The 55 Gigaton Challenge | TED Countdown

Transcriber: Leslie Gauthier Reviewer:

Translator: Lê Ngọc Mai Khanh Reviewer: An Pham

Không khí mà chúng ta đang hít thở đã thay đổi.

Các hỗn hợp khí đang thay đổi,

The air we breathe has changed.

ngày càng nhiều các loại khí nhà kính như các-bon đi-ô-xít.

The mix of gases is shifting,

Sự thay đổi này đang diễn ra với tốc độ nhanh hơn mỗi năm.

with more and more greenhouse gases like carbon dioxide.

Thực tế, nồng độ CO2 đã đạt đến ngưỡng

And this shift is happening faster each year.

chưa từng có trước khi con người hít thở

In fact, concentrations of CO2 have reached levels

kể từ khi người Tinh Khôn tiến hóa.

never before breathed by humans,

Chỉ trong vài trăm năm,

một lượng lớn nhiên liệu hóa thạch được đốt cháy tạo thành than đá, dầu và khí ga.

since Homo sapiens evolved.

In just a few hundred years,

eons of fossilized sunshine have been burned as coal, oil and gas.

Khí thải biến đổi toàn bộ khí quyển và đại dương.

The exhaust has transformed the entire atmosphere and ocean.

Nó như một màng bọc ô nhiễm,

và kết quả chúng ta biết đến là biến đổi khí hậu.

It’s like a pollution blanket,

and the result we know as climate change.

Vậy lượng nhiên liệu còn lại mà chúng ta có thể đốt trước khi

các hệ thống trên Trái Đất có sự bất ổn là bao nhiêu?

So how much more of that fossilized sunshine can we burn

Không nhiều.

before further destabilizing the Earth’s systems?

Theo như ngân sách các-bon

Not much.

Chúng ta đang thải thêm 55 tỷ tấn khí nhà kính

Think of it as a carbon budget.

vào bầu khí quyển hàng năm

We are currently adding 55 billion metric tons of greenhouse gases

Đây là Thách thức Gigaton.

to the atmosphere every year.

Trong một số đánh giá, với tốc độ đó,

chúng ta sẽ đốt hết lượng ngân sách còn lại vào năm 2030.

This is the Gigaton Challenge.

By some estimates, at that pace,

we will have burned through the remaining budget by 2030.

Vậy để chúng ta có một khoảng để thở

thế giới phải giảm thiểu ô nhiễm khí nhà kính

So to give us some room to breathe,

hơn 7 phần trăm hằng năm,

the world must reduce greenhouse gas pollution

mỗi năm trong thập kỷ này...

by more than seven percent each year,

kể từ bây giờ

every year of this decade ...

Có vô số cách để thực hiện việc đó.

starting now.

Hãy bắt đầu từ việc phân tích khí nhà kính.

There are a number of ways to do that.

Gần 75% lượng khí CO2 gây ra chất thải ô nhiễm hàng năm.

Let’s start by looking at the greenhouse gases themselves.

CO2 makes up nearly 75 percent of the pollution emitted each year.

Ngoài ra có đi-ni-tơ mô-nô-ô-xít,

được biết đến là khí cười,

nhưng chuyện này không đáng cười,

There’s also nitrous oxide,

sự rò rỉ từ các cánh đồng trang trại và những nơi khác

known as laughing gas,

but it's no laughing matter,

dẫn đến 6 phần trăm vấn đề.

seeping out of farm fields and elsewhere

Và sau đó là mê-tan,

có thể bạn đã biết đây là một loại khí tự nhiên.

and making up six percent of the problem.

And then there’s methane,

Nó chiếm 17 phần trăm của toàn bộ.

which you may also know of as natural gas.

Có nhiều loại khí nhà kính khác,

It’s 17 percent of the total.

nhưng ba loại này chủ yếu gây ra thách thức biến đổi khí hậu.

There are other greenhouse gases,

but these three make up the bulk of the climate challenge.

Tất cả phải được giảm đi --

nhanh chóng

Mê-tan hấp thụ nhiệt mặt trời tốt hơn,

All must be reduced --

and fast.

nghĩa là cắt giảm lượng mê-tan ô nhiễm là điều cần thiết và kích thích nhanh chóng

Methane is better at trapping the Sun’s heat,

which means cutting methane pollution is a necessary and fast-acting stimulus

kho các-bon của chúng ta.

