Dan Goods: How NASA invented a ventilator for COVID-19 ... in 37 days | TED

Transcriber:

Translator: Florrie Nguyen Reviewer: Thu Ha Tran

From NASA's Jet Propulsion Lab in Pasadena, California,

Từ phòng thí nghiệm động cơ phản lực NASA tại Pasadena, California,

right behind me is mission control.

ngay sau lưng tôi là Trung tâm kiểm soát nhiệm vụ.

I'm going to let you take a look, because on February 18th,

Tôi sẽ cho các bạn xem qua một chút, vì ngày 18 tháng 2 sắp tới đây

we're going to attempt to land NASA's next rover to Mars.

chúng tôi sẽ cố gắng đưa xe tự hành tiếp theo của NASA lên sao Hỏa.

It's going to be the most sophisticated rover ever sent to the Red Planet.

Đây sẽ là chiếc xe tự hành phức tạp nhất từng được đưa tới hành tinh này.

It's even going to have a helicopter on it.

Thậm chí nó còn có cả một bộ phận trực thăng.

So JPL is an amazing place,

Phòng thí nghiệm phản lực là một nơi tuyệt vời,

where people are creating robotic missions to explore the universe.

nơi mọi người tạo ra các nhiệm vụ tự động để khám phá vũ trụ.

They also create satellites that orbit the Earth

Họ cũng tạo ra các vệ tinh quay xung quanh trái đất

and help us understand this planet that we live on.

và giúp chúng ta hiểu hơn về hành tinh mà ta đang sống.

But today, I'm going to talk about something a little bit closer to home.

Nhưng hôm nay, tôi sẽ chia sẻ về vài thứ gần gũi với chúng ta hơn.

It’s going to be about a team of space engineers

Đó là nhóm kĩ sư không gian

that invented a COVID-19 ventilator in just 37 days.

đã phát minh ra máy trợ thở COVID-19 chỉ trong vòng 37 ngày.

And it all started when these two people

Mọi chuyện bắt đầu khi hai người này

bumped into each other at the JPL cafeteria.

vô tình gặp nhau tại khu đồ uống của JPL.

It was right before the very first shutdown

Đó là khoảng ngay trước lần phong tỏa đầu tiên

when the pandemic started.

kể từ khi đại dịch nổ ra.

They started to talk about work,

Họ bắt đầu bàn về công việc

but then they started to talk about what COVID might do in the United States,

nhưng sau đó họ bắt đầu nói về COVID sẽ ảnh hưởng như thế nào tại Mỹ,

and that there might be a shortage of ventilators.

và có thể xảy ra tình trạng thiếu hụt máy trợ thở.

And they started to ask the question, a really powerful, important question:

Họ bắt đầu tự hỏi, một câu hỏi cực kì quan trọng và mạnh mẽ:

Is what I'm doing right this moment

Liệu những điều tôi đang làm lúc này

the most important thing that I could be doing?

có phải là điều quan trọng nhất tôi có thể làm chăng?

Well, they went home, everything got shut down,

Họ về nhà, và tất cả rơi vào cách li,

but Dave couldn't get that question out of his head.

nhưng Dave không thể ngừng suy nghĩ về câu hỏi đó.

In fact, that weekend, he assembled a team,

Thực tế là, vào cuối tuần đó, anh ấy tập hợp một nhóm,

he found some funding,

tìm được vài nguồn tài trợ,

and on Monday afternoon,

và chiều thứ hai kế tiếp,

they ended up having a doctor come to JPL

họ mời một tiến sĩ đến JPL,

who had been working on ventilators for decades,

đó là người đã nghiên cứu máy trợ thở trong nhiều năm,

told them all about ventilators -- what worked, what didn't work,

chia sẻ với họ mọi điều về máy thở cái nào hoạt động, cái nào không,

and what was really specific to COVID-19.

và cái nào thực sự cần thiết với COVID-19.

