What a Living Whale Is Worth -- and Why the Economy Should Protect Nature | Ralph Chami | TED

Translator: giang nguyễn Reviewer: Trang Do Nu Gia

In 2017, I confided in a dear friend of mine

Năm 2017, tôi tâm sự với một người bạn thân

that my lifelong wish was to see the blue whales.

rằng ước mơ cả đời mình là được nhìn thấy cá voi xanh.

Before I knew it, I found myself with a bunch of researchers

Trước khi nhận ra điều này, tôi cùng với một nhóm các nhà nghiên cứu

in the Sea of Cortez studying the blue whales.

đã đến vùng vịnh California để nghiên cứu về cá voi xanh.

We used to be in a boat 25 foot long.

Chúng tôi đã ở trên một con tàu dài 25 bước chân.

And next to us ...

Và bên cạnh chúng tôi...

is this majestic creature

chính là loài sinh vật oai vệ này

feeding gracefully next to us.

đang ăn một cách trang nhã cạnh chúng tôi.

Giờ thì bạn phải hiểu, ở thời điểm đó,

Now you have to understand, at that point in time,

I knew nothing about blue whales, or whales in general.

tôi không biết gì về cá voi xanh, hay cá voi nói chung.

I'm just a financial economist.

Tôi chỉ là một nhà kinh tế tài chính.

But I learned something from them, which was really incredible.

Nhưng tôi đã học được vài điều từ chúng, những điều rất phi thường.

It was already known in the science that whales capture so much carbon

Từ lâu khoa học đã khám phá ra rằng cá voi có thể hấp thụ lượng lớn carbon

on their body and indirectly.

trên cơ thể chúng và theo cách gián tiếp.

And that's, of course, very important for us

Và điều đó, dĩ nhiên, là rất quan trọng với chúng ta

because we are all facing the climate calamity

bởi vì ta đang phải đối mặt với rất nhiều thảm họa thời tiết

and we are all talking about how to grab carbon dioxide

và chúng ta luôn bàn về việc làm sao để loại bỏ bớt lượng CO2

from the atmosphere.

khỏi bầu khí quyển.

Well, it turns out that the whales

Chà, hoá ra là những con cá voi

grab so much carbon dioxide from the atmosphere --

lấy rất nhiều khí CO2 từ không khí --

by the way, they eat and they poop.

nhân tiện, chúng cũng ăn và thải ra nữa.

Yeah. It's all about food.

Vâng. Tất cả là về thức ăn.

So how does the whale system work?

Vậy cơ chế này của cá voi hoạt động ra sao?

Well, it starts in the oceans.

Mọi thứ khởi nguồn từ đại dương xanh.

There's these microscopic organisms called phytoplankton.

Ở đó có những vi sinh vật được gọi là thực vật phù du.

Those phytoplankton do something really incredible.

Những thực vật phù du này làm vài thứ rất đáng kinh ngạc.

They grab so much carbon dioxide from the atmosphere,

Chúng hấp thu rất nhiều khí CO2 từ không khí,

and they return oxygen to all of us.

và chuyển hoá thành Oxy trả lại cho tất cả chúng ta.

Now how much carbon dioxide do they grab from the atmosphere?

Vậy chúng hấp thu bao nhiêu lượng khí CO2 từ không khí?

About 37 gigatons of carbon dioxide from the atmosphere.

Khoảng 37 tỷ tấn CO2 từ bầu không khí.

Truly the lungs of the planet are in the ocean.

Lá phổi của trái đất thật ra nằm ở đại dương.

Now, if you want to visualize what 37 gigatons mean,

Nếu bạn muốn hình dung 37 tỷ tấn là lớn cỡ nào,

that's the equivalent of the carbon

thì nó tương đương với lượng carbon

được hấp thu bởi bốn khu rừng Amazon mỗi năm.

that is grabbed by four Amazon forests per year.

