Hongqiao Liu: Can China achieve its ambitious climate pledges? | TED Countdown

Translator: Plue Tran Reviewer: My Den

Năm qua, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thực hiện cam kết lịch sử

để đấu tranh về sự nóng lên toàn cầu.

Trung Quốc sẽ phấn đấu đạt tới đỉnh cao khí thải Cacbon trước năm 2030

Last year, China's leader Xi Jinping made a historic pledge

và đạt mức trung bình khí Cacbon trước năm 2060.

to fight global warming.

China will strive to peak carbon dioxide emissions before 2030

Nhưng những lời cam kết này thực sự có nghĩa là gì?

and achieve carbon neutrality before 2060.

Đầu tiên, cùng nghĩ xem tầm quan trọng của những cam kết này.

But what do those commitments actually mean?

Họ kêu gọi hành động về khí hậu trong nước ở một tốc độ và quy mô chưa từng có.

First, let's consider the magnitude of these pledges.

Bởi vì diện tích của Trung Quốc, họ cũng sẽ gây vấn đề quan trọng toàn cầu.

They call for domestic climate actions at an unprecedented speed and scale.

Trung Quốc lớn ngang bằng Mỹ,

Due to the size of China, they will also matter globally.

nhưng với số dân gấp 4 lần.

Với thỉ lệ tăng trưởng kinh tế hằng năm 2 chữ số trong vòng 40 năm qua,

China is as large as the US,

Trung Quốc đã trở thành nền kinh tế lớn thứ hai trên thế giới vào năm 2010.

with four times the population.

With double-digit annual economic growth in the past 40 years,

Và câu chuyện của Trung Quốc là nước thải ra nhiều nhất thế giới

China has become the world's second-largest economy in 2010.

chính là một câu chuyện khá gần đây.

Khi tôi được sinh ra,

và bạn có thể thấy tôi không quá già đến vậy,

And the story of China being the world's largest emitter

những khí thải tại Trung Quốc chỉ bằng một nửa những khí thải tại Mỹ.

is a fairly recent one.

Năm 2019, Trung Quốc chiếm 28% lượng khí thải CO2 toàn cầu.

When I was born,

and you can see I'm not that old,

the emissions in China were only half those of the US.

Nó chỉ trở nên lớn nhất là lúc khoảng 15 năm trước.

It only became the largest about 15 years ago.

Các khí thải này là rất đáng kể ngày nay

In 2019, China represents 28 percent of global CO2 emissions.

đang chạm tới ngưỡng 0 trước năm 2060

có thể ngăn từ 0.2 tới 0.3 độ của sự nóng lên toàn cầu

Its emissions are so significant today

và giảm xuống 215 tỉ tấn khí thải CO2 trong 40 năm tiếp theo.

that going net-zero before 2060

could prevent 0.2 to 0.3-degrees of global warming

Và đó tương đương với khí thải thích lũy của đất nước này

and bring down 215 billion tons of CO2 emissions in the next 40 years.

trong nửa thế kỉ trước.

Vậy tại sao Trung Quốc lại thải ra quá nhiều như vậy?

And that is equivalent to its cumulative emissions

in the past half century.

Sự tăng trưởng kinh tế kỳ lạ ở Trung Quốc, cũng như trong nhiều nước phát triển,

So why does China emit so much?

đã bị điều khiển chủ yếu bởi nhiên liệu hóa thạch.

Vào năm 2020,

The phenomenal economic growth in China, like in many developed countries,

84% mức tiêu thụ năng lượng chủ yếu của Trung Quốc đến từ nhiên liệu hóa thạch.

was primarily driven by fossil fuels.

Sự thèm khát về năng lượng đã tạo nên một nơi tiêu thụ than đá lớn nhất,

In 2020,

84 percent of China’s primary energy consumption came from fossil fuels.

nơi tiêu thụ dầu lớn thứ hai thế giới

và nơi đóng góp lớn nhất cho sự phát triển nhu cầu về khí gas.

The thirst for energy has made it the world's largest coal consumer,

Nhưng có một mặt khác về câu chuyện này.

the second-largest oil consumer

and the single largest contributor to the growth in demand for gas.

Trong thập kỷ trước,

Trung Quốc cũng được xem là sự triển khai nhanh nhất và lớn nhất của thế giới

But there's another side to the story.

của hầu hết bất kì thứ gì sạch, xanh và ít cacbon.

