What Happens to Gas Stations When the World Goes Electric? | Emily Grubert | TED

Translator: Hung Trieu Reviewer: Trang Phạm

Picture this.

Hãy hình dung

You're in your car and you're getting worried.

bạn đang ở trong xe với tâm thế lo lắng.

You were really, really relying on that fuel station being open.

Bạn đang rất mong rằng trạm xăng đó đang còn mở.

Now you're not sure you're going to make it

Bạn không chắc mình sẽ đến được

nơi tiếp theo trên bản đồ.

to the next one you see on your map.

And this area is notorious for unreliable stations.

Và khu vực này nổi tiếng là không có nhiều trạm xăng.

You definitely don't have enough range

Bạn thực sự không có đủ xăng

to make it to the one that you know is usually working

để đến trạm xăng đang còn mở

or even the one that at least has decent customer service

hoặc thậm chí là ít nhất có dịch vụ khách hàng tốt

on their help line when it's down.

trên đường dây trợ giúp khi hết xăng.

So you slow way down to conserve energy

Vì vậy, bạn lái xe chậm lại để tiết kiệm xăng

and sigh when you see a giant hill coming up on the freeway ahead of you.

và thở dài khi bạn nhìn thấy một ngọn đồi lớn trên đường cao tốc trước mặt.

The way people are driving,

Cách mọi người đang lái xe,

there is no way you're going to make it up this hill at a safe highway speed

bạn không thể đi lên ngọn đồi đó với tốc độ cao một cách an toàn

without killing your energy efficiency.

mà không làm giảm hiệu suất năng lượng.

It's hot out, but you turn off your AC

Trời nóng, nhưng bạn tắt điều hòa

and remind yourself again that charging your phone in the car outlet

và nhắc bản thân rằng sạc điện thoại trên ô tô

doesn't actually use that much energy.

thực sự không sử dụng nhiều năng lượng như vậy.

"Man," you think to yourself,

“Trời ạ,” bạn tự nghĩ,

"I remember when this was a problem for EVs.

“tôi nhớ đây là một vấn đề đối với xe điện.

But when I bought this car,

Nhưng khi tôi mua chiếc xe này,

I just didn't think finding gasoline

tôi không nghĩ rằng việc tìm kiếm xăng

was ever going to be this much of a problem."

lại trở thành một vấn đề lớn như vậy.”

(Laughter and applause)

(Cười và vỗ tay)

If we succeed at reaching international climate goals,

Nếu ta đạt được các mục tiêu khí hậu quốc tế,

the fossil fuel infrastructure systems

các hệ thống nhiên liệu hóa thạch

that support about 80 percent of global energy consumption

hỗ trợ khoảng 80% mức tiêu thụ năng lượng toàn cầu,

will mostly, if not entirely, retire over the next few decades.

hầu hết sẽ ngừng hoạt động trong vài thập kỷ tới.

The global dominance of fossil fuels

Nhiên liệu hóa thạch thống trị toàn cầu

and the global emergency of climate change

và tình trạng khẩn cấp của biến đổi khí hậu

means that this retirement imperative exists everywhere,

có nghĩa là lệnh ngừng hoạt động này tồn tại ở khắp mọi nơi,

whether infrastructure is relatively old --

cho dù cơ sở hạ tầng tương đối cũ --

like in the US, where I work on these issues

như ở Mỹ, nơi tôi nghiên cứu những vấn đề này

and where most of my examples come from --

và hầu hết các ví dụ của tôi là từ đây --

or relatively newer,

hay tương đối mới hơn,

as in many countries with more recent industrialization.

như ở nhiều quốc gia có nền công nghiệp hóa mới đây.

What I'm talking about is big infrastructure,

Điều tôi đang nói đến là cơ sở hạ tầng lớn,

like power plants and refineries,

như nhà máy điện và nhà máy lọc dầu,

but it's also things like gas stations and people's cars,

mà còn là những thứ như trạm xăng và xe ô tô,

stoves and furnaces.

bếp lò và lò nung.

Fossil fuel infrastructure is a complex network of high-hazard industries

Cơ sở nhiên liệu hóa thạch là một mạng lưới phức tạp

ở các ngành rủi ro cao

that need to be able to continue to operate safely

có mức độ nguy hiểm cao cần phải được vận hành an toàn

until the new system is completely ready to take over,

cho đến khi hệ thống mới hoàn toàn sẵn sàng tiếp quản,

including during emergencies complicated by climate change.

kể cả trong các trường hợp khẩn cấp phức tạp do biến đổi khí hậu.

