The Awesome Potential of Many Metaverses | Agnes Larsson | TED

Translator: 24 Anh Reviewer: Dinh Lieu Vu

There is this word

Có từ này

that you might have heard a lot recently, like right now:

hẳn bạn đã nghe đến khá nhiều dạo gần đây, kiểu như:

metaverse.

vũ trụ ảo.

It's suddenly a huge thing.

Nó đột nhiên trở thành một thứ to tát.

And while for many people, it causes a lot of excitement,

Và dù cho với nhiều người, nó đem lại nhiều náo động,

I think it also causes other feelings,

tôi nghĩ nó cũng tạo ra những cảm xúc khác,

like confusion and concern.

như mơ hồ và băn khoăn.

And I think that's fair.

Và tôi nghĩ cũng phải thôi.

And I’ve also felt confused.

Và tôi cũng có chút bối rối.

Metaverse is not really a new thing.

Vũ trụ ảo không phải là một thứ quá quá mẻ.

Many massively multiplayer online games, for example, can be seen as metaverses.

Chẳng hạn nhiều trò chơi trực tuyến đa người chơi,

có thể được xem là những vũ trụ ảo.

And I've certainly also felt concerned,

Và tôi dĩ nhiên cũng đã lo lắng,

especially when people talk about "the metaverse."

đặc biệt khi người ta nói về “vũ trụ ảo.”

That assumes that there's only one owner of the metaverse,

Điều đó giả định rằng chỉ có một người sở hữu vũ trụ ảo,

and this owner would get far too much power and data.

và người đó sẽ nắm rất nhiều quyền lực và thông tin.

It also risks being exclusive.

Có nguy cơ độc quyền.

It might not be accessible for everyone,

Có thể không dễ tiếp cận đối với mọi người,

and will risk to introduce many of the inequities

và sẽ có nguy cơ đem lại nhiều sự bất công

we see in the real world in the metaverse.

chúng ta chứng kiến ngoài đời thực vào trong vũ trụ ảo.

This was pretty sad to me.

Với tôi điều này thực sự đáng buồn.

So then you might wonder like, why am I here talking about the metaverse?

Rồi thì bạn có thể thắc mắc,

lý do nào đưa tôi đến đây để nói về vũ trụ ảo?

That doesn't make sense.

Thật vô lý.

Well, the thing is, I'm not.

Chà, vấn đề là, trái lại.

I'm here to talk about metaverses

Tôi đến đây để bàn về những vũ trụ ảo

and the vision of how they can provide a lot of delight to their communities

và tầm nhìn đến từ việc các vũ trụ ảo có thể đem lại nhiều niềm vui

cho các cộng đồng

and even make the real world a better place.

và thậm chí biến thế giới thực thành một nơi tốt đẹp hơn.

And here we can learn a lot from games.

Và ở đó chúng ta có thể học được nhiều từ games.

So what is even a metaverse?

Vậy thì vũ trụ ảo đúng ra là gì?

How do we create a delightful, long-lasting metaverses?

Làm sao để tạo ra một vũ trụ ảo thú vị, vững bền?

And how can metaverses make the real world a better place?

Và làm sao để các vũ trụ ảo có thể

biến thế giới thực trở thành một nơi tốt đẹp hơn?

And there are, of course, many answers to these questions,

Và dĩ nhiên, có nhiều đáp án cho những câu hỏi này,

and I cannot give you the answer,

và tôi không thể trả lời hết tất cả,

but I can give you one answer.

nhưng tôi có thể đưa ra một câu trả lời.

If, instead of talking about the metaverse,

Nếu như, thay vì việc nói về vũ trụ ảo,

we talked about thousands or millions of metaverses

chúng ta đã bàn về hàng nghìn hay hàng triệu vũ trụ ảo

created by people from all around the world,

được tạo ra bởi con người trên khắp hành tinh,

it would be much more inclusive

cơ hội hòa nhập sẽ nhiều hơn

and less risk of toxic uses.

và có ít nguy cơ đến từ những tiêu cực.

To me, that sounds quite lovely.