That's how much is being sucked in by these photosynthetic organisms.

Đó chính là lượng được hấp thu bởi những sinh vật quang hợp này.

Now larger creatures called krill

Giờ thì đến những sinh vật lớn hơn một chút có tên là nhuyễn thể,

love to eat phytoplankton directly or indirectly.

chúng thích ăn thực vật phù du trực tiếp hoặc gián tiếp.

And the whales love to feed on the krill.

Và cá voi thì lại thích ăn nhuyễn thể.

They feed so much on the krill that they grow bigger and bigger,

Chúng ăn nhiều nhuyễn thể đến nỗi khiến chúng ngày càng lớn hơn,

and they store carbon in their body.

và tích trữ được lượng carbon trong cơ thể.

How much carbon do they store in their body?

Vậy chúng lưu trữ được bao nhiêu lượng carbon trong cơ thể mình?

Roughly about seven to nine tons of carbon on their body.

Khoảng bảy đến chín tấn carbon bên trong cơ thể chúng.

If you want to convert that to carbon dioxide,

Nếu bạn muốn quy đổi chúng sang lượng CO2,

that's about 33 tons of carbon dioxide being kept out of the atmosphere

thì nó sẽ khoảng 33 tấn CO2 ngoài bầu không khí

on the body of a single whale.

được lưu giữ bên trong một con cá voi.

If you want to visualize that,

Nếu muốn hình dung rõ hơn,

that’s the work of 1,500 trees

thì đó là hiệu suất của 1500 cái cây

on the body of a single whale.

trên cơ thể của một con cá voi.

OK?

Được chứ?

But those guys, because they eat a lot,

Nhưng những chàng trai này, bởi vì chúng ăn rất nhiều,

what do you do next?

thế thì điều gì xảy ra tiếp theo?

You poop a lot.

Chúng thải ra rất nhiều.

And their poop turns out to be incredibly important

Và hoá ra phân của chúng cũng vô cùng quan trọng

because it fertilizes the phyto.

bởi nó sẽ cấp dưỡng cho sinh vật phù du.

So you have this wonderful cycle.

Vì thế bạn có một vòng tuần hoàn ấn tượng như này.

OK? The whale feeds on the krill, the krill feeds on the phyto,

Được chứ? Cá voi ăn nhuyễn thể, nhuyễn thể ăn sinh vật phù du,

and the phyto eats the poop of the whales to get more active.

và sinh vật phù du ăn phân của cá voi để có năng lượng hoạt động.

And when the phyto gets more active,

Và khi sinh vật phù du có năng lượng,

it grabs more carbon dioxide from the atmosphere.

nó hấp thụ nhiều khí CO2 từ không khí hơn.

So just imagine: the whales, they capture carbon on their body.

Vậy hãy hình dung: cá voi, chúng lưu trữ carbon trong cơ thể.

Unfortunately, at some point they die,

Không may, ở thời điểm nào đó chúng chết,

and they're so heavy they sink to the bottom of the ocean.

và do rất nặng nên chúng sẽ chìm xuống đáy đại dương.

And anything below a thousand meters is sequestered almost forever.

Và bất cứ thứ gì nằm sâu dưới ngàn mét đều sẽ bị cô lập mãi mãi.

And through their poop they also fertilize phyto,

Và phân của chúng giúp nuôi dưỡng sinh vật phù du,

making phyto even more active,

giúp sinh vật phù du có thêm năng lượng,

grabbing more carbon dioxide from the atmosphere.

hấp thu được nhiều khí CO2 từ không khí hơn.

Vì vậy, theo một khía cạnh nào đó, cá voi là những người bạn đồng minh tuyệt vời

So in a sense, the whales are incredible allies

in the fight against climate change.

trong cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu.

Now that's good news, right? Yeah.

Đó quả là một tin tốt, phải không nào? Đúng vậy.

Except that whales are dying.

Trừ việc những con cá voi đang chết dần.

