How to resolve racially stressful situations | Howard C. Stevenson

Çeviri: Can Boysan Gözden geçirme: Cihan Ekmekçi

There's an African proverb that goes,

Afrika'da şöyle bir atasözü var:

"The lion's story will never be known

"Hikâyeyi anlatan kişi avcı olduğu sürece

as long as the hunter is the one to tell it."

aslanın hikâyesi hiçbir zaman bilinemeyecektir."

Irkla ilgili bir konuşmadan çok

More than a racial conversation, we need a racial literacy

Amerika'daki ırksal tehdit siyasetini çözmek için

to decode the politics of racial threat in America.

bir ırk kültürüne ihtiyacımız var.

Key to this literacy is a forgotten truth,

Bu kültürün anahtarı ise

that the more we understand

yüzyıllarca süregelen ırk ayrımcılığını,

that our cultural differences represent the power

insanlıktan çıkarmayı

ve hastalıkları düzeltmek için gücü temsil eden

to heal the centuries

kültürel farklılıklarımızı biz daha çok anladıkça

of racial discrimination,

dehumanization and illness.

unutulmuş bir gerçek.

Both of my parents were African-American.

Hem annem hem babam Afrikalı Amerikalı idiler.

My father was born in Southern Delaware,

Babam Güney Delaware'de doğmuş,

my mother, North Philadelphia,

annem ise Kuzey Philadephia'da

and these two places are as different from each other as east is from west,

ve bu iki yer, doğu ile batının birbirinden farklı olduğu kadar farklı,

New York ile Montgomery, Alabama'nın farklı olduğu kadar da farklı.

as New York City is from Montgomery, Alabama.

My father's way of dealing with racial conflict

Babamın ırksal çatışmalarla başa çıkma yöntemi,

was to have my brother Bryan, my sister Christy and I in church

erkek kardeşim Bryan, kız kardeşim Christy ve benimle birlikte

what seemed like 24 hours a day, seven days a week.

7 gün 24 saat kilisede kalmanın nasıl olabileceğini görmekti.

(Laughter)

(Kahkahalar)

If anybody bothered us because of the color of our skin,

Tenimizin rengi yüzünden birisi bizi rahatsız ederse

he believed that you should pray for them,

onlar için dua etmemiz gerektiğine inanırdı,

knowing that God would get them back in the end.

Tanrı'nın sonunda onları geri alacağını bilerek buna inanırdı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Babamın ırkla ilgili başa çıkma yaklaşımının

You could say that his racial-coping approach was spiritual --

manevi olduğunu söyleyebilirsiniz -

for later on, one day,

daha sonraları bir gün tıpkı Martin Luther King'in yaptığı gibi.

like Martin Luther King.

My mother's coping approach was a little different.

Annemin başa çıkma yaklaşımı ise birazcık daha farklıydı.

She was, uh, you could say, more relational --

Onun biraz daha ilişkiye dayalı olduğu söylenebilir,

right now, like, in your face,

tıpkı sizin yüzünüzün tam şu an olduğu gibi --

right now.

tam da şuan.

More like Malcolm X.

Daha çok Malcolm X gibiydi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

She was raised from neighborhoods

Annem ırk şiddeti ve ayrımı olan bir mahallede büyümüştü,

in which there was racial violence and segregation,

where she was chased out of neighborhoods,

o mahalleden kovalanıp kovulmuştu

and she exacted violence to chase others out of hers.

ve o da başkalarını defetmek için şiddet dayatmıştı.

When she came to Southern Delaware,

Güney Delaware'a geldiğinde

she thought she had come to a foreign country.

yabancı bir ülkeye geldiğini düşündü.

She didn't understand anybody,

Hiç kimseyi anlamadı,

particularly the few black and brown folks

özellikle de beyazların karşısında

who were physically deferential and verbally deferential

fiziksel ve sözsel olarak uyumlu olan

birkaç siyahi ve esmer insanı anlamadı.

in the presence of whites.

Not my mother.

Annem değil.

When she wanted to go somewhere, she walked.

Bir yere gitmek istediğinde yürürdü.

She didn't care what you thought.

Ne düşündüğünüzü umursamazdı

And she pissed a lot of people off with her cultural style.

ve kültürel tarzıyla birçok insanı gıcık etti.

