Crystal Rasmussen: A queer journey from shame to self-love | TED

Transcriber:

Çeviri: Ebrar Batmaz Gözden geçirme: İlker ÖZBAŞ

Bugünlerde, aynaya bakmak kolay geliyor.

Önceden de böyleydi. Çünkü,

drag queen olmayı kendi başıma öğrendim.

These days, I find it easy to look in the mirror.

Eskiden, 2000lerin başlarında,

benim gibi birisi için kültürel bir ayna yoktu.

This used to be the case, too,

because I learned to be a drag queen alone,

Netflix’i açıp da sizin gibi görünen

birini bulma şansınız yoktu

Back then, in the early noughties,

ve Lily Savage asla Woolworths ucuzluk sepetinden alışveriş yapamadı

there was no cultural mirror for someone like me.

There was no chance of switching on Netflix

VHS kasetlerinin baş döndürücü tepelerine çıkmış olsa bile.

and finding someone who looks like you,

Yani ortada ben ve bir ayna vardı

and Lily Savage never quite made it to the Woolworths bargain bin

ve bu uzun bir süre kendimi görebildiğim tek alandı.

if she ever made it to the dizzying heights of VHS at all.

Bu parçamın sadece bir yansımadan fazla olması on yıl alacak

So there was me and a mirror,

and that's the only place I saw myself for a long time.

ve o sürede

olacak şey o aynayla olan ilişkimi değiştirecek.

It will be over a decade until this part of me became more than a mere reflection.

O on senede, bir Katolik okulunda

işçi sınıfının yaşadığı kuzeybatıda eşcinsel olduğumu açıkladım

And in that time,

what happened would change my relationship with that mirror.

ve sağ kaldım.

In that decade, I came out as gay

Fakat her normal toplumun kenarlarını buruşturan şey gibi,

at a Catholic state comp in the working class North West,

bu açıklama da beraberinde günlük yargılanma dozu getirdi

and I survived.

But as with anything that unsmooths the edges of normal society,

ve neredeyse etrafımdaki herkes ayıpladı,

öyle bir ayıp ki duyuyor, hissediyor, benimsiyor

that coming out brought with it a daily dose of judgment

and therein shame from almost everyone around me,

ve bazen ben de aynısını yapıyordum.

Genellikle, utanç kavramını düşününce

shame that was heard and felt and internalized

onu spektrumun en uç noktasındaymış gibi hayal ederiz,

and often replicated by me.

Batının güzellik standartlarına ulaşmak

için yıllarca yapılan ağır diyetlerden tutun,

Commonly, when we think about shame,

we imagine it at the extreme end of the spectrum,

namus cinayetlerine kadar.

anything from years of intense dieting

Ama benim için,

utancım utanç canavarının kuyruğunun en ucunda bulunuyordu,

to keep up with extreme Western beauty standards,

all the way to things like honor violence.

kendimden nefret etmek.

But for me,

Tabii bu, başka birini etkilememişti.

my shame existed at the long end of the tail of the shame monster,

Dıştan şişman, feminen eşcinsel, sivilceli ve kızıldım.

as self-hatred.

Now, this didn't really affect anyone else.

Toplumun standartlarına göre, pek de bir olayım yoktu.

On the surface, I was fat, feminine, gay, spotty, ginger.

Fakat bunu telafi etmeye yetiyorsa, havalı, şirret

bir eşcinsel kişiliğim vardı

I didn't really have much going for me, by society's standards.

ve bunu kullanmaktan korkmuyordum.

But what I did have was a killer, if not overcompensatory,

Eğer bana bir taş atıp ibne dediysen,

ben de bir gün ünlü olduğumda, botlarımı yalayarak temizleyeceğini

bitchy gay personality,

and I was not afraid to use it.

ve iş vereyim diye yalvaracağını söyleyerek seni azarlardım.

