Aja Monet and phillip agnew: A love story about the power of art as organizing | TED

Çeviri: Sevgül Demir Gözden geçirme: Can Boysan

Aja Monet: Our story begins like all great, young love stories.

Aja Monet: Hikayemiz bütün harika aşk hikayeleri gibi başlıyor.

Phillip Agnew: She slid in my DMs ...

Philip Agnew: DM atmaya başladı...

AM: He liked about 50 of my photos,

AM: Yaklaşık 50 fotoğrafımı beğendi,

back-to-back, in the middle of the night --

arka arkaya, gece yarısı

PA: What I saw was an artist committed to truth and justice --

PA: Gördüğüm, kendini doğruya ve adalete adamış bir sanatçıydı--

and she's beautiful, but I digress.

o çok güzeldi, ama konuyu dağıttım.

AM: Our story actually begins across many worlds,

AM: Bizim hikayemiz aslında farklı dünyalarda,

over maqluba and red wine in Palestine.

Filistin'de etli pilav ve kırmızı şarap üzerine başladı.

But how did we get there?

Ama buraya nasıl geldik?

PA: Well, I was born in Chicago,

PA: Bir vaiz ve öğretmen oğlu olarak

the son of a preacher and a teacher.

Chicago'da doğdum.

My ears first rung with church songs sung by my mother on Saturday mornings.

Cumartesi sabahları annemin kilise şarkıları kulaklarımda çınlardı.

My father's South Side sermons summoned me.

Babamın güney yakası vaazları beni çağırırdı.

My first words were more notes than quotes.

İlk kelimelerim, alıntılardan çok notalardı.

It was music that molded me.

Beni şekillendiren müzikti.

Later on, it was Florida A&M University that first introduced me to organizing.

Sonra, Florida A&M Üniversitesi ilk kez beni organizasyonla tanıştırdı.

In 2012, a young black male named Trayvon Martin was murdered,

2012'de Trayvon Martin adında genç siyahi bir adam öldürüldü,

and it changed my life and millions of others'.

bu benim ve milyonlarca insanın hayatını değiştirdi.

We were a ragtag group of college kids and not-quite adults

Pek yetişkin sayılmayan ayak takımı, canına tak etmiş

who had decided enough was enough.

bir grup üniversite öğrencileriydik.

Art and organizing became our answer to anger and anxiety.

Sanat ve organizasyon öfke ve anksiyete ile başa çıkmamızı sağladı.

We built a movement and it traveled around the world

Bir hareket başlattık ve bu hareket tüm dünyaya

and to Palestine, in 2015.

ve 2015 yılında da Filistin'e yayıldı.

AM: I was born to a single mother

AM: Ben yalnız bir annenin çocuğu olarak,

in the Pink House projects of Brooklyn, New York.

Pink House projelerinde, Brooklyn, New York'ta doğdum.

Maddened by survival,

Hayat savaşı verirken

I gravitated inwards towards books, poems and my brother's hand-me-down Walkman.

kitaplara, şiirlere ve abimden kalan Walkman'e gömülmüştüm.

I saw train-station theater,

Tren istasyonu tiyatrolarını,

büyük hoparlörlü caddeleri ve grafitili duvarları gördüm.

subwoofing streets and hood murals.

Lisede, Urban Word NYC isimli bir organizasyonda

In high school, I found a community of metaphor magicians

metaforla uğraşan ve doğruları söylemeyi

and truth-telling poets

in an organization called Urban Word NYC.

kendine görev edinmiş şairlerden oluşan bir topluluk buldum.

Adopted by the Black Arts movement,

Black Arts Hareketi tarafından kabul edilen

I won the legendary Nuyorican Poets Cafe Grand Slam title.

efsanevi Nuyorican Poets Cafe Grand Slam unvanını kazandım.

(Applause and cheers)

(Alkış ve tebrik sesleri)

At Sarah Lawrence College, I worked with artists

Sarah Lawrence Üniversitesi'nde Katrina kasırgası

to respond to Hurricane Katrina and the earthquake;

ve artçı depremin etkilerini hatırlatmak için sanatçılarla çalıştım;

I discovered the impact of poetry

şiirin, hislerimizi yansıtma becerisinin yanı sıra

and the ability to not just articulate our feelings,

bir şeyleri değiştirmeye çalışmaya

but to get us to work towards changing things

ve bu konuda bir şeyler yapmaya yönelik etkisinin olduğunu da

and doing something about it,

keşfettim ki bunlar Maytha Alhassen'in

when a friend, Maytha Alhassen, invited me to Palestine ...

beni Filistine davet ettiği zamanlara denk geliyor...

