How a handful of tech companies control billions of minds every day | Tristan Harris

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

I want you to imagine

Bir odaya doğru

walking into a room,

yürüdüğünüzü hayal edin,

a control room with a bunch of people,

bir grup insanla beraber bir kontrol odasında

a hundred people, hunched over a desk with little dials,

yüz kişi küçük tuşlarla dolu bir masada oturmuş

and that that control room

ve bu kontrol odası

will shape the thoughts and feelings

milyarlarca insanın duygu ve düşüncelerini

of a billion people.

şekillendirecek.

This might sound like science fiction,

Size bilim kurgu gibi gelse de

but this actually exists

bu, günümüzde

right now, today.

şu anda var olan bir gerçek.

I know because I used to be in one of those control rooms.

Bunu biliyorum çünkü ben de o kontrol odasındakilerden biriydim.

I was a design ethicist at Google,

İnsanların düşüncelerinin etik olarak

where I studied how do you ethically steer people's thoughts?

yönlendirilmesi üzerine çalışan Google' da bir etik tasarım uzmanıydım.

Because what we don't talk about is how the handful of people

Çünkü bizim konuşmadığımız konu bir avuç teknoloji şirketinde

working at a handful of technology companies

kendi seçimleriyle çalışan bir avuç insanın

through their choices will steer what a billion people are thinking today.

milyarlarca kişinin bugünkü düşüncelerini nasıl yönlendirecekleri.

Because when you pull out your phone

Telefonunuzu elinize aldığınızda...

and they design how this works or what's on the feed,

bunu ve ne göreceğinizi dahi tasarlarlar -

it's scheduling little blocks of time in our minds.

aklımızda küçük zamanlamalar planlanır.

If you see a notification, it schedules you to have thoughts

Eğer bir bildirim görürseniz, belki de daha önce sahip olmadığın

that maybe you didn't intend to have.

düşünceleri zihninden geçirir.

If you swipe over that notification,

Bildirim üzerinden hızlıca geçerseniz,

it schedules you into spending a little bit of time

belki de hiç içine dalmaya niyetiniz yokken

getting sucked into something

bir şeyin içine

that maybe you didn't intend to get sucked into.

kısa bir zaman da olsa dalmanızı sağlar.

When we talk about technology,

Konu teknoloji olunca,

we tend to talk about it as this blue sky opportunity.

onu bu mavi gökyüzü fırsatı olarak konuşuyoruz.

It could go any direction.

O herhangi bir yöne gidebilir.

And I want to get serious for a moment

Bir an için ciddi olmak istiyorum

and tell you why it's going in a very specific direction.

ve çok özel bir yöne neden gittiğini size söyleyeceğim.

Because it's not evolving randomly.

Çünkü teknoloji rasgele gelişmiyor.

There's a hidden goal driving the direction

Bizim yaptığımız tüm teknolojinin

of all of the technology we make,

gittiği yönün gizli bir amacı var

and that goal is the race for our attention.

ve bu amaç bizim dikkatimize yönelik bir yarış.

Because every news site,

Her yeni internet sitesi,

TED, elections, politicians,

TED, seçimler, politikacılar,

games, even meditation apps

oyunlar, meditasyon uygulamaları bile...

have to compete for one thing,

bir şey için mücadele etmek zorundadır,

which is our attention,

bu da bizim dikkatimiz

and there's only so much of it.

ve bunun da bir sınırı var.

And the best way to get people's attention

İnsanların dikkatini çekmek için en iyi yöntem ise

is to know how someone's mind works.

akıllarının nasıl çalıştığını bilmektir.

And there's a whole bunch of persuasive techniques

İnsanların dikkatlerini çekmek için üniversitede

that I learned in college at a lab called the Persuasive Technology Lab

İkna Teknoloji Laboratuvarı adında bir laboratuvarda

to get people's attention.

çok sayıda teknik öğrendim.

A simple example is YouTube.

Basit bir örnek Youtube.

YouTube wants to maximize how much time you spend.