Nếu sự rò rỉ mê-tan từ nông nghiệp

for our carbon budget.

và ngành công nghiệp dầu khí có thể được loại trừ

If methane emissions from agriculture

trong thập niên này,

and the oil and gas industry can be eliminated

chúng ta có thể dừng các thảm họa lại

như việc mất đi biển băng tại Bắc cực và sông băng trên toàn thế giới.

in this decade,

we might be able to stave off catastrophes

like the loss of the Arctic sea ice and glaciers all around the world.

CO2 có độ bền cao.

Một khi được thải vào bầu khí quyển

nó có thể ở đó hàng trăm năm, nếu không muốn nói là

CO2 has a longer life.

Once it is added to the atmosphere,

lâu hơn.

it can stay up there for hundreds of years,

Phải giảm một nửa lượng khí CO2 bị thải ra vào năm 2030,

if not longer.

và giảm xuống nhiều hơn cho đến năm 2040,

CO2 emissions must be cut in half by 2030,

để đặt thế giới trên đà

and then reduced even further by 2040,

không thải thêm CO2 nào nữa vào không khí vào năm 2050.

to put the world on a path

of adding no CO2 to the air by 2050.

Và điều đó nghĩa là thay đổi thê giới hiện đại nhanh nhất có thể.

And that means transforming the modern world as quickly as possible.

Có vài cách để chia nhỏ các nguồn gây ra khí nhà kính.

There are several ways to break down the sources of greenhouse gas emissions.

Chúng ta đang sử dụng dữ liệu công khai Climate Watch.

Bắt đầu là năng lượng.

Here we’re using the public Climate Watch data.

Phần lớn năng lượng hiện đại đến từ nhiên liệu hóa thạch,

Start with energy.

khiến cho ngành công nghiệp năng lượng gây ra 76% thách thức khí hậu,

The majority of modern energy comes from fossil fuels,

which makes the energy sector 76 percent of the climate challenge,

kể cả dầu được sử dụng cho các phương tiện vận chuyển

các tiến trình công nghiệp

và sản xuất nông nghiệp.

including the fuels used for transportation,

Sự thay đổi để làm sạch năng lượng phải được thúc đẩy

industrial processes

and agricultural production.

một cách lớn mạnh

The shift to clean energy must be accelerated

nếu ta muốn bất kì cơ hội nào để kiềm hãm sự nóng lên toàn cầu ở mức 1.5 độ C.

by an order of magnitude

if we want any chance to restrain global warming to 1.5 degrees Celsius.

Và ta sẽ cần nhiều cách hơn để dự trữ năng lượng sạch,

cho dù có phải đặt nó vào liên kết hóa học của pin

And we’ll need more ways to store this clean electricity,

hay đặt vào trong 1 phân tử hydro.

whether that’s putting it in the chemical bonds of a battery

Pin và hydro tinh khiết sẽ đóng vai trò chủ chốt

or into a molecule of hydrogen.

trong việc làm sạch phương tiện giao thông,

Batteries and clean hydrogen are also going to play a key role

thứ chiếm 17% sự biến đổi khí hậu ô nhiễm

in cleaning up transportation,

cả khi sử dụng năng lượng để vận chuyển con người và hàng hóa xung quanh chiếm:

which accounts for 17 percent of climate-changing pollution,

including the use of energy to move people and goods around:

8% từ ô tô;

5% từ xe tải và các loại xe hạng nặng;

eight percent from cars;

và 4% từ hoạt động vận tải hàng hóa và hàng không.

five percent from trucks and other heavy-duty vehicles;

Với năng lượng sạch dư thừa,

and four percent from shipping and aviation.

thế giới có thể đạt được thành công với ô tô điện

With abundant clean electricity,

và tạo ra một nguồn nhiên liệu sạch hơn cho xe tải,

the world can win the race to electrify cars

tàu thủy,

and create cleaner alternative fuels for trucks,

và thậm chí một ngày nào đó, máy bay nữa.

ships,

Sau đó đến lối sống của chúng ta và

and even one day, airplanes.

các yếu tố làm cho chúng trở nên khả thi.

