Who counts as a speaker of a language? | Anna Babel

Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez

Çeviri: Joseph Geni Gözden geçirme: Esra Çakmak

İnsan, uzun zamanlar önce

dünya üzerindeki herkesin aynı dili konuştuğunu

ve aynı kabilede olduğunu söyler.

Sanırım, o zamanlar insanların yapacak çok işi vardı

People say that a long, long time ago,

çünkü Tanrı kadar iyi olmak için

everybody on earth spoke the same language

birlikte çalışmaya karar verdiler.

and belonged to the same tribe.

Cennete uzanan bir kule inşa etmeye başladılar.

And I guess people had a little too much time on their hands,

because they decided they were going to work together

Tanrı bunu gördü ve sinirlendi

ve insanları kibirlerinden dolayı cezalandırdı.

to become as great as God.

Tanrı kuleyi yerle bir etti

So they started to build a tower up into the heavens.

ve insanları dünyanın dört bir yanına dağıttı

God saw this and was angry,

ve hepsinin konuştuğu dili farklı yaptı.

and to punish the people for their arrogance,

Bu Babil Kulesi’nin hikâyesi

God destroyed the tower

and scattered the people to the ends of the earth

ve büyük ihtimalle kesin bir tarihi gerçek değil

and made them all speak different languages.

fakat bize anlattığı şey,

This is the story of the Tower of Babel,

dilleri ve bu dilleri konuşanları anlama şeklimiz ile alakalı.

and it's probably not a literal historical truth,

Birincisi, farklı diller konuşmanın anlaşamadığımız

but it does tell us something

veya belki de çatışma içinde olduğumuz anlamına geldiğini

about the way that we understand languages and speakers.

ve aynı gruba ait olduğumuzu ve birlikte çalışabileceğimiz

So for one thing, we often think about speaking different languages

anlamında da aynı dili konuşmayı düşünürüz.

as meaning that we don't get along or maybe we're in conflict,

Modern dilbilimciler,

dil ve sosyal kategoriler arasındaki ilişkinin çetrefilli

and speaking the same language as meaning that we belong to the same group

ve karmaşık olduğunu bilirler

and that we can work together.

ve dili anlama şeklimize pek çok yük yükleriz,

Modern linguists know

that the relationship between language and social categories

öyle ki “Bir insanı, bir dili bilen kişi yapan şey nedir?”

is intricate and complex,

gibi basit bir soru bile

and we bring a lot of baggage to the way that we understand language,

gerçekten çok karmaşık olabilir.

to the point that even a seemingly simple question,

Ohio eyaletinde İspanyolca profesörüyüm.

like, "What makes a person a speaker of a language?"

Çoğunlukla öğrencilerin dört

can turn out to be really, really complicated.

veya beş yıllık üniversite seviyesinde

İspanyolca dersleri aldıkları üst düzey kurslar veriyorum.

I'm a Spanish professor at Ohio State.

Sınıfımdaki öğrenciler tüm dönem boyunca benimle İspanyolca konuşuyor.

I teach mostly upper-level courses,

where the students have taken four to five years

İspanyolca konuşmamı dinlerler.

of university-level Spanish courses.

Ödevlerini İspanyolca teslim ederler.

Fakat dönemin başında öğrencilerime şu soruyu sorduğumda:

So students who are in my class speak Spanish with me all semester long.

“Kendini İspanyolca bilen olarak görenler kimler?”

They listen to me speak in Spanish. They turn in written work in Spanish.

çoğu elini kaldırmadı.

And yet, when I asked my students at the beginning of the semester,

Bir dili gerçekten çok iyi bir şekilde konuşabilir

"Who considers themselves a Spanish speaker?"

ve yine de kendinizi bir dili biliyor olarak görmeyebilirsiniz.

not very many of them raise their hands.

So you can be a really, really good speaker of a language

Belki sadece bir dili ne kadar iyi konuştuğunuzla ilgili değil.

and still not consider yourself a language speaker.