Youtube harcadığınız zamanı maksimize etmeyi istiyor.

And so what do they do?

Peki ne yapıyorlar?

They autoplay the next video.

Bir sonraki videoyu otomatik oynatıyorlar.

And let's say that works really well.

Bunun çok iyi çalıştığını söyleyelim.

They're getting a little bit more of people's time.

İnsanların zamanından biraz daha alıyorlar.

Well, if you're Netflix, you look at that and say,

Eğer Netflix çalışanıysanız, buna bakıyor

well, that's shrinking my market share,

ve bunun pazar payınızı düşürdüğünü

so I'm going to autoplay the next episode.

sizin de oto oynatmaya başlamanız gerektiğini düşünüyorsunuz.

But then if you're Facebook,

Facebook çalışanıysanız,

you say, that's shrinking all of my market share,

Bu benim tüm pazar payımı düşürüyor,

so now I have to autoplay all the videos in the newsfeed

haber akışındaki tüm videoları siz 'oynat'a tıklamadan

before waiting for you to click play.

oynatmak zorundayım diyorsunuz.

So the internet is not evolving at random.

Böylece internet rasgele gelişmiyor.

The reason it feels like it's sucking us in the way it is

Bizi içine çekiyormuş gibi hissettirmesinin nedeni,

is because of this race for attention.

dikkatimizi çekmeye yönelik bu yarış.

We know where this is going.

Bunun nereye gittiğini biliyoruz.

Technology is not neutral,

Teknoloji tarafsız değil

and it becomes this race to the bottom of the brain stem

ve bu yarış beynimizin son hücresine kadar

of who can go lower to get it.

kimin daha çok alçalacağı yarışına dönüşüyor.

Let me give you an example of Snapchat.

Bir Snapchat örneği vereyim.

If you didn't know, Snapchat is the number one way

Eğer bilmiyorsanız, Snapchat ABD'deki gençlerin

that teenagers in the United States communicate.

bir numaralı iletişim aracı.

So if you're like me, and you use text messages to communicate,

Benim gibiyseniz, iletişim için normal mesaj kullanırsınız.

Snapchat is that for teenagers,

Snapchat gençler içindir

and there's, like, a hundred million of them that use it.

ve yüz milyonlarca genç onu kullanıyor zaten.

Bir de Snap şeritleri diye bir şey geliştirdiler.

And they invented a feature called Snapstreaks,

which shows the number of days in a row

İki kişinin ardı ardına konuştuğu

that two people have communicated with each other.

gün sayısını ayrıca gösteren bir özellik.

In other words, what they just did

Başka bir deyişle,

is they gave two people something they don't want to lose.

onlara kaybetmek istemedikleri bir şey verildi.

Because if you're a teenager, and you have 150 days in a row,

Çünkü bir gençseniz ve 150 ardışık gününüz varsa,

you don't want that to go away.

bunu kaybetmek istemezsiniz.

And so think of the little blocks of time that that schedules in kids' minds.

Bu da çocukların aklında küçük zamanlamalar yapmaktır.

This isn't theoretical: when kids go on vacation,

Konu teorik de değil: Çocuklar tatile gittiğinde,

it's been shown they give their passwords to up to five other friends

kendileri yapamayacağı için bazen 5 arkadaşlarıyla

to keep their Snapstreaks going,

Snapchat'leri aktif kalsın diye

even when they can't do it.

şifrelerini paylaştıkları gösterildi.

And they have, like, 30 of these things,

Bunlarda 30 tane kadarına sahipler,

and so they have to get through taking photos of just pictures or walls

yani günü geçirmek için başka resimlerin, duvarların

or ceilings just to get through their day.

hatta tavanın resimlerini çekmek zorundalar.

So it's not even like they're having real conversations.

Yani aslında gerçek bir sohbet dahi gerçekleştirmiyorlar.

We have a temptation to think about this

Bunu şöyle düşünüyor olabilirsiniz,

as, oh, they're just using Snapchat

bizim telefonda dedikodu yaptığımız gibi

the way we used to gossip on the telephone.

onlar da Snapchat kullanıyor.

