How "Second Chance" Laws Could Transform the US Justice System | Sheena Meade | TED

Translator: Trâm Bảo Reviewer: 24 Anh

It was like any other peaceful afternoon in my home in 2004.

Đó là một buổi chiều bình yên ở nhà tôi như bao buổi chiều khác vào năm 2004.

Cartoons were blaring,

Tiếng hoạt hình ầm ĩ,

kids were running around the house, yelling loudly,

bọn trẻ chạy khắp nhà, la hét thật lớn,

"VeggieTales" on 100.

“VeggieTales” chiếu trên 100.

Chà, có lẽ không yên bình cho lắm,

Well, maybe not so peaceful,

but for a young mother, it was perfect.

nhưng đối với một người mẹ trẻ, mọi thứ thật hoàn hảo.

It was like music to my ears.

Hệt như âm nhạc truyền đến tai tôi.

But then there was a loud knock at the door

Nhưng sau đó, có một tiếng gõ cửa lớn

that just disrupted that laughter.

làm gián đoạn tiếng cười.

And my kids yelled out to me, “Mommy,

Và bọn trẻ đã hét to với tôi, ”Mẹ ơi,

The police are at the door!”

Cảnh sát đang ở ngay cửa!”

And as I walked up to talk to the police,

Và khi tôi bước đến nói chuyện với cảnh sát,

it's almost like I walked into the Charlie Brown movie.

cảm giác gần giống như tôi bước vào bộ phim về Charlie Brown.

Do you all remember the teacher when she just like, “Womp, womp, womp?”

Các bạn có nhớ cô giáo mà đôi khi cô ấy chỉ nói, “Womp, womp, womp” không?

Because the words were just getting lost, and I didn’t know what was going on.

Bởi vì từ ngữ cứ thế bay biến, nên tôi không biết chuyện gì đang xảy ra.

And I just snapped out of it and I was like,

Và tôi bất chợt ngộ ra và tôi thốt lên,

"Oh, shit.

“Ôi, chết tiệt.

I'm about to be arrested."

Tôi sắp bị bắt.”

Tôi sắp bị bắt vì hai tháng trước,

I was about to be arrested because two months prior

I had wrote a check for $87.26 for groceries.

tôi đã viết một tấm séc trị giá 87,26 đô khi mua hàng tạp hóa.

Và tấm séc đó đã bị trả lại.

And that check had bounced.

And let me be clear.

Và tôi xin nói rõ hơn.

There is a thing called prosecutorial discretion,

Có một thứ được gọi là quyền truy tố,

meaning the district attorney did not have to prosecute me,

nghĩa là công tố viên quận không cần phải truy tố tôi

but they did.

nhưng họ đã làm vậy.

And totally against my fashion statement, right,

Và hoàn toàn trái với quan điểm thời trang của tôi,

đúng vậy,

the police placed

cảnh sát đã đeo

these silver bracelets on my arms.

những chiếc vòng bạc này vào tay tôi.

Handcuffs.

Còng tay.

And that day they handcuffed me in front of my babies.

Và ngày hôm đó họ đã còng tay tôi trước mặt các con tôi.

And took me to jail.

Và đưa tôi vào tù.

You know, luckily I was able to come home pretty quickly

Bạn biết đấy, may mắn là tôi đã được về nhà khá nhanh

because it was my first offense.

vì đây là lần đầu tôi phạm tội.

And I promise, the first thing I did when I got home,

Tôi xin thề, điều đầu tiên tôi làm khi trở về nhà [là]

I borrowed some money so I could pay that check back.

tôi đã mượn một số tiền để có thể trả lại tấm séc đó.

And then I had to borrow some more money

Và sau đó tôi phải vay thêm nhiều tiền

to pay back the fees for getting arrested and going to jail

để trả lại phí vì bị bắt giam và ngồi tù

because, of course, I was loaded in cash because I was a young mom with four kids

vì dĩ nhiên, tôi cần rất nhiều tiền

vì tôi là một bà mẹ trẻ có bốn đứa con, không trả nổi những tấm séc 87 đô la.

bouncing 87-dollar checks.