PA: We were a delegation of artists and organizers,

PA: Sanatçılardan ve organizatörlerden oluşan

and we immersed ourselves in Palestinian culture,

bir heyettik ve kendimizi Filistin kültürüne,

music, their stories.

müziğine ve hikayelerine kaptırmıştık.

Late into the night,

Gece geç saatlere kadar

we would have discussions about the role of art in politics

sanatın siyasetteki, siyasetin de sanattaki

and the role of politics in art.

rolü hakkında konuşurduk.

Aja and I disagree.

Aja ve ben sürekli çatışırız.

AM: Oh, we disagree.

AM: Evet, oldukça.

PA: But we quite quickly and unsurprisingly fell in love.

PA: Zıt kutuplar birbirini çeker misali birbirimize aşık olduk.

Exhibit A:

Örnek A:

me working my magic.

onu tavlamaya çalışıyorum.

(Laughter)

(Gülüş sesleri)

AM: Obvious, isn't it?

AM: Çok belli ediyor değil mi?

Four months later, this artist --

Dört ay sonra ise gördüğünüz bu sanatçı

PA: and this organizer --

PA: ve bu organizatör

AM: moved into a little home with a big backyard, in Miami.

AM: Miami'de büyük bahçeli ama küçük bir eve çıktılar.

PA: (iç çekiyor)

PA: (Sighs)

Bakın, bütün bunların olacağını

Listen, five months before this ever happened,

beş ay önceden biliyordum.

I predicted it all.

I'm going to tell you --

Şöyle ki, bir arkadaşımla

a friend sat me down and said,

oturuyorduk ve bana,

"You've done so much for organizing,

"organizasyonun her şeyini sen yapıyorsun,

when are you going to settle down?"

ne zaman kendine bir hayat kuracaksın?" dedi.

I looked him straight in the face

Yüzüne baktım ve dedim ki;

and I said, "The only way that it would ever happen

"Bunun gerçekleşmesinin tek yolu

is if it is a collision.

bir çatışmanın olması.

This woman would have to knock me completely off course."

Tabii bu kadının da beni çok etkilemesi gerek."

I didn't know how right I was.

Doğruyu söylediğimi sonra fark ettim.

(Laughter)

(Kahkaha sesleri)

Our first few months were like any between young lovers:

İlk birkaç ayımız diğer tüm genç aşıklar gibi geçti:

filled with hot, passionate, all-night ...

ateşli, tutkulu, tüm gece süren...

AM: nonstop ...

AM: bitmek bilmeyen...

PA: discussions.

PA: tartışmalar.

(Laughter)

(Kahkaha sesleri)

PA: Aja challenged everything I knew and understood about the world.

PA: Aja, bildiğim ve anladığım her şeye meydan okudu.

She forced me --

Beni --

AM: lovingly --

AM: sevgiyle --

PA: to see our organizing work with new eyes.

PA: organizasyonu farklı gözle görmeye zorladı.

She helped me see the unseen things

Göremediğim şeyleri görmemi ve sanatçıların iç dünyamızı

and how artists illuminate our interior worlds.

nasıl aydınlattıklarını görmemi sağladı.

AM: There were many days I did not want to get up out of bed

AM: Yataktan çıkıp dış dünyayla karşılaşmayı

and face the exterior world.

istemediğim birçok günüm oldu.

I was discouraged.

Cesaretim kırılmıştı.

There was so much loss and death

Birçok kayıp ve ölüm gerçekleşiyordu,

and artists were being used to numb, lull and exploit.

sanatçılar insanları kandırmak ve sömürmek için kullanılıyorlardı.

While winning awards, accolades and grants soothed so many egos,

Ödüller kazanırken, onurlandırılıp egoları okşanırken

people were still dying

hâlâ insanlar ölüyordu

and I was seeking community.

bense hâlâ bir birlik arıyordum.

Meeting Phillip brought so much joy, love, truth into my life,

Philip ile tanışmak hayatıma çok fazla neşe, aşk, gerçeklik getirdi,

and it pulled me out of isolation.

beni o izole halimden çekip çıkardı.

He showed me that community and relationships

Bana, birlik ve ilişkilerin

wasn't just about building great movements.

sadece büyük hareketlerle sağlanamayacağını,

It was integral in creating powerful, meaningful art,

güçlü ve anlamlı bir sanat yaratmakla entegre olduklarını

and neither could be done in solitude.

ve yalnız bir şekilde yapılamayacağını gösterdi.