Before we get into the supermarket,

Markete girmeden önce

she would give us the talk:

bize şöyle derdi:

"Don't ask for nothin',

"Hiçbir şey sormayın,

don't touch nothin'.

hiçbir şeye dokunmayın.

Do you understand what I'm saying to you?

Dediklerimi anlıyor musunuz?

I don't care if all the other children are climbing the walls.

Diğer çocukların yerlerinde duramamalarını umursamıyorum,

They're not my children.

onlar benim çocuklarım değil.

Do you understand what I'm saying to you?"

Dediklerimi anlıyor musunuz?"

Üç kişilik uyum içinde şöyle söylüyorduk:

In three-part harmony:

"Yes, Mom."

"Evet anne."

Before we'd get into the supermarket,

Markete girmeden önce

ihtiyacımız olan tek şey bu konuşmaydı.

that talk was all we needed.

Kaçınız hayatında bir kez olsun böyle bir konuşma işitti?

Now, how many of you ever got that talk?

How many of you ever give that talk?

Kaçınız hayatında böyle bir konuşma yaptı?

(Laughter)

(Kahkahalar)

How many of you ever give that talk today?

Kaçınız hayatında böyle bir konuşmayı bugün yaptı?

My mother didn't give us the talk because she was worried about money

Annem bize bu konuşmaları,

parayı, itibarı ya da terbiyesizliği

or reputation

dert ettiği için yapmadı.

or us misbehaving.

We never misbehaved.

Biz hiç terbiyesizlik yapmadık.

We were too scared.

Çok korkuyorduk.

We were in church 24 hours a day,

Yedi gün 24 saat kilisedeydik.

seven days a week.

(Laughter)

(Kahkahalar)

She gave us that talk to remind us

Bu konuşmayı, sadece siyahi olduğumuz için

that some people in the world would interpret us as misbehaving

dünyada bizi terbiyesiz olarak algılayan bazı insanlar olduğunu

just by being black.

bize hatırlatmak için yapıyordu.

Not every parent has to worry about their children being misjudged

Her ebeveyn, ten rengi sebebiyle

çocukları yanlış anlaşıldığı için sadece nefes aldıkları için

because of the color of their skin,

just by breathing.

endişelenmek zorunda değil.

So we get into the supermarket,

Markete giriyoruz

and people look at us --

ve insanlar bize bakıyor -

stare at us as if we just stole something.

az önce bir şey çalmışız gibi bize dik dik bakıyorlar.

Every now and then, a salesperson would do something or say something

Arada bir satış elemanı, bizim kültürel tarzımıza gıcık olduğu için

because they were pissed with our cultural style,

ya bir şey yapardı ya da bir şey söylerdi

and it would usually happen at the conveyor belt.

ve bu genellikle kasadaki konveyörde olurdu.

And the worst thing they could do was to throw our food into the bag.

Yapabilecekleri en kötü şey ise aldıklarımızı poşete fırlatmalarıydı.

And when that happened, it was on.

İşte bu olduğunda oyun başlıyordu.

(Laughter)

(Kahkahalar)

My mother began to tell them who they were,

Annem onlara kim olduklarını,

who their family was,

ailelerinin kim olduğunu,

where to go,

evlerine en yakın ne zaman gideceğini

how fast to get there.

söylemeye başlardı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

If you haven't been cursed out by my mother, you haven't lived.

Annem size küfretmemişse hayat yaşamamışsınızdır.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The person would be on the floor,

Satış elemanı yerde olurdu,

writhing in utter decay and decomposition,

çürümüşçesine acıdan kıvranırdı,

whimpering in a pool of racial shame.

ırktan utanarak mırıldanırdı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Now, both my parents were Christians.

Annem ve babam Hristiyandı.

Aralarındaki fark ise şuydu:

The difference is my father prayed before a racial conflict

Babam ırk konusunda bir çatışma olmadan önce dua ederdi,

and my mother prayed after.

annem ise olduktan sonra dua ederdi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

There is a time, if you use both of their strategies,

Eğer doğru zamanda ve doğru biçimde kullanırsanız

if you use them in the right time and the right way.

her iki stratejiyi de kullanmanın zamanı vardır.