Just letting these systems go away would be deeply disruptive and hazardous.

Chỉ cần để những hệ thống này biến mất sẽ gây gián đoạn và nguy hiểm trầm trọng.

Chúng tôi mong chỉ gây thiệt hại nhỏ

We'd expect disproportionate harm

to overburdened and underserved communities

cho cộng đồng có hoàn cảnh khó khăn

who can't opt out from skyrocketing prices,

những người không thể ngăn việc tăng giá,

abandoned remediation plans

các kế hoạch khắc phục bị bỏ dở

and declining access to energy services.

và khả năng tiếp cận các dịch vụ năng lượng ngày càng giảm.

This means ongoing fossil expenditures

Điều này có nghĩa là các khoản chi cho hóa thạch

and a reliance on highly trained workers

và sự phụ thuộc vào chuyên gia

in industries that might not outlast their careers,

trong ngành sẽ không kéo dài quá lâu,

with a simultaneous focus on phasing out these same industries

đồng thời tập trung vào loại bỏ dần các ngành này

as quickly as possible to address climate change

càng nhanh càng tốt để giải quyết biến đổi khí hậu

and a host of other environmental injustices.

và một loạt bất công môi trường khác.

This is why we need to plan.

Đây là lý do tại sao ta cần lập kế hoạch.

And right now, there's basically nowhere in the world

Và ngay bây giờ, về cơ bản không có nơi nào trên thế giới

where these urgently needed plans for phasing out the fossil system

có những kế hoạch cấp thiết này để loại bỏ dần hệ thống hóa thạch

while phasing in the clean energy system exist.

đồng thời chuyển sang hệ thống năng lượng sạch.

When we talk about climate goals, the question I like to ask is,

Khi nói về các mục tiêu khí hậu, câu hỏi tôi muốn đặt ra là:

“If we actually believed we were going to succeed,

“Nếu chúng ta thực sự tin rằng mình sẽ thành công,

what would we need to be doing right now?”

chúng ta cần phải làm gì ngay bây giờ?”

Khoảng thời gian từ bây giờ đến khi thành công

The time between now and success

is where this gets real and very difficult.

là lúc mọi việc trở nên thực tế và khó khăn.

Sara Hastings-Simon and I call this the mid-transition.

Sara Hastings-Simon và tôi gọi là giai đoạn trung chuyển đổi.

And even under a best-case scenario, it will probably last for decades.

Và ngay cả trong trường hợp tốt nhất, nó có thể sẽ kéo dài trong nhiều thập kỷ.

During the mid-transition,

Trong giai đoạn này,

the clean energy system and the fossil energy system

hệ thống năng lượng sạch và hệ thống hóa thạch

are both too small to fulfill all of the energy needs we have,

đều quá nhỏ để đáp ứng tất cả nhu cầu năng lượng,

but big enough that they can't really operate without constraining each other.

nhưng lớn đến mức không thể vận hành mà không hạn chế lẫn nhau.

Also, the mid-transition overlaps with the climate transition.

Ngoài ra, giai đoạn này trùng lặp với quá trình chuyển đổi khí hậu.

This means we'd expect the systems we have now to become less functional

Điều này có nghĩa là các hệ thống hiện có sẽ hoạt động kém hiệu quả hơn

as they operate further and further outside of design parameters.

khi chúng vận hành ngoài các thông số thiết kế.

And it also means we don't entirely know

Và cũng có nghĩa là ta hoàn toàn không biết

what the new systems will need to be able to handle.

hệ thống mới sẽ cần gì để có thể xử lý.

Another issue here is that we'd also expect

Một vấn đề khác ở đây là chúng ta cũng mong đợi

that the transitioning system will just generally work less well

rằng hệ thống chuyển đổi sẽ chỉ vận hành kém hơn

than either the stable starting point or the stable end point.

so với điểm bắt đầu hoặc điểm kết thúc ổn định.

As long as both systems are operating at scale,

Miễn là cả hai hệ thống vận hành ở quy mô lớn,

we can't optimize for either one's needs.

chúng tôi không thể tối ưu hóa cho nhu cầu của cả hai bên.

People are often willing to accept some level of problem

Mọi người thường sẵn sàng chấp nhận vấn đề ở mức độ nào đó

in order to enable a shared future vision.