PA: Yeah, we realized many of our artist and organizer friends were also lost

PA: Evet sonra birçok sanatçı ile organizatör arkadaşımızın da

in these cycles of sadness,

bu üzüntü döngüsünde kaybolduklarını fark ettik,

and we were in movements that often found themselves at funerals.

biz kendini hep bir cenazenin içinde bulan bir topluluktuk.

We asked ourselves

Sonra kendimize sorduk:

what becomes of a generation all too familiar

Bu zamansız ölümlerin ana sayfamızda

with the untimely ends of lives streamed daily on our Timelines?

her gün akıp gitmesine nasıl bu kadar aşina olduk?

It was during one of our late-night discussions

Gece tartışmalarımızdan birinde

that we saw beyond art and organizing

sanat ve organizasyondan ötesini gördük

and began to see that art was organizing.

ve sanatın bir organizasyon olduğunu fark ettik.

AM: The idea was set:

AM: Düşüncemiz şu şekildeydi:

art was an anchor, not an accessory to movement.

Sanat bir çapaydı, hareket aracı değildi.

Our home was a home of radical imagination;

Evimiz; radikal bir hayal gücünün merkezi,

an instrument of our nurturing hearts;

kalpleri kazanmaya yarayan bir araç,

a place of risk where were dared to laugh, love, cry, debate.

gülmeye, ağlamaya, tartışmaya meydan okuduğumuz riskli bir yerdi.

Art, books, records and all this stuff decorated our walls,

Duvarlarımızı sanat eserleri, kitaplar ve plaklar süslüyordu

and there was lizards --

kertenkeleler de vardı --

walls of palm trees that guided our guests into our backyard,

misafirleri arka bahçeye götüren duvarlarda palmiye ağaçları vardı,

where our neighbors would come and feel right at home.

komşularımızın gelip kendilerini evde hissedecekleri şeylerdi.

The wind --

Rüzgar --

the wind was an affirmation for the people who walked into the space.

rüzgar, o yere yürüyen insanlar için bir teyitti.

And we learned that in a world --

Öğrendik ki, dünyada --

a bewildering world of so much distraction --

böyle dikkat dağıtan şaşırtıcı bu dünyada --

we were able to cultivate a space where people could come and be present,

insanların gelip var olacağı ve sanatçılar ile organizatörlerin

and artists and organizers could find refuge.

kaçabilecekleri bir yer yaratmayı başarmıştık.

PA: This became Smoke Signals Studio.

PA: Burası sonra Smoke Signals Studio adını aldı.

AM: As we struggle to clothe, house, feed and educate our communities;

AM: Toplumu giydirme, barındırma, besleme ve eğitmede zorlandıkça;

our spirits hunger for connection, joy and purpose;

ruhumuz birliğe; mutluluğa, ve amaca ihtiyaç duydukça,

and as our bodies are out on the front lines,

bedenimiz orada olmasa bile

our souls still need to be fed,

ruhumuz hâlâ açtı,

or else we succumb to despair and depression.

yoksa çaresizliğe ve depresyona hapsolurduk.

Our art possesses rhythmic communication,

Bizim sanatımız duygusal ipuçlarıyla kodlanmış

coded emotional cues,

ritmik iletişim barındırıp

improvised feelings of critical thought.

yenilenmiş eleştirel düşünme duygusuyla harekete geçiyor.

Our social movements should be like jazz:

Bizim bu toplumsal hareketlerimiz caz gibi:

encouraging active participation,

aktif katılımı,

listening,

dinlemeyi, anı yaşamayı

spontaneity and freedom.

ve özgürlüğü teşvik ediyor.

What people see as a party ...

İnsanların parti olarak gördükleri şey

PA: is actually a movement meeting.

PA: aslında bir buluşma hareketi.

See, we aren't all protest and pain.

Görüyorsunuz, sadece protestodan ve acıdan ibaret değiliz.

Here's a place to be loved,

Sevilecek, hissedilecek

to be felt, to be heard,

duyulacak ve mahallemizde

and where we prepare for the most pressing political issues

siyasi meseleleri konuşabilecek

in our neighborhoods.

güvenli bir alanımız var.

See, laws never change culture,

Bildiğiniz gibi, yasalar kültürü değiştiremez

but culture always changes laws.

ama kültür her zaman yasaları değiştirir.

Art --

Sanat --

(Applause)

(Alkış sesi)

Art as organizing is even changing and opening doors

Organize olarak sanat, özgürlüğün olmadığı yerlerde bile

in places seen as the opposite of freedom.

değişiyor ve yeni kapılar açıyor.

