How Poop Turns Into Forests | Ludmila Rattis | TED

Translator: Vivian Dinh Reviewer: Thái Hưng Trần

When I was a child growing up in Brazil,

Khi còn là một đứa trẻ lớn lên ở Brazil,

I would play by stepping on cow's poop barefoot

tôi thường chơi dùng chân trần đạp lên phân bò

just to feel the warm and soft sensation of the digested organic matter

để cảm nhận cảm giác ấm áp và mềm mại của chất thải tiêu hóa

going through my toes.

len lỏi qua từng ngón chân.

(Laughter)

[Cười]

But for my family, animal waste had another level of importance.

Nhưng đối với gia đình tôi, chất thải động vật có tầm quan trọng khác.

My grandma would sell the manure and split the money with my mom.

Bà sẽ bán phân và chia tiền với mẹ.

That was my mom's only income as a housewife,

Đó là nguồn thu nhập duy nhất của mẹ khi là một bà nột trợ,

raising her four children,

nuôi bốn đứa con,

while my father worked in our farm.

còn cha tôi thì làm việc ở trang trại của chúng tôi.

That's my grandma.

Đó là bà của tôi.

On that very farm, my grandpa had a stroke of genius.

Tại trang trại ấy, ông tôi đã lóe lên một ý tưởng thiên tài.

Instead of ordinary fences,

Thay vì hàng rào thông thường,

he carved out some ditches surrounded by trees,

ông đã đào ra một số mương bao quanh bởi cây cối,

creating forest corridors for animals to cross.

tạo ra những hành lang rừng để động vật băng qua.

It was like Mother Nature's highway system,

Đây như hệ thống đường cao tốc của Mẹ Thiên nhiên,

allowing critters to commute from one leafy paradise to another.

cho phép sinh vật đi lại từ thiên đường rậm rạp này sang thiên đường khác.

My mom never wanted me to rely on animal waste for a living.

Mẹ tôi không bao giờ muốn tôi sống nhờ vào chất thải động vật.

My grandpa did not know he was increasing the landscape connectivity

Ông tôi không biết ông đang tăng sự kết nối cảnh quan

for animals to cross,

cho động vật băng qua,

but they were both working on nature-based solutions

nhưng cả hai đều đang nghiên cứu các giải pháp dựa vào thiên nhiên

before the term became trendy.

trước khi thuật ngữ này trở nên xu hướng.

Two aspects of ecosystem restoration:

Hai khía cạnh của phục hồi hệ sinh thái:

investing in soil fertility

đầu tư vào độ phì nhiêu của đất

and increasing the landscape connectivity.

và tăng khả năng kết nối cảnh quan.

Bringing back the nutrients,

Cung cấp chất dinh dưỡng,

bringing back the forests:

mang về cho rừng:

both with positive consequences for the entire system.

cả hai đều mang lại những kết quả quả tích cực cho toàn bộ hệ thống.

I believe a healthy ecosystem should stand behind every plate of food.

Tôi tin rằng một hệ sinh thái lành mạnh nên vì mỗi đĩa thức ăn.

So today, as a scientist,

Vì vậy, hôm nay, với tư cách là một nhà khoa học,

my role is to understand how to produce food

vai trò của tôi là hiểu cách sản xuất thức ăn

while we let animals working in ecosystem resilience in a changing world.

trong khi ta đùn đẩy trách nhiệm phục hồi hệ sinh thái

cho động vật ở thế giới đầy thay đổi.

So I started where those changes are happening,

Vì vậy, tôi bắt đầu từ nơi những thay đổi đó đang xảy ra,

in the tropics, in Brazil,

ở vùng nhiệt đới, ở Brazil,

in the Amazonia.

ở rừng mưa Amazon.

And it's in there, in the wilds of the tropical forests,

Nơi đó, trong những khu rừng nhiệt đới hoang dã,

the tropical South America,

vùng nhiệt đới Nam Mỹ,

that beholds the star of our tale:

ngôi sao trong câu chuyện của chúng ta:

the lowland tapir.

loài heo vòi đồng bằng.

Those pig-like creatures grace the landscape from the Amazonia

Những sinh vật giống lợn đó làm đẹp cho cảnh quan từ rừng mưa Amazon

to the Pantanal.

