Ilissa Ocko: The fastest way to slow climate change now | TED Countdown

Çeviri: Gizem Nur Denizer Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

In the time it took me to walk on stage

Sahneye yürürken harcadığım zamanda,

around 10 seconds,

yaklaşık 10 saniye,

more than 10,000 metric tons of climate-warming gases

10.000 metrik tondan fazla iklimi ısıtan gazlar,

have been pumped into the atmosphere from human actions.

insan eylemlerinden kaynaklı olarak atmosfere salındı.

To provide some context on just how much that is,

Bunun ne kadar olduğuna dair bir bağlam sağlarsam

That is the weight equivalent of 170,000 of me

bu 10 saniyede gaz halinde salınan

emitted in gas in 10 seconds.

benden 170.000 adetin ağırlık eşdeğeridir.

Ninety-nine percent of this pollution is carbon dioxide, CO2,

Bu kirliliğin yüzde doksan dokuzu karbondioksit ve CO2′dir

and we know we need to reduce it.

ve bunu azaltmamız gerektiğini biliyoruz.

The other one percent is almost entirely methane,

Diğer yüzde birlik kısım ise neredeyse tamamen metan

which mostly comes from producing fossil fuels,

ve çoğunlukla fosil yakıtların çıkarılmasından

managing waste and raising livestock.

atık yönetiminden ve hayvancılıktan kaynaklanıyor.

But that one percent of methane could cause more warming

Fakat bu yüzde birlik metan,

önümüzdeki 10 yıl içinde tüm bu CO2′den daha fazla ısınmaya sebep olabilir.

over the next 10 years than all that CO2.

This is because methane absorbs a lot more energy per unit mass

Bunun nedeni, metanın moleküler yapısına ve atmosferdeki diğer sera gazlarını

for reasons relating to its molecular structure

oluşturma kabiliyetine bağlı nedenler ile

and its ability to form other greenhouse gases in the atmosphere.

birim kütle başına çok daha fazla enerji emmesidir.

CO2 önemlidir

CO2 is important because it can linger in the atmosphere

çünkü salındıktan çok sonra da atmosferde kalabilir,

long after it is emitted,

which means we must achieve net-zero emissions

bu da iklimimizi er geç stabilize etmek için

net sıfır emisyona ulaşmamız gerektiği anlamına gelmektedir.

to eventually stabilize our climate.

This is key for protecting generations to come.

Bu, gelecek nesilleri korumanın anahtarıdır.

But with climate change already devastating so many lives today,

Fakat iklim değişikliği günümüzde zaten pek çok hayata hasar verirken

we can't focus only on the distant future.

yalnızca uzak geleceğe odaklanamayız.

My work as a scientist aims to identify ways

Bir bilim insanı olarak çalışmam,

yakın gelecekte kötüleşen zarar risklerini azaltabilmemiz için

to slow down warming as fast as possible,

so that we can lower the risks of worsening damages in the near future.

ısınmayı olabildiğince hızlı yavaşlatma yollarını belirlemeyi amaçlıyor.

This is where methane comes in.

Metan burada devreye giriyor.

That one percent of methane may cause more warming

Metanın yüzde biri, önümüzdeki birkaç yıl içinde

than all that CO2 in the next several years,

tüm CO2′den daha fazla ısınmaya sebep olabilir

but it only lasts in the atmosphere for around a decade.

fakat metan atmosferde yalnızca yaklaşık on yıl dayanır.

Bu nedenle metanın ısınma gücü

Methane's warming power is therefore not from the gradual buildup over time

CO2 gibi zamanla kademeli bir artıştan değil,

like CO2,

but almost entirely from recent emissions.

neredeyse tamamen yeni emisyonlardan kaynaklanmaktadır.

This means that every time we reduce methane,

Bu metanı her azalttığımızda,

we can reduce a lot of warming right away.

anında ısınmanın birçoğunu da azaltabileceğimiz anlamına gelir.

In fact, cutting methane is the single fastest,

Aslında metanı azaltmak,

ısınma hızını hemen azaltmak için

most effective opportunity to immediately slow down the rate of warming.

en hızlı ve en etkili tek fırsattır.

(Applause)

(Alkış)

And this is because not only does methane act fast,

Bunun sebebi yalnızca metan gazının hızla sonuç vermesi değil,

but because we can act fast

aynı zamanda insan eylemlerinden kaynaklanan

because we have the technologies available right now

metan emisyonlarını yarıya indirecek

to cut methane emissions from human activities in half.

teknolojilere şu anda sahip olduğumuz için hızla harekete geçebilmemizdir.