In the past decade,

China has also seen the world's fastest and the largest deployment

Và đó bao gồm một danh sách dài của những vị trí thứ nhất

trong lĩnh vực năng lượng không hóa thạch,

of almost anything clean, green and low-carbon.

sự vận chuyển cacbon thấp, những tòa nhà xanh và bạn mới đặt tên nó.

And that includes a long list of number ones

Tháng 7/2021 Trung Quốc tiến hành kế hoạch kinh doanh khí thải lớn nhất thế giới.

in the field of non-fossil energy,

low-carbon transportation, green buildings and you just name it.

Một hành động đưa giá khí cacbon ngày nay tới 12% lượng khí thải CO2 toàn cầu.

In July 2021, China launched the world's largest emissions-trading scheme.

Trung Quốc cũng là người sản xuất và là người xử lí lớn nhất

The single act has now put a carbon price to 12 percent of global CO2 emissions.

của một vài khoáng chất bị chỉ trích dùng cho công nghệ làm sạch năng lượng.

China is also the largest producer and the processor

Nó cũng chế tạo hầu hết các tua bin gió và các tấm năng lượng mặt trời của thế giới.

of a few critical minerals used for clean-energy technologies.

Theo Cambridge Econometrics, một cơ sở tư vấn tại Anh,

It also manufactures the world's most wind turbines and solar panels.

một quy mô đầu tư lớn được yêu cầu cho một Trung Quốc ngưỡng 0 trước 2060

According to Cambridge Econometrics, a UK-based consultancy,

có thể tạo ra một “hiệu ứng lan tỏa tích cực” trên nhiều đất nước khác,

the huge scale of investment required for a net-zero China before 2060

làm giảm chi phí năng lượng sạch trên toàn thế giới.

could create a “positive spillover effect” on other countries,

Và chỉ với một hiệu ứng đã được nhận ra

bringing down the cost of clean energy all around the world.

trong chi phí của các tấm năng lượng măt trời.

Nhưng con đường tới ngưỡng 0 sẽ không phải là một con đường dễ dàng.

And such an effect has already been observed

in the cost of solar panels.

Như chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nói,

But the road to net-zero will not be an easy one.

Trung Quốc phải tạo ra “những nỗ lực cực kì phi thường.”

As China's leader Xi Jinping said himself,

Một trong những lí do là “khoảng thời gian ngắn hơn nhiều,” như ông Tập đã nói.

China must make "extraordinarily hard efforts."

Trung Quốc đã cam kết đạt đến đỉnh cao những khí thải của mình trong 9 năm sau.

One of the reasons is the “much shorter time span,” as Xi put it.

Nó là một điều đáng được lưu ý, tuy nhiên,

đây được xem là “rất thiếu” bởi Climate Action Tracker,

China has pledged to peak its emissions in the next nine years.

một nhà phân tích khoa học độc lập,

It's worth noting, however,

cho tính nhất quán của một [hành tinh] ấm hơn 3 tới 4 độ.

this is considered“highly insufficient” by Climate Action Tracker,

an independent scientific analysis,

Trung Quốc cũng nên giảm xuống 10 tới 11 tỉ tấn

for the consistency of a three- to four- degree warmer [planet].

của lượng khí thải CO2 hằng năm tại mức độ cao nhất

tới ngưỡng 0 trong 30 năm.

China should also bring down 10 to 11 billion tons

Tiện thể, đó cũng là tuổi của tôi.

of annual CO2 emissions at its peak level

Còn các quốc gia EU sẽ mất tầm khoảng 60, 70 năm.

to net-zero in about 30 years.

Tuy nhiên, không giống với EU,

That's my age, by the way.

That would take the nations of the EU about 60, 70 years.

Trung Quốc đối mặt với một thử thách đôi.

Năm 2020, có 600 triệu người sống ở Trung Quốc

However, unlike the EU,

với một khoàng thu nhập hàng tháng rơi vào tầm 140 USD hoặc ít hơn.

China faces a dual challenge.

In 2020, there were 600 million people living in China

Trung Quốc muốn trở thành một “đất nước xã hội chủ nghĩa hiện đại tuyệt vời”,

with a monthly income of about 140 US dollars or less.

một đất nước chuyển sang thành thị hóa và hiện đại hóa không ngừng.

China wants to become a "great socialist modern country,"

Bất kì một sự cải thiện nhỏ nào

giúp nâng cao tiêu chuẩn sống của một người dân Trung Quốc trung bình

which translates to continuous urbanization and modernization.

phải được nhân với 1,4 tỷ.