Now, you can imagine that this group of engineers are asking themselves,

Bây giờ thì bạn có thể tưởng tượng nhóm kĩ sư đang tự thắc mắc

"Are we the right people to be making ventilators?"

“Liệu chúng ta có phải là những người phù hợp để làm máy thở?”

Well, after talking with the doctor more, they started to realize that yes,

Sau khi bàn bạc thêm với tiến sĩ, họ bắt đầu nhận ra rằng

ventilators are things that are sensing and responding to bodies, human bodies.

máy thở là thứ cảm nhận và phản ứng với cơ thể con người.

In our case, we create instruments that sense and respond to other bodies,

Trong công việc, chúng tôi tạo ra công cụ cảm nhận và phản ứng với thứ khác,

like Mars or Jupiter.

ví dụ như sao Hỏa hoặc sao Thổ.

Ventilators need to be able to work in really harsh environments.

Máy trợ thở cần hoạt động được trong các môi trường thực sự khắc nghiệt.

Well, we create things that go to outer space.

Chúng tôi tạo ra những thứ bay vào không gian.

Ventilators also -- they just have to work,

Và máy trợ thở cũng vậy, chúng phải vận hành được,

because if they don't work, someone might die.

bởi nếu chúng không hoạt động, sẽ có người qua đời.

In our case, we send things to other planets,

Trong công việc, chúng tôi đưa máy tới hành tinh khác

and when they get there, we can't go there and fix them,

và khi ấy chúng tôi không thể tới đó và sửa chúng được,

so we have a culture of testing and testing to prove to ourselves

vì vậy chúng tôi có thói quen kiểm định nhiều lần để an tâm

that everything can work before we send them.

rằng mọi thứ vận hành ổn thỏa trước khi chúng tôi gửi đi.

Now, ventilators -- they're really complicated,

Máy trợ thở cực kì phức tạp,

and they are really expensive.

và cũng rất đắt đỏ nữa.

There's lots of different parts,

Có nhiều bộ phận khác nhau,

and they can do a lot of different types of things.

và chúng thực hiện nhiều chức năng khác nhau.

So the team decided that instead of doing a complicated ventilator,

Vì vậy nhóm nghiên cứu quyết định thay vì tạo ra một máy trợ thở phức tạp

they were going to do something that was specific just to COVID-19

họ sẽ tạo ra một loại máy chuyên dùng cho COVID-19

and that would make it less expensive, use less parts.

và điều đó sẽ giảm thiểu chi phí cũng như những phần không cần thiết.

And if a bunch of these were in the hospital,

Nếu có một lượng máy thở đặt tại các bệnh viện

the people that have COVID could be using them,

các bệnh nhân COVID có thể sử dụng chúng

and we could save the really expensive, sophisticated ventilators

và chúng ta có thể tiết kiệm các máy trợ thở đắt đỏ và phức tạp

for those people who really, really needed them.

để dành cho những người vô cùng cần tới chúng.

And so what they ended up doing is that they made subcriteria.

Và cuối cùng họ quyết định bắt đầu xây dựng tiêu chí phụ.

And the criteria was: do no harm --

Các tiêu chí là: không gây hại,

don't use any ventilator pieces

không sử dụng bất kì loại máy nào

that are in the supply chain of current ventilators;

đang có sẵn trong chuỗi cung ứng hiện tại,

make sure that we use as few parts as really necessary;

đảm bảo rằng chỉ dùng những máy thiết yếu,

make sure that we can get those parts anywhere in the world,

đảm bảo vận chuyển máy móc đến mọi nơi trên thế giới

because we want people in lots of different countries

vì chúng tôi mong rằng người dân ở các nước

to be able to make these same things;

đều có thể tạo ra loại máy tương tự

and then make it easy to use,

và sử dụng một cách dễ dàng

because if it's not easy to use, people just aren't going to use it.

vì nếu sử dụng máy quá khó khăn, mọi người sẽ không dùng nó.

