Visions of Africa's future, from African filmmakers

Çeviri: Sevgül Demir Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

As a child growing up in Nigeria,

Nijerya'da büyümüş bir çocuk olarak

books sparked my earliest imagination,

kitaplar hayal gücümü harekete geçirdi.

but films, films transported me

Fakat filmler beni büyülü yerlere sürükledi.

to magical places with flying cars,

Uçan arabalar,

to infinite space with whole universes of worlds to discover.

sonsuz uzay ve gezegenler keşfedilmeyi bekliyordu.

And my journey of discovery has led to many places and possibilities,

Keşif serüvenim yeni yerleri ve imkânları da beraberinde getirdi.

all linked with ideas and imagination.

Hepsi fikirler ve hayal gücüyle doluydu.

A decade and a half ago,

15 yıl önce,

I moved from working in law and technology in New York

New York'ta hukuk ve teknoloji alanında çalışmayı bırakıp

to financing, producing and distributing films

Nairobi, Lagos ve Johannesburg'da film yapmaya,

in Nairobi, Lagos and Johannesburg.

onları finanse etmeye ve dağıtmaya gittim.

Afrika'da bir filmin olağanüstü ve sıradanı nasıl keşfettiğini

I've been privileged to see firsthand how in Africa,

film powerfully explores the marvelous and the mundane,

sonsuz olasılıkları ve temel gerçekleri nasıl aktardığını

how it conveys infinite possibilities and fundamental truths.

doğrudan görmek için ayrıcalıklı bir konumdaydım.

Afrofuturist films like "Pumzi,"

"Pumzi" gibi Afrofütürist filmler,

Wanuri Kahiu's superb sci-fi flick,

Wanuri Kahiu'nun harika bilim kurgu filmi,

paint brilliant pictures of Africa's future,

Afrika'nın geleceğinin zekice bir resmini çizdi.

while Rungano Nyoni's "I Am Not A Witch"

Bu sırada, Rugano Nyoni'nin "I Am Not A Witch" ile

and Akin Omotoso's "Vaya"

Akin Omotoso'nun "Vaya" filmleri

show us and catalogue our present.

bize, şimdimizi gösteriyor ve bilgi veriyordu.

These filmmakers offer nuanced snapshots of Africa's imagined and lived reality,

Afrika dışı kaynaklı bazı imajların ve bu imajlara eşlik eden

in contrast to some of the images of Africa that come from outside,

insanların Afrikayı görüş biçimini şekillendiren ya da çarpıtan,

and the perspectives that accompany all of these images,

sempatik veya küçümseyici perspektiflerin aksine

whether sympathetic or dismissive, shape or distort

bu yapımcılar Afrika'nın hayali ve yaşanmış gerçekliklerine ait

how people see Africa.

nüanslı enstantaneler sunuyorlar.

And the truth is,

Ve gerçek şu ki çoğu kişi

many people think Africa is screwed up.

Afrika'nın berbat olduğunu düşünüyor.

Images play a big part of the reason why.

İmaj, bu kanının büyük bir kısmını oluşturuyor.

Many tropes about Africa persist from pictures,

Afrika hakkındaki pek çok kinaye filmlerde üsteleniyor;

pictures of famine in Ethiopia 30 years ago,

30 yıl önceki Etiyopya kıtlığı filmleri,

pictures of the Biafran war half a century ago.

yarım yüzyıl önceki Biafran savaşı filmleri gibi.

But on a continent where the average age is 17,

Ancak ortalama yaşın 17 olduğu bir kıtada,

these tragic events seem almost prehistoric.

bu trajik olaylar neredeyse tarih öncesi sayılır.

Their images are far removed

Onların Afrika imajları, buradakilerin kendilerini

from how people in Africa's many countries see themselves and their neighbors.

ve komşularını nasıl gördüklerinden çok uzak.

For them, these images do not represent their reality.