Belki de o dili öğrenmeye hangi yaşta başladığınızla da ilgili olabilir.

Maybe it's not just about how well you speak a language.

Ancak evde İspanyolca konuşan ama çoğunlukla işte veya okulda

Maybe it's also about what age you start learning that language.

İngilizce konuşan çocuklara baktığımızda,

genellikle her iki dili de gerçekten iyi konuşmadıklarını hissediyorlar.

But when we look at kids who speak Spanish at home

Okulda İspanyolcada ve evde İngilizce konusunda

but mostly English at work or in school,

kendilerini tam olarak rahat hissetmedikleri için

they often feel like they don't speak either language really well.

bazen bir dilsizlik durumundalarmış gibi hissederler.

They sometimes feel like they exist in a state of languagelessness,

İyi bir iki dilli olmak için bir bedende iki tek dilli olmamız gerektiğine dair

because they don't feel fully comfortable in Spanish at school,

gerçekten güçlü bir fikre sahibiz.

and they don't feel fully comfortable in English at home.

Ancak dilbilimciler, iki dilliliğin gerçekte böyle çalışmadığını bilirler.

We have this really strong idea that in order to be a good bilingual,

İnsanların uzmanlaşması,

we have to be two monolinguals in one body.

bir dili bir yerde ve diğerini de başka yerde kullanmak aslında çok daha yaygın.

But linguists know that's not really how bilingualism works.

It's actually much more common for people to specialize,

Şimdi, mesele her zaman sadece kendimizi nasıl gördüğümüzle ilgili değil.

to use one language in one place and another language in another place.

Başkalarının bizi nasıl gördüğüyle de ilgili olabilir.

Araştırmamı Güney Amerika'da

Now, it's not always only about how we see ourselves.

bir ülke olan Bolivya'da yapıyorum.

It can also be about how other people see us.

Bolivya'da, ABD'de olduğu gibi,

farklı sosyal gruplar ve farklı etnik kategoriler var.

I do my research in Bolivia,

which is a country in South America.

Bu etnik kategorilerden biri, yerli halk olan

And in Bolivia, as in the United States,

Quechua olarak bilinen bir grup.

there are different social groups and different ethnic categories.

Quechua olan insanlar, İspanyolca'yı

One of those ethnic categories is a group known as Quechua,

genel İspanyolca konuşanlardan biraz farklı konuşuyor.

Özellikle, birçok Quechua insanının kullandığında

who are Indigenous people.

And people who are Quechua speak Spanish a little bit differently

kulağa biraz daha yakın gelen bazı sesler var.

than your run-of-the-mill Spanish speaker.

Bu yüzden bir meslektaşım ve ben,

In particular, there are some sounds that sound a little bit more alike

kulağa çok yakın gelen bir dizi kelimeyi aldığımız bir çalışma tasarladık

when many Quechua speakers use them.

ve bunlar Quechua’lıların İspanyolca konuştuklarında

So a colleague and I designed a study

where we took a series of very similar-sounding word pairs,

kulağa genellikle benzer geliyordu.

and they were similar-sounding in exactly the same sorts of ways

Bu kulağa yakın gelen kelime çiftlerini bir grup dinleyiciye dinlettik

that Quechua speakers often sound similar when they speak Spanish.

ve dinleyicilerin yarısına sadece normal,

sıradan İspanyolca konuşan birini dinleyeceklerini

We played those similar-sounding word pairs to a group of listeners,

ve diğer yarısına bir Quechua’lı birini duyacaklarını söyledik.

and we told half of the listeners that they were going to listen

Herkes aynı kaydı duydu,

to just your normal run-of-the-mill Spanish speaker

ancak bulduğumuz şey şuydu: Sıradan bir İspanyolca konuşan kişiyi

and the other half of the listeners that they were going to hear a Quechua speaker.

dinlediklerini düşünen insanlar,

kelime çiftleri arasında açık farklar belirtti

Everybody heard the same recording,

ve bir Quechua’lıyı dinlediklerini düşünen insanlar

but what we found was that people who thought they were listening

net farklılıklar belirtmedi.

to a run-of-the-mill Spanish speaker

made clear differences between the word pairs,

Bir görsel yardımcı olacaksa

and people who thought they were listening to a Quechua speaker

işte çalışmamızın sonuçları.