Then there are our lifestyles

Nó bao gồm mọi thứ, từ xi măng và thép được sử dụng trong xây dựng

and the materials that make them possible.

đến sợi nhựa trong quần áo.

That’s everything from the cement and steel that go into buildings

Tất cả các loại nguyên liệu kể trên chiếm 6% lượng khí thải của chúng ta --

to the plastic fibers in fashion.

All told, these materials account for six percent of our emissions --

đứng đầu trong những năng lượng dư thừa cần được sử dụng dể sản xuất ra chúng.

on top of the energy emissions required to produce them.

Và chúng ta cần một cách mới và sạch hơn để tạo ra hoặc thay thế chúng.

And we’ll need new and clean ways to make them or replace them.

Trồng trọt và chăn nuôi cũng phải thay đổi

vì ngành nông nghiệp chiếm đến 12% lượng ô nhiễm khí nhà kính.

Farming and animal raising also have to change

Điều đó nghĩa là mọi thứ từ con người ăn cái gì và thế nào

as agriculture accounts for 12 percent of greenhouse gas pollution.

cho đến bò, gà, heo ăn cái gì và như thế nào.

That means everything from how and what people eat

Điều đó cũng có nghĩa tìm ra giải pháp cho trang trại để đi từ các nguồn khí nhà kính

to how and what cows, chickens and pigs eat.

It also means finding ways for farm fields to go from sources of greenhouse gas

đến những nơi mà khí nhà kính được đốt cháy.

Nông nghiệp cũng ảnh hưởng trực tiếp lớn nhất mà con người gây nên

to places where greenhouse gases get buried.

cho thực vật, động vật, vi sinh vật và nấm cùng chung sống trên hành tinh này.

Agriculture is also the biggest direct impact people have

on the plants, animals, microbes and fungi that share this planet with us.

Để giải quyết thách thức khí hậu,

thế giới hoang dã sẽ phải được bảo vệ và phục hồi

To truly solve the climate challenge,

để cho phép tất cả các thực thể sống phát triển rực rỡ.

the wild world will have to be protected and restored

to allow all of life’s myriad forms to flourish.

Chấm dứt chặt phá rừng,

đốt các vùng than bùn

và chuyển đổi những vùng đầm lầy nước lợ

A halt in cutting down forests,

có thể ngăn chặn việc tạo ra

burning peatlands

gần 5 tỷ tấn khí nhà kính mỗi năm.

and converting coastal wetlands

could prevent the release

of nearly five billion metric tons of greenhouse gases each year.

Bảo quản gần 200 triệu héc-ta rừng suy thoái,

Restoring nearly 200 million hectares of degraded forestland,

đầm lầy và vùng ngập nước

cũng có thể hấp thụ gần hết 4 tỷ tấn khác.

peatland and wetlands

could also absorb almost another four billion metric tons.

Có lẽ quan trọng hơn,

đại dương có tiềm năng lớn trong việc giúp giảm thiểu khí nhà kính...

Perhaps even more importantly,

the ocean has vast potential to help reduce greenhouse gases ...

nếu chúng ta bảo vệ nó.

Cuối cùng, những công nghệ đang được phát triển

if we protect it.

để giảm lượng CO2 từ bầu khí quyển

Finally, there are technologies being developed

vì chúng ta đã thải ra quá nhiều.

to draw down CO2 from the atmosphere

Nhưng rất ít các rừng máy móc được triển khai khi

because we have already emitted too much.

hiện chúng quá đắt để mở rộng quy mô một cách nhanh chóng.

But very few of these machine forests have been deployed

Đây là thách thức khí hậu ta đối mặt

and they are too expensive to scale up faster right now.

từ việc thải thêm 55 tỷ tấn khí nhà kính vào bầu khí quyển mỗi năm,

This is the climate challenge we face:

going from adding 55 billion metric tons of greenhouse gases to the air each year,

đến không thải nữa vào năm 2050,

là sớm nhất.

to adding zero by 2050,

Bắt đầu đếm ngược từ bây giờ.

(Âm nhạc)

at the latest.

The countdown begins now.

[Đếm ngược]

(Music)

[Countdown]