Onlar için, bütün bu imaj gerçeği yansıtmamaktadır.

Peki, Afrika'nın gerçeği nedir? Daha doğrusu,

So what is Africa's reality,

or rather, which of Africa's many realities do we choose to focus on?

Afrika'nın pek çok gerçekliğinden hangisine odaklanmayı seçiyoruz.

Do we accept Emmanuel Macron's imagination of Africa in 2017

Emmanuel Macron'un; Afrika'yı 2017'de, kadınların 7-8 çocuk sahibi olduğu

as a place in which all women have seven or eight children?

bir yer olarak tasavvur edişine katılıyor muyuz

Or do we instead rely on the UN's account

veya onun yerine BM'nin, 54 Afrika ülkesinden sadece bir tanesinde

that only one of Africa's 54 countries has a fertility rate as high as seven?

doğum oranının 7 kadar yüksek olduğu hesabına güvenebilir miyiz?

Do we focus on the fact

Bugünün Afrika'sındaki

that infant mortality and life expectancy in Africa today

bebek ölüm oranının ve yaşam beklentisinin kabaca yüzyıl önceki ABD ile

is roughly comparable to the US a hundred years ago,

karşılaştırılabilir olduğuna

or do we focus on progress,

veya Afrika'nın bebek ölüm oranını

the fact that Africa has cut infant mortality in half

son 40 yılda yarı yarıya düşürdüğüne

ve yaşam beklentisini 2000'den bu yana

in the last four decades

and has raised life expectancy by 10 years since the year 2000?

10 yıl artırdığına mı odaklanalım?

These dueling perspectives

Bütün bu meydan okuyucu

are all accurate.

bakış açıları doğrudur.

Well, aside from Macron's. He's just wrong.

Peki, Macron açısından... Kesinlikle hatalı.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

But one version makes it easy to dismiss Africa as hopeless,

Diğer yakıtlar bir milyar insanın refah yönünde

while the other fuels hope that a billion people

ilerleme kaydedeceğini umarken bir versiyon,

can continue to make progress towards prosperity.

Afrika'yı umutsuz olarak savmayı kolaylaştırıyor.

The fact that Africans

Gerçek şu ki Afrikalıların bakışlarını

do not have the luxury of turning their gaze elsewhere,

başka bir yöne çevirme lüksü yok.

the fact that we must make progress

Gerçek şu ki, ilerleme kaydetmeliyiz

or live with the consequence of failure,

veya başarısızlığın sonuçları ile yaşamalıyız.

are the reason we must continue to tell our own stories

Bu sebeple kendi hikâyelerimizi anlatmaya devam etmeliyiz,

and show our own images,

ayrıca, dürüstçe ve öncelikle

with honesty and primarily to an African audience,

Afrikalı izleyicilere kendi imajımızı sergilemeliyiz.

because the image that matters most

Çünkü Afrika'nın imajları arasında

is the image of Africa in African imaginations.

en önemli olanı Afrikalıların hayal gücünde olandır.

Now, honesty requires that we acknowledge

Şimdi, dürüstlük Afrika'nın dünyanın gerisinde kaldığını

that Africa is behind the rest of the world

ve hızlıca yetişmesi gerektiğini

and needs to move swiftly to catch up.

kabul etmeyi gerektirir.

But thinking of a way forward,

İleriye giden yolu düşünürken,

I'd like us to engage in a thought exercise.

düşünce egzersizine katılmanızı isterim.

What if we could go back a hundred years,

Eğer 100 yıl önceye gitseydik,

say to the US in 1917,

diyelim ki 1917 Amerika'sındayız

but we could take with us all the modern ideas,

ama inovasyon, buluşlar gibi bugün sahip olduğumuz

innovations, inventions that we have today?

bütün modern fikirleri yanımıza alabiliyoruz.

What could we achieve with this knowledge?

Bu bilgi ile neyi başarabiliriz?

How richly could we improve quality of life and living conditions for people?