Our weekly poetry series

Haftalık şiir serilerimiz, Dade Islah Evine hapsedilmiş

is transforming the lives of men incarcerated at Dade Correctional,

insanların hayatlarını değiştiriyor,

and we're so excited to bring you all the published work of one of those men,

onlardan biri olan Echo Martinez'in yayınladığı işlerini sizlere

Echo Martinez.

göstermek için çok heyecanlıyız.

In the intro, he says ...

Girişte diyor ki,

AM: "Poetry for the people is a sick pen's penicillin.

AM: "İnsanlık için şiir, hasta bir kalemin penisilinidir.

It's a cuff key to a prisoner's dreams.

Bu eser, bir tutuklunun hayallerini açan bir anahtardır.

The Molotov in the ink.

Mürekkepteki Molotov gibi.

It is knowledge, it is overstanding,

Bilgidir, gereksizden uzaklaşmadır,

it is tasting ingredients in everything you've been force-fed,

size zorla verilen her bir şeyin tadına varmaktır,

but most of all, it's a reminder that we all have voices,

ama en önemlisi, bir sesimiz olduğunun;

we all can be heard even if we have to scream."

haykırmak zorunda olsak da duyulabileceğimizin hatırlatıcısıdır."

In 2018, we created our first annual Maroon Poetry Festival

2018 yılında, Liberty City'deki TACOLCY merkezinde

gerçekleştireceğimiz yyıllık Maroon Şiir Festivalini oluşturduk.

at the TACOLCY Center in Liberty City.

There, the Last Poets, Sonia Sanchez, Emory Douglas

Orada The Last Poets, Sonia Sanchez, Emory Douglas

and the late, great Ntozake Shange,

ve merhum usta Ntozake Shange,

performed and met with local artists and organizers.

yerel sanatçılarla ve organizatörlerle tanışıp performans sergilediler.

We were able to honor them

Onları, bağlılıkları ve gerçekleri

for their commitment to radical truth-telling.

söyledikleri için tebrik etme şansı bulmuştuk.

And in addition to that,

Bunlara ek olarak;

we transformed a public park

bir umumi parkı, oluşturmaya çalıştığımız dünyanın

into the physical manifestation of the world we are organizing for.

fiziksel gösterisi haline getirdik.

Everything that we put into poetry,

Şiire, sanata,

we put into the art, into the creativity,

yaratıcılığa,

into the curated kids' games

çocuk oyunlarına ve muhteşem sahne tasarımına

and into the stunning stage design.

koyduğumuz her şey.

PA: Our work is in a long line of cultural organizers

PA: İşimiz, sanatı harika bir gelecek kurmak için

that understood to use art to animate a radical future.

kullanmayı anlamış kültürel organizatörlerle birlikte ilerliyor.

Artists like June Jordan,

Juno Jordan,

Emory Douglas

Emory Douglas,

and Nina Simone.

Nina Simone gibi sanatçılar.

They understood what many of us are just now realizing --

Onlar, bizim yeni yeni fark ettiğimiz şu ilkeyi çoktan biliyorlardı:

that to get people to build the ship,

"İnsanları bir araya getirmek istiyorsan

you've got to get them to long for the sea;

onları ortak bir paydada birleştirmelisin.

that data rarely moves people, but great art always does.

Bilgi insanı harekete geçirmez ama yüce sanat bunu her zaman yapar."

This understanding --

Bu anlayış --

(Applause)

(Alkış sesi)

This understanding informed the thinking

Bu anlayış bana,

behind the Dream Defenders' "Freedom Papers,"

Florida'nın geleceği için radikal bir siyasi görüş olan

a radical political vision for the future of Florida

ve insanların kârdan daha önemli olduğunu savunan

that talked about people over profits.

Rüya Koruyucularının Özgürlük Kağıtlarının içyüzünü düşündürttü.

Now, we could have done a policy paper.

Şimdiye kadar bir politika kağıdı yazabilirdik.

Instead, artists and organizers came together in their poetry

Onun yerine, sanatçılar ve organizatörler duvar resimleri yapmak için

to create incredible murals

şiirleriyle bir araya geldiler,

and did the video that we see behind us.

ve arkamızda gördüğünüz videoyu çektiler.

We joined the political precision of the Black Panther Party

Kara Panter Partisinin politik duyarlılığına

and the beautiful poetry of Puerto Rican poet Martín Espada

Porto Rikolu şair Martin Espada'nın şiirlerine,

to bring our political vision to life.

politik görüşümüzü hayata geçirmek için kulak verdik.

AM: Now thousands of Floridians across age, race, gender and class

AM: Şimdi binlerce Floridalı yaş, ırk, cinsiyet, sınıf gözetmeksizin,

see the "Freedom Papers" as a vision for the future of their lives.