If you were going to throw a rock at me and call me a faggot,

(Tüh)

then I'll barb you back by telling you that one day when I'm famous,

Hepimiz utanç verici ve mahcup edici şeyler yaparız,

çünkü hepimiz kendi utancımızdan kaçmaya çalışırız.

you'll be licking my boots clean and begging me for employment.

(Tsk)

Ve sanki utanç canavarı beni komple yutmuş gibi,

We all reproduce shameful and shaming behaviors,

kendimi o aynada göremedim.

because we're all trying to escape our own shame.

Nihayet, kabul edilmemi neşeyle kutlayan kendi şehrimden ayrılıp,

And as the shame monster swallowed me whole,

I couldn't find myself in the mirror.

daha sosyetik bir üniversiteye gittim.

Eventually, I left my hometown and went to a rather posh university

Ve oraya vardığımda,

yetiştirilmem hakkında yalan söylemeye başladım.

that my whole town had celebrated my acceptance at with glee.

Büyük yalanlar değil.

Sizin soylu bir aileden gelmediğinizi

birisi anlayana kadar söyleyecek çok şey yok.

And when I arrived there,

I started to tell lies about my upbringing.

Fakat okumamama rağmen ″O kitabı okudum.″ gibi şeyler demeye başladım.

Not big ones.

There's only so many vowels you can drop

İnsanlara Manchester’da büyüdüğümü söylemeye başladım,

until someone realizes you're not landed gentry.

aslında orası kuzeyde, iki saatlik uzaktaydı.

But I started to say things like, "I'd read that book" when I hadn't,

Ayna başında vakit geçiriyordum,

I started to tell people I'd grown up in Manchester,

aynı drag kişiliğim için yıllar öncesinde yaptığım gibi,

when really, it was two hours north of there.

konuşma şeklimi biraz değiştirmeye çalışıyordum.

Dünya için, kolay birisiydim.

I spent time alone in the mirror,

like I had with my drag persona all those years ago,

Temiz bir hikayeye kendimi uydurmak için çok çalıştım,

trying to change the way I speak just a little.

arkadaş canlısı eşcinsel Manchesterlıydım,

To the world, I was easy.

aslında sakladığım kişiliğimin karmaşasının bu hikayeye

I worked hard to fit myself into a neat storyline,

sığmayacağını biliyordum.

the friendly gay Mancunian,

Ve eğer gerçekler bilinseydi, dışlanacağımdan korkuyordum.

when really I knew that the swathing complexities of my identity

Böylece kendime olan nefretim tekrar doğdu.

couldn't fit inside a storyline.

And if I was found out, I was terrified that I'd be cast out.

Şimdi, kendinden nefret etmek nasıl gözükür? Nasıl hissettirir?

And so the self-hate ensued once again.

Kulağa biraz yoğun geliyor, fakat bundan daha sıkıcı

ve kendi kişiliğine duyduğun adi nefretinden daha az dramatik.

Now, what does self-hate look like? What does it feel like?

Benim için, kendimden nefret etmek aslında doğru olan

It sounds pretty intense, but it's actually way more boring

şeylere inanmamaktı.

and way less dramatic than vile gouts of hatred towards who you are.

Bir aynaya bakmak ve korkunç bir şey görmekti.

For me, self-hatred was about not believing things

Bir aynaya bakmak ve

benden ve başkasından sevgiyi ve saygıyı hak etmeyen bir şey görmekti.

that were objectively true.

It was about looking in the mirror and seeing something monstrous.

Bir aynaya bakmak ve kendi parçalarımı değiştirmek istemekti.

It was about looking in the mirror

and seeing something not deserving of love or respect from myself and others.

Kilomu, cinsiyetimi, cinsel yönelimimi, sınıfımı.

Öylesine bir istek ki kendime zarar veriyor ve kabullenemiyordum.

It was about looking in the mirror and wanting to change parts of myself:

my weight, my gender, my sexuality, my class --

Yalan söyledim, yargıladım, sızlandım. Konuşma şeklimi değiştirdim.

so extremely that you commit acts of self-harm and self-denial.