Với tôi, điều đó thật đẹp đẽ làm sao.

What I'm showing you right now

Thứ tôi đang trình chiếu bây giờ

are persistent, endless virtual worlds

là những thế giới ảo bền vững, vô tận

where players can have lots of fun together.

nơi những người chơi có thể vui chơi cùng nhau.

They are worlds that connect people.

Đó là những thế giới kết nối mọi người.

Each of these worlds were made by individuals in Minecraft.

Mỗi thế giới này được tạo ra bởi các cá nhân trong Minecraft.

By removing and placing their own virtual building blocks,

Bằng việc tự mình loại bỏ và đặt các khối xây dựng ảo,

They could create anything they can imagine.

người chơi có thể tạo ra bất kì thứ gì mà họ có thể tưởng tượng.

And to me, these are creative and delightful examples of metaverses.

Và với tôi, đó là những ví dụ thú vị và sáng tạo về các vũ trụ ảo.

And I know the power and the beauty of these worlds

Và tôi hiểu sức mạnh và vẻ đẹp của những thế giới này

because I have my own that's more than ten years old.

bởi vì tôi đã sở hữu thế giới tương tự được hơn mười năm rồi.

This is my world.

Đây là thế giới của tôi.

After many years of playing, developing, thinking

Sau nhiều năm trải nghiệm, phát triển, suy nghĩ

and even dreaming about Minecraft,

và thậm chí là mơ mộng về Minecraft,

I have gained some experience and learnings.

tôi đã có được kinh nghiệm và những hiểu biết.

Watching our community use the game in so many different ways

Quan sát cộng đồng sử dụng game theo nhiều cách khác nhau

made me realize how powerful metaverses can be.

khiến tôi nhận ra các vũ trụ ảo mạnh mẽ nhường nào.

So I would love to, with these learnings,

Vậy nên tôi rất muốn, với những hiểu biết này,

paint a different picture of what metaverses can be

vẽ một bức tranh khác về thứ mà các vũ trụ ảo có thể trở thành

if everyone could craft your own.

nếu mọi người có khả năng tạo ra vũ trụ cho riêng mình.

And I hope it's a creative,

Và tôi hi vọng đó sẽ là một hình ảnh hòa nhập,

fun and inclusive picture.

vui vẻ và sáng tạo.

In Minecraft, this is one example of this.

Trong Minecraft, đây là một ví dụ.

We give the players tools and endless worlds

Chúng tôi cung cấp cho người chơi các công cụ và những thế giới vô tận

and an infinite amount of building blocks to have fun and tinker with.

cùng một lượng không giới hạn các khối xây dựng để vui chơi và mày mò.

And with these, the players can craft their own unique metaverses.

Và với chúng, người chơi có thể tự tay xây đắp các vũ trụ độc đáo của riêng mình.

The metaverses, therefore, belong to the players.

Các vũ trụ ảo, vì thế, thuộc về người chơi.

They do not belong to us, making the game.

Chúng không thuộc về chúng tôi, những người tạo ra game.

And like, ah, it’s so fascinating,

Và như thể, ôi, thật hấp dẫn làm sao,

because the players are so very, very creative with the metaverses.

bởi vì những người chơi rất, rất sáng tạo với những vũ trụ ảo này.

Some use them to be like, big cities, castles,

Vài người tạo ra những thứ như, các thành phố lớn, các lâu đài,

or like my five-year-old daughter's recent project,

hay như cô con gái năm tuổi của tôi với dự án gần đây,

an underwater playground for fishes.

một sân chơi dưới nước dành cho những chú cá.

And some players are engineers and build the most complex machines.

Vài người chơi là kỹ sư và chế tạo những cỗ máy cực kì phức tạp.

It's very, very impressive.

Rất, rất ấn tượng.

And some prefer to just have a lovely time with their friends.

Và vài ba người thì chỉ thích tận hưởng thời gian vui vẻ cùng bạn bè.