Burada en üst satırda gördüğünüz şey biraz kemer.

really didn't seem to make clear differences.

Kelime çiftleri arasında

So if a visual would help,

net farklar belirten insanlardan beklediğiniz şey bu

here are the results of our study.

ve İspanyol birini

What you see here in the top line is a little bit of an arch.

dinlediklerini düşünen insanlar için de böyle olmalı.

That's what you would expect

Altta gördüğünüz şey biraz daha düz bir çizgi

from people who are making clear differences between the word pairs,

ve insanlar net farklılıklar belirtmediklerinde

and that's what you see for people

görmeyi umduğumuz şey bu

who though they were listening to a Spanish speaker.

ve bu, bir Quechua’lıları dinlediklerini düşünen gruptan geldi.

What you see on the bottom is a little bit more of a flat line,

and that's what we expect to see

Kayıtla ilgili hiçbir şey değişmediğine göre,

when people are not making clear differences,

bu, dinleyicilere verdiğimiz sosyal kategorilerin

and that came from the group that thought they were listening to a Quechua speaker.

dili algılama biçimlerini değiştirdiği anlamına geliyor.

Now, since nothing about the recording changed,

Bu sadece Bolivya’da olan tuhaf bir şey değil.

that means that it was the social categories that we gave the listeners

ABD'de, Kanada'da, Yeni Zelanda'da

that changed the way they perceived language.

tam olarak aynı şeyi gösteren

This isn't just some funny thing that only happens in Bolivia.

araştırmalar yapıldı.

Sosyal kategorileri dil anlayışımıza dahil ediyoruz.

Research has been carried out in the United States,

in Canada, in New Zealand,

Hatta bir üniversite dersini dinleyen Amerikalı üniversite öğrencileri ile

showing exactly the same thing.

We incorporate social categories into our understanding of language.

bile çalışmalar yapıldı.

Öğrencilerin yarısına eğitmen olarak beyaz bir kişinin

There have even been studies carried out with American college students

yüzü gösterildi.

Öğrencilerin yarısına eğitmen olarak Asyalı birinin

who listen to a university lecture.

yüzü gösterildi.

Half of the students were shown a picture of a Caucasian face

Asyalının yüzünü gören öğrenciler,

as the instructor.

herkes aynı kaydı dinlemesine rağmen

Half of the students were shown a picture of an Asian face

as the instructor.

dersin daha az net ve anlaşılmasının daha zor olduğunu bildirdi.

And students who saw the Asian face

reported that the lecture was less clear and harder to understand,

Sosyal kategoriler dili anlama şeklimizi gerçekten etkiliyor.

even though everybody listened to the same recording.

Bu, çocuklarım okula başladığında benim için özellikle

So social categories really influence the way that we understand language.

kişisel hâle gelen bir konu.

Çocuklarım Latin ve biz evde İspanyolca konuşuyoruz,

And this is an issue that became especially personal to me

ancak dışarıdaki arkadaşlarıyla,

büyükanne ve büyükbabalarıyla

when my children started school.

çoğunlukla İngilizce konuşuyorlar.

My children are Latino,

Okula başladıklarında,

bana ilçenin, İngilizce dışında

and we speak Spanish at home,

but they speak mostly English with their friends out in the world,

bir dil konuşan bir üyesi olan herhangi bir ailenin,

çocukların ikinci dil hizmeti olarak İngilizceye ihtiyaç duyup duymadıklarını

with their grandparents.

When they started school,

I was told that the district requires

görmek için test edilmesi gerektiği söylendi.

that any household that has a member who speaks a language other than English,

Ben de “Evet! Çocuklarım bu testte başarılı olacak,” dedim.

the children have to be tested

to see if they need English as a second language services.