Well, I was sitting at home because I wasn't part of this project,

Tôi đã ở yên trong nhà vì tôi không phải thành viên nhóm

and I'm just kind of working from home,

và tôi chỉ đơn giản làm việc ở nhà

and then I got this really unusual email by way of Dave Van Buren,

cho tới khi nhận được một mail bất thường từ Dave Van Buren

asking me if I'd like to be a team culturalist.

đề nghị tôi trở thành người kết nối văn hóa nhóm.

I had never heard of a team culturalist before.

Tôi chưa từng nghe tới người kết nối văn hóa.

I actually lead a team of artists and designers,

Tôi đang dẫn dắt một nhóm các họa sĩ và thiết kế

and we help people think through their thinking.

và chúng tôi giúp mọi người cân nhắc kĩ các ý tưởng.

But I thought, "You know what? I'm going to do anything to help.

Nhưng tôi nghĩ “Bạn biết không? Tôi sẽ làm mọi thứ để giúp đỡ.

Let me go in and be of help."

Hãy để tôi đến và giúp mọi người.”

And so this is JPL, it's a really big place,

Và thế là, đây là JPL, một nơi thật sự rất lớn

but they only let around 200 people on lab,

nhưng họ chỉ cho phép khoảng 200 người trong phòng

and only a few of those were people working on the ventilator.

và vài người trong số đó đang nghiên cứu và máy trợ thở.

But this -- this is what I came to when I first got there.

Nhưng đây - đây là những gì tôi đã gặp vào lần đầu tới đây.

There's flashing lights, handwritten signs all over the place,

Đèn nháy sáng và các bản viết tay ở khắp nơi trong phòng

a line on the ground and a sign-up sheet ...

một vạch kẻ trên sản và một tấm dán thông báo.

It was really strange.

Mọi thứ thật lạ lẫm.

And I realized the people on the project were in different rooms,

Và tôi nhận ra các thành viên nhóm đang ở các phòng khác nhau,

and they couldn't see each other.

và họ không thể thấy đồng đội.

So I scavenged cameras and computers and cables

Vậy nên tôi đã thu nhặt các máy quay, máy tính và dây cáp

from all the computers of people that are working at home

từ các máy tính của những thành viên đang làm việc ở nhà

to be able to set up a system so everyone could see each other.

để có thể sắp xếp một hệ thống giúp mọi người nhìn thấy nhau.

And in the process, I realized that this is a really important moment.

Trong quá trình đó, tôi nhận ra đây thực sự là một khoảnh khắc quan trọng.

This is really a historically important moment,

Một khoảnh khắc lịch sử,

and so I need to be taking pictures of all these different moments.

và tôi cần lưu giữ lại tất cả mọi thứ.

And so I was able to get pictures of all these special moments

Tôi đã ghi lại được tất cả khoảnh khắc đặc biệt đó

when things first started to work, but also when things didn't work,

khi mọi thứ bắt đầu hoạt động, và cả khi chúng không hoạt động,

and I was able to send them to the rest of the team,

và tôi đã có thể gửi chúng tới các thành viên khác,

because, really, only about 20 percent of the team was at JPL.

bởi vì sự thật là, chỉ có khoảng 20% thành viên đang ở JPL.

The rest were at home working

Những người khác làm tại nhà

and not really feeling connected to what was going on.

và cảm thấy kém liên kết với những điều đang diễn ra.

So this was a really great way for them to feel like they were part of the team.

Vậy nên đây thực sự là một cách tuyệt vời để họ cảm thấy mình là một phần của nhóm.

Now, everything was going super fast.

Bây giờ thì mọi thứ diễn ra rất nhanh gọn.

And, just an example, the chief engineer said, "Hey,

Ví dụ, kĩ sư trưởng nói:

we need an interface for this ventilator

“Chúng ta cần có giao diện cho máy thở

that's going to be super easy for doctors to use.

như vậy các bác sĩ dùng sẽ dễ dàng hơn.

And could you get it done by 6am tomorrow?" (Laughs)

Mọi người có thể hoàn thành trước sáu giờ sáng mai không?” (cười)

And so our team called up a whole bunch of doctors all over the country at 8pm.