The possibilities are endless,

Triển vọng là vô tận,

and it's up to each player to set their own goals

và tùy theo từng người chơi đặt ra những mục tiêu

and decide if they want to create their own metaverse

và quyết định liệu họ muốn tạo ra vũ trụ ảo của riêng mình

or join someone else's.

hay tham gia vũ trụ của ai đó.

And it's easier to be creative and connect with people when you have fun.

Và sẽ dễ dàng để sáng tạo và kết nối với mọi người khi bạn vui vẻ.

Fun is important.

Vui vẻ rất quan trọng.

And what's more fun than games?

Và còn thứ gì vui hơn games?

Within games, we've actually had metaverses for a really long time.

Trong games, chúng ta thực sự đã có những vũ trụ ảo tồn tại lâu dài.

Long-lasting games like World of Warcraft or Eve Online could be seen as metaverses.

Những games lâu đời như World of Warcraft hay Eve Online

có thể được xem như là các vũ trụ ảo.

And this doesn't surprise me,

Và điều này không khiến tôi bất ngờ,

because when we humans spend time together,

bởi vì khi con người chúng ta dành thời gian cùng nhau,

we want to do it in a fun and joyful way.

ta muốn có thời gian vui vẻ và hạnh phúc.

And this is true when we spend time together virtually too.

Và điều này cũng đúng khi chúng ta cùng nhau

dành thời gian qua không gian ảo.

Fun means different things for different individuals.

Mỗi người lại có một định nghĩa khác nhau về niềm vui.

Maybe not all of you want to build fish playgrounds,

Có thể không phải ai cũng muốn tạo ra sân chơi dành cho cá,

even though that clearly is very fun.

dù cho điều đó thực sự rất vui.

But this is another reason to why there should be many different metaverses.

Nhưng đây cũng là một lí do khác vì sao nên có nhiều vũ trụ ảo khác nhau.

My dream is that there will be a huge and diverse set of metaverses.

Ước mơ của tôi là có một tập hợp vũ trụ ảo đồ sộ và đa dạng.

Having millions of metaverses with different strengths and focuses

Có hàng triệu vũ trụ ảo với những điểm mạnh và trọng tâm khác nhau

enables everyone to find virtual places they love,

cho phép mọi người tìm ra các địa điểm ảo yêu thích,

feel welcome in

cảm thấy được hoan nghênh

và vui vẻ chơi đùa tại đó

and just can have so much fun in.

We live in a time where almost everything seems to depend on statistics,

Chúng ta sống trong thời đại nơi mà

hầu hết mọi thứ dường như phụ thuộc vào các số liệu,

metrics and diagrams,

thống kê và biểu đồ,

and we can for sure learn a lot from this.

và chúng ta dĩ nhiên có thể biết được nhiều từ chúng.

But I feel there is a risk we forget the pure human side,

Nhưng tôi cảm thấy có nguy cơ

chúng ta quên đi khía cạnh con người thuần túy,

the things that excite us, the things that make us passionate.

những thứ khiến ta háo hức, những thứ khiến ta say mê.

I don't think Tolkien used metrics and stats

Tôi không nghĩ Tolkie dựa vào số liệu và thống kê

when he wrote "Lord of the Rings."

để viết tác phẩm “Chúa tể của những chiếc nhẫn”.

He crafted a universe based on passion,

Ông đã tạo nên một vũ trụ dựa trên sự say mê,

vision and delighting his readers.

mộng tưởng và sự thích thú từ độc giả.

And that’s what metaverse developers shoul do too.

Đó là điều mà các nhà phát triển vũ trụ ảo nên làm.

We should bring smiles to our place.

Ta nên mang những nụ cười đến nơi ta ở.

We should develop features to give this excited,

Chúng ta nên phát triển các chức năng đem lại cảm giác háo hức,

butterfly-in-the-stomach feeling.

bồn chồn.

And I hope this is the case for anyone building metaverses.

Tôi mong những người xây dựng vũ trụ ảo cũng suy nghĩ như mình.

But I must confess, I am a bit worried

Nhưng tôi phải thú nhận, tôi có chút lo lắng rằng

that the main question people will ask

câu hỏi chính mà người khác sẽ hỏi

when they build future metaverses will be,

khi xây dựng các vũ trụ ảo tương lai sẽ là

"How can we profit from this?"