Çok fazla ekstrem seks yaptım,

öyle ki seneler sonra hatırlayınca

I lied, I judged, I bitched. I changed the way I spoke.

çoğu zaman rızamın dışında olmuştu.

Çünkü bunu hak ettiğimi düşünüyordum.

And I had so much extreme sex

Dipnot, ekstrem seks eğer güvenli ve rızaya bağlı yapılıyorsa

that I would find myself, years later, recalling all

the times my consent had been breached

en iyi sekslerden olabiliyor.

because it's what I thought I deserved.

Sidebar, to say that extreme sex, when practiced safely and consensually,

Ama büyükannemin dediği gibi, Zor durumdaydım.

Aynaya baktım ve korkunç bir şey gördüm.

can be some of the best sex.

Fakat etrafımdakileri harika olduğuma ikna etmeyi başardım.

But as my grandma would have said, I was in a pickle.

I looked in the mirror and I saw something monstrous.

İlk defa drag performansı sergilediğimde, 19 yaşındaydım.

But I managed to persuade those around me that I was fabulous.

ve hafif bir şekilde açıklarsam

Harika değildim.

Ama herkes harikaydı.

The first time I performed in drag, I was 19,

Ve o zaman, 2011′de standartlar şimdi olduğundan daha düşüktü.

and to put it lightly,

Bilirsiniz, benim baskılanmış neslimin insanları

I was not fabulous.

But so was everyone.

farklı bir şey görmekten mutluluk duyuyordu.

And the standard back then, in 2011, was much lower than it is now.

Fakat ...

And, you know, the people of my repressed generation

Ne kadar kötü olduysam bile,

bu deneyim çok özgürleştiriciydi,

were just pretty happy to see something different.

Oprah’ın ″aha″ diyeceği bir andı.

But ...

As bad as I might have been,

Çünkü hayatımda ilk defa,

this experience was such a liberatory process,

önceden sadece aynada görebildiğim şey artık gerçekti.

something that Oprah might have called an aha moment,

Somuttu.

Dahası, bir insan topluluğu tarafından tapılıyordu.

because for the first time,

this thing I'd only ever really seen in a mirror was real.

Drag bir süre böyle olmaya devam etti,

ayna ve gerçek dünya arasındaki bariyer yok olana dek.

She was tangible.

And what's more, she was adored by a crowd of people.

En utanç verici arzularımı dünyaya kabul ettirmiştim.

Drag continued this way for a while,

Ve var olduğunu bile bilmediğim bazı dünyalarda

until the barrier between the mirror and the real world faded away.

I had admitted my most shameful desires to the world,

ona tapıyorlardı.

Bu yüzden sözlerimi daha çok değiştirdim.

and somewhere in some pockets of some worlds that I never knew existed,

Daha fazla Lancaster’dan bahsettim.

Sokakta balo elbiseleri giymeye başladım

she was adored.

ve aynada gördüğüm şeye yeniden aşık olmaya başladım.

So I started to drop my vowels more.

I started to talk about Lancaster more.

Sonunda, etrafımda daha çok insan olmaya başladı.

I started to wear ball gowns in the street,

Arkadaşlarım, ailem ve sevgililerim.

and I started to fall back in love with what I saw in the mirror.

O değerli birisi olmuştu, güçlü ve yüce.

Eventually, everyone around me followed suit --

Yıllar önce aynada gördüğü şey olmuştu.

my friends, my family, my lovers.

Bir kahraman.

She became a place of value, and of power, and of uplift.

Böylece ben de güçlü birinin yapacağı şeyi yaptım,

She became what she'd been in the mirror all those years ago --

anarko kapitalist Sheryl Sandberg’ün diyeceği gibi,

a savior.

So I did what anyone who found their power source would do,

kuir anavatanın kalbine doğru yola çıktım,

Doğu Londra’ya.

and I leaned in as archcapitalist Sheryl Sandberg would say,

Orada kuir seks yaptım, kuir arkadaşlar edindim.

and I journeyed to the heart of the queer motherland,

Kuir kıyafetleri giydim ve

kendime her gün böyle giyinebileceğim bir iş yarattım,

East London.

beni yetiştiren Kuzeyli kadınlara taparak

There, I had queer sex, I made queer friends,

kutlanıyor olduğum.