Ama öyle olmadı.

And I was like, "Yes! My kids are going to ace this test."

Kızımın ESL yerleştirme sınavının sonuçlarını arkamda görebilirsiniz.

Anlama, okuma ve dinleme için beş üzerinden

But that's not what happened.

So you can see behind me the results from my daughter's ESL placement exam.

mükemmel beşi aldı.

Ama konuşma ve yazma için üç aldı.

She got a perfect five out of five for comprehension,

Ben de, “Bu gerçekten tuhaf,

for reading and listening.

çünkü bu çocuk sürekli benim başımın etini yiyor,” dedim.

But she only got three out of five for speaking and writing.

(Kahkaha)

Ama bir günlük bir test olduğunu ve önemli bir şey olmadığını düşündüm.

And I was like, "This is really weird,

because this kid talks my ear off all the time."

Birkaç yıl sonra oğlum okula başladı

(Laughter)

But I figured it's just one test on one day, and it's not a big deal.

ve o da sınavda ana dili İngilizce olmayan

biri olarak puan aldı.

Until, several years later, my son started school,

Ben de "Bu gerçekten tuhaf

and my son also scored as a non-native speaker of English

ve tesadüf gibi görünmüyor,” dedim.

Bu yüzden öğretmene bir not gönderdim

on the exam.

ve çok nazikti.

Bana neden bu şekilde yerleştirildiğini açıklayan uzun bir mesaj gönderdi.

And I was like, "This is really weird,

and it doesn't seem like a coincidence."

Söylediği bazı şeyler gerçekten dikkatimi çekti.

So I sent a note in to the teacher,

and she was very kind.

She sent me a long message explaining why he had been placed in this way.

İlk olarak, ana dili İngilizce olan bir kişinin bile,

evde ne tür kaynak ve zenginleştirmeye

Some of the things that she said really caught my attention.

bağlı olduğuna bağlı olarak

bu testte ileri düzeyde puan alamayabileceğini söyledi.

For one thing, she said that even a native speaker of English

might not score at advanced level

Bu bana testin İngilizce yeterliliğini ölçmek için

on this test,

depending on what kinds of resource and enrichment they were getting at home.

harika bir iş çıkarmadığını söylüyor,

ancak çocukların evde ne kadar kaynağa maruz kaldıkları gibi

Now, this tells me that the test wasn't doing a great job

bir şeyi ölçüyor olabilir,

bu durumda bu çocukların okulda farklı destek türlerine ihtiyacı var.

of measuring English proficiency,

but it may have been measuring something like how much resources

Gerçekten İngilizce dil yardımına ihtiyaçları yok.

kids are exposed to at home,

Bahsettiği bir başka şey de bir dilbilimci olarak dikkatimi çekti.

in which case, those kids need different types of support at school.

They really don't need English language assistance.

Oğlumdan şu cümleyi tekrar etmesini istediğini söyledi:

"Jane'in kalemi kimde?"

Another thing that she mentioned caught my attention as a linguist.

"Jane kalem kimde var?" diye tekrarlamış.

She said that she had asked my son to repeat the sentence,

"Who has Jane's pencil?"

Bunun, ana dili iyelikler için benzer bir yapı içermeyen,

And he repeated, "Who has Jane pencil?"

ana dili İngilizce olmayan bir öğrencinin yaptığı tipik bir hata olduğunu söyledi.

She said this is a typical error made by a non-native English-speaking student

Bunun dikkatimi çekmesinin nedeni,

bu iyelik yapısının

whose native language does not contain a similar structure for possessives.

tamamen dilbilgisine dayalı olduğu sistematik,

kurallara göre yönetilen bir İngilizce türü olduğunu bilmem.

The reason this caught my attention

is because I know

that there is a systematic, rule-governed variety of English

Bu çeşit dilbilimciler tarafından “Afro-Amerikan İngilizcesi” diye bilinir.

in which this possessive construction is completely grammatical.