“Làm sao để kiếm lời?”

That's the wrong question.

Đó là một câu hỏi sai lầm.

Instead, we should ask how will our metaverses benefit the users.

Thay vì thế, ta nên hỏi làm sao để vũ trụ ảo đem lại lợi ích cho người dùng.

And of course,

Và dĩ nhiên,

I know that money is important in this real world we live in.

tôi biết tiền bạc quan trọng trong thế giới thực chúng ta đang sống.

But the thing is, if players are super happy long-term,

Nhưng vấn đề là, nếu như người chơi thực sự hài lòng về lâu về dài,

that's very likely also related to money.

điều đó rất có thể liên quan đến tiền bạc.

So everyone can be happy.

Mọi người đều có thể hài lòng.

We must focus on taking care of our communities

Chúng ta phải tập trung vào việc chăm sóc các cộng đồng

instead of taking from our communities.

thay vì trục lợi từ cộng đồng.

And that goes hand-in-hand with player trust and thinking long-term.

Và nó gắn liền với lòng tin và suy nghĩ lâu dài của người chơi.

Because if you know

Bởi vì nếu mọi người biết

that you can trust that your beloved metaverse will be around

có thể tin tưởng rằng vũ trụ ảo yêu quý của mình sẽ hiện hữu

and be very much alive for a lifetime,

và tồn tại gần như suốt đời,

you feel safe to spend all this time and all this love on it.

bạn sẽ cảm thấy an toàn khi dành tất cả thời gian, tình cảm cho nó.

Look at this amazing world.

Hãy nhìn vào thế giới tuyệt vời này.

It started as a small family project,

Nó bắt đầu như là dự án gia đình nhỏ,

and now, ten years later,

và giờ, sau mười năm,

the family still plays together in this world.

gia đình ấy vẫn cùng chơi chung trong thế giới này.

I think this is a great example of why you should be able to trust

Tôi nghĩ đây là ví dụ tuyệt vời cho lý do vì sao bạn nên tin tưởng rằng

that your metaverse will be around and work very well for a lifetime.

vũ trụ ảo của mình sẽ hiện hữu và hoạt động tốt trong thời gian dài.

It would be devastating for this family if they lost this project

Gia đình này chắc hẳn sẽ suy sụp nếu mất dự án này

they have together

mà họ cùng nhau xây dựng

and all the dreams they still hope to fulfill

và mọi ước mơ họ vẫn mong muốn hoàn thành

in this creative metaverse of theirs.

trong vũ trụ ảo sáng tạo của mình.

As metaverse developers,

Là những nhà phát triển vũ trụ ảo,

we have a responsibility to keep people's memories and dreams safe.

chúng ta có trách nhiệm giữ an toàn cho kỷ niệm và giấc mơ của mọi người.

And there's one more thing.

Và còn điều này.

The virtual worlds can't reach their full potential

Thế giới ảo không thể phát huy hết tiềm năng

on making the real world a better place

để biến thế giới thực thành nơi tốt đẹp hơn

if they don't represent and include everyone.

nếu chúng không đại diện và khiến mọi người hòa nhập.

Also, everyone deserves the joy and inspiration

Hơn nữa, ai cũng xứng đáng có niềm vui và nguồn cảm hứng

a lovely designed metaverse can give.

mà một vũ trụ ảo được thiết kế đẹp đẽ có thể đem lại.

Therefore, there need to be metaverses available and accessible for everyone.

Vì vậy, cần có các vũ trụ ảo tồn tại và dễ tiếp cận đối với mọi người.

Each person that wants to, I will not force anyone,

Mỗi cá nhân mong muốn, tôi không bắt ép ai cả,

should be able to craft the metaverse of their dreams

đều có thể tạo nên vũ trụ ảo trong mơ của mình,

independent of their situation in the real world.

không màng đến hoàn cảnh của họ trong thế giới thực.