And even better, many of these solutions pay for themselves.

Daha iyisi, bu çözümlerin çoğu kendi masraflarını çıkarıyor.

The methane we emit comes from three main sources:

Saldığımız metan üç temel kaynaktan geliyor:

energy production,

enerji üretimi,

waste management and agriculture.

atık yönetimi ve tarım.

The first category, energy production,

Birinci kategori olan enerji üretimi,

is the largest and cheapest opportunity we have

günümüzde metanı azaltmak için elimizdeki en büyük ve en ucuz fırsat.

to cut methane today.

Most methane from energy isn't from burning fossil fuels,

Enerjiden kaynaklanan metanların çoğu yanan fosil yakıtlardan değil,

it's from producing fossil fuels.

fosil yakıtların çıkarılmasından kaynaklanmaktadır.

Because natural gas, which is mostly methane,

Çünkü çoğunlukla metan olan doğal gaz

can easily escape into the atmosphere

atmosfere kolayca sızabilir,

when extracting oil, gas and coal,

hem de petrol, gaz ve kömür çıkarırken

or when transporting gas through pipelines.

veya boru hatlarından doğal gaz taşınırken.

In fact, these leaks can completely offset any near-term climate benefits

Öyle ki bu sızıntılar, kömür yerine gaz kullanmanın

kısa vadeli iklim yararlarına karşılık gelerek olumsuz yönde etkileyebilir.

of using gas instead of coal.

But we have the technologies to cut the majority of these emissions

Ancak tasarruf edilen gaz satılabildiğinden

with around half for no net cost

net maliyet olmaksızın bu emisyonların çoğunu

because the saved gas can be sold.

yaklaşık yarıya kadar azaltacak teknolojilere sahibiz.

For example, oil fields in West Texas are wasting enough gas right now

Örneğin, Batı Teksas’taki petrol yatakları şu anda iki milyondan fazla evi

to heat more than two million homes.

ısıtmaya yetecek kadar gazı boşa harcıyor.

Fixing the methane problem, though,

Fakat metan sorununu çözmek; bir vanayı sıkmak,

can be as simple as tightening a valve or placing a gasket or tuning an engine.

bir contayı yerleştirmek veya bir motora ayar yapmak kadar basit olabilir.

A major reason why these easy fixes haven't been implemented isn't the cost.

Bu kolay onarımların uygulanmamasının esas sebebi maliyet değildir.

It's because governments and industry have been data-deprived,

Bunun nedeni hükümetlerin ve endüstrinin veriden yoksun olması

lacking information on where and how much is emitted.

ve nerede, ne kadar yayıldığına dair bilgi eksikliğidir.

But our ability to detect these leaks has rapidly advanced in recent years.

Ancak bu sızıntıları tespit etme kabiliyetimiz son yıllarda hızla gelişti.

Everything from handheld instruments to sensors on aircrafts and drones.

Elde kullanılan cihazlardan uçak ve dronlardaki sensörlere kadar her şey.

And now there's a growing universe of satellites

Günümüzde, uzaydan metanın yerini tespit etmek

designed to locate and measure methane from space.

ve metanı ölçmek için tasarlanmış büyüyen bir uydu evreni var.

That list includes MethaneSAT,

Bu liste, önümüzdeki yıl piyasaya sürülmeye hazır olması beklenen

which is expected to be launch-ready next year

and will be able to detect and quantify methane emissions

ve dünya çapında metan emisyonlarını benzeri görülmemiş bir kesinlikle

across the globe with unprecedented precision.

tespit edip ölçebilecek olan MethaneSAT’ı içeriyor.

If we can find it, we can fix it.

Bulabilirsek düzeltebiliriz.

This part is not rocket science.

Bu kısım roket bilimi değil.

It's more like plumbing.

Daha çok sıhhi tesisat gibi.

I can't tell you enough how hopeful that makes me for the future.

Bunun bana gelecek için ne kadar umut verdiğini ne kadar anlatsam az.

We can also reduce a lot of emissions

Ayrıca bakterilerin ayrışması,

from the second category, waste management,

atık sahalarındaki çöpler ve atık sulardaki tortular sonucu

where methane is produced as bacteria decompose,

ortaya çıkan metanın üretildiği ikinci kategori olan

garbage in landfills and sludge in wastewater.

atık yönetiminden de birçok emisyonu azaltabiliriz.