İnsanların yaşam kalitesi ve şartlarını ne kadar zenginleştirebiliriz?

How widely could we spread prosperity?

Refahı ne kadar yayabiliriz?

Imagine if a hundred years ago,

Yüz yıl önce eğitim sisteminin

the education system had all the knowledge we have today,

en iyi öğretme yöntemleri de dâhil olmak üzere

including how best to teach.

bugün sahip olduğumuz tüm bilgiye sahip olduğunu bunun yanında

And doctors and scientists knew all we do

doktor ve bilim insanlarının halk sağlığı önlemleri, cerrahi teknikleri,

about public health measures, surgery techniques,

DNA dizilimi, kanser araştırmaları ve tedavisi hakkında

DNA sequencing, cancer research and treatment?

bugün bildiğimiz her şeyi bildiğini hayal edin.

If we had access then to modern semiconductors,

Eğer modern yarı iletkenlere, bilgisayarlara, mobil cihazlara

computers, mobile devices, the internet?

ve internete erişebilseydik.

Just imagine.

Sadece hayal edin.

If we did, we could take a quantum leap forward, couldn't we.

Eğer yapabilseydik, kuantum sıçramasını yapabilirdik, değil mi?

Well, Africa can take a leap of that magnitude today.

Peki, Afrika bugün bu büyüklükte bir sıçrama yapabilir mi?

There's enough untapped innovation

Eğer istek ve adanmışlık varsa

to move Africa a century forward in living conditions

Afrika'yı yaşam standartları bakımından yüzyıl ileri taşıyacak kadar

if the will and commitment is there.

kullanılmayan inovasyon var.

This is not just a possibility; it's an imperative for Africa's future,

Bu sadece bir ihtimal değil, Afrika'nın geleceği için bir zorunluluk.

a future that will see Africa's population double

Afrika'nın nüfusunun 30 yılda ikiye katlanıp

to two and a half billion people in just three decades,

2,5 milyar olduğu bir gelecek...

a future that will see Africa have the world's largest workforce,

Afrika'nın dünyanın en büyük iş gücüne sahip olacağı bir gelecek,

just as the idea of work itself is being radically reconsidered.

tıpkı iş fikrinin temelinden gözden geçirileceği gibi.

Now taking the leap forward isn't that far-fetched.

Şu anda ileriye sıçramak o kadar da zor değil.

There are tons of examples that demonstrate the potential

Afrika'nın değişim potansiyelini gösteren

for change in Africa.

tonlarca örnek mevcut.

Just 20 years ago,

Sadece 20 yıl önce,

Nigeria had fewer than half a million working phone lines.

Nijerya yarım milyondan az çalışır durumda telefon hattına sahipti.

Today it has a hundred million mobile phone subscriptions,

Bugün yüz milyon cep telefonu abonesi var ve bu mobil mucizesi

and this mobile miracle is mirrored in every African country.

her Afrika ülkesine yansıtılıyor.

There are over three quarters of a billion mobile phones in use in Africa today,

Bugün Afrika'da 750 milyonun üzerinde cep telefonu kullanımda

and this has spurred justified excitement about leapfrogging,

ve bu Afrika'yı; paylaşımcı ekonomi, yapay zekâ ve otonom makineler

about bringing the sharing economy, artificial intelligence,

gibi sıçrayışlar konusunda

autonomous machines to Africa.

haklı bir heyecana teşvik etti.

And this is all promising,

Bütün bunlar umut verici

but we need to think about sequencing.

ama öncelikler hakkında düşünmemiz lazım.

Forget putting the cart before the horse.

At olmadan arabasını yola süremezsiniz.

You can't put the self-driving car before the roads.

Yolu inşa etmeden kendi kendine giden araba yapamazsınız.