I wore queer clothes,

and I built myself a job where I could dress like this every day,

Eskiden acı acı alaya alındığın bir şey için

şimdi kutlanıyor olmak,

worshiping at the feet of the Northern women who raised me,

anlaması biraz çılgınca bir şey.

and be celebrated for it.

It's kind of a wild thing to get your head around,

Fakat benim utanmazlığa doğru giden yolcuğum bitmemişti.

the idea of being celebrated

for something you were so painfully derided for before.

Yıllarca derine gömülmüş bir devrenin,

çözülmesinin bu kadar az sürmesi komik.

But my journey to shamelessness was not over.

Anlayacağınız, bu balonu yaptım,

bu utanmaz, benimle ilgili

Funny how years of deep embedded circuitry

her şeyin kutlandığı bu balonu.

takes a little while to untangle.

Ve bir gece, drag işimden eve dönerken

See, I'd made this bubble,

yolda bir homofobik beni öyle bir dövdü ki,

this shame-free bubble

where everything about me was celebrated.

hastanelik oldum.

Utanç iç kısımlarımdan taştı ve beni doldurdu.

And one night on the way home from a gig in drag,

Kafamın içindeki karanlık yerlerdeydim.

I was beat so badly that I was hospitalized,

by a homophobic passer by.

Tekrarlarken iğreniyorum,

fakat kendime şöyle sorular sordum:

The shame flooded out of my internal boxes and filled me up.

″Ya benim hakkımda kötü konuşan herkes aslında haklıysa?

I went to so many dark places in my head.

Ya bu utancın hepsini hak ediyorsam?″

I'm loathe to repeat them,

but I asked myself questions like

Yapacak bazı işlerim vardı ve

"What if everyone who's ever said anything bad about me was right?

Londra’da kalmak için fazla sarsılmıştım.

Bu yüzden Euston’dan bir trene binip eve Lancaster’a döndüm ve

What if I deserve all of this shame?"

zamanımı iyileşmekle geçirdim.

I had some work to do,

and I was a bit too shaken to stay around in London,

Arkamda bıraktığımı düşündüğüm şeylere,

Lancaster’da büyürken sevdiğim şeylere,

so I took a train from Euston back home to Lancaster,

aşık olmak için çok çalıştım.

and I spent some time healing.

Oradaki insanlar,

And I worked hard to fall in love

with the things I thought I'd left behind,

marketin aşağısında sigara satan Jan’le

the things I'd loved about Lancaster, growing up.

yan yan baksa da sana her şekilde saygı duyan erkeklerdi.

The people there, the way we connect,

Ve Londra’ya daha bilinçli olarak döndüm.

Jan down the SPAR shop, who sells fags,

Kendi değerimin ve

the boys who give you a bit of a look but respect you nonetheless.

kendi tarihimin bilincinde.

O saldırıdan beri daha farklı giyiniyordum.

And I came back to London with more of an awareness

Tamamen siyah, düz, uyumlu olmaya çalışarak giyiniyordum.

of my value,

of my history.

çünkü Lancaster’dayken farkettim ki

güvende olmak, kendimi utançtan temizlemekten önemliydi

I had been dressing differently since the attack.

I was wearing all black, plain clothes, trying to blend in,

ve eğer güvende değilsem utancımı temizleyemezdim.

because when I was at home in Lancaster,

Fakat Lancaster’dayken bir şeyi daha fark ettim.

I realized that safety was more important to me than curing myself of shame,

Herkesin utanç duyduğunu fark ettim.

and I can't do the latter if I don't have the former.

Saldırganımın bile.

But while I was up in Lancaster, I'd also had another realization.

Bu da başka bir ″aha″ anıydı,

öyle özgürleştiriciydi ki bir süre kafamı karıştırdı.