They're dying from ship strikes.

Chúng đang chết dần vì tàu đánh bắt.

They're dying from pollution, they're dying from entanglements.

Chết dần vì ô nhiễm, chết dần vì mắc cạn.

In fact, they're dying because our current economic system

Trên thực tế, chúng chết dần vì hệ thống kinh tế hiện tại của chúng ta

puts a zero value on a living whale.

không xem một con cá voi còn sống là có giá trị.

But chop a whale, sell it for its meat, it acquires a value.

Nhưng chặt ra, bán lấy thịt, thì con cá voi đó lại mang giá trị.

The value of a living whale is zero, zero dollars,

Giá trị của một con cá voi sống là bằng không, 0 đô-la Mỹ,

zero in any currency.

0 trong bất cứ đơn vị tiền tệ nào.

I'm a financial economist.

Tôi là một nhà kinh tế tài chính.

And I'm listening to these scientists bemoaning what's happening to the whales.

Và tôi đang nghe các nhà khoa học khóc than những gì đang xảy ra với lũ cá voi.

And I wanted to help. I didn't know how to help.

Tôi rất muốn giúp. Nhưng lại không biết phải giúp thế nào.

And I thought, wait a minute.

Và tôi nghĩ, đợi một chút.

Maybe I can bring your message to the audiences around the world.

Có lẽ tôi có thể mang thông điệp của bạn tới khán giả trên toàn thế giới.

Maybe I can translate all of that value, those services they do for us

Có lẽ tôi có thể truyền đạt tất cả giá trị đó,

những lợi ích mà chúng mang đến cho ta

in a language that we can all understand.

bằng một ngôn ngữ chung mà tất cả chúng ta đều có thể hiểu được.

Unfortunately, it's a language of dollars and cents.

Nhưng không may thay, nó là ngôn ngữ của đô-la và xu.

Vì thế, tôi cùng với nhóm của mình

So I set out with my team to value the services of a whale

tiến hành định giá những lợi ích của một con cá voi mang lại

but one service -- because the whales do a whole host of things.

nhưng chỉ xét duy nhất một lợi ích -- bởi cá voi làm được rất nhiều điều.

But I just wanted to value one thing,

Nhưng tôi chỉ muốn định giá một điều,

which is what is the value

đó là giá trị lợi ích nào

of their carbon sequestration service to us?

mà nguồn carbon lưu trữ của cá voi mang lại cho chúng ta?

Now how would you do something like that? After all, the whale is a living system.

Bạn sẽ định giá việc đó như thế nào?

Suy cho cùng, cá voi chỉ là một thực thể sống.

The whale captures carbon on her body,

Cá voi hấp thu carbon vào trong cơ thể,

and she gives birth to baby whales

và chúng sản sinh ra những cá voi con

who also grow up to capture carbon on their body.

cũng sẽ lớn lên và hấp thu carbon vào cơ thể.

And they give birth to whales and so forth,

Rồi chúng lại tiếp tục sinh con và cứ như thế,

and indirectly through the fertilization of phyto.

gián tiếp cấp dưỡng cho sinh vật phù du.

Vậy làm cách nào bạn định giá được điều tương tự như thế?

So how would you do something like this?

Well, to do that,

Chà, để làm được điều đó,

I had to resort to what I do best, which is valuation.

tôi phải dùng đến thứ mà tôi giỏi nhất, đó là sự định giá.

I looked at it, I said, wait a minute.

Tôi nhìn vào nó và nói, đợi đã.

This looks like a share of stock that pays dividends.

Nó giống như cổ phiếu chi trả cổ tức.

Except those dividends are live dividends. They give birth to more dividends.

Ngoại trừ những cổ tức này là cổ tức sống. Chúng sinh ra nhiều cổ tức hơn.