"Özgürlük Kağıtları"nı gelecekleri için bir vizyon olarak görüyorlar.

For decades, our artists and our art has been used to exploit,

Senelerdir, sanatçılarımız ve sanatımız

lull, numb,

insanları sömürmek, uyuşturmak,

sell things to us

insanlara bir şeyler satmak

and to displace our communities,

ve onları yerlerinden etmek için kullanıldılar

but we believe that the personal is political

ama inanıyoruz ki, kişisel olan aynı zamanda politiktir

and the heart is measured by what is done,

ve sevgi ne yapıldığıyla ölçülür,

not what one feels.

kimin ne hissettiğiyle değil.

And so art as organizing is not just concerned with artists' intentions,

Organize olarak sanat, sadece sanatçıların amaçlarıyla ilgilenmez,

but their actual impact.

sanatçının gerçek etkisiyle de ilgilenir.

Great art is not a monologue.

Mükemmel sanat bir monolog değildir.

Great art is a dialogue between the artist and the people.

Mükemmel sanat, sanatçı ve insanlar arasındaki bir diyalogdur.

PA: Four years ago, this artist ...

PA: Dört sene önce, bu sanatçı

AM: and this organizer ...

AM: ve bu organizatör...

PA: found that we were not just a match.

PA: sadece birer eş olmadıklarını keşfettiler.

AM: We were a mirror.

AM: Biz bir aynaydık.

PA: Our worlds truly did collide,

PA: Dünyamız birçok konuda çatıştı

and in many ways ...

ama bir çok açıdan da

AM: they combined.

AM: birleşti.

PA: We learned so much about movement,

PA: Hareketle ve aşkla ilgili

about love and about art at its most impactful:

çok şey öğrendik. En önemlisi sanat hakkında:

when it articulates the impossible and when it erodes individualism,

Sanat, imkansızı ifade ettiğinde ve bireyselliği sarstığında,

when it plays into the gray places of our black and white worlds,

siyah beyaz dünyamızın griliğine girmeye çalıştığında,

when it does what our democracy does not,

şu anki demokrasinin yapamadığını yaptığında,

when it reminds us that we are not islands,

sadece bir adadan ibaret olmadığımızı hatırlattığında,

when it adorns every street but Wall Street and Madison Avenue,

Wall Street ve Madison Avenue dışındaki sokakları da güzelleştirdiğinde,

when it reminds us that we are not islands

bir adadan ibaret olmadığımızı

and refuses to succumb to the numbness,

ve hissizliğe boyun eğmeyi direnmeyi hatırlattığında

when it indicts empire

imparatorluğu reddettiğinde

and inspires each and every one of us to love,

ve her birimize sevme,

tell the truth

doğruyu söyleme,

and make revolution irresistible.

ve devrimi dayanılmaz yapma ilhamını verdiğinde öğrendik.

AM: For the wizards --

AM: Büyücüler ise---

(Applause)

(Alkış sesi)

AM: For the wizards and ways of our defiance,

AM: Büyücüler ve bizim başkaldırı yollarımız için,

love-riot visions of our rising, risen, raised selves.

yükselişimizin veya yükselmiş aşk-isyan vizyonumuz için.

The overcoming grace --

Nezaketin üstesinden gelenler--

fires, bitter tongues,

yangınlar, acı sözler

wise as rickety rocking chairs,

sallanan sandalyeler kadar zeki olanlar,

suffering salt and sand skies.

açık gökyüzü gibi acı çekenler için.

Memories unshackled and shining stitches

Zincirinden kurtulan hatıralar için

on a stretch-marked heart.

çatlamış bir kalpte parlayan dikişler için

For the flowers that bloom in midnight scars.

Gece yarısı açan çiçekler için.

How we suffered and sought a North Star.

Çektiğimiz acılar ve bir ışık aradığımız zamanlar için.

When there was no light, we glowed.

Işık olmadığında bile parlamayı başardık.

We sparked this rejoice,

Neşemizi, bu haklı sevinci

this righteous delight.

yaydık.

We have a cause to take joy in.

Mutlu olmak için bir nedenimiz var.

How we weathered and persisted,

Parçalandık, devam ettik

tenacious,

birbirimize sarıldık

no stone unturned.

ve hiç geriye gitmedik.

How we witnessed the horror of mankind

İnsanlığın yarattığı korkuya şahit olduk

and did not become that which horrified us.

Ama hiçbir şey bizi korkutmaya yetmedi.

PA: Thank you.

PA: Teşekkürler.

AM: Thank you.

AM: Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış sesleri)