It's probably OK.

Bu doğru olabilirdi.

Well, what this misses is that in the 1970s,

Ancak biz 70'li yıllarda

when you were just gossiping on the telephone,

telefonda sadece dedikodu yaparken

there wasn't a hundred engineers on the other side of the screen

ekranın diğer tarafında psikolojimizi tamamen anlayan

who knew exactly how your psychology worked

ve bizi birbirimize bağlamak için

and orchestrated you into a double bind with each other.

taktik geliştiren yüz mühendis yoktu.

Now, if this is making you feel a little bit of outrage,

Bu sizi biraz da olsa kızdırdıysa,

notice that that thought just comes over you.

bu düşüncenin sizin önünüze geçtiğinin farkına varın.

Outrage is a really good way also of getting your attention,

Kızgınlık da dikkatinizi kazanmak için çok iyi bir yol,

because we don't choose outrage.

çünkü kızgınlığı biz seçmiyoruz.

It happens to us.

Kendiliğinden oluyor.

And if you're the Facebook newsfeed,

Eğer Facebook haber akışı ekibiyseniz,

whether you'd want to or not,

isteyin veya istemeyin,

you actually benefit when there's outrage.

kızgınlıktan fayda sağlıyorsunuz.

Because outrage doesn't just schedule a reaction

Çünkü kızgınlık yalnızca sizin duygusal bir zaman ve boşlukta

in emotional time, space, for you.

tepki vermenizden ibaret olmuyor.

We want to share that outrage with other people.

Bu kızgınlığı başkalarıyla paylaşmak istiyoruz.

So we want to hit share and say,

O yüzden paylaş'a dokunmak

"Can you believe the thing that they said?"

ve ''Söylediği şeye inanabiliyor musun?'' demek istiyoruz.

And so outrage works really well at getting attention,

Kızgınlık dikkat toplamada gerçekten işe yarıyor,

such that if Facebook had a choice between showing you the outrage feed

hatta Facebook'ta kızgınlık akışı ve sakinlik akışı

and a calm newsfeed,

diye iki seçenek olsa,

they would want to show you the outrage feed,

size kızgınlık akışını gösterirlerdi,

not because someone consciously chose that,

biri bilinçli olarak onu seçtiğinden değil,

but because that worked better at getting your attention.

dikkatinizi çekmede daha iyi olduğu için.

And the newsfeed control room is not accountable to us.

Haber akışı kontrol odası bize karşı sorumlu değil.

It's only accountable to maximizing attention.

Dikkati maksimize etmekle sorumlular.

It's also accountable,

Şuna karşı da sorumlular:

because of the business model of advertising,

reklama yönelik iş modelleri gereği

for anybody who can pay the most to actually walk into the control room

içeri girmek için en çok parayı ödeyebilen

and say, "That group over there,

ve ''Hey, şuradaki grup,

I want to schedule these thoughts into their minds."

insanların aklına şu düşünceleri sokalım'' diyen herkes.

So you can target,

Hedef koyabilirsiniz,

you can precisely target a lie

bir yalan belirleyip

directly to the people who are most susceptible.

buna en yatkın insanları hedefleyebilirsiniz.

And because this is profitable, it's only going to get worse.

Kâr amacı olduğu için sadece kötüye gidecektir.

So I'm here today

Bugün buradayım,

because the costs are so obvious.

çünkü bunun bedeli çok açık.

I don't know a more urgent problem than this,

Bundan daha ciddi bir sorun göremiyorum,

because this problem is underneath all other problems.

çünkü diğer tüm sorunların altında bu sorun yatıyor.

It's not just taking away our agency

Yalnızca dikkatimizi çalıp

to spend our attention and live the lives that we want,

bizi istediğimiz hayatı yaşamaya bırakmıyorlar,

it's changing the way that we have our conversations,

sohbet etme şekillerimizi,

it's changing our democracy,

demokrasimizi,

and it's changing our ability to have the conversations

sohbet etme yetimizi

and relationships we want with each other.

istediğimiz ilişkileri değiştiriyorlar.