So if I were to track the whale over her lifetime

Vậy nếu tôi theo dõi cả vòng đời sống của một con cá voi

and keep track of all these dividends

và theo dõi tất cả những cổ tức này

into the future,

ở tương lai,

and then multiply that by the price of carbon,

và nhân nó với giá carbon,

and discount that all the way to the present,

và chiết khấu tất cả cho đến thời điểm hiện tại,

I can figure out what is the present value,

tôi có thể tìm ra giá trị hiện tại

discounted present value,

đã chiết khấu

of the lifetime earnings of a single whale.

trong lợi ích suốt đời của một con cá voi.

Bạn có muốn biết nó giá bao nhiêu không?

Would you like to know how much?

(Applause)

(Vỗ tay)

Bạn có muốn biết nó đáng bao nhiêu không?

Would you like to know how much?

Audience: Yes!

Khán giả: Có!

RC: At least three million dollars.

RC: Ít nhất ba triệu đô-la Mỹ.

At least.

Mức ít nhất đấy.

Because I'm leaving so much out of this.

Bởi vì tôi đang bỏ bớt nhiều thứ.

But I just wanted to tell the good news that I heard on that boat.

Nhưng tôi muốn nhắc đến tin tốt mà tôi nghe được trên con tàu đó.

I didn't know what to do. I was trying to help them out.

Tôi đã không biết phải làm gì. Khi tôi đang cố tìm cách để giúp đỡ họ.

But there's more good news. Would you like to hear it?

Một tin vui bỗng ập đến. Bạn có muốn biết nó là gì không?

Audience: Yes!

Khán giả: Có!

RC: Người anh em họ của chúng trên đất liền,

RC: Their cousins on land, the elephants in the forests of Africa,

loài voi rừng Châu Phi, ở Lưu vực sông Congo,

in the Congo Basin,

they do the same thing.

chúng có khả năng làm điều tương tự.

Turns out the way they walk and they eat and they poop,

Hoá ra cách mà chúng đi lại, ăn uống và đại tiện,

they increase carbon sequestration in the trees, in the forests

có thể làm tăng khả năng dự trữ carbon trong cây, trong các khu rừng

between seven and 14 percent.

khoảng 7 đến 14 phần trăm.

Just imagine, just by frolicking around,

Hãy thử tưởng tượng, chỉ bằng việc nô đùa xung quanh,

they're helping us to grab carbon dioxide from the atmosphere and fix it.

chúng giúp ta hấp thu CO2 từ không khí và điều chỉnh nó.

So I thought, hey, maybe, maybe we can value their services to.

Vậy nên tôi nghĩ rằng, này, có lẽ chúng ta có thể định giá được lợi ích của chúng.

Right? Same thing.

Phải không nào? Nó tương tự nhau thôi.

But again, use the same model of valuation.

Nhưng ta cũng phải sử dụng cùng một mô hình định giá.

You follow the same methodology,

Bạn phải tuân theo cùng một phương pháp luận,

và cũng phải chiết khấu mọi thứ cho đến thời điểm hiện tại.

and you discount all of that to the present.

And you ask yourself, what is the value

Và hãy tự hỏi bản thân rằng, đâu là giá trị lợi ích

of a single elephant's carbon sequestration service?

mà nguồn carbon dự trữ trên một cá thể voi mang lại cho chúng ta?

Would you like to know how much?

Bạn có muốn biết không?

Audience: Yes!

Khán giả: Có!

RC: Here we go.

RC: Đáp án là đây.

2.6 million dollars.

2.6 triệu đô-la Mỹ.

Would you like to hear some more good news?

Bạn có muốn nghe thêm tin tốt không?

Audience: Yes!

Khán giả: Có!

RC: Aside from forests --

RC: Sát bên những cánh rừng --

bởi ta là con người của đất liền, nên thường chỉ nghĩ về rừng --

because we are land people, we just think of forests --

go a little bit into the water.

hãy đi xuống vùng nước một chút.