(Applause)

(Alkış)

There's a whole infrastructural and logical layer to innovation

Hafife aldığımız inovasyon için

kocaman bir altyapısal ve mantıksal katman mevcut

that we take for granted,

but we have to triage for Africa,

ama Afrika için aciliyet sıralaması var.

because some of the biggest infrastructure gaps

Çünkü en büyük altyapı boşluklarının bazıları,

are for things that are so basic

Batılıların nadiren düşünmeleri gereken

that Westerners rarely have to think about them.

çok temel şeyler hakkındadır.

So let's explore this.

Hadi bunu keşfedelim.

Imagine your internet access went off for a day,

İnternetinizin bir gün boyunca gittiğini hayal edin

and when it came back,

ve geri geldiğinde

it only stayed on for three hours at a time,

tek seferde sadece 3 saat kalıyor,

with random 15-hour outages?

rastgele 15 saat ise kesiliyor.

How would your life change?

Hayatınız nasıl değişirdi?

Now replace internet access with electricity.

Şimdi interneti elektrik ile yer değiştirelim.

Think of your fridges, your TVs, your microwaves,

Düşünün ki buzdolabınız, televizyonunuz, mikrodalganız

just sitting idly for days.

boş bir şekilde günlerce duruyor.

Now extend this nightmare to government offices,

Şimdi bu kabusu hükûmet ofislerine,

to businesses, to schools,

iş yerlerine, okullara, hastanelere

to hospitals.

doğru genişletelim.

This, or worse,

Yüz milyonlarca Afrikalı bunun gibi veya daha kötü

is the type of access that hundreds of millions of Africans

bir şekilde bazı şeylere ulaşabiliyor;

have to electricity,

elektrik,

and to water,

su,

and to healthcare,

sağlık hizmeti,

and to sanitation,

temizlik işleri,

and to education.

ve eğitim.

We must fix this.

Bunu düzeltmek zorundayız.

We must fix this because ensuring widespread and affordable access

Zorundayız çünkü uygun altyapı ve hizmetin yayılmasını garantiye almak

to decent infrastructure and services

ve uygun fiyata ulaşılabilir hâle getirmek

isn't just low-hanging fruit:

sadece kolay yapılabilir değil,

it's fundamental to achieving the hundred-year leap.

aynı zamanda yüz yıllık bir sıçramanın temel taşıdır.

And when we fix it,

Ve biz bunu düzelttiğimizde,

we might find some unexpected benefits.

bazı beklenmedik faydalara da ulaşabiliriz.

One unexpected benefit of the mobile miracle

Mobil mucizenin beklenmedik faydalarından biri

was that it led to what is perhaps the greatest cultural resurgence

Afrika'nın bir nesilde gördüğü

belki de en büyük kültürel canlanmaya neden olmasıydı:

that Africa has seen in a generation:

the rebirth of African popular music.

Afrika popüler müziğinin yeniden doğuşu.

For musicians like P-Square,

P-Square,

Bongo Maffin

Bongo Maffin

and Wizkid,

ve Wizkid gibi müzisyenler için

mobile phones paved the path to local dominance

mobil telefonlar yerel egemenliğe

ve küresel yıldızlığa giden yolu açtı.

and global stardom.

And the impact isn't limited just to music.

Ve bu etki sadece müzikle kısıtlı değildi.

It extends to film, too.

Filmlere de sıçradı.

Beautiful, engaging films

Güzel, çekici filmler

like these stills of "Pumzi,"

tıpkı "Pumzi", "Vaya"

"Vaya," and "I Am Not A Witch" show.

ve "I Am Not A Witch" tarzlarında.

For while its external image might be dated,

Bir süredir dış kaynaklı Afrika imajları eskimiş olabilir.

Africa continues to evolve, as does African film.

Afrika evrilmeye devam ediyor, tıpkı Afrika filmlerinin yaptığı gibi.