And it affects everyone,

Bu herkesi etkiliyor,

because a billion people have one of these in their pocket.

çünkü bir milyar insanın cebinde bunlardan bir tane var.

So how do we fix this?

Peki bunu nasıl düzeltiriz?

We need to make three radical changes

Teknoloji ve toplumumuz için

to technology and to our society.

üç radikal değişiklik yapmamız gerek.

The first is we need to acknowledge that we are persuadable.

Öncelikle ikna edilebilir olduğumuzu kabul etmeliyiz.

Once you start understanding

Aklımıza küçük düşünceler

that your mind can be scheduled into having little thoughts

veya bizim seçmediğimiz küçük zamanlamalar

or little blocks of time that you didn't choose,

konulabileceğini kabul ettikten sonra,

wouldn't we want to use that understanding

anladığımız bu bilgiyi kullanarak

and protect against the way that that happens?

kendimizi buna karşı korumak istemez miyiz?

I think we need to see ourselves fundamentally in a new way.

Bence kendimizi tamamen yeni bir yönden görmemiz lazım.

It's almost like a new period of human history,

Tıpkı insanlık tarihinde yeni bir çağ gibi,

like the Enlightenment,

Aydınlanma Çağı gibi

but almost a kind of self-aware Enlightenment,

ama farkına varma türünde bir aydınlanma,

that we can be persuaded,

bu durumda ikna edilebiliriz

and there might be something we want to protect.

ve korumak istediğimiz değerler olabilir.

The second is we need new models and accountability systems

İkincisi, yeni modeller ve sorumluluk sistemlerine gerek var,

so that as the world gets better and more and more persuasive over time --

böylece dünya zamanla daha iyi ve çok daha inandırıcı olacaktır,

because it's only going to get more persuasive --

çünkü eninde sonunda daha inandırıcı olacak,

that the people in those control rooms

o kontrol odasındaki insanlar

are accountable and transparent to what we want.

istediğimiz şeylere karşı sorumlu ve şeffaf olacak.

The only form of ethical persuasion that exists

Var olan tek etik ikna biçimi

is when the goals of the persuader

ikna eden kişinin amaçlarıyla

are aligned with the goals of the persuadee.

ikna edilenin amaçları birleştiği zaman olur.

And that involves questioning big things, like the business model of advertising.

Bu da büyük şeylerin sorgulanması ile olur, reklama dair iş modelleri gibi.

Lastly,

Son olarak,

we need a design renaissance,

bir tasarım rönesansına ihtiyacımız var

because once you have this view of human nature,

çünkü insan doğasının bu kısmına bir kez sahip olursanız,

that you can steer the timelines of a billion people --

milyarlarca insanın zaman tünelini yönlendirebilirsiniz...

just imagine, there's people who have some desire

Bir hayal edin,

about what they want to do and what they want to be thinking

ne yapmak ve düşünmek istediğini, ne hissetmek

and what they want to be feeling and how they want to be informed,

ve nasıl bilgilendirilmek istediğini bilen onca insan var

and we're all just tugged into these other directions.

ve hepimiz diğer yönlere doğru sıkıştırılmışız.

And you have a billion people just tugged into all these different directions.

Bu farklı yönlere sıkışmış bir milyar insan var.

Well, imagine an entire design renaissance

Tam bir tasarım rönesansı düşünün,

that tried to orchestrate the exact and most empowering

o zaman aralıklarının gerçekleşmesi için

time-well-spent way for those timelines to happen.

en güçlü ve üzerinde uğraşılmış yol düzenlenmiş olsun.

And that would involve two things:

Bu beraberinde iki şey getirirdi:

one would be protecting against the timelines

bunlardan biri istemediğimiz zamanlamalara

that we don't want to be experiencing,

sahip olmak istemediğimiz düşüncelere

the thoughts that we wouldn't want to be happening,

karşı bizi korurdu,

so that when that ding happens, not having the ding that sends us away;

böylece o bildirim sesi geldiğinde, bildirim bizi yönetmiş olmaz.

and the second would be empowering us to live out the timeline that we want.