Seagrass, saltmarsh mangroves, kelp forests, peatlands, wetlands --

Cỏ biển, thực vật vùng ngập mặn, rừng tảo bẹ, than bùn, đất ngập nước --

these are living systems that suck in so much carbon dioxide

chúng là những hệ thống sống hấp thu rất nhiều khí CO2

beyond your imagination,

ngoài sức tưởng tượng của bạn,

and they keep it forever in their roots

và chúng giữ lượng khí này mãi trong rễ của mình

as long as you leave them alone and you look after them.

miễn là bạn để chúng yên và chăm coi chúng.

So ...

Vậy thì...

If you think these numbers are big,

Nếu bạn nghĩ những con số này là lớn rồi,

wait till you see what I'm about to tell you next.

thì hãy đợi cho đến khi bạn xem điều mà tôi sắp nói tiếp theo.

In seagrass alone,

Chỉ xét riêng về cỏ biển,

seagrass alone, carbon sequestration.

lượng carbon dự trữ của chúng.

How much do you think is the value of the global --

Bạn nghĩ giá trị toàn cầu của chúng sẽ là bao nhiêu --

If you look at globally the seagrass

Nếu bạn nhìn vào cỏ biển trên toàn cầu

and you value their carbon sequestration service,

và định giá nguồn lợi ích đến từ lượng carbon dự trữ của chúng,

how much you think it's worth?

bạn nghĩ nó sẽ đáng giá bao nhiêu?

You ready?

Sẵn sàng biết đáp án chứ?

2.3 trillion dollars.

2.3 tỷ đô-la Mỹ.

That's the size of the German stock market.

Bằng với quy mô thị trường chứng khoán Đức.

Now.

Giờ thì.

What does this tell us?

Con số này cho chúng ta biết điều gì?

This tells us that a living and thriving nature

Nó cho ta biết rằng sự sống và phát triển của tự nhiên

is not only valuable intrinsically,

không chỉ có giá trị về mặt bản chất,

it's also financially valuable to us.

mà nó còn chứa giá trị về mặt tài chính đối với chúng ta.

Question is, what do you do with this?

Câu hỏi đặt ra là, bạn đang làm gì với nó?

So the science tells us what a wondrous Earth we are on.

Khoa học cho chúng ta biết rằng Trái đất này kỳ diệu như thế nào.

Chúng ta có thể định giá nó bằng đô-la và xu.

We can value it in dollars and cents.

Question is, what are you going to do with it?

Vậy, bạn sẽ làm gì với nó?

Well, guess what? We can build a whole economy

Chà, đoán xem? Ta có thể dựng nên cả một nền kinh tế

around a living and thriving nature,

xung quanh sự sống và phát triển của tự nhiên

not an extractive view of nature,

không phải bằng việc khai phá,

but a regenerative view of nature.

mà là bằng việc phục hồi tự nhiên.

And that economy --

Và nền kinh tế đó -- (Vỗ tay)

(Applause)

Xin cảm ơn.

Thank you.

That economy is going to deliver for us sustainable and shared prosperity

Nền kinh tế đó cung cấp cho ta sự phát triển bền vững và chia sẻ

for all, big and small, all creatures on this planet.

cho tất cả, lớn hay nhỏ, mọi sinh vật trên hành tinh này.

It does not have to be I win, you lose.

Nó không cần phải là tôi thắng, còn bạn thua.

It is a win-win.

Nó là mối quan hệ đôi bên cùng thắng.

I'm going to show you how.

Tôi sẽ cho bạn thấy cách thực hiện.

From there we can build --

Từ đó, ta có thể xây dựng nên điều đó--

In order to build that economy, we need three things.

Để tạo dựng nên nền kinh tế đó, chúng ta cần ba thứ.

We need the science, the accounting, the scientific accounting.

Ta cần khoa học, kế toán, và kế toán mang tính khoa học .

What is it that you have? How much of it do you have?