Now, every now and again, the rest of the world catches on,

Şimdi, dünyanın kalanı kavrayabilir;

perhaps with Djo Munga's hard-hitting "Viva Riva!"

belki Djo Munga'nın vurucu filmi "Viva Riva!" ile,

with Newton Aduaka's intense "Ezra,"

Newton Aduaka'nın çarpıcı filmi "Ezra" ile

or with Abderrahmane Sissako's poetic "Timbuktu."

veya Abderrahmane Sissako'nun şiirsel "Timbuktu"su ile.

With mobile, Africans are discovering more and more of these films,

Mobil telefonlar ile Afrikalılar bu filmlerin daha fazlasını

and what that means is that it really matters less in Kinshasa or Cotonou

ve Kinshasa veya Cotonou'da Cannes'ın bu filmler hakkında ne düşündüğünün

what Cannes thinks of African film,

veya onların fikirlerinin bilgili veya adil olduğunun

or if those opinions are informed or fair.

daha az umursanmasının ne anlama geldiğini keşfediyorlar.

Who really cares what the "New York Times" thinks?

Gerçekten "New York Times"ı kim takar ki?

What matters is that Africans are validating African art and ideas,

Önemli olan Afrikalıların hem eleştirel hem de ticari olarak Afrika sanatını

both critically and commercially,

ve fikirlerini onaylamalarıdır.

that they are watching what they want,

Onlar istediklerini izlerler,

and that African filmmakers are connecting with their core audiences.

Afrikalı yapımcılar da çekirdek izleyicileri ile buluşmuş olur.

And this is important.

Bu çok önemlidir.

It's important because film can illuminate and inspire.

Önemli çünkü filmler aydınlatır ve ilham verir.

Film can bring visions of the future to us here in the present.

Filmler geleceğin vizyonunu bize buraya, şimdiye getirirler.

Films can serve as a conveyor belt for hope.

Filmler umut için taşıma bandı olarak hizmet ederler.

And film can change perspectives faster than we can build roads.

Ve filmler bakış açılarını, yolları inşa ettiğimizden daha hızlı değiştirirler

In just over a decade,

10 yıldan fazla bir sürede,

Nigeria's film industry, Africa's largest,

Afrika'nın en büyüğü olan Nijerya film endüstrisi

has taken the country's words and languages

ülkenin kelimelerini ve dillerini

into the vocabulary and imaginations of millions

diğer pek çok Afrika ülkesinin

in many other African countries.

kelime hazinesi ve hayal gücüne kattı.

It has torn down borders,

Bu sınırları alt üst etti,

perhaps in the most effective way since the Berlin Conference

belki de bunu Berlin Konferansı'nın Afrika'yı boydan boya

sowed linguistic and geographic division across Africa.

dilsel ve coğrafi bölüşünden bu yana en etkili yolla yaptı.

Film does speak a universal language,

Filmler evrensel bir dil konuşur,

and boy, Nigerian film speaks it loudly.

Nijerya filmleri ise yüksek sesle konuşur.

Making Africa's hundred-year leap

Afrika'nın yüz yıllık sıçrayışı; Afrikalıların fikir üretmek için

will require that Africans summon the creativity to generate ideas

yaratıcılığı desteklemelere, ayrıca açık sözlülüğü kabul edip

and find the openness to accept and adapt ideas from anywhere else in the world

yaygın problemlerini çözmek için nereden gelirse gelsin

to solve our pervasive problems.

fikirlere açık olmalarına ihtiyaç duyacak.

With focus on investment,

Yatırımlara odaklanılırsa

films can help drive that change in Africa's people,

filmler Afrika halklarının değişimine yön verebilir,

a change that is necessary to make the hundred-year leap,

yüz yıllık bir sıçrayış yapmak için gerekli olan bir değişim,

a change that will help create a prosperous Africa,

refah yaratmaya yardım edecek bir değişim

an Africa that is dramatically better than it is today.

ve bugün olduğundan çok daha iyi bir Afrika.

Thank you.

Teşekkür ederim.

Asante sana.

Asante sana.

(Applause)

(Alkış)