İkincisi bizim istediğimiz zamanlamaları yaşamamızı mümkün kılar.

So let me give you a concrete example.

Size elle tutulur bir örnek vereyim.

Today, let's say your friend cancels dinner on you,

Diyelim ki arkadaşınız yemek planınızı iptal etti

and you are feeling a little bit lonely.

ve kendinizi biraz yalnız hissettiniz.

And so what do you do in that moment?

O an ne yaparsınız?

You open up Facebook.

Facebook'a girersiniz.

And in that moment,

İşte o anda,

the designers in the control room want to schedule exactly one thing,

kontrol odasındaki tasarımcılar tamamen tek bir şey programlar,

which is to maximize how much time you spend on the screen.

ekrana bakarak geçirdiğiniz zamanı maksimize etmek.

Now, instead, imagine if those designers created a different timeline

Şimdi bunun yerine o tasarımcıların farklı bir zamanlama yarattığını varsayın,

that was the easiest way, using all of their data,

bu, tüm verilerini kullanarak sevdiğiniz insanlarla dışarı çıkmanıza

to actually help you get out with the people that you care about?

yardım etmenin en kolay yolu olurdu değil mi ?

Just think, alleviating all loneliness in society,

Sadece düşünün, toplumdaki o yalnızlığı azaltmak...

if that was the timeline that Facebook wanted to make possible for people.

Facebook'un insanlar için mümkün kıldığı zaman tüneli bu olabilirdi.

Or imagine a different conversation.

Farklı bir durumu hayal edin.

Let's say you wanted to post something supercontroversial on Facebook,

Diyelim ki Facebook'ta inanılmaz aykırı bir şey paylaştınız,

which is a really important thing to be able to do,

bunu yapabilmek gerçekten önemli,

to talk about controversial topics.

aykırı konularda konuşmak.

And right now, when there's that big comment box,

Şimdi orada büyük bir yorum yap kutusu var,

it's almost asking you, what key do you want to type?

adeta sizden yorum yapmanızı istiyor, ne yazmak istiyorsunuz?

In other words, it's scheduling a little timeline of things

Diğer bir deyişle, ekranda yapmaya devam edeceğiniz

you're going to continue to do on the screen.

şeylerin bir zamanlamasını yapıyor.

And imagine instead that there was another button there saying,

Bunun yerine şöyle bir seçenek olabilirdi;

what would be most time well spent for you?

zaman en iyi şekilde nasıl değerlendirilir?

And you click "host a dinner."

''Yemek daveti''ne tıklıyorsunuz

And right there underneath the item it said,

ve hemen altında yeni bir seçenek

"Who wants to RSVP for the dinner?"

''Davete kim LCV yazmak ister?''

And so you'd still have a conversation about something controversial,

Hala o aykırı konudaki sohbetinizi yapıyor olursunuz

but you'd be having it in the most empowering place on your timeline,

ama bunu zaman tünelinizdeki en güçlü yerde yaparsınız,

which would be at home that night with a bunch of a friends over

bunu konuşmak için o gece evinizde

to talk about it.

arkadaşlarınız olur.

So imagine we're running, like, a find and replace

Bizi yönlendiren o zamanlamalar yerine

on all of the timelines that are currently steering us

daha farklı bir alternatif bulduğumuzu varsayalım,

towards more and more screen time persuasively

daha fazla ekran zamanı olsun

and replacing all of those timelines

ve tüm o zamanlamaların yerini alarak

with what do we want in our lives.

hayatta istediğimiz şeylerle dolu olsun.

It doesn't have to be this way.

Bu şekilde olmak zorunda değil.