But it's never a time --

Uzlaşmak veya yüzleşmek için zaman vardır

there's a time for conciliation,

there's a time for confrontation,

fakat araba farına yakalanmış bir geyik gibi donakaldığınızda zamanınız yoktur

but it's never a time to freeze up like a deer in the headlights,

and it's never a time to lash out in heedless, thoughtless anger.

ve dikkatsizce, düşüncesizce bir öfkeyle saldırmak için de asla zamanınız yoktur.

The lesson in this is

Buradaki ders ise şu:

that when it comes to race relations,

Konu ırk ilişkilerine geldiğinde

sometimes, we've got to know how to pray,

nasıl dua edeceğimizi bazen öğreniyoruz,

enine boyuna düşünüyoruz, işliyoruz, hazırlanıyoruz.

think through, process, prepare.

And other times, we've got to know how to push,

Başka zamanlarda ise nasıl baskı yapacağımızı

how to do something.

ve nasıl bir şeyler yapacağımızı öğreniyoruz.

And I'm afraid that neither of these two skills --

Ne yazık ki bu iki yetinin ikisi de --

preparing,

hazırlanmak ile

pushing --

baskı yapmak --

are prevalent in our society today.

günümüz toplumunda yaygın.

If you look at the neuroscience research

Şu sinir bilim araştırmasına göz atalım:

which says that when we are racially threatened,

Biz ırkımız yüzünden tehdit edildiğimizde

our brains go on lockdown,

beyinlerimiz hapsoluyor,

and we dehumanize black and brown people.

siyahi ve esmer insanları kişiliksizleştiriyoruz.

Our brains imagine that children and adults are older than they really are,

Beynimiz, çocuklar ile yetişkinlerin göründüklerinden daha yaşlı,

larger than they really are

daha büyük ve birbirlerine daha yakın olduklarını sanıyor.

and closer than they really are.

When we're at our worst, we convince ourselves

En kötü ihtimalle, onların şefkati veya korunmayı hak etmediklerine dair

that they don't deserve affection or protection.

kendimizi ikna ediyoruz.

At the Racial Empowerment Collaborative,

Racial Empowerment Collaborative merkezinde,

we know that some of the scariest moments are racial encounters,

biliyoruz ki en korkutucu anlardan biri ırk karşılaşmaları,

some of the scariest moments that people will ever face.

insanların hayatları boyunca yüzleşecekleri en korkutucu anlardan biri.

If you look at the police encounters that have led to some wrongful deaths

Bazı ihmaller sonucunda,

çoğunlukla yerli Amerikalılar ile Afrikalı Amerikalıların

of mostly Native Americans and African-Americans in this country,

bu ülkede ölümüne yol açan polis rastlaşmalarına bakacak olursanız

bunların yaklaşık iki dakika sürdüğünü görebilirsiniz.

they've lasted about two minutes.

Within 60 seconds,

Altmış saniye içinde,

our brains go on lockdown.

beyinlerimiz adeta hapsediliyor.

And when we're unprepared,

Hazırlıksız olduğumuz anda da

we overreact.

aşırı tepki veriyoruz.

At best, we shut down.

En iyi ihtimalle alıkonuluyoruz.

At worst, we shoot first and ask no questions.

En kötüsü ise bize ateş ediliyor ve soru sorulmuyor.

Imagine if we could reduce the intensity of threat

Tehdidin yoğunluğunu 60 saniye içinde azaltabildiğimizi düşünün

within those 60 seconds

and keep our brains from going on lockdown.

ve beyinlerimizin hapsedilmesinin engellendiğini düşünün.

Imagine how many children would get to come home from school

Ne kadar çocuğun okuldan atılmadan ya da vurulmadan

or 7-Eleven

okuldan veya 7-Eleven mağazasından

without getting expelled or shot.

eve döndüğünü düşünün.

Imagine how many mothers and fathers wouldn't have to cry.

Kaç anne ile babanın ağlamak zorunda kalmadığını düşünün.

Racial socialization can help young people negotiate 60-second encounters,

Irkların sosyal uyumu,

genç insanların 60 saniyelik rastlaşmalar üzerinde görüşmelerine yardımcı olabilir

but it's going to take more than a chat.

fakat bu bir sohbetten daha fazlası olacak.

It requires a racial literacy.

Bu, bir ırk kültürü gerektiriyor.

Now, how do parents have these conversations,

Peki ebeveynler bu konuşmaları nasıl yapacaklar

and what is a racial literacy?

ve ırk kültürü nedir?