Some of the largest landfills receive enough trash per day

En büyük atık sahalarından bazıları gün başına, sıkıştırılmadan önce

to fill more than 10 Olympic-sized swimming pools

10′dan fazla olimpik yüzme havuzunu

before it is compacted.

doldurmaya yetecek kadar çöp alır.

But we can suck up the methane from landfills

Fakat vakumlu tüpler kullanarak,

by using tubes with vacuums

atık sahalarındaki metanı emebilir

and then use it to generate electricity,

ve daha sonra elektrik üretmek için kullanabiliriz

because methane is an energy-packed fuel.

çünkü metan enerji dolu bir yakıttır.

We can also reduce emissions by sending some trash, like food waste,

Gıda atıkları gibi bazı çöpleri, atık sahalarından uzağa

away from landfills and instead to composting centers

ve bunun yerine metan salınımını önlemek için tasarlanmış

that are designed to prevent the release of methane.

kompostlama merkezlerine göndererek de emisyonları azaltabiliriz.

The third category, agriculture,

Üçüncü kategori olan tarım,

emits the most and remains the hardest to address.

en çok salınım yapan ve ele alınması en zor olandır.

But there are exciting new technologies on the horizon.

Ama ufukta heyecan verici yeni teknolojiler var.

The number one source is livestock.

Bir numaralı sebep hayvancılıktır.

Some farm animals, like the billion-plus cattle worldwide,

Dünya çapındaki milyardan fazla sığır gibi bazı çiftlik hayvanları,

belch methane that was produced when digesting plants like grass.

ot gibi bitkileri sindirirken üretilen metanı geğirir.

Reducing these emissions is possible with higher-quality feed.

Bu emisyonları azaltmak, daha yüksek kaliteli yem ile olasıdır.

And the scientists are developing and testing new technologies,

Bilim insanları, verimlilik veya kalite açısından

like feed supplements,

hiçbir olumsuz etki olmaksızın

that can suppress methane production in a cow's gut by at least 30 percent

bir ineğin bağırsağındaki metan üretimini en az yüzde 30 oranında bastırabilen

with no negative effects on productivity or quality.

yem takviyeleri gibi yeni teknolojiler geliştiriyor ve deniyor.

Livestock manure can also produce methane when concentrated,

Besi hayvanı gübresi yoğunlaştırıldığında da metan üretebilir

but we can cover manure lagoons

ancak gübre lagünlerini kaplayabilir

and then pump manure into digesters that can capture the methane,

ve ardından gübreyi dijestörlere pompalayabiliriz

which can then be used for heat and electricity.

ve bu, daha sonra ısı ve elektrik için kullanılabilecek metanı tutabilir.

Another methane source is rice production.

Diğer bir metan kaynağı ise pirinç üretimidir.

This one crop is a staple for half the world's population,

Bu tek mahsul, dünya nüfusunun yarısı için temel besindir

but the plants grow in flooded fields

fakat bitkiler, mikropların metan oluşturması için

that create ideal conditions for microbes to form methane.

ideal koşullar sağlayan suyla kaplı tarlalarda yetişir.

We can slash emissions from methane

Pirinç tarlalarında sığ bir su seviyesini sürdürmek kadar basit olabilecek

by improving how we manage the required water,

ihtiyaç duyulan suyu yönetme şeklimizi değiştirerek

which can be as simple as maintaining a shallow level of water

metan emisyonlarını azaltabiliriz.

in the rice fields.

Implementing all of these solutions will take work.

Tüm bu çözümlerin uygulanması uğraş gerektirecektir.

Ama insanlar şimdiden harekete geçmeye başladılar.

But people have already started to act.

Many governments, oil and gas CEOs,

Birçok hükümet, petrol ve gaz CEO’ları,

landfill operators and farmers are advancing measures to reduce methane.

atık sahası işletmecileri ve çiftçiler metanı azaltmak için önlemler alıyor.

But we need more,

Ama daha fazlasına ihtiyacımız var

because there is a lot of warming that we can prevent

çünkü düşük maliyetli ve kullanılabilir stratejilerin

if we quickly deploy the full set of affordable and available strategies.

tamamını devreye alırsak önleyebileceğimiz çok fazla ısınma var.

We need standalone methane targets

Her şirketin iş modelinin bir parçası olarak

as part of every company's business model,

bağımsız metan hedeflerine

and every country's nationally determined contribution

ve Paris İklim Anlaşması güçlendirilirken

as the Paris Agreement is strengthened.

her ülkenin ulusal olarak belirlenmiş katkısına ihtiyacımız var.