And I just knew that that chapter of my life was closed.

Và tôi biết rằng chương đó của cuộc đời tôi đã khép lại.

Hoặc là không hẳn vậy, vì bạn thấy đó,

Except it wasn't, because see, that arrest in that conviction,

lần bắt giữ trong bản án đó vẫn được lưu trong lý lịch của tôi.

it remained on my record.

Và tại thời điểm đó,

And at that moment,

I realized that my true sentence had just begun,

tôi nhận ra rằng bản án thật sự của tôi chỉ mới bắt đầu,

because you know what?

vì bạn biết gì không?

Tôi không còn được tham gia tình nguyện tại trường của các con tôi.

I was no longer allowed to volunteer at my children’s school.

Tôi không còn có thể thuê nhà tại nơi tôi muốn

I could no longer rent where I want to rent

vì việc chủ nhà phân biệt đối xử với người có tiền án là hợp pháp.

because it is legal for landlords to discriminate

against a person with a record.

I even faced barriers trying to go to college.

Tôi thậm chí đối mặt với những rào cản khi cố gắng vào đại học.

And still to this day I am excluded from certain certifications

Và cho đến hôm nay, tôi vẫn không được nhận vài bằng cấp

and occupational license.

và giấy phép hành nghề.

All I could keep asking myself was, "Damn,

Tôi chỉ có thể tiếp tục tự vấn,

“Chết tiệt, khi nào bản án của mình mới kết thúc đây?”

when will my sentence end?”

Và thật đáng buồn, không chỉ riêng tôi.

And sadly, I am not alone.

There are more than 100 million Americans,

Có hơn 100 triệu người Mỹ,

that is one in three people,

tức là một trong ba người,

who have an arrest or conviction on their record.

mà lý lịch của họ ghi nhận một lần bị bắt hoặc kết án.

And get this, more than 94 percent of employers,

Và hãy hiểu điều này,

hơn 94% người sử dụng lao động

more than 90 percent of landlords

hơn 90% chủ nhà

and 72 percent of colleges and universities

và 72% các trường cao đẳng và đại học

use background checks to screen out applicants,

áp dụng kiểm tra lí lịch nhằm sàn lọc thí sinh,

making it harder for millions of Americans to access jobs,

khiến hàng triệu người Mỹ khó tiếp cận việc làm,

nhà ở và giáo dục.

housing and education.

It's like, damn, how am I supposed to get out and do better

Cảm giác như, chết tiệt, làm sao mà tôi có thể tái hòa nhập và sống tốt hơn.

if no one will rent to me,

Nếu không một ai tôi thuê nhà, không ai thuê tôi

no one will hire me, and I can’t even go to school?

và tôi thậm chí không thể đi học?

But I believe, I truly believe

Nhưng tôi tin, tôi thật sự tin

rằng nước Mỹ là quốc gia của những cơ hội thứ hai.

that America is a nation of second chances.

And I say that

Và tôi nói vậy

because just about every state has laws on the books

bởi vì hầu như mọi tiểu bang đều có luật thành văn

that allow a person to get their record cleared

cho phép một người được xóa tiền án, tiền sự

once they're eligible.

một khi họ có đủ điều kiện.

And right now, there are more than 30 million people

Và ngay lúc này, có hơn 30 triệu người

who are eligible to get their record cleared.

đủ điều kiện được xóa tiền án, tiền sự.

But this is where it gets a little crazy.

Nhưng từ đây phát sinh một chút điên rồ.

Less than 10 percent of those people actually get it done.

Có ít hơn 10% những người đó hoàn thành xóa tiền án, tiền sự.

Either they don’t know about it,

Hoặc là họ không biết về điều đó,

or, if they do, the process is so bureaucratic,

hoặc nếu họ biết thì quá trình này quá quan liêu,

costly and full of red tape.

tốn kém và phức tạp về thủ tục giấy tờ.