Thank you for asking.

Sorduğunuz için teşekkür ederim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

A racial literacy involves the ability to read,

Irk kültürü, stresli ve ırkçı bir rastlaşmayı okuyabilme,

recast and resolve a racially stressful encounter.

değiştirme ve çözümlemeyi içerir.

Reading involves recognizing when a racial moment happens

Okumak, ırk ile ilgili bir sorun olduğunda

bunu tanımayı ve buna yönelik stres tepkilerimizi fark etmeyi içerir.

and noticing our stress reactions to it.

Recasting involves

Değiştirmek, bilinçli farkındalığı kapsayıp

taking mindfulness and reducing my tsunami interpretation of this moment

şu an benim akın akın gelen yorumlamalarımı azaltmayı içerir

and reducing it to a mountain-climbing experience,

ve bunu bir dağ tırmanışı deneyimine kadar azaltır.

one that is --

Bu tabirin karşılığı ise --

from impossible situation to one that is much more doable

imkânsız bir durumu,

çok daha yapılabilir ve büyüleyici bir hale dönüştürmektir.

and challenging.

Resolving a racially stressful encounter involves

Irk ile ilgili bir sorunu çözümleme,

sağlıklı bir karar verebilmeyi kapsar,

being able to make a healthy decision

bu karar ise benim, "bu beni rahatsız etmiyor" demiş gibi yaptığım

that is not an underreaction, where I pretend, "That didn't bother me,"

ve az beklentili bir tepki değildir

or an overreaction, where I exaggerate the moment.

ya da anı abarttığım bir aşırı tepki de değildir.

Now, we can teach parents and children how to read, recast and resolve

Ebeveynlere ve çocuklara okumayı, değiştirmeyi ve çözümlemeyi öğretebiliriz,

using a mindfulness strategy we call: "Calculate, locate, communicate,

bunu, "tanımla, yerini bul, iletişime geç, nefes al ve nefes ver" dediğimiz

bilinçli farkındalık stratejisini kullanarak yapıyoruz.

breathe and exhale."

Stay with me.

Benimle kalın.

"Calculate" asks,

"Tanımla" şunu sorar:

"Şu anda ne hissediyorum

"What feeling am I having right now,

and how intense is it on a scale of one to 10?"

ve bu hissin yoğunluğu 10 üzerinden kaç?"

"Locate" asks, "Where in my body do I feel it?"

"Yerini bul" şunu sorar:

Bunu vücudumda nerede hissediyorum?

And be specific,

Bu noktada spesifik olmalıyız.

Chicago'da beşinci sınıfa giden yerli Amerikalı bir kızın

like the Native American girl at a Chicago fifth-grade school said to me,

bana söyledikleri kadar spesifik olmalıyız:

"I feel angry at a nine because I'm the only Native American.

"9 oranında öfkeliyim çünkü tek yerli Amerikalı benim

ve bunu, karnımda bir sürü kelebek kavga ediyormuşçasına hissediyorum,

And I can feel it in my stomach,

like a bunch of butterflies are fighting with each other,

so much so that they fly up into my throat and choke me."

o kadar çok kavga ediyorlar ki boğazıma kadar uçup beni boğuyorlar."

The more detailed you can be,

Ne kadar çok detay verebilirseniz

the easier it is to reduce that spot.

o noktayı o kadar aza indirebilirsiniz.

"Communicate" asks,

"İletişime geç" şunu sorar:

"What self-talk and what images are coming in my mind?"

"Aklıma hangi içsel konuşmalar ve imgeler geliyor?"

And if you really want help, try breathing in

Gerçekten yardım istiyorsanız

yavaşça nefes alıp vermeyi deneyin.

and exhaling slowly.

With the help of my many colleagues at the Racial Empowerment Collaborative,

Racial Empowerment Collaborative merkezindeki

birçok meslektaşımın yardımıyla,

we use in-the-moment stress-reduction

birkaç araştırmada ve terapi projelerinde

in several research and therapy projects.

anlık stres azaltımı tekniğini kullanıyoruz.

One project is where we use basketball to help youth manage their emotions

Bir projede, toplantıdaki 60 saniyelik patlamalar sırasında

gençlerin duygularını yönetmelerine yardım etmek için basketbolu kullanıyoruz.

during 60-second eruptions on the court.