The in-metaverse economy should not mirror the inequities

Trong nền kinh tế vũ trụ ảo không nên phản ánh sự bất công

we see in the real world.

mà ta thấy ngoài đời thực.

And it’s much more delightful and inclusive

Và sẽ gắn kết và thú vị hơn

if the resources in the metaverse are part of a fun and fair game system

nếu các nguồn lực trong vũ trụ ảo

là một phần của hệ thống trò chơi công bằng và vui vẻ

instead of a system introducing artificial scarcity.

thay vì một hệ thống đem lại sự khan hiếm nhân tạo.

We also need a variety of metaverses,

Chúng ta cần sự đa dạng trong các vũ trụ ảo,

including ones that don't require expensive devices.

kể cả việc không đòi hỏi các thiết bị đắt tiền.

So when we then have all these, like,

Vậy khi có được những điều trên, như thể,

beautifully designed metaverses for everyone,

các vũ trụ ảo được thiết kế đẹp đẽ dành cho mọi người,

I mean, on top of all the joy they will bring,

ý tôi là, trên cả niềm vui mà chúng đem lại,

we also get many more opportunities on making the real world a better place.

chúng ta cũng có nhiều cơ hội trong việc tạo ra thế giới tốt đẹp hơn.

And I have seen so many beautiful examples

Và tôi đã chứng kiến nhiều ví dụ đẹp

of how people do that with their metaverses.

về cách mà người ta làm được vậy cùng với vụ trũ ảo,

One that's very dear to me is the dad who created a minecraft server

Một điển hình rất gần gũi với tôi là người bố đã tạo ra một máy chủ Minecraft

to be a safe and welcoming place

thành một nơi an toàn và thoải mái

for his son and other children on the autism spectrum.

dành cho cậu con trai cùng những đứa trẻ khác mắc chứng phổ tự kỷ.

This kind of community-created world

Kiểu thế giới do cộng đồng tạo ra

là một hình mẫu tuyệt vời đối với các vũ trụ ảo tương lai.

is a great role model for future metaverses.

It's a world that welcomes players that maybe don't always feel welcome

Đó là thế giới chào đón người chơi có thể luôn không được chào đón

in the real world,

ngoài đời thực,

and it's a world that enables these players

và đó là thế giới mà cho phép người chơi trong đó

to express themselves in their own ways.

bày tỏ cảm xúc theo cách riêng.

Family members have witnessed

Các thành viên gia đình đã chứng kiến

how these amazing children use communication skills

những đứa trẻ tuyệt vời này áp dụng các kĩ năng giao tiếp

they learned in the metaverse in the real world.

chúng học được từ vũ trụ ảo vào thế giới thực.

And metaverses can help charities reach new audiences

Và các vũ trụ ảo có thể giúp

các tổ chức từ thiện tiếp cận các nhà hảo tâm mới

and make it more fun and easy to participate in charity events.

và khiến việc từ thiện vui vẻ và dễ dàng hơn ở các sự kiện từ thiện.

The World of Warcraft community, for example,

Cộng đồng The World of Warcraft, là ví dụ,

raised more than one million dollars [for] Doctors Without Borders

đã phát động hơn một tỉ USD cho Doctors Without Borders

to be able to make a difference in the global response to COVID-19.

để có thể tạo ra khác biệt trong việc đối phó dịch COVID-19 trên toàn cầu.

In the metaverses,

Trong các vũ trụ ảo,

charities can meet people where they are.

các tổ chức từ thiện có thể gặp mặt mọi người dễ dàng.

And metaverses can help us communicate in a common language,

Và vũ trụ ảo có thể giúp ta giao tiếp

bằng thứ ngôn ngữ chung, ngôn ngữ của trò chơi,

a language of play, creativity and fun.

sáng tạo và niềm vui.

There is an organization called Games for Peace

Có một tổ chức tên là Games for Peace,

that uses games and their metaverses

họ sử dụng games và vũ trụ ảo của họ

as a neutral playground to create dialogue,

như là một sân chơi trung lập để tạo ra cuộc đối thoại,

friendships and trust between young people in conflict zones.

tình bạn và sự tin tưởng giữa các bạn trẻ trong những vùng xung đột.