For instance, in some states people have to wait just about five to 10 years

Ví dụ, ở một số bang người ta phải chờ khoảng 5 đến 10 năm

just to even qualify to get their record cleared.

chỉ để đủ điều kiện được xóa án tích.

Then you have to appear in person to petition.

Sau đó, bạn phải trực tiếp xuất hiện để kiến nghị.

That means you need to take time off work,

Tức là bạn phải xin nghỉ làm,

and let's keep it real,

và thành thật nào,

it was hard enough to find a job in the first place.

ngay từ đầu tìm việc đã khó rồi.

You have to file a mountain of paperwork

Bạn phải nộp một núi giấy tờ

and then sometimes you have to pay processing fees

và đôi khi bạn phải trả lệ phí

up to 500 dollars per charge.

lên đến 500 đô la cho mỗi thủ tục.

And then if you're smart,

Và nếu bạn thông minh,

you may want to just get a lawyer to help you navigate that whole process.

bạn có thể chỉ muốn thuê luật sư để giúp bạn thực hiện toàn bộ quá trình.

So that means if your crime was being poor like mine,

Vậy tức là nếu tội của bạn là nghèo khó giống như tôi,

record clearance is not even accessible.

việc xóa án tích thật xa vời.

I'm looking at some of your faces.

Tôi đang nhìn vài gương mặt trong số các bạn.

You seem really bummed out and discouraged.

Trông bạn có vẻ thật sự thất vọng và chán nản.

Nhưng tôi hứa, tôi không đến tận Vancouver, TED,

But I promise I didn't come all the way to Vancouver, TED, to tell you bad news.

chỉ để kể những tin xấu.

(Laughter)

(Tiếng cười)

I got some good news.

Tôi có vài tin tốt.

(Applause)

(Vỗ tay)

This record clearance problem is solvable and it's fixable

Khó khăn trong xóa án tích này có thể giải quyết và khắc phục được

and we're doing the damn thing.

và chúng tôi đang làm điều đó.

And the key is automatic record clearance for those who are eligible.

Và mấu chốt là tự động xóa án tích cho những người có đủ điều kiện.

We are removing all that red tape,

Chúng tôi đang loại bỏ mọi thủ tục hành chính phiền hà,

and we do that by passing what we call “clean slate” laws.

và chúng tôi làm thế bằng cách thông qua luật “xóa tội”.

And what that is, is laws that say once a person has remained crime-free

Và đó là luật quy định rằng khi một người đã không còn phạm tội

for a set period of time and they're eligible,

trong một thời gian nhất định và họ đủ điều kiện,

a set period of time by the state’s definition, remaining crime-free,

một thời hạn do tiểu bang quy định, họ vẫn không phạm tội,

that their record is automatically cleared.

án tích của họ tự động được xóa.

Red tape cut.

Loại bỏ thủ tục rườm rà.

And this is the beautiful thing about it.

Và đây là điều tốt đẹp về nó.

We shift the burden from the person who made the mistake

Chúng ta chuyển gánh nặng từ người mắc lỗi

to the system that tries to trap them in that mistake.

sang hệ thống mà đang cố giam cầm họ trong sai lầm đó.

(Applause)

(Vỗ tay)

And y'all, these policies are working.

Và các chính sách này có hiệu quả.

And I know that because I am the proud CEO

Và tôi biết điều đó

vì tôi là giám đốc đầy tự hào của Sáng kiến Xóa Tội.

of the Clean Slate Initiative.

And in just the last three years,

Và chỉ trong ba năm qua,

we've been able to help six states pass clean slate laws.

chúng tôi đã giúp được sáu tiểu bang thông qua luật xóa tội.

I'm talking about red states, blue states and even purple states, OK?

Tôi đang nói về các bang theo Cộng hòa, các bang theo Dân chủ

và cả các bang trung lập, được chứ?

(Applause)

(Vỗ tay)

That has resulted in three million people getting their records cleared.