để tạo điều kiện cho một tầm nhìn tương lai chung.

But trust in that vision will be extraordinarily fragile

Nhưng niềm tin vào tầm nhìn đó sẽ cực kỳ mong manh

when it’s required for decades,

khi rất cần thiết cho nhiều thập kỷ,

while climate impacts are making everything scarier

trong khi tác động khí hậu đang làm mọi thứ đáng sợ hơn

and while we're visibly dismantling infrastructure

và trong khi ta rõ ràng đang tháo dỡ cơ sở hạ tầng

that people remember as functional.

mà mọi người nhớ là vẫn còn hoạt động.

As we plan,

Khi lập kế hoạch,

keeping a clear and focused commitment on people first and foremost

giữ một cam kết rõ ràng và tập trung vào người dân trước hết

and ensuring that these are community-led projects

và đảm bảo rằng đây là dự án do cộng đồng lãnh đạo

will be critical.

sẽ rất quan trọng.

One of the nice things about existing energy infrastructure is it exists.

Một trong những điều tốt về cơ sở hạ tầng năng lượng hiện có là nó tồn tại.

So you can go to a power plant break room

Vì vậy, bạn có thể đến phòng nghỉ của nhà máy điện

and chat up people about how long they expect to keep working

và bắt chuyện với mọi người về thời gian dự kiến ​​sẽ làm

or which bits of the plant site might need remediation.

hoặc phần nào của nhà máy có thể cần khắc phục.

This means planning can be very, very specific

Có nghĩa là việc lập kế hoạch có thể sẽ rất cụ thể

and guided by the expertise of people that are in these places.

và được hướng dẫn bởi chuyên gia ở những nơi này.

Who needs a job if the power plant closes?

Ai cần việc làm nếu nhà máy điện đóng cửa?

Does everyone in town have safe temperatures in their homes?

Mọi người trong thị trấn có nhiệt độ an toàn trong nhà họ không?

Which gas stations need to stay open longer than they're profitable

Những trạm xăng nào cần mở cửa lâu hơn mức sinh lời

to make sure that everybody can get to work

để đảm bảo mọi người có thể đi làm

khi hệ thống giao thông thay thế đã hoàn thiện?

while alternative transportation systems mature?

How much extra funding do you need for the library

Bạn cần thêm bao nhiêu tiền cho thư viện

if tax revenues start to decline?

nếu doanh thu thuế bắt đầu giảm?

Although good transition plans need to be deeply community-embedded,

Mặc dù các kế hoạch chuyển tiếp tốt cần phải gắn kết cộng đồng,

the scale and the impact of the energy system

quy mô và tác động của hệ thống năng lượng

demands some level of centralized coordination.

đòi hỏi một số mức độ điều phối trung tâm.

One strategy here is to set deadlines for fossil asset retirements.

Một chiến lược ở đây là đặt ra thời hạn cho việc ngừng hoạt động hóa thạch.

Ample notice, say a decade,

Nhiều thông báo, suốt một thập kỷ,

gives communities enough time to create and implement plans,

cho cộng đồng đủ thời gian để tạo và thực hiện các kế hoạch,

and a legislated end date gives people enough confidence

và ngày kết thúc hợp pháp giúp mọi người đủ tự tin

to commit to what can be an intense process.

cam kết với những gì có thể là một quá trình căng thẳng.

I showed that in the United States,

Tôi đã chỉ ra rằng ở Hoa Kỳ,

requiring all fossil fuel-fired power generators to close by 2035,

yêu cầu các nhà máy điện chạy

bằng nhiên liệu hóa thạch đóng cửa vào năm 2035,

which is President Biden's power sector decarbonization target,

đây là mục tiêu khử cacbon trong ngành điện của Tổng thống Biden,

would actually allow the large majority of them

thực sự sẽ cho phép phần lớn nhà máy

đáp ứng hoặc vượt tuổi thọ thông thường,

to meet or exceed a typical lifespan,

potentially giving communities some confidence

có khả năng giúp cộng đồng tự tin

that these deadlines are manageable.

rằng những thời hạn này dễ hoàn tất.

That may not be true in places with much newer infrastructure

Điều đó có thể không đúng ở những nơi có cơ sở hạ tầng mới

and so the conversation about how to choose these deadlines

vì vậy cuộc trò chuyện về cách chọn các thời hạn này

would look quite different.

có vẻ sẽ khá khác biệt.

