're

arttığını (tabii ki

increasing in temperature) but

sıcaklıkları artıyor) bildiğimizi sanmamız açısından çok büyük bir şok ama

it's a gradual process we

bu kademeli bir süreç diye

thought and then you get this

düşündük ve sonra siz bu

thing and it's not gradual

şeyi alın ve hiç kademeli değil

at all - it's a huge jump!

- bu büyük bir sıçrama!

Professor Van Oldenborgh had

Profesör Van Oldenborgh,

been studying the

impact of global

küresel

warming on heatwaves - short

ısınmanın sıcak hava dalgaları üzerindeki etkisini inceliyordu -

periods of time when the

weather is much hotter than usual.

havanın normalden çok daha sıcak olduğu kısa süreler.

Along with other climatologists,

Diğer klimatologlarla birlikte,

he thought that climate change

iklim değişikliğinin

was gradual - changing or

yavaş yavaş değiştiğini veya uzun

happening slowly, over a

bir süre boyunca yavaş yavaş gerçekleştiğini düşünüyordu

long period of time.

.

But the Canadian heatwaves

Ancak Kanada sıcak hava dalgaları

caused him to think again.

onun yeniden düşünmesine neden oldu.

Instead of being gradual the

Sıcaklıklar kademeli olmak yerine beş derecelik

temperatures saw a jump,

bir sıçrama

or a sudden

veya ani bir

increase, of five degrees. And

artış gördü.

it's this sudden jump that s got

Professor Van Oldenborgh and

Profesör Van Oldenborgh ve

his team worried.

ekibini endişelendiren de işte bu ani sıçrama.

By collecting data from all

over the world climatologists

İklimbilimciler, dünyanın her yerinden veri toplayarak küresel ısınma

try to predict changes in

modelindeki değişiklikleri tahmin etmeye çalışıyor

the pattern of global warming.

.

But, as Geert Jan van Oldenborgh

Ancak Geert Jan van Oldenborgh'un

told BBC World Service's,

BBC Dünya Servisi'nden

Science in Action, the heatwave

Science in Action'a söylediği gibi, Lytton'daki sıcak hava dalgası

in Lytton didn't fit

these predictions at all:

bu tahminlere hiç uymuyordu: Geçen yıla kadar alıştığımız gibi

Everything looked like a nice

her şey güzel, düzenli, kademeli bir trend gibi görünüyordu

regular gradual trend like we

were used to up to last year and

ve

then you suddenly break all

sonra aniden siz tüm

your records by four or five

rekorlarınızı dört veya beş

degrees, I mean, this is

derece kırın, yani bu

something that's no supposed

olmaması gereken bir şey

to happen and it has really

ve

shaken our confidence in how

well we understand the

effect of climate

iklim

change on heatwaves.

değişikliğinin sıcak hava dalgaları üzerindeki etkisini ne kadar iyi anladığımıza olan güvenimizi gerçekten sarstı.

Despite all his research,

Professor Van Oldenborgh is

Profesör Van Oldenborgh, tüm araştırmasına rağmen, iklimdeki

still unable to explain such

bu tür

extreme and sudden

aşırı ve ani

changes in the

climate - and this, he says, has

değişiklikleri hâlâ açıklayamıyor

- ve bunun kendine olan güvenini

shaken his confidence - made him

sarstığını söylüyor - doğru olduğundan emin

doubt something that he was

olduğu bir şeyden şüphe duymasına neden oldu

certain was true.

. Araştırmacıları endişelendiren

And it's this lack of understanding

de bu anlayış eksikliğidir

worrying researchers because, as

çünkü

the story of the town of Lytton

Lytton kasabasının hikayesinin

shows, the effects of climate

gösterdiği gibi, iklim

change may be even worse

değişikliğinin etkileri beklenenden daha kötü olabilir

than expected.

.

Maybe it's time we all took

Belki de hepimizin iklim değişikliği konusunda

notice of Greta Thunberg's

wake-up call to take action

harekete geçmek için Greta Thunberg'in uyandırma çağrısını fark etme zamanı gelmiştir

on climate change.

. Hele de

Especially if even cold,

soğuk olsa bile,

northern countries like Canada,

Kanada

or Britain for that matter,

ya da İngiltere gibi kuzey ülkeleri

can experience such

bu tür

extreme changes. Speaking of

aşırı değişimler yaşayabilir.

which, Neil, what was the

Konu açılmışken, Neil,

answer to your quiz question?

sınav sorunuzun cevabı neydi?

Ah yes, in my quiz question

Ah evet, sınav sorumda

I asked you exactly how high

size Kanada'nın Lytton kasabasında sıcaklığın tam olarak ne kadar yüksek olduğunu sormuştum

the temperature reached in the

Canadian town of Lytton.

.

What did you say, Sam?

Ne dedin Sam? Ben

I thought it was a)

a)

39 point 6 degrees Celsius.

39 nokta 6 santigrat derece sanıyordum.

Was I right?

Haklı mıyım?

Well, you were close but, in fact,

Yaklaştınız ama aslında daha

it got even hotter, actually reaching

da sıcaklaştı, aslında

49 point 6 degrees Celsius - the

49 virgül 6 santigrat dereceye ulaştı -

highest temperature ever recorded

in Canada by at least 5 degrees!

en az 5 derece ile Kanada'da şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık!

Phew! That's hot. Well, we'd

Vay! Bu sıcak. Pekala, bu

better recap the vocabulary from

programdaki kelimeleri özetlesek iyi olur

this programme because we might

çünkü gelecekte

be hearing these words a lot more

bu kelimeleri çok daha fazla duyabiliriz

in the future! Let's start with

!

a wildfire which is an

out-of-control fire that

is burning the countryside.

Kırsal alanı yakan, kontrolden çıkmış bir yangın olan orman yangınıyla başlayalım.

A wake-up call is an event which

Uyandırma çağrısı,

should make people realise

insanların

that action needs to be

taken to change a situation.

bir durumu değiştirmek için harekete geçilmesi gerektiğini fark etmelerini sağlayan bir olaydır.

A heatwave is a period of

Bir sıcak hava dalgası,

days or weeks when the weather

havanın

is much hotter than usual.

normalden çok daha sıcak olduğu günler veya haftalar süren bir dönemdir.

A jump is a sudden increase

Sıçrama ani bir artışken,

whereas gradual

kademeli,

means happening

slowly, over a long time.

uzun bir süre boyunca yavaş yavaş gerçekleşen anlamına gelir.

And finally, if something

Ve son olarak, bir şey

shakes your confidence, it makes

güveninizi sarsıyorsa, doğru olduğunu düşündüğünüz

you doubt something that

bir şeyden şüphe duymanıza neden olur

you thought was true.

. Kaydedilen en sıcak yıllardan birine

That's it for our look at

bakışımız bu kadar

one of the hottest years

on record.

.

Bye for now!

Şimdilik hoşça kal!

Bye!

Hoşçakal!