Another project, with the help of my colleagues Loretta and John Jemmott,

Bir diğer projede Loretta ve John Jemmott isimli meslektaşlarımın yardımlarıyla,

we leverage the cultural style of African-American barbershops,

Afrikalı Amerikalı berberlerin kültürel tarzlarını güçlendiriyoruz

where we train black barbers to be health educators in two areas:

ve siyahi berberlerin sağlık eğitmenleri olmaları için

onları iki alanda eğitiyoruz:

one, to safely reduce the sexual risk in their partner relationships;

Biri, eş ilişkilerindeki cinsel riski güvenli biçimde azaltmak;

and the other,

diğeri de öç alma şiddetini durdurmak.

to stop retaliation violence.

The cool part is the barbers use their cultural style

Harika kısmı ise şu:

Berberler kültürel tarzlarını,

to deliver this health education to 18- to 24-year-old men

18 ile 24 yaş arasındaki erkeklerin saçlarını keserken

bu sağlık eğitimini vermek için de kullanıyorlar.

while they're cutting their hair.

Another project is where we teach teachers

Başka bir projede ise

sınıflardaki stresli anları okumayı,

how to read, recast and resolve stressful moments in the classroom.

değiştirmeyi ve çözümlemeyi öğretmenlere öğretiyoruz.

And a final project, in which we teach parents and their children separately

Son projede ise gündelik saldırgan söylemleri çözmek için

ebeveynlerle çocukları bir araya getirmeden önce

to understand their racial traumas

ırk travmalarını anlamayı onlara ayrı ayrı öğretiyoruz.

before we bring them together to problem-solve daily microaggressions.

Now, racially literate conversations with our children can be healing,

Çocuklarımızla ırk kültürüne dair konuşmalar iyileştirici olabilir

fakat pratik gerektirir.

but it takes practice.

And I know some of you are saying, "Practice?

Biliyorum ki bazılarınız şöyle diyor:

"Pratik mi?

Practice?

Nasıl pratik?

We're talking about practice?"

Pratik yapmaktan mı bahsediyoruz?"

Yes, we are talking about practice.

Evet, pratik yapmaktan bahsediyoruz.

I have two sons.

Benim iki oğlum var.

My oldest, Bryan, is 26,

Büyüğü Bryan, 26 yaşında,

and my youngest, Julian, is 12.

küçüğü de Julian, 12 yaşında.

And we do not have time to talk about how that happened.

Bunun nasıl olduğunu konuşmak için zamanımız yok.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But,

Ama yine de

when I think of them,

onlar ne zaman aklıma gelse

they are still babies to me,

benim için hâlâ bebekler

and I worry every day that the world will misjudge them.

ve dünya onları yanlış anlayacak diye her gün endişeleniyorum.

In August of 2013,

Ağustos 2013'te, Julian sekiz yaşındaydı

Julian, who was eight at the time, and I were folding laundry,

ve onunla çamaşır katlıyordum,

which in and of itself is such a rare occurrence,

ki bu eylemin kendisi çok nadir gerçekleşirdi.

I should have known something strange was going to happen.

Tuhaf bir şeyin olacağını akıl etmeliydim.

On the TV were Trayvon Martin's parents,

Televizyonda Trayvon Martin'in ebeveynleri vardı ve ağlıyorlardı

and they were crying

because of the acquittal of George Zimmerman.

çünkü George Zimmerman beraat etmişti.

And Julian was glued to the TV.

Julian da âdeta televizyona yapışmıştı.

He had a thousand questions, and I was not prepared.

Binlerce sorusu vardı ve ben bunlara hazırlıklı değildim.

Şunların sebebini öğrenmek istiyordu:

He wanted to know why:

Why would a grown man stalk and hunt down and kill

Neden yetişkin bir adam,

17 yaşındaki bir çocuğu sinsice izler

an unarmed 17-year-old boy?

ve ele geçirip öldürür?

And I did not know what to say.

Ne diyeceğimi bilemiyordum.

The best thing that could come out of my mouth was,

Ağzımdan çıkan en iyi şey şu oldu:

"Julian, sometimes in this world, there are people

“Julian, bazen bu dünyada

siyahi ve esmer insanları küçük gören insanlar var,

who look down on black and brown people

and do not treat them -- and children, too --

onlar bizi ve siz çocukları

do not treat them as human."

insan olarak görmüyorlar.”