Any tiny improvement

Và điều đó có nghĩa là càng nhiều khí thải hơn.

that lifts up the living standard of an average Chinese person

Một khó khăn khác là chuyển hóa cấu trúc kinh tế.

must be multiplied by 1.4 billion.

And that could mean a lot more emissions.

Vào năm 2020, 38% GDP của Trung Quốc đến từ ngành công nghiệp thứ hai.

Another challenge is transforming the economic structure.

Nhiều cái được xem như là các ngành công nghiệp “lương cao” tại Trung Quốc,

In 2020, 38 percent of China's GDP came from the secondary industry.

có nghĩa là “cùng cao”.

Đó là sự tiêu thụ năng lượng và các khí thải cao.

Many of them are considered as "liang gao" industries in China,

Những ngành công nghiệp bao gồm điện than

which means “dual high.”

và sự chế tạo sắt và thép,

That's high energy consumption and high emissions.

xi măng, nhôm, chất hóa học, chất dầu hóa,

These industries include coal power

bạn biết đấy, các ngành công nghiệp khó giảm mà bạn đã từng nghe tới.

and the manufacturing of iron and steel,

Và theo Cơ quan năng lượng quốc tế,

cement, aluminium, chemicals, petrochemicals,

năng lượng và công nghiệp kết hợp

you know, the hard-to-abate industries you've heard of.

thêm đến 84% tổng lượng khí thải CO2 của quốc gia.

And according to the International Energy Agency,

Suốt nhiều thập kỉ, Trung Quốc đã được gọi là “nhà xưởng của thế giới”.

the power and industry combined

add up to 84 percent of the nation's total CO2 emissions.

Những khí thải được phát ra từ việc sản xuất như thế,

được xem là “cacbon được nhúng”,

For decades, China has been the so-called “factory of the world.”

được ước tính là những khí thải trong nước ở Trung Quốc

hơn là gán cho những đất nước nhập khẩu những mặt hàng làm từ Trung Quốc.

The emissions generated from such production,

known as "embedded carbon,"

are calculated as domestic emissions in China

Nhưng bất kể những khó khăn đó, Trung Quốc đã đưa ra cam kết cho mình.

rather than being ascribed to countries that import Chinese-made products.

Vậy Trung Quốc có thể làm như thế nào?

But regardless of all those challenges, China has made its pledge.

Trung Quốc đã cam kết rằng sẽ không xây (thêm) bất kì máy móc điện than nước ngoài

và nó sẽ bắt đầu rút dần tiêu thụ than

So how can China get there?

bắt đầu từ thời kì 5 năm lần thứ 15.

China has pledged that it will not build any [more] coal power plants abroad,

Đó là năm 2026 trở đi.

and it will start to phase out coal consumption

Nó đang làm xanh cấu trúc năng lượng

và tăng cường điện khí hóa.

starting from the 15th Five-Year period.

Theo những chuyên gia đến từ đại học Thanh Hoa,

That's 2026 and onwards.

điện có thể đáp ứng 79% của Trung Quốc tiêu thụ năng lượng cuối cùng vào năm 2060

Its greening up the energy structure

and ramping up electrification.

According to experts from Tsinghua University,

nếu đạt đến ngưỡng 0.

electricity can meet 79 percent of China's final energy consumption by 2060,

Và đó là gần gấp ba mức hiện nay.

Các ngành công nghiệp chúng ta nhắc tới

cũng đang tiến hành cải cách cơ cấu,

if net-zero is achieved.

thay đổi nhiên liệu và nâng cấp công nghệ,

And that's almost triple today's level.

bao gồm bắt đầu các phi công chẳng hạn như sản xuất thép bằng nhiên liệu hydro.

The industry sectors we just talked about

are also going through structural reform,

và cái gọi là tiêu cực công nghệ phát thải,

fuel switching and technology upgrades,

bạn tương xứng với điều đó, bạn biết mà,

including starting pilots such as hydrogen-fueled steelmaking

sự giữ lại hoặc tích lũy cacbon, các loại như thế.

Và trong khi Trung Quốc đã có

and the so-called negative emissions technologies,

sức chứa cài đặt lớn nhất thế giới cho nguyên liệu gió và mặt trời,

you're familiar with that, you know,

carbon capture or storage, that type of thing.

nó đã cam kết tăng gấp đôi trong chín năm tới.