It wouldn’t even be possible to bring these young people together

Thậm chí sẽ không thể kết nối các bạn trẻ này

if not for a metaverse they can meet in.

nếu không thông qua một vũ trụ ảo nơi họ có thể gặp gỡ nhau.

And metaverses can help amplify voices.

Và các vũ trụ ảo có thể giúp gióng lên tiếng nói.

Kids in Kosovo used the metaverse to build their dream neighborhood area.

Trẻ em ở Kosovo đã dùng vũ trụ ảo để xây dựng khu dân cư trong mơ của chúng.

By giving the kids millions of virtual building blocks

Bằng việc cung cấp cho bọn trẻ hàng triệu khối xây dựng ảo

and endless space to build and collaborate in,

và không gian vô tận để cộng tác và xây dựng,

they could explore and visualize their ideas in a fun and accessible way.

chúng có thể khám phá và mường tượng ý tưởng của mình

theo cách vui vẻ và dễ tiếp cận.

Young people aren't typically involved in planning spaces,

Thông thường, người trẻ không tham gia vào việc thiết kế không gian,

but this time it was the kids who were the experts.

nhưng lần này bọn trẻ lại là các chuyên gia.

Just imagine all the joy, confidence and creative ideas that leads to.

Hãy hình dung mọi niềm vui, sự tự tin và các ý tưởng sáng tạo sẽ phát sinh mà xem.

And the very lovely thing here

Và điều rất đẹp đẽ ở đây

is that their vision was built in the real world.

đó là tầm nhìn của bọn trẻ được hình thành ngoài đời thực.

Their ideas from the metaverse

Ý tưởng của chúng từ vũ trụ ảo

became a safe and open meeting area in their neighborhood.

đã hóa thành khu họp mặt an toàn và cởi mở trong khu dân cư.

(Applause)

(Vỗ tay)

One of the kids summarized the joy and confidence this brought

Một trong những đứa trẻ đã phát biểu ngắn gọn

về niềm vui và sự tự tin mà vũ trụ ảo đã đem lại

in such a lovely way when she said,

theo một cách đẹp đẽ,

"Being heard and listened to

“Được chú tâm lắng nghe

is one of the best feelings you can feel."

là một trong những cảm giác tuyệt nhất mà bạn có thể cảm nhận.”

Anytime we can include new voices in processes

Mỗi khi ta có thể đem một tiếng nói mới hòa nhập

where they have typically been left out,

vào nơi người ta thường bị bỏ lại,

we shift dynamics, which ultimately builds a better world.

chúng ta dịch chuyển động lực,

thứ mà sau cùng sẽ làm nên một thế giới tốt hơn.

If we, in the future, have even more metaverses on different platforms,

Nếu con người, trong tương lai,

có nhiều hơn các vũ trụ ảo trên nhiều nền tảng khác nhau,

beautiful examples like these ones can happen even more.

những vũ trụ ảo tốt đẹp tương tự có thể xuất hiện nhiều hơn nữa.

I hope and believe that these learnings from the game industry

Tôi hy vọng và tin rằng những hiểu biết từ ngành công nghiệp games

and from the metaverses the communities created

và từ vũ trụ ảo mà các cộng đồng tạo nên

truly can help us all make better metaverses in the future.

có thể thực sự giúp đỡ con người tạo nên

những vũ trụ ảo tốt đẹp hơn trong tương lai.

A challenge for all of us that will design and build metaverses

Một thách thức đối với tất cả chúng ta

đó là sẽ thiết kế và xây dựng các vũ trụ ảo ra sao

is to ensure that we use them for creativity,

để đảm bảo rằng chúng ta sử dụng các vũ trụ ảo vì mục đích sáng tạo,

vui vẻ, hòa nhập,

fun, inclusivity,

and ultimately to build a better real world.

và sau cùng là xây dựng một thế giới thực tốt đẹp hơn.

Thank you so much.

Cảm ơn mọi người rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)