Afro-Amerikan İngilizcesi aslında ABD genelinde,

çoğunlukla Afro-Amerikalı topluluklarda

That variety is known to linguists as "African-American English."

konuşulan lehçeler grubu.

And African-American English is actually group of dialects

Şansa bakın ki oğlumun okulu yaklaşık

%60 Afro-Amerikalı.

that's spoken across the United States,

mostly in African-American communities.

Biliyoruz ki,

bu yaşta çocuklar arkadaşlarından bir şeyler alıyorlar,

But it just so happens that my son's school

is about 60 percent African-American.

dili deniyorlar,

farklı bağlamlarda kullanıyorlar.

And we know that at this age,

Sanırım öğretmen oğlumu görünce

children are picking things up from their friends,

they're experimenting with language,

Afrika-Amerikan İngilizcesi konuşmasını beklediği bir çocuğu görmedi.

they're using it in different contexts.

I think when the teacher saw my son,

Bu yüzden onu doğal olarak birden fazla İngilizce lehçesi edinen

she didn't see a child who she expected to speak African-American English.

bir çocuk olarak değerlendirmek yerine,

onu standart İngilizcesi yetersiz olan bir çocuk olarak değerlendirdi.

And so instead of evaluating him as a child who was natively acquiring

multiple dialects of English,

she evaluated him as a child whose standard English was deficient.

Dil ve sosyal kategoriler karmaşık bir şekilde bağlantılılar

ve dili anlama şeklimize çok fazla yük yüklüyoruz.

Language and social categories are intricately connected,

Bana şöyle bir soru sorduğunuzda:

“Kim bir dili konuşuyor sayılır?”

and we bring so much baggage to the way that we understand language.

Bu soruya gerçekten basit bir cevabım yok.

Ama size söyleyebileceğim şey şu ki

When you ask me a question like,

insanlar kalıp arıyorlar

"Who counts as a speaker of a language?"

ve biz her zaman farklı bilgi türleri arasındaki

I don't really have a simple answer to that question.

noktaları birleştirmenin yollarını arıyoruz.

But what I can tell you

is that people are pattern seekers,

Altta yatan ön yargılarımız

and we're always looking for ways to connect the dots

dile yansıtıldığında bir sorun olabilir.

between different types of information.

Çocuklara kendiminkiler gibi baktığımda

This can be a problem

when our underlying biases are projected onto language.

ve onları en nazik ve en iyi anlamıyla,

ana dili İngilizce olmayanlar olarak, ırksal olarak profillendirildiklerini

When I look at children like my own,

and I see them in the gentlest and most well-meaning of ways

gördüğümde merak ediyorum:

İlkokuldan liseye, üniversiteye

being racially profiled as non-native speakers of English,

ve ilk işlerine geçtiklerinde ne olacak?

it makes me wonder:

What's going to happen

Bir mülakata girdiklerinde,

as they move from elementary school

masanın karşısında oturan kişi renklerine

onto high school and college and onto their first jobs?

veya soyadına bakacak

When they walk into an interview,

ve onları İspanyol aksanıyla mı yoksa kötü İngilizce

will the person sitting across the table from them

konuşurken mi duyacak?

look at their color or their last name

Bunlar, insanların yaşamları üzerinde uzun vadeli etkileri olabilecek

and hear them as speaking with a Spanish accent

yargı türleri.

or as speaking bad English?

Bu yüzden, umarım o kişi, tıpkı sizin gibi,

These are the kinds of judgments that can have long-reaching effects

dil ve sosyal kategoriler arasındaki

on people's lives.

doğallaştırılmış bağlar üzerine düşünmüş

So I hope that that person, just like you,

ve bir dilin konuşucusu olmanın gerçekte ne anlama geldiğine dair

will have reflected on the naturalized links

varsayımlarını sorgulamış olacak.

between language and social categories

Teşekkür ederim.

(Alkış)

and will have questioned their assumptions about what it really means

to be a speaker of a language.

Thank you.

(Applause)