Kết quả là ba triệu người được xóa án tích.

That's millions of people who no longer have to walk around with stigma

Tức là hàng triệu người không còn phải sống trong kỳ thị

and shame attached to their name.

và nỗi ô nhục gắn với tên tuổi.

I even, one time y'all, met this older fellow.

Có lần tôi thậm chí còn gặp một người bạn lớn tuổi này.

I mean, he was in his 80s, but he was a fragile 80-year-old man.

Dù đã ngoài 80 nhưng ông ấy là một ông lão 80 tuổi tội nghiệp.

I met him in Miami, Florida, at an expungement clinic,

Tôi đã gặp ông ở Miami, Flodia, tại một phòng xóa án tích,

and I could not fathom why this man was there.

và tôi chẳng thể hiểu được tại sao ông lại ở đấy.

He was there to get his record cleared.

Ông đến đó để xóa án tích của mình.

And all I could think about was, he wasn't there to get a job,

Và tôi chỉ có thể nghĩ rằng ông ấy không ở đó để tìm công việc,

tìm nhà ở.

find housing.

He didn't want to die being defined by his record.

Ông ấy không muốn chết đi mà vẫn mang danh là có án tích.

Clean slate laws will even help people like him too.

Luật xóa tội thậm chí cũng sẽ giúp những người như ông ấy.

It's like with a stroke of a governor's pen,

Như thể chỉ cần một nét bút của chính quyền,

we were able to unlock dreams for millions.

ta có thể mở khóa giấc mơ cho hàng triệu người.

And because it’s an Audacious Project,

Và bởi vì nó là một Dự án Táo bạo,

we're on a pathway to make automatic record clearance a reality.

chúng tôi đang trên đường biến việc xóa án tích tự động thành hiện thực.

Một hiện thực ở tất cả 50 tiểu bang.

A reality in all 50 states.

We're building a pathway that automatic record clearance

Chúng tôi đang xây dựng lộ trình hiện thực hóa việc án tích tự động

is a reality in all 50 states

ở tất cả 50 tiểu bang,

that will unlock second chances for additional 14 million people.

điều đó sẽ mở ra cơ hội thứ hai cho thêm 14 triệu người.

(Hoan hô và vỗ tay)

(Cheers and applause)

I just want to leave you all with this.

Tôi chỉ muốn gửi gắm điều này đến các bạn.

And I even invite some of you to close your eyes when I ask you this.

Và tôi còn muốn mời vài người nhắm mắt lại khi tôi hỏi điều này.

Because it's really important.

Bởi vì nó thật sự quan trọng.

I want you to think about all the second chances that you've received.

Tôi muốn bạn nghĩ về tất cả những cơ hội thứ hai mà bạn đã nhận được.

Whether it was from your teachers,

Cho dù nó đến từ giáo viên,

your parents,

bố mẹ,

your community,

cộng đồng,

hay kể cả con cái của bạn.

even your kids.

Nghĩ xem cảm giác đó ra sao.

Think about what that felt like.

Think about what that did for you.

Nghĩ xem việc đó đã giúp bạn thế nào.

Tôi biết đối với tôi,

I know for me,

it enabled me to be able to change,

nó cho phép tôi có thể thay đổi,

like turn my pain into purpose.

như biến nỗi đau của tôi thành mục đích.

It enabled me to be able to walk into a room and feel seen,

Nó cho phép tôi bước vào căn phòng và cảm thấy mình được nhìn nhận

not as damaged goods, but as untapped potential.

không phải với tư cách là món đồ hỏng hóc, mà là tiềm năng chưa khai thác.

(Applause)

(Vỗ tay)

That is the power of a second chance.

Đó là sức mạnh của cơ hội thứ hai.

That is the power of a clean slate.

Đó là sức mạnh của luật xóa tội.

And there's no greater gift than that.

Và không có món quà nào tuyệt hơn thế.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Cheers and applause)

(Hoan hô và vỗ tay)