đến Pantanal.

Aren't they cute?

Chúng không dễ thương sao?

(Audience murmuring)

[Khán giả thì thầm]

When it comes to big animals,

Khi nói đến động vật lớn,

they tend to eat a lot of low-energy food like leaves.

chúng có xu hướng ăn nhiều thức ăn chưa ít năng lượng như lá.

But tapirs are different.

Nhưng heo vòi thì khác

Up to 36 percent of their diet is based on fruit,

36 phần trăm chế độ ăn uống của chúng là trái cây

and they have a very long digestive system.

và chúng có hệ tiêu hóa rất dài.

And they love to go for a walk.

Và chúng thích đi dạo.

So let's picture that.

Vì vậy, hãy hình dung.

They go for a walk.

Chúng đi dạo.

They find fruits along the way,

Chúng tìm thấy trái cây ven đường,

they eat them while they process.

chúng ăn vào và trong khi tiêu hóa.

And they keep walking in degraded areas,

Chúng tiếp tục di chuyển xuống những vùng thấp,

and eventually they poop.

và cuối cùng chúng đi ngoài.

And when they poop, they help to spread the seeds

Và khi chúng ngoài, chúng giúp phát tán hạt

in the fruits they love to eat.

trong quả mà chúng thích ăn.

Tapirs are big, tapirs are tough,

Thân hình chúng to và rắn rỏi

and tapirs poop ... a lot.

và heo vòi thải ra... rất nhiều.

And how do I know that?

Và làm thế nào để tôi biết điều đó?

Because at the research station that I work on,

Bởi vì tại nơi tôi nghiên cứu,

at the Southeast Amazonia,

phía Đông Nam rừng mưa Amazon,

among many other things, we wash poop.

ngoài các việc khác, chúng tôi còn rửa phân.

(Laughter)

[Tiếng cười]

We walk in the forest looking for their latrines,

Chúng tôi đi bộ trong rừng để tìm nhà tiêu của động vật,

and latrines are something like a toilet

và nơi đấy như nhà vệ sinh của ta

but without the large bowl, just a lot of poop together.

nhưng không có bồn cầu, chỉ là hầu như là phân.

We find them, collect, wash,

Chúng tôi tìm, thu thập, rửa,

count and identify as many seeds as possible.

đếm và xác định càng nhiều hạt càng tốt.

In one dung, we find on average 733 seeds

Trong một bãi chất thải, chúng tôi tìm thấy trung bình 733 hạt

belonging to up to 24 different species.

thuộc tối đa 24 giống cây khác nhau.

We can see hundreds of seedlings emerging from one dung.

Hàng trăm cây con mọc lên từ chung một bãi chất thải.

And they can become trees, big trees.

Và trở thành những cây cao.

And because large-seeded trees tend to be deep rooted

Bên cạnh đó , vì những cây phát triển từ hạt lớn có xu hướng đâm rễ sâu

and drought resistant,

và chịu hạn,

those seed dispersers are helping to create a tree community

những hạt giống phát tán ra và giúp tạo nên một cộng đồng cây

that’s resilient and resistant.

có khả năng phục hồi và chống chọi.

But sometimes, as you can see,

Nhưng đôi khi, như bạn có thể thấy,

tapirs poop too many seeds in one place,

heo vòi đi ngoài quá nhiều hạt ở một nơi,

leading to competition among the seedlings.

dẫn đến sự cạnh tranh giữa các cây con.

So other animals come in to help, luckily.

May mắn thay, những loài vật khác có mặt để hỗ trợ.

Some of those animals [are] the dung beetle.

Một số loài động vật đó [là] bọ hung.

Dung beetles help to disperse the seeds throughout the forest.

Bọ phân giúp phân tán hạt giống khắp rừng.

There are two kinds of dung beetles dispersing seeds:

Có hai loài bọ phân phát tán hạt giống:

rollers and tunnelers.

loài lăn bi và đào hầm.

Rollers roll the poop away from the source

Loài lăn bi lăn phân ra khỏi nguồn

and bury it underground,

và chôn dưới lòng đất,

while tunnelers bury the poop right by the source.

trong khi những con bọ đào hầm chôn phân ngay bên nguồn.