Vậy bạn có những gì? Bạn có bao nhiêu thứ trong số đó rồi?

Còn đối với những người như tôi, những nhà kinh tế tài chính,

Then people like me, financial economists, come around and they say,

sẽ đến và hỏi rằng, “Giá trị mà bạn có là gì?”

"What is the value of what you have?"

Lý do chúng ta định giá nó cơ bản là để truyền đạt chúng

The reason we value it is just to basically translate it

into the language that policymakers can understand

thành thứ ngôn ngữ mà các nhà hoạch định chính sách có thể hiểu được

so they can make decisions.

và từ đó có thể đưa ra quyết định.

That's all. It's a translation.

Chỉ thế thôi. Đơn giản đó là sự truyền đạt.

But then the third pillar is very important,

Nhưng cái thứ ba mới vô cùng quan trọng,

which is the legal framing.

đó là khung pháp lý.

The legal framing is very important

Khung pháp lý cực kì quan trọng

because we need to protect the rights of nature,

bởi ta cần nó để bảo vệ quyền tự nhiên,

a living and thriving nature.

của một loài tự nhiên đang sống và phát triển.

Three things. Once you do these three things,

Ba thứ đó. Một khi bạn có được ba thứ đó,

you can create markets around nature.

bạn có thể tạo nên thị trường xung quanh tự nhiên.

When I say markets around nature,

Khi tôi nói thị trường xung quanh tự nhiên,

not an extractive view of nature, but a regenerative view of nature.

không phải là bằng việc khai phá, mà là bằng việc phục hồi chúng.

And I'm going to show you how.

Và tôi sẽ cho bạn thấy cách thực hiện được việc đó.

I'm going to show you how.

Gabon has 57,000 elephants.

Gabon có 57,000 con voi.

If you leave them alone, they can grow to 195,000 elephants.

Nếu bạn để chúng yên, chúng có thể sinh sôi đến 195,000 con.

Gabon can sell the carbon offsets of its elephants.

Gabon có thể bán phần đền bù carbon từ những con voi của họ.

Imagine -- because those elephants are grabbing carbon in the trees --

Tưởng tượng xem -- bởi những con voi đó đang lấy carbon từ cây cối--

they can sell the carbon offsets of their elephants.

họ có thể bán phần đền bù carbon của những con voi này.

To whom?

Bán cho ai?

To us because we're all enamored

Cho chúng ta bởi ta đều say mê

with going carbon zero, carbon negative, carbon neutral.

với việc không carbon, âm carbon, trung hòa carbon.

And our money will come in to look after these elephants in perpetuity.

Và tiền của ta sẽ được sử dụng để chăm sóc trọn đời những con voi này.

OK? So how much revenue can Gabon get out of it?

Được chứ? Vậy Gabon có thể thu về được bao nhiêu từ việc đó?

One billion dollars a year from allowing these elephants to frolic freely,

Một tỷ đô-la một năm từ việc thả những con voi này nô đùa tự do,

not be tied to anything,

không bị gông cùm trong bất cứ thứ gì,

just by leaving them alone.

chỉ bằng việc để chúng tự do.

Those elephants, by the way, they walk, they poop,

Nhân tiện thì, những con voi này cũng có đi lại, đại tiện,

just being, having babies, doing whatever they do,

chỉ bằng việc sinh sản, làm bất kỳ điều gì chúng muốn,

they help carbon sequestration in the forests.

chúng giúp lưu trữ carbon trong những khu rừng.

A forest without animals is dead.

Một khu rừng mà không có động vật là một khu rừng chết.

It's not about flora. It's about flora and fauna.

Nó không chỉ có mỗi hệ thực vật. Nó bao gồm cả hệ thực vật và động vật.

It's about nature itself.

Đó là bản chất tự nhiên của nó.

That's what the message is.

Đó chính là thông điệp.

Who would buy these carbon offsets?