Và thế là cả nhóm liên lạc với các bác sĩ trên toàn quốc lúc tám giờ tối.

We got together with them, got done at 10pm,

Chúng tôi hẹn gặp nhau, và hoàn thành lúc mười giờ đêm,

asking them a bunch of questions.

hỏi họ rất nhiều câu hỏi.

And literally, a designer ended up spending all night working on this,

Và nhân viên thiết kế đã thức trắng đêm để hoàn thành nhiệm vụ.

and by 6am, he had an interface done.

Tới sáu giờ, cậu ấy dã làm xong giao diện.

Now, this was just par for the course

Cho tới giờ, những điều các kĩ sư đã trải qua đều là điều tất yếu,

for what the engineers were going through,

because they were trying to create something they'd never thought of before.

vì họ đang nỗ lực tạo ra những thứ mà trước kia chưa từng nghĩ tới.

They were trying to get all the parts to work,

Họ cố gắng để các bộ phận đều vận hành được,

get the software to work with parts ...

để phần mềm tương thích với các bộ phận.

But the entire time, we were working with various doctors.

Trong suốt thời gian đó, họ làm việc với rất nhiều bác sĩ.

The person in the middle is Dr. Gurevitch.

Người ở giữa này là bác sĩ Gurevitch,

He's the person who first told the team about what a ventilator was.

người đầu tiên giải thích với nhóm về máy trợ thở là gì.

The person in the computer next to him, his name is Dr. Levin.

Người ở trong máy tính, cạnh anh ấy là bác sĩ Levin.

He's at Mount Sinai Hospital in New York,

Anh ấy làm việc tại bệnh viện Mount Sinai, New York,

and that was the epicenter of COVID at the very beginning.

và đó là tâm dịch COVID ngay từ khi đại dịch bùng nổ.

And he would literally come out of the ICU in his [scrubs]

Và anh ấy vừa bước ra khỏi phòng hồi sức cấp cứu,

and get on the webcam and start to critique what we're creating.

có mặt trên webcam và bắt đầu đánh giá những thứ mà chúng tôi đã tạo ra.

So, 37 days after they first learned what a ventilator was,

Như vậy, 37 ngày kể từ khi họ bắt đầu tìm hiểu máy thở là gì,

they stayed up the entire night,

họ thức trắng xuyên đêm,

and in the morning, they had finally finished

và một buổi sáng nọ, họ cuối cùng cũng hoàn thành

their first working prototype of a ventilator.

bản mẫu máy trợ thở đầu tiên của họ.

They had to hurry up and package it up,

Họ phải nhanh chóng đóng gói máy lại,

because then they were going to send it to New York,

vì sau đó họ sẽ chuyển máy đến New York,

to Dr. Levin at Mount Sinai Hospital,

chuyển đến tiến sĩ Levin, bệnh viện Mount Sinai

where they tested it on this human testing case

nơi họ sẽ chạy thử máy trên ca bệnh người,

where they were able to see whether or not the ventilator worked,

ở đó họ có thể kiểm định xem máy thở có hoạt động hay không

and it worked.

và máy đã hoạt động.

Everyone was super excited,

Mọi người hết sức vui mừng,

but they're even more excited today,

nhưng hôm nay họ còn vui hơn,

because there are 27 organizations all around the world

vì có tới 27 tổ chức khác trên toàn thế giới

that are creating these things.

đã tạo ra được các máy giống vậy.

They're in Nigeria, in Brazil, in India, in dozens of other countries.

Họ đến từ Nigeria, Brazil, Ấn Độ, và hàng chục các quốc gia khác.

And it all started with that simple, powerful question:

Và tất cả đã khởi đầu từ một câu hỏi đơn giản mà mạnh mẽ:

Is what I'm doing right now

Rằng những điều tôi đang làm lúc này

the most important thing I should be doing?

liệu có phải là điều quan trọng nhất tôi nên làm hay không?