I realized that everybody suffers with shame.

Even my attacker.

Herkesin utanç duyduğu ve bu yolda yalnız olmadığım gerçeği.

This was another aha moment,

a moment so liberatory that it confused me for a while.

Fark ettim ki, normallik Tanrı’ya mahsustu ve herkes günahkardı.

The fact that I wasn't alone in this, that everyone suffers from shame.

Bu fikre kafayı taktım.

Her yere bakmaya ve herkesin

davranışında utanç aramaya başladım.

Normality is God and everyone's a sinner, I realized.

Sessizliklerinden şiddetlerine,

cinsiyet partilerinden büyük beyaz düğünlerine kadar.

I got obsessed with that.

I started looking everywhere

Saldırganımın bile.

and seeing shame in people's behaviors,

Maskülenliğin ona yaptığından dolayı öyle utançla doluydu ki,

from their silence to their violence,

from their gender-reveal parties to their big white weddings.

benim farklı olduğumu görünce, yumruklarıyla bana saldırdı.

Even my attacker.

Utancımı temizlemek yerine, onu sırt çantamızda her yere

He was so filled with shame because of what masculinity had done to him

that upon seeing my difference, he lashed out at me with his fists.

taşıdığımız küçük çakıl taşlarıymış gibi

tekrar kafamda canlandırmam gerekti.

Rather than curing my shame, I had to work hard to reimagine it

Bu hepimizi etkileyen,

as something that we all carry around with us,

hepimize zarar veren ve

başkalarına da zarar vermemize sebep olan bir şey.

like little pebbles attached to our back in a rucksack.

It's something that affects us all,

Ayrıca fark ettim ki, herkesin her şeyimi

that causes harm in us all

kabul etmesini istediğim karışık bir narsizm,

and causes us to perpetuate harm outwards to others too.

kendimden nefret etme ve utanç etkileşiminin de içindeydim.

I also realized I was existing in a complicated interplay

Ve o zamana, o ana kadar,

of narcissism, self-hate and shame too,

Aynada korkunç bir şey görürdüm.

where I wanted everyone to accept everything about me.

Fakat fark ettim ki herkesin her şeyimi kabul etmesi gerekmiyordu.

And until then, until that moment,

Marketin aşağısında sigara satan Jan,

I would see something monstrous in the mirror.

cinsiyetimden, sınıfım ve yönelimimden

But I realized that I don't need everyone to accept everything about me.

daha büyük problemlere sahipti.

İlgilenecek kendi utançları vardı.

Jan down the SPAR shop who sells fags

Ama yapmamız gereken, hatta yapmam gereken şey

has way bigger problems than my gender,

güvenli bir şekilde yaşamaktı.

my class, my sexuality.

Drag stilimle sokakta yürüyebilmek ve önceki gibi

She's got her own shame to deal with.

yoldan geçen bir homofobiğin saldırısına uğramamaktı.

But what we do need -- well, I need --

is the ability to live safely.

Ve bunu bir utanç-işi yaparak gerçekleştiriyoruz.

The ability to walk down the street in drag

İçeriye bakıp,

dünya tarafından konulmuş tüm kutuların tamamen

and not have some homophobic passerby do what he did to me.

yalan olduğunu anlayarak.

And the way we do that is by doing some shame-work.

Kendinizi daha kusursuz göstermek için örttüğünüz ne varsa

It's about looking inside

and realizing that all the boxes that had been put there by the world

onu geri getirin.

İşte güç orada, işte değer orada. İşte güzellik orada.

are a lie.

All the things that you've had to shave off to make yourself smooth,

Utanç-işi bir toplum işidir.

bring them back.

There's power there, there's value there. There's beauty there.

Hepimizin yapması gerek.

Bugünlerde, aynaya bakmak kolay geliyor.

Shame-work is social work --

TED konuşmama geldiğiniz için teşekkür ederim.

it's time we all did a bit.

These days, I find it easy to look in the mirror.

Thank you for coming to my TED talk.