Ai sẽ mua phần đền bù carbon này?

All these companies and countries

Chính là tất cả những công ty và quốc gia

that made commitments to carbon zero, carbon negative, carbon neutral.

đã cam kết với việc không carbon, âm carbon, trung hòa carbon.

They would buy the carbon offsets, or carbon credits if you like.

Họ sẽ mua phần đền bù carbon, hoặc tín chỉ carbon nếu bạn thích vậy.

The money would flow in from these ecosystem services --

Tiền sẽ chảy từ các lợi ích sinh thái này --

be it the whales, be it the elephants, be it mangrove, seagrass, saltmarsh --

có thể là cá voi, voi, thực vật ngập mặn, cỏ biển, vùng ngập mặn --

and the money goes in by contract,

và sẽ được chuyển về theo hợp đồng,

using blockchain technology to look after nature in perpetuity --

ứng dụng công nghệ blockchain để bảo vệ vĩnh viễn tự nhiên --

very important --

quan trọng không kém --

and to look after the stewards of nature in perpetuity.

là còn để chăm lo trọn đời cho những nhà quản lý tài nguyên thiên nhiên.

And the stewards of nature are the local and the indigenous population.

Và những nhà quản lý tài nguyên thiên nhiên này chính là

những người dân địa phương và bản địa.

They're the ones who are doing the conservation, not you and me.

Họ là những người đang thực hiện công tác bảo tồn, không phải bạn hay tôi.

(Applause)

(Vỗ tay)

Once we do that --

Một khi ta làm được điều đó --

Hãy xem nó mang lại điều gì.

Notice what it is.

It's a win for nature.

Đó sẽ là một chiến thắng cho thiên nhiên.

It's a win for the economy.

Là một chiến thắng cho nền kinh tế.

The government will make money

Chính phủ sẽ kiếm ra tiền bởi họ sẽ nhận được toàn bộ doanh thu đó.

because the government is going to get all that revenue.

It will change its fiscal stance.

Nó sẽ thay đổi lập trường tài chính.

Nó sẽ đa dạng hóa nền kinh tế. Nó sẽ phát triển một cách bền vững.

It will diversify its economy. It will grow in a sustainable way.

It's a win for the environment.

Đó sẽ là một chiến thắng cho môi trường.

It's a win for all of these creatures that have suffered so much at our hands.

Là chiến thắng cho tất cả sinh vật đã phải chịu quá nhiều đau đớn dưới tay ta.

It’s a win for this beautiful Earth of ours.

Đó sẽ là chiến thắng cho Trái đất tươi đẹp của chúng ta.

As Carl Sagan once said,

Như Carl Sagan từng nói,

“The only Earth we’ll ever know.

“Sẽ chỉ có một Trái đất duy nhất ta từng biết đến.

The only home we'll ever know."

Cũng chính là ngôi nhà duy nhất của chúng ta”

It's a win for us.

Đó là chiến thắng cho tất cả chúng ta.

Chúng tôi hiện đang thực hiện việc này

We are taking this work

in Africa to Liberia, Cameroon, Kenya, South Africa.

ở các nước Châu Phi như Liberia, Cameroon, Kenya, Nam Phi.

We're taking this work to the Americas, Chile, Argentina.

Chúng tôi cũng thực hiện công việc này tới các nước Châu Mỹ như Chile, Argentina.

We're doing it in the US and in the UK.

Chúng tôi cũng đang tiến hành ở Mỹ và Anh Quốc.

Imagine, it just started with just a wish of mine to see a blue whale.

Tưởng tượng xem, mọi thứ chỉ khởi nguồn từ một mong ước

muốn nhìn thấy cá voi xanh của tôi.

Tôi chẳng biết rằng theo sau đó sẽ là một lý tưởng

Little did I know it's going to end up with a vision

of how we ought to live for tomorrow.

về lối sống tương lai của chúng ta.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)