Because if we succeed in a rapid, full-scale effort to cut methane,

Çünkü metanı azaltmak için hızlı, geniş çaplı bir gayret gösterirsek

we have a chance to actually experience the benefits fast,

faydalarını yaşam süremiz içerisinde

in our lifetimes.

hızlı bir şekilde tecrübe etme şansımız olur.

For example,

Örneğin,

my colleagues and I found that we could slow down the rate of warming

meslektaşlarım ve ben yüzyılın ortasından önce

by as much as 30 percent before mid-century.

ısınma oranını yüzde 30′a kadar yavaşlatabileceğimizi bulduk.

This would help communities and ecosystems adapt

Bu, toplulukların ve ekosistemlerin

değişen iklime uyum sağlamasına yardımcı olacak

to a changing climate

and hit the brakes on worsening extreme events,

ve kötüleşen olağanüstü olayları durduracak,

like wildfires in the Americas and Australia,

Amerika ve Avustralya’daki orman yangınları

and flooding in Europe and Asia.

ve Avrupa ve Asya’yı sel basması gibi.

It would also help clean up our air, saving lives and crops,

Bu havamızı temizlemeye, hayatlarla mahsulleri kurtarmaya da yardımcı olacak

because methane contributes to ozone pollution.

çünkü metan ozon kirliliğine katkıda bulunur.

And because some of the people

İklim değişikliğinin etkilerine karşı

most vulnerable to the impacts of climate change

en savunmasız olan bazı insanlar da

are on the front lines of methane emissions.

metan emisyonlarının ön saflarında yer alıyorlar.

These solutions can also help reduce the inequity of climate change,

Bu çözümler,

iklim değişikliğinin eşitsizliğini azaltılmasına da yardımcı olabilir,

for example, by job creation.

örneğin iş yaratarak.

If we fast-forward to later decades,

Daha sonraki on yıllara ileri sararsak

acting now to cut methane can also help protect Arctic sea ice.

metanı azaltmak için şimdi harekete geçmek

Arktik deniz buzunun korunmasına da yardımcı olabilir.

This is because when methane reductions are combined with strong actions

Bunun nedeni, metan azaltmaları ile

CO2′yi azaltmak için yapılan güçlü eylemler birleştiğinde,

to cut CO2,

it becomes unlikely that temperatures would rise to levels

sıcaklıkların Arktik yaz deniz buzunda toplam kaybı tetikleyecek

that would trigger a total loss in Arctic summer sea ice.

seviyelere yükselmesinin mümkün olmamasıdır.

This is important not just for polar communities and ecosystems,

Bu sadece kutup toplumları ve ekosistemleri için önemli değil,

but actually for the entire world.

aslında tüm dünya için önemli.

I've now been talking for almost 10 minutes,

Neredeyse 10 dakikadır konuşuyorum,

which means that more than 700,000 metric tons of climate-warming gases

bu da 700,000 metrik tondan fazla iklimi ısıtan gazın

atmosfere salındığı anlamına geliyor.

have been pumped into the atmosphere.

Now that equals the weight of 12 million of me.

Bu, benden 12 milyon adetin ağırlığına eşit.

Of all this pollution,

Tüm bu kirlilik içinde,

it is the methane that could warm the Earth the most

önümüzdeki 10 yıl içinde Dünya’yı en çok ısıtabilecek olan metandır.

over the next 10 years.

But we know how to cut these emissions in half right now

Ama şu anda enerji, atık ve tarımdan kaynaklanan

from energy, waste and agriculture.

bu emisyonları nasıl yarıya azaltabileceğimizi biliyoruz.

This is the methane moment.

Bu, metan zamanı.

Because cutting methane is the single fastest,

Metanı azaltmak, yakın vadede

most effective opportunity to reduce climate change risks in the near term.

iklim değişikliğini azaltmak için en hızlı ve etkili tek fırsattır.

And cutting CO2,

Aksi halde

which will otherwise build up over time,

zamanla birikecek olan CO2′yi azaltmak,

is the key to reducing risks in the long term.

uzun vadede riskleri azaltmanın anahtarıdır.

We need to do both

Hem kendimiz hem çocuklarımız

to plot a safer course for ourselves and our children

hem de gelecek nesiller için

and for generations to come.

daha güvenli bir rota çizmemiz gerekiyor.

Thank you so much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)