Instead of handicapping our attention,

Dikkatimizi baltalamak yerine,

imagine if we used all of this data and all of this power

tüm bu veri, güç ve bu yeni insan doğası

and this new view of human nature

bakış açısını kullanarak

to give us a superhuman ability to focus

kendimize insanüstü bir yeti kazandırdığımızı

and a superhuman ability to put our attention to what we cared about

ve bununla önemsediğimiz şeylere odaklandığımızı,

and a superhuman ability to have the conversations

bu süper yeteneğin demokrasi için sohbetler etmemizi

that we need to have for democracy.

sağladığını bir hayal edin.

The most complex challenges in the world

Dünyadaki en karmaşık zorluklar

require not just us to use our attention individually.

yalnızca bireysel dikkatimizi kullanmamızı değil,

They require us to use our attention and coordinate it together.

bunu birlikte koordine etmemizi gerektirir.

Climate change is going to require that a lot of people

İklim değişikliği pek çok insanın

are being able to coordinate their attention

dikkatlerini birlikte en güçlü şekilde

in the most empowering way together.

koordine edebilmelerini gerektirir.

And imagine creating a superhuman ability to do that.

Bunu yapabilmek için de insanüstü bir yetimiz olduğunu düşünün.

Sometimes the world's most pressing and important problems

Bazen dünyanın en önemli sorunları

are not these hypothetical future things that we could create in the future.

gelecekte yaratacağımız varsayımlı sorunlar değil,

Sometimes the most pressing problems

Bazen en önemli sorunlar

are the ones that are right underneath our noses,

hemen yanı başımızda bulunan sorunlardır,

the things that are already directing a billion people's thoughts.

şu an bir milyar insanın düşüncelerine yön veren sorunlar.

And maybe instead of getting excited about the new augmented reality

Belki de yeni güçlendirilmiş gerçeklik

and virtual reality and these cool things that could happen,

ve bilgisyar gerçekliği gibi harika yenilikler için mutlu olmaktansa,

which are going to be susceptible to the same race for attention,

bu yenilikller de aynı dikkat yarışından etkilenecek,

if we could fix the race for attention

belki de bir milyar insanın cebinde

on the thing that's already in a billion people's pockets.

zaten var olan bu dikkat yarışını düzeltebiliriz.

Maybe instead of getting excited

Belki de yeni hoş görünümlü

about the most exciting new cool fancy education apps,

eğitim uygulamaları için mutlu olmak yerine,

we could fix the way kids' minds are getting manipulated

çocukların beynini manipüle eden sorunu düzeltebilir,

into sending empty messages back and forth.

sürekli boş mesajlar göndermelerine son verebiliriz.

(Applause)

(Alkış)

Maybe instead of worrying

Belki de gelecekte

about hypothetical future runaway artificial intelligences

yalnızca tek bir amaç için çalışan varsayımlı yapay zekâ hakkında

that are maximizing for one goal,

endişelenmek yerine,

we could solve the runaway artificial intelligence

zaten şu an var olan bu kaçak yapay zekâyı,

that already exists right now,

tek bir amaca hizmet eden

which are these newsfeeds maximizing for one thing.

haber akışını düzeltebiliriz.

It's almost like instead of running away to colonize new planets,

Tıpkı yeni gezegenleri kolonize etmek yerine

we could fix the one that we're already on.

üzerinde yaşadığımız gezegeni düzeltmek gibi.

(Applause)

(Alkış)

Solving this problem

Bu sorunu çözmek

is critical infrastructure for solving every other problem.

diğer her sorunu çözmek için önemli bir altyapı.

There's nothing in your life or in our collective problems

Hayatınızda kolektif sorunlarımıza dair

that does not require our ability to put our attention where we care about.

önemsediğimiz şeylere verdiğimiz dikkati gerektiren hiçbir şey yok.

At the end of our lives,

Hayatımızın sonunda,

all we have is our attention and our time.

sahip olduğumuz tek şey dikkat ve zamanımız.

What will be time well spent for ours?

Biz bu zamanı ne için iyi kullanacağız?

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)

Chris Anderson: Tristan, thank you. Hey, stay up here a sec.

Chris Anderson: Tristan, teşekkürler. Lütfen biraz bekle.

First of all, thank you.

Öncelikle, teşekkür ederim.