When they bury the seeds,

Khi họ chôn hạt,

they revolve around the soil and may make it better for the seeds

chúng xoay quanh đất và có thể làm cho hạt tốt hơn

and [increase] the chances of them to grow into plants.

và [tăng] cơ hội chúng phát triển thành cây.

These animals’ interactions can really reseed the forests,

Sự tương tác của những loài động vật này thực sự có thể tái sinh rừng,

but we must preserve their habitats to increase their chances of survival.

nhưng ta phải bảo tồn môi trường sống để tăng cơ hội sống sót của chúng.

Mọi người thường băn khoăn liệu rừng có thể mọc lại

When people ask me if forests can regrow without our help,

mà không cần sự can thiệp hay không,

I say we always have to help,

tôi giải thích rằng ta phải cần can thiệp,

even if it is just to get out of the way.

kể cả khi chúng vượt xa ngoài tầm với.

But another, more active way to help

Nhắm đến mặt tích cực để giúp đỡ

is by leaving forest patches in the landscape.

là để lại những mảng rừng trong cảnh quan.

Forest patches are something like VIP lounges

Các mảng rừng giống như phòng chờ VIP

for plants and animals,

dành cho thực vật và động vật,

where critters can hop, skip and jump

nơi sinh vật có thể nhảy tung tăng

from one leafy hot spot to another.

từ mảng xanh này sang mảng xanh khác

And when they do that,

Và nhờ vào hành động của chúng,

they act like real gardeners, bringing back the forests.

chúng trở thành những người làm vườn thực sự, mang rừng trở lại.

And they need to do that

Điều đó cần thực hiện

because the future of those forests is at stake.

bởi vì tương lai của những khu rừng đang bị đe dọa.

As scientists, we are concerned with deforestation and degradation.

Với vai trò một nhà khoa học, chúng tôi quan tâm

đến nạn phá rừng và suy thoái.

Deforestation takes away those forests

Nạn phá rừng đã lấy đi những khu rừng

those animals are helping to plant for thousands of years.

mà những con vật đã giúp trồng trong hàng ngàn năm.

Degradation makes those forests less healthy,

Suy thoái rừng làm cho những khu rừng kém khỏe mạnh hơn

harboring fewer animals.

và ít động vật trú ngụ hơn.

I truly believe that those animals are trying to bring back the spring,

Tôi thực sự tin rằng những con vật đó đang cố gắng mang lại mùa xuân,

despite all the efforts to stop them.

bất chấp mọi tác động ngăn chặn chúng.

So let me throw you some questions.

Cho phép tôi đề ra cho bạn một số câu hỏi.

How powerful is the tapirs’ poop?

Tầm quan trọng của phân heo vòi như thế nào?

How far can they travel?

Làm sao chúng có thể dịch chuyển?

How charming do my friends,

Bạn bè của tôi,

totally unconcerned with social conventions,

chẳng hề quan tâm đến các quy ước xã hội,

need to be in order to revert the tipping point

quyến rũ đến mức nào mà đảo ngược điểm bùng phát

we are possibly about to reach?

chúng ta có thể sắp đạt tới?

My colleagues and I at the Woodwell Climate Research Center

Các đồng nghiệp của tôi và tôi tại Trung tâm Nghiên cứu Khí hậu Woodwell

and at the Instituto de Pesquisa Ambiental da Amazônia

và tại Instituto de Pesquisa Ambiental da Amazônia

are trying to answer those questions,

đang cố gắng trả lời những câu hỏi đó,

but we already know some of the answers.

nhưng ta đã nắm một số câu trả lời.

We know that the resilience of those ecosystems

Chúng ta biết rằng khả năng phục hồi của hệ sinh thái

is on the diversity of plants and animals living there.

đó phụ thuộc vào sự đa dạng của thực vật và động vật sống ở đó.

Our future is intertwined with the future of those animals,

Tương lai của chúng ta đan xen với tương lai của những con vật đó,

and it depends on how good a job we do trying to protect them.

và nó phụ thuộc vào việc chúng ta làm tốt như thế nào khi cố gắng bảo vệ chúng.

And people, I’m not afraid to say: our future lies in poop.

Và mọi người, tôi không ngại nói: tương lai của chúng ta nằm trong phân.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

[Vỗ tay]