He interpreted the whole situation as sad.

Oğlum bütün bu durumu üzgün biçimde yorumladı.

(Voice-over) Julian Stevenson: That's sad.

(Dış ses) Julian Stevenson: Bu üzücü.

"Bunu umursamıyoruz, sen son kişi değilsin."

"We don't care. You're not our kind."

HS: Yes.

HS: Evet.

JS: Bu, senden daha iyiyiz" gibi bir şey mi?

JS: It's like, "We're better than you."

HS: Yes.

HS: Evet öyle.

JS: "And there's nothing you can do about that.

JS: "Bunun hakkında yapabileceğin hiçbir şey yok.

And if you scare me, or something like that,

Beni korkutursan veya başka bir şey yaparsan

I will shoot you because I'm scared of you."

seni vururum çünkü senden korkuyorum."

HS: Exactly.

HS: Kesinlikle.

But if somebody's stalking you --

Fakat birisi seni takip ediyorsa --

JS: It's not the same for everyone else.

JS: Bu herkes için aynı değildir.

HS: It's not always the same, no. You've got to be careful.

HS: Hayır, her zaman aynı değil, dikkatli olman gerek.

JS: Yeah, because people can disrespect you.

JS: Evet çünkü insanlar sana saygısızlık edebilir.

HS: Exactly.

HS: Kesinlikle.

JS: And think that you're,

Düşün ki sen,

"You don't look -- you don't look like you're ..."

"sen şöyle görünmüyorsun" --

It's like they're saying that "You don't look right,

Sanki sana şöyle diyorlar:

"İyi görünmüyorsun, bu yüzden bence sana saygısızlık etme hakkım var."

so I guess I have the right to disrespect you."

HS: Yeah, and that's what we call,

HS: Evet bunun adı o,

we call that racism.

buna ırkçılık diyoruz.

And we call that racism, Julian,

Julian, buna ırkçılık diyoruz

and yes, some people -- other people -- can wear a hoodie,

ve evet insanlar -- yani diğer insanlar -- kapüşonlu eşofman giyebilirler

and nothing happens to them.

ve onlara hiçbir şey olmaz.

But you and Trayvon might,

Fakat sen ve Travyon'a olabilir,

and that's why Daddy wants you to be safe.

bu yüzden babacığın senin güvende kalmanı istiyor.

(Voice-over) HS: And that's why --

(Dış ses) HS: Ve bu yüzden --

JS: Yani, "diğer insanlar" derken

JS: So you mean like, when you said "other people,"

you mean, like if Trayvon was a white,

eğer Travyon beyaz olsaydı

um, that he wouldn't be disrespected like that?

saygısız birisi olmaz mıydı demek istedin?

HS: Yes, Julian, Daddy meant white people

HS: Evet Julian, babacığın "diğer insanlar" derken

when I said, "other people," all right?

beyaz insanları kastetti.

So there was a way in which I was so awkward in the beginning,

Başlarda oldukça tuhaf olduğunu hissettiğim bir yol vardı

but once I started getting my rhythm and my groove,

fakat bir kere ritme ve havaya girmeye başladığımda

I started talking about stereotypes and issues of discrimination,

klişeler ile ayrımcılık konuları hakkında konuşmaya başladım

and just when I was getting my groove on,

ve sadece havaya girerken bile

Julian interrupted me.

Julian araya girdi.

(Voice-over) HS: ... dangerous, or you're a criminal because you're black,

(Dış ses) HS: Bu tehlikeli, siyahi olduğun için suçlusun

ve sen bir çocuksun --

and you're a child or a boy --

That is wrong, it doesn't matter who does it.

Bu yanlış, bunu kimin yaptığı fark etmez.

JS: Dad, I need to stop you there.

JS: Baba, burada seni durdurmam gerek.

HS: What?

HS: Ne oldu?

JS: Hani hatırlasana biz --

JS: Remember when we were ...

HS: So he interrupts me to tell me a story

HS: Bana bir hikâye anlatmak için araya girdi,

about when he was racially threatened at a swimming pool with a friend

hikâye, bir yüzme havuzunda arkadaşıyla birlikteyken

yetişkin beyaz adamlar tarafından

by two grown white men,

ırkı sebebiyle tehdit edilmesiyle ilgiliydi,

which his mother confirmed.

annesi de bunu onayladı.