But in general,

Nhưng về tổng thể,

being honest with people about what's coming,

trung thực với mọi người về những gì sắp xảy ra

with enough time and support to do something about it

với đủ thời gian và hỗ trợ để làm điều gì đó

can be really transformative,

có thể tạo ra sự thay đổi,

nhưng nó đòi hỏi ta hướng tới mục tiêu cuối cùng

but it does require a commitment to the end point

and to proactively ensuring people have what they need

và chủ động đảm bảo mọi người có những gì họ cần

to thrive alongside transition.

để phát triển cùng với sự chuyển đổi.

That is what earns and maintains trust.

Đó là những gì kiếm được và duy trì niềm tin.

Not far off emissions targets with vague implementation plans.

Không xa mục tiêu phát thải với các kế hoạch thực hành mơ hồ.

The alternative of unplanned transitions is unacceptable, but common.

Việc thay thế chuyển đổi không có kế hoạch là không thể chấp nhận, nhưng phổ biến.

Notably, this is what we would expect to see

Đáng chú ý, đây là những gì ta sẽ thấy

if we just rely on clean energy becoming cheap enough

nếu ta chỉ dựa vào năng lượng sạch đủ rẻ

để thay thế hệ thống năng lượng hóa thạch.

to displace fossil energy systems.

What I've observed over the years is that facilities might close suddenly

Những gì tôi thấy được trong nhiều năm là các cơ sở đột ngột đóng cửa

với một đợt sa thải và thông báo phá sản

with a round of layoffs and a bankruptcy notification

with very little notice and no plan for what comes next.

với rất ít thông báo và không có kế hoạch cho những gì xảy ra tiếp theo.

Several years ago, I was working on a survey in a coal mining community,

Vài năm trước, tôi đã làm khảo sát tại một cộng đồng khai thác than,

and the morning my survey hit people's mailboxes,

và buổi sáng khi khảo sát đến hộp thư của họ,

khoảng 500 công nhân khai thác than đột ngột bị sa thải.

about 500 coal miners were suddenly laid off.

Just four US coal mining companies used bankruptcy

Chỉ bốn công ty khai thác than Hoa Kỳ sử dụng biện pháp phá sản

to avoid about five billion dollars in pensions

để tránh khoảng 5 tỷ đô la tiền lương hưu

and environmental cleanup obligations just between 2012 and 2017.

và nghĩa vụ làm sạch môi trường chỉ giữa năm 2012 đến năm 2017.

The coal industry in the United States is actually pretty small,

Ngành công nghiệp than ở Hoa Kỳ thực sự khá nhỏ,

now providing about 11 percent of primary energy,

hiện cung cấp khoảng 11% năng lượng sơ cấp,

down from 18 percent a decade ago.

giảm từ 18% một thập kỷ trước.

We're talking about successfully retiring and replacing infrastructure

Chúng ta đang nói về việc loại bỏ thành công và thay thế cơ sở hạ tầng

that supports 80 percent of energy use globally and in the United States

hỗ trợ 80% việc sử dụng năng lượng trên toàn cầu và ở Hoa Kỳ

all before I reach retirement age.

trước khi tôi đến tuổi nghỉ hưu.

Planning the transition is an ethical responsibility that takes time,

Lập kế hoạch chuyển đổi là trách nhiệm đạo đức cần có thời gian,

but also creates opportunities to implement a just and sustainable future

nhưng cũng tạo ra cơ hội để ta có tương lai công bằng và bền vững,

that corrects the harms of the past.

khắc phục những tác hại của quá khứ.

Collaboration and a laser-like focus

Hợp tác và tập trung giống như tia laser

on ensuring people have what we need to succeed through this transition

đảm bảo mọi người có những gì ta cần để thành công trong quá trình này

will be critical,

rất quan trọng,

particularly as the transition collides with climate tragedies.

đặc biệt là khi quá trình va chạm với các thảm kịch khí hậu.

What would we do now if we believed we'd succeed?

Chúng ta sẽ làm gì bây giờ nếu tin rằng mình sẽ thành công?

Anticipating the bumps and planning for success

Dự đoán những khó khăn và lập kế hoạch để thành công

is the path to a just, decarbonized and sustainable world.

là con đường dẫn đến một thế giới công bằng, khử cacbon và bền vững.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)