I know we asked you to do this talk on pretty short notice,

Bu konuşma için sana oldukça az zaman tanıdık

and you've had quite a stressful week

ve bu konuşmayı hazırlayarak

getting this thing together, so thank you.

oldukça stresli bir hafta geçirdin, teşekkür ederim.

Some people listening might say, what you complain about is addiction,

Dinleyen bazı kimseler yakındığın konunun bağımlılık olduğunu söyleyebilir,

and all these people doing this stuff, for them it's actually interesting.

bu söylediklerini yapan bu insanlar, bu onlar için çok ilgi çekici.

All these design decisions

Tüm bu tasarım kararları

have built user content that is fantastically interesting.

Çok ilgi çekici kullanıcı içerikleri geliştirdiler.

The world's more interesting than it ever has been.

Dünya hiç olmadığı kadar ilgi çekici.

What's wrong with that?

Bunda yanlış olan ne ?

Tristan Harris: I think it's really interesting.

Tristan Harris: Bence de gerçekten ilginç.

One way to see this is if you're just YouTube, for example,

Bunu görmenin bir yolu eğer Youtube'taysanız örneğin,

you want to always show the more interesting next video.

daha ilginç olan sonraki videoyu görmek isteyeceksiniz.

You want to get better and better at suggesting that next video,

O bir sonraki videoyu göstermede hep daha iyi olmak istiyorsunuz

but even if you could propose the perfect next video

ama herkesin izlemek istediği türden

that everyone would want to watch,

mükemmel bir video sunabilecekken,

it would just be better and better at keeping you hooked on the screen.

Sİzi ekranda tutmak çok daha ağır basıyor.

So what's missing in that equation

Bu denklemde eksik olan şey,

is figuring out what our boundaries would be.

sınırlarımızın ne olduğunu anlamıyor olmamız.

You would want YouTube to know something about, say, falling asleep.

Mesela YouTube'un uykuya daldığınızı bilsin isteyebilirsiniz.

The CEO of Netflix recently said,

Netflix'in CEO'su son günlerde

"our biggest competitors are Facebook, YouTube and sleep."

''en büyük rakiplerimiz Facebook, YouTube ve uyku'' dedi.

And so what we need to recognize is that the human architecture is limited

İnsan mimarisinin sınırlı olduğunu anlamamız lazım

and that we have certain boundaries or dimensions of our lives

ve hayatımızda yapmamız ve saygı duymamız gereken

that we want to be honored and respected,

belli başlı sınırlar var,

and technology could help do that.

teknoloji bunu yapmamızda bize yardım edebilir.

(Applause)

(Alkış)

CA: I mean, could you make the case

CA: Yani şunu söyleyebilir miyiz?

that part of the problem here is that we've got a naïve model of human nature?

İnsan doğasının saf bir modeline sahip olmamız asıl sorun?

So much of this is justified in terms of human preference,

İnsan tercihi açısından bunun büyük kısmı haklı kılınıyor,

where we've got these algorithms that do an amazing job

insan tercihini optimize eden

of optimizing for human preference,

harika algoritmalarımız var

but which preference?

ama hangi tercihleri?

There's the preferences of things that we really care about

İçgüdüsel olarak tıkladığımız tercihlerle

when we think about them

diğerlerini kıyasladığımızda

versus the preferences of what we just instinctively click on.

gerçekten önemsediğimiz tercihler var.

If we could implant that more nuanced view of human nature in every design,

Her tasarımda insan doğasına göre daha farklılaştırılmış bir bakış sunsak,

would that be a step forward?

bu ileriye bir adım olur mu?

TH: Absolutely. I mean, I think right now

TH: Bence şu anda

it's as if all of our technology is basically only asking our lizard brain

teknoloji tamamen beynimizin temel kısmına

what's the best way to just impulsively get you to do

içgüdüsel olarak küçük şeyler

the next tiniest thing with your time,

yaptırıp zamanımızı dolduruyor,

instead of asking you in your life

bunun yerine hayatımızda zamanı

what we would be most time well spent for you?

en iyi nasıl değerlendireceğimiz sorulsa?