And I felt happy that he was able to talk about it;

Ben de bunun hakkında konuşabildiği için kendimi mutlu hissettim

it felt like he was getting it.

ve konuyu anladığını hissettim.

We moved from the sadness of Trayvon's parents

Travyon'un ebeveynlerinin üzgünlüğünü geçip

and started talking about George Zimmerman's parents,

George Zimmerman'ın ebeveynleri hakkında konuşmaya başladık,

which, I read in a magazine,

onların haberini bir gazetede okumuştum

condoned the stalking of Trayvon.

ve onlar Travyon'un takip edilmesine göz yummuşlardı.

And Julian's reaction to me was priceless.

Julian'ın bana yönelik tepkisiyse çok kıymetliydi.

It made me feel like he was getting it.

Çünkü anladığını bana hissettirmişti.

(Voice-over) JS: What did they say about him?

(Dış ses) JS: Onun hakkında ne söylediler?

HS: Well, I think they basically felt that he was justified

HS: Bence, onun sinsice takip edilmesi konusunda

to follow and stalk --

esasen haklı olduğunu düşündüler.

JS: What the -- ?

JS: Ne alaka?

HS: Yeah, I think that's wrong.

HS: Evet, bence de yanlış.

JS: That's -- one minute.

JS: Bu -- bir dakika.

So they're saying he has the right to follow a black kid,

Yani, siyahi bir çocuğu takip etme, onunla kavgaya girişme

ve onu vurma hakkı olduğunu mu söylüyorlar?

get in a fight with him and shoot him?

HS: As Julian was getting it,

HS: Julian anladıkça

I started to lose it.

ben geri kalmaya başladım.

Because in my mind's eye, I was thinking:

Çünkü hayalimde şöyle düşünüyordum:

What if my Julian or Bryan was Trayvon?

Ya benim Julian veya Bryan oğullarım Travyon'un yerinde olsaydı?

I calculated my anger at a 10.

Öfkemin derecesi 10 olmuştu.

I found, located, my right leg was shaking uncontrollably

Buldum, yerini saptadım, sağ bacağım kontrolsüzce titriyordu,

like I was running.

tıpkı koşuyor gibiydim

And in my mind's eye, I could see somebody chasing Julian,

ve hayalimde birilerinin Julian'ı kovaladığını görüyordum,

and I was chasing them.

ben de onları kovalıyordum

And the only thing that could come out of my mouth

ve ağzımdan çıkan tek şey,

was if anybody tries to bother my child ...

birisinin benim çocuğumu rahatsız etmeye yeltenmesiydi.

(Voice-over) HS: If anybody tries to bother my child ...

(Dış ses) HS: Eğer birisi benim çocuğumu rahatsız etmeye çalışırsa

mmm, mmm, mmm.

JS: O zaman ne olur?

JS: What will happen?

HS: Well, they better run.

HS: Koşarak kaçsalar iyi olur.

JS: Because what? HS: I'm gonna get 'em.

JS: Ne için?

HS: Onları yakalarım.

JS: See? (Laughs)

JS: Bak, gördün mü?

HS: I'm gonna get 'em. JS: Really?

HS: Onları yakalarım.

JS: Gerçekten mi?

HS: Oh, yeah.

HS: Gerçekten.

JS: O zaman onlar seni yakalar çünkü silahları olabilir.

JS: Then they're gonna get you because they might have weapons.

HS: Aslında polisi de ararım, aramam gerekir

HS: Well, you know what, I'm gonna call police, too, like I should.

ama sanırım onları ben yakalamak isterim.

But I feel like I wanna get 'em.

Ama sen değil, haklısın, sen öylece insanları kovalayamazsın.

But you can't; you're right, you can't just go chasing people.

JS: They can be armed.

JS: Silahları olabilir.

HS: Yeah, you right. Yeah, you right.

HS: Evet haklısın, haklısın.

I feel like I wanna chase 'em.

Onları kovalamak isterim diye düşünüyorum.

JS: Plus they could be an army or something.

JS: Hem ordu falan da olabilirler.

HS: Biliyorum, oğlumla uğraştıkları için onları yakalamak isterim.

HS: I know -- I feel like I wanna go get 'em, messing with my son.

I don't like that.

Bunu istemem.

JS: Um ...

HS: Ama sen haklısın, dikkatli olmalısın.