And while China already has

Một bài đánh giá cấp cao được biên soạn bởi Quỹ Năng lượng Trung Quốc

the world's largest installed capacity for wind and solar,

it has committed to double it over the next nine years.

trên con đường của Trung Quốc đến 2 độ và 1,5 độ

A high-level review compiled by Energy Foundation China

kết luận rằng hầu hết các kịch bản chỉ ra Trung Quốc đạt mức cao nhất về phát thải

on China's pathway to two-degree and 1.5-degree

trước hạn cam kết năm 2030.

concludes that most of the scenarios project China to peak its emissions

Nó có thể đến tận trước năm 2025.

Thành phố của Bắc Kinh đã làm điều đó tầm khoảng 10 năm trước.

before the pledge deadline of 2030.

Và nhiều tỉnh có lượng khí thải lớn cũng cho thấy dấu hiệu của sự chậm dần.

It could be even before 2025.

The city of Beijing has already done that about 10 years ago.

Các chuyên gia như Zou Ji, một nhà kinh tế môi trường kì cựu,

And many high-emission provinces have also shown a sign of a slowdown.

tin rằng, so sánh với “các nước phương Tây”,

Experts such as Zou Ji, a veteran environmental economist,

Trung Quốc có thể đạt được các cam kết về khí hậu

với mức thu nhập bình quân đầu người thấp hơn

và càng kinh khủng hơn,

believe that, compared to “Western countries,”

cao nguyên ngắn hơn đỉnh phát thải của nó một khi nó đạt được.

China can achieve its climate pledges at a lower per-capita income

Ban lãnh đạo Trung Quốc có quan điểm rõ ràng

and more crucially,

a shorter plateau to its emissions peak once it is achieved.

rằng đất nước phải rời xa khỏi mô hình “định hướng GDP”

mà “gây ô nhiễm, sau đó xử lý,”

China’s leadership holds a clear view

nó gọi là gì một “nền văn minh sinh thái.”

that the country must move away from the “GDP-oriented” pattern

Kể từ năm 2010, Trung Quốc gần như tăng gấp đôi GDP bình quân đầu người

that “pollutes, then treats,”

to what it calls an “ecological civilization.”

trong khi phần lớn duy trì một mức ổn định lượng khí thải bình quân đầu người.

Since 2010, China almost doubled its GDP per capita

Và cuối cùng,

hãy để tôi đưa cho bạn một ví dụ về cách thức thực hiện tầm nhìn này.

while largely maintaining a steady level of emissions per capita.

And finally,

Vào tháng 6 năm 2021,

Trung Quốc quyết định kiềm hãm mạnh mẽ

let me give you just one example of how this vision is implemented.

về việc khai thác tiền điện tử ngốn nhiều năng lượng.

In June 2021,

Một nửa công suất của thế giới biến mất gần như qua đêm.

China decided to clamp down hard

on the power-hungry mining of cryptocurrencies.

Tất nhiên, để phát thải cao nhất trước năm 2030 ở cấp độ thấp hơn,

Half of the world's capacity disappeared almost overnight.

Trung Quốc phải hạn chế việc phát triển không bị gò bó

Of course, to peak emissions before 2030 at a lower level,

của các ngành công nghiệp “lương cao”.

Gần đây, hàng trăm các dự án mới như vậy đã bị tạm dừng,

China must limit the unconstrained development of the "liang gao" industries.

chờ đợi những đánh giá mới về tác động của chúng đối với lượng khí thải carbon.

Recently, hundreds of such new projects have been put on pause,

Và hy vọng là loại thay đổi này sẽ không tuyến tính

waiting for new assessments on their impact on carbon emissions.

nhưng thay vào đó hãy làm theo một con đường theo cấp số nhân hơn.

And the hope is that this type of change will not be linear

Như Zou Ji đã lưu ý,

sự biến đổi có vẻ như chậm lúc đầu,

but instead follow a more exponential path.

như quay một con tàu khổng lồ.

As Zou Ji noted,

Nhưng một khi quay đầu,

transformation might seem slow in the beginning,

hành động có thể tăng tốc đúng hướng

like turning around a giant ship.

với một tốc độ chưa từng có.

But once the head is turned,

XIn cám ơn.

actions can accelerate in the right direction

(Vỗ tay)

at an unprecedented speed.

Thank you.

(Applause)