What would be the perfect timeline that might include something later,

Daha sonra da dahil olmak üzere, burada son gününüzde TED'de

would be time well spent for you here at TED in your last day here?

zamanınızı değerlendirmek için yapacağınız en iyi şey ne olurdu?

CA: So if Facebook and Google and everyone said to us first up,

CA: Yani Facebook ve Google bize en baştan şöyle söyleseler:

"Hey, would you like us to optimize for your reflective brain

''Reflektif veya sürüngen beyninizi nasıl optimize etmemizi

or your lizard brain? You choose."

istersiniz? Siz seçin.''

TH: Right. That would be one way. Yes.

TH: Doğru. Bu bir yol olabilir. Evet.

CA: You said persuadability, that's an interesting word to me

CA: İknadan bahsettin, benim için ilginç bir kelime bu

because to me there's two different types of persuadability.

çünkü bana göre iki farklı tür ikna var.

There's the persuadability that we're trying right now

Şu an uğraştığımız ikna edilebilirlik;

of reason and thinking and making an argument,

mantık, düşünme ve tartışma yoluyla ulaşılan

but I think you're almost talking about a different kind,

ama siz başka bir tür iknadan bahsediyorsunuz,

a more visceral type of persuadability,

içten gelen bir iknadan,

of being persuaded without even knowing that you're thinking.

onu düşündüğünüzü bile bilmeden ikna edilmekten.

TH: Exactly. The reason I care about this problem so much is

TH: Kesinlikle. Bu sorunu bu kadar önemsememin sebebi

I studied at a lab called the Persuasive Technology Lab at Stanford

Stanford'da İkna Teknolojisi Laboratuvarı adında bir yerde okudum,

that taught [students how to recognize] exactly these techniques.

öğrencilere bu teknikler öğretiliyordu.

İnsanların dikkatlerini toplayarak hayatlarına yön veren

There's conferences and workshops that teach people all these covert ways

of getting people's attention and orchestrating people's lives.

bu teknikleri öğreten konferans ve çalıştaylar var.

And it's because most people don't know that that exists

İnsanların çoğu bunun var olduğunu bilmedikleri için

that this conversation is so important.

bu sohbet konusu aslında çok önemli.

CA: Tristan, you and I, we both know so many people from all these companies.

CA: İkimiz de bu şirketlerden çok sayıda insan tanıyoruz.

There are actually many here in the room,

Hatta pek çoğu salonda aramızda,

and I don't know about you, but my experience of them

Seni bilemiyorum ama benim onlarla olan deneyimim

is that there is no shortage of good intent.

iyi niyette hiç taviz vermedikleri yönünde.

People want a better world.

İnsanlar daha iyi bir dünya istiyor.

They are actually -- they really want it.

Bunu gerçekten istiyorlar.

And I don't think anything you're saying is that these are evil people.

Bu insanların şeytani olduğunu söylemiyorsun aslında.

It's a system where there's these unintended consequences

Bu istenmeyen sonuçlar doğurmuş

that have really got out of control --

ve kontrolden çıkmış bir sistem.

TH: Of this race for attention.

TH: Dikkat için bu yarışta.

It's the classic race to the bottom when you have to get attention,

Dikkat kazanmak için yapılan dibe doğru bir yarış

and it's so tense.

ve çok yoğun ilerliyor.

The only way to get more is to go lower on the brain stem,

Daha fazlası için tek yol beyinde daha aşağıya gitmek,

to go lower into outrage, to go lower into emotion,

kızgınlığın ve duygunun ve sürüngen beyninizin,

to go lower into the lizard brain.

daha aşağısına gitmek.

CA: Well, thank you so much for helping us all get a little bit wiser about this.

CA: Pekâlâ, bu konuda bizi biraz daha bilgilendirdiğin için çok teşekkürler.

Tristan Harris, thank you. TH: Thank you very much.

Tristan Harris, teşekkürler. TH: Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)