HS: But you right. You gotta be careful.

And um, you gotta be careful.

Dikkatli olmalısın.

You never know what some crazy people will think about you.

Bazı deli insanların senin hakkında ne düşündüklerini asla bilemezsin.

Just as long as you believe you're beautiful

Sen güzel olduğuna inandığın sürece,

like Daddy believes you're beautiful and handsome,

tıpkı babanın senin güzel ve yakışıklı olduğuna inanması,

and Mommy believes you're beautiful and handsome and smart.

annenin de güzel, yakışıklı ve zeki olduğuna inanması yeterli.

And you deserve to be on this planet,

Ayrıca sen mutlu, güzel ve zeki olmak istediğin kadar

just as happy and beautiful and smart as you want to be.

bu gezegende olmayı hak ediyorsun.

You can do anything you want, baby.

İstediğini yapabilirsin bebeğim.

HS: Irkların sosyal uyumu

HS: Racial socialization is not just what parents teach their children.

sadece ebeveynlerin çocuklarına öğrettiklerinden ibaret değil.

It's also how children respond to what their parents teach.

Ayrıca ana babalarının öğrettiklerine çocukların cevaplarıdır.

Is my child prepared?

Benim çocuğum hazırlıklı mı?

Can they recognize when a racial elephant shows up in a room?

Görmezden gelinen ırkçılık ortaya çıktığında onu tanıyabilecekler mi?

Can they reduce their tsunami interpretation

Irkçılığın akın akın gelen yorumlarıyla iletişime geçebilip

down to a mountain-climbing adventure

kaçmadıkları bir dağ tırmanışı deneyimine kadar

that they can engage and not run away?

onu azaltabilecekler mi?

Can they make a healthy and just decision in 60 seconds?

60 saniye içinde normal ve sağlıklı bir karar verebilecekler mi?

Can I?

Ben yapabilir miyim?

Can you?

Siz yapabilir misiniz?

Yes, we can.

Evet yapabiliriz.

We can build healthier relationships around race

Eğer en tehdit edici anlarımızın ortasında

if we learn to calculate, locate communicate, breathe and exhale

tanımlamayı, iletişime geçmeyi, nefes alıp vermeyi öğrenirsek

in the middle of our most threatening moments,

ve kendimize yabancı halimizle yüzleştiğimizde

when we come face-to-face with our lesser selves.

ırk konusunda daha sağlıklı ilişkiler kurabiliriz.

If you take the centuries of racial rage

Vücutlarımızda, zihinlerimizde ve ruhlarımızda

that boils up in all of our bodies, minds and souls --

yüzyıllardır kaynayan ırka yönelik öfkeyi göz önüne alırsak --

and anything that affects our bodies, minds and souls affects our health --

ayrıca vücudumuzu, zihnimizi ve ruhumuzu etkileyenler, sağlığımızı da etkiler --

we could probably use gun control for our hearts.

muhtemelen kalbimizin silahlanmasını önleyebiliriz.

I just want what all parents want for their children

Sadece, buralarda olmadığımızda

her bir ebeveynin çocuğu için istediğini istiyorum:

when we're not around:

affection and protection.

Şefkat ve koruma.

When police and teachers see my children,

Polisler ve öğretmenler benim çocuklarımı gördüklerinde

I want them to imagine their own,

onlardan kendi çocuklarını düşünmelerini istiyorum.

because I believe if you see our children as your children,

Çünkü inanıyorum ki bizim çocuklarımızı kendi çocuğunuz gibi görürseniz

you won't shoot them.

onları vurmazsınız.

With racial literacy, and yes, practice,

Bu, ırk kültürüyle mümkün, ayrıca uygulama da gerek,

we can decode the racial trauma from our stories,

hikâyelerimizdeki ırk travmasını çözebiliriz

ve iyileşmemiz, anlatmakla gelecek.

and our healing will come in the telling.

But we must never forget

Fakat şunu asla unutmamalıyız ki

that our cultural differences are full of affection and protection,

bizim kültürel farklılıklarımız şefkat ve korumayla dolu

ve şunu daima hatırlayın:

and remember always that the lion's story will never be known

"Hikâyeyi anlatan kişi avcı olduğu sürece

as long as the hunter is the one to tell it.

aslanın hikâyesi asla bilinemeyecektir."

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)