How a handful of tech companies control billions of minds every day | Tristan Harris

Translator: Lê Nhung Reviewer: Thu Ha Tran

I want you to imagine

Hãy tưởng tượng

walking into a room,

bạn đang đi vào một căn phòng,

a control room with a bunch of people,

là phòng điều khiển, cùng với một nhóm người

a hundred people, hunched over a desk with little dials,

một trăm người, quanh một cái bàn với những chiếc điện thoại quay số

and that that control room

và phòng điều khiển đó

will shape the thoughts and feelings

sẽ định hình suy nghĩ và cảm xúc

of a billion people.

của một tỷ người.

This might sound like science fiction,

Điều đó nghe như khoa học viễn tưởng,

but this actually exists

nhưng điều đó thực sự đang tồn tại

right now, today.

ngay hôm nay, ngay lúc này.

I know because I used to be in one of those control rooms.

Tôi biết vì tôi đã từng là một trong những người ở căn phòng đó.

I was a design ethicist at Google,

Tôi đã là người phác thảo khuôn mẫu tại Google,

where I studied how do you ethically steer people's thoughts?

nơi tôi học làm thế nào bạn hướng ý nghĩ con người theo khuôn mẫu.

Because what we don't talk about is how the handful of people

Vì chúng tôi không nói về việc làm thế nào mà một nhóm người

working at a handful of technology companies

đang làm việc cho một số công ty công nghệ

through their choices will steer what a billion people are thinking today.

thông qua lựa chọn của họ để điều khiển suy nghĩ của một tỉ người.

Because when you pull out your phone

Vì khi bạn lấy điện thoại ra

and they design how this works or what's on the feed,

và họ thiết kế việc gì kế tiếp, cái gì sẽ hiện ra,

it's scheduling little blocks of time in our minds.

nó lên lịch như một đồng hồ nhỏ trong suy nghĩ của bạn.

If you see a notification, it schedules you to have thoughts

Nếu bạn thấy một thông báo, nó khiến bạn có những suy nghĩ

that maybe you didn't intend to have.

mà bạn vốn không muốn có.

If you swipe over that notification,

Nếu bạn bỏ qua những thông báo đó,

it schedules you into spending a little bit of time

nó sẽ đặt lịch cho bạn dùng từng chút thời gian

getting sucked into something

để bị thu hút vào một điều đó

that maybe you didn't intend to get sucked into.

mà bạn vốn không muốn bị thu hút vào.

When we talk about technology,

Khi chúng ta nói về công nghệ,

chúng ta có khuynh hướng nói về nó như một chân trời cơ hội,

we tend to talk about it as this blue sky opportunity.

It could go any direction.

có thể đi bất kỳ hướng nào.

And I want to get serious for a moment

Và lúc này tôi muốn nghiêm túc

and tell you why it's going in a very specific direction.

nói với các bạn tại sao nó luôn đi theo một hướng nhất định.

Because it's not evolving randomly.

Vì nó không phát triển một cách ngẫu nhiên.

There's a hidden goal driving the direction

Có một mục tiêu ẩn dẫn dắt hướng đi

of all of the technology we make,

cho tất cả công nghệ chúng tôi tạo ra,

and that goal is the race for our attention.

và mục tiêu đó là cuộc đua giành sự chú ý.

Because every news site,

Vì mọi trang mạng mới--

TED, elections, politicians,

TED, bầu cử, chính khách,

games, even meditation apps

trò chơi, cả những ứng dụng để thiền--

have to compete for one thing,

phải tranh giành một thứ,

which is our attention,

đó là sự chú ý của chúng ta,

and there's only so much of it.

và nó bị giới hạn số lượng.

And the best way to get people's attention

Và cách tốt nhất để có được sự chú ý của mọi người

is to know how someone's mind works.

là biết cách họ tư duy.

And there's a whole bunch of persuasive techniques

Có một loạt những kỹ thuật thuyết phục

that I learned in college at a lab called the Persuasive Technology Lab

mà tôi đã học tại phòng thí nghiệm tên là Phòng Công Nghệ Thuyết Phục

to get people's attention.

để lấy được sự chú ý của mọi người.

A simple example is YouTube.

Ví dụ đơn giản như YouTube.

YouTube wants to maximize how much time you spend.

YouTube muốn tối đa hoá thời gian bạn sử dụng nó.

And so what do they do?

Và họ sẽ làm gì?

They autoplay the next video.

Họ tự động chuyển sang video kế tiếp.

And let's say that works really well.

Việc này rất có hiệu quả.

They're getting a little bit more of people's time.

Họ có thêm một chút thời gian của người dùng.

Well, if you're Netflix, you look at that and say,

Nếu bạn là Netflix, bạn nhìn vào đó và nói,

well, that's shrinking my market share,

nó làm giảm thị phần của chúng ta,

so I'm going to autoplay the next episode.

nên ta sẽ tự chuyển sang tập kế tiếp.

But then if you're Facebook,

Nhưng nếu bạn là Facebook,

you say, that's shrinking all of my market share,

bạn nói, nó làm giảm hết thị phần của chúng ta

so now I have to autoplay all the videos in the newsfeed

nên ta sẽ phải tự động chạy tất cả các video trên trang chủ

before waiting for you to click play.

mà không cần chờ bạn nhấn nút.

So the internet is not evolving at random.

Do vậy, Internet không phát triển một cách ngẫu nhiên.

The reason it feels like it's sucking us in the way it is

Lí do nó khiến chúng ta thấy như bị "hút cạn" thời gian

is because of this race for attention.

là bởi vì cuộc đua giành sự chú ý này.

We know where this is going.

Chúng tôi biết nó sẽ đi tới đâu.

Technology is not neutral,

Công nghệ không trung tính,

and it becomes this race to the bottom of the brain stem

và nó trở thành cuộc đua đến tận gốc của tế bào não

of who can go lower to get it.

ai có thể đi sâu hơn để có được nó.

Let me give you an example of Snapchat.

Tôi sẽ lấy một ví dụ về Snapchat.

If you didn't know, Snapchat is the number one way

Nếu bạn không biết,

Snapchat là cách giao tiếp phổ biến nhất của các thiếu niên Mỹ.

that teenagers in the United States communicate.

So if you're like me, and you use text messages to communicate,

Nếu bạn giống tôi, sử dụng tin nhắn thường để trao đổi.

thì Snapchat là thứ tương tự mà các thiếu niên sử dụng,

Snapchat is that for teenagers,

and there's, like, a hundred million of them that use it.

có khoảng một trăm triệu người sử dụng nó.

And they invented a feature called Snapstreaks,

Họ đã phát minh một chức năng gọi là Snaptreakes,

which shows the number of days in a row

cho biết số ngày liên tiếp

that two people have communicated with each other.

mà hai người trò chuyện với nhau.

In other words, what they just did

Nói cách khác, điều họ làm

is they gave two people something they don't want to lose.

là cho hai con người một thứ mà họ không muốn mất.

Because if you're a teenager, and you have 150 days in a row,

Vì nếu bạn là một thiếu niên, và bạn có kỉ lục 150 ngày liên tiếp,

you don't want that to go away.

bạn không muốn làm mất nó.

And so think of the little blocks of time that that schedules in kids' minds.

Hãy nghĩ về một khoảng thời gian đặt lịch cố định trong đầu bọn trẻ.

Đây không phải là lý thuyết: khi bọn trẻ đi nghỉ mát,

This isn't theoretical: when kids go on vacation,

it's been shown they give their passwords to up to five other friends

chúng sẽ đưa mật khẩu cho khoảng năm người bạn khác nhau

to keep their Snapstreaks going,

để giữ kỉ lục Snapstreakes,

even when they can't do it.

ngay cả khi chúng không thể làm điều đó.

And they have, like, 30 of these things,

Và chúng có khoảng 30 thứ như vậy,

and so they have to get through taking photos of just pictures or walls

và phải có những bức hình dù là tranh hay bức tường

or ceilings just to get through their day.

hay trần nhà chỉ để qua ngày.

So it's not even like they're having real conversations.

Do vậy nó sẽ không giống một cuộc trò chuyện thật sự.

We have a temptation to think about this

Chúng ta có xu hướng nghĩ về nó

as, oh, they're just using Snapchat

như, oh, chúng chỉ dùng Snapchat

the way we used to gossip on the telephone.

như cách chúng ta dùng điện thoại để tám chuyện,

It's probably OK.

có thể chấp nhận được.

Well, what this misses is that in the 1970s,

Nhưng sự khác biệt là vào những năm 1970,

when you were just gossiping on the telephone,

khi bạn chỉ trò chuyện trên điện thoại,

there wasn't a hundred engineers on the other side of the screen

lúc đó không có hàng trăm kỹ sư ngồi trước màn hình

who knew exactly how your psychology worked

những người biết chính xác hoạt động tâm lý của bạn

and orchestrated you into a double bind with each other.

và sắp đặt bạn vào mối liên kết với những người khác.

Now, if this is making you feel a little bit of outrage,

Bây giờ, nếu điều đó đang tạo cho bạn cảm giác bực bội.

notice that that thought just comes over you.

chú ý rằng ý nghĩ đó chỉ thoáng qua bạn.

Outrage is a really good way also of getting your attention,

Sự bực bội này là cách tốt nhất để có được sự chú ý của bạn

because we don't choose outrage.

vì ta không lựa chọn sự bực bội

It happens to us.

mà là nó đang diễn ra với chúng ta,

And if you're the Facebook newsfeed,

và nếu bạn có tin tức Facebook,

whether you'd want to or not,

dù bạn muốn hay không

you actually benefit when there's outrage.

bạn được hưởng lợi khi có sự bực bội.

Because outrage doesn't just schedule a reaction

Vì sự bực bội này không chỉ được lên lịch như phản ứng

in emotional time, space, for you.

trong cảm xúc không gian, thời gian của bạn.

We want to share that outrage with other people.

Chúng ta muốn chia sẻ sự phẫn nộ này với những người khác.

So we want to hit share and say,

Và ta muốn chia sẻ và nói,

"Can you believe the thing that they said?"

"Bạn có thể tin những gì họ đã nói không?"

And so outrage works really well at getting attention,

Và sự phẫn nộ rất dễ gây sự chú ý,

such that if Facebook had a choice between showing you the outrage feed

đến mức nếu Facebook có sự lựa chọn giữa việc đưa thông tin gây phẫn nộ

and a calm newsfeed,

hay những tin tức bình yên,

they would want to show you the outrage feed,

họ muốn đưa những tin tức gây phẫn nộ

not because someone consciously chose that,

không chủ đích vì một người nào,

but because that worked better at getting your attention.

nhưng vị việc tạo được sự chú ý sẽ tốt hơn.

And the newsfeed control room is not accountable to us.

Và phòng điều khiển tin tức không thuộc trách nhiệm của chúng tôi.

It's only accountable to maximizing attention.

Nó chỉ chịu trách nhiệm cho sự chú ý lớn nhất.

It's also accountable,

Nó chỉ có trách nhiệm

because of the business model of advertising,

theo một dạng quảng cáo kinh doanh,

for anybody who can pay the most to actually walk into the control room

cho bất kỳ ai trả tiền để đi vào phòng điều khiển

and say, "That group over there,

và nói, "Nhóm kia,

I want to schedule these thoughts into their minds."

tôi muốn lên lịch cho những suy nghĩ trong họ".

So you can target,

Và bạn có thể có nhắm tới

you can precisely target a lie

bạn có thể liên tục nhắm tới việc lừa

directly to the people who are most susceptible.

một người nhạy cảm một cách trực tiếp.

And because this is profitable, it's only going to get worse.

Và vì đây là việc sinh lời, nên nó dần trở nên xấu đi.

So I'm here today

Do vậy tôi ở đây hôm nay

because the costs are so obvious.

vì cái giá của nó rất hiển nhiên.

I don't know a more urgent problem than this,

Tôi không biết những vấn đề cấp thiết hơn,

because this problem is underneath all other problems.

vì vấn đề này nằm dưới những vấn đề khác.

It's not just taking away our agency

Nó không chỉ làm mất quyền của chúng ta

to spend our attention and live the lives that we want,

về điều ta quan tâm và sống cuộc sống chúng ta muốn,

it's changing the way that we have our conversations,

nó đang thay đổi cách thức chúng ta trò chuyện,

it's changing our democracy,

nó đang thay đổi chế độ dân chủ,

and it's changing our ability to have the conversations

và nó đang thay đổi khả năng có thể bắt chuyện

and relationships we want with each other.

và mối quan hệ chúng ta muốn có.

And it affects everyone,

Và nó có ảnh hưởng tới mọi người,

because a billion people have one of these in their pocket.

vì hàng tỷ người có mặt trong số những nhóm đặc biệt đó.

So how do we fix this?

Vậy chúng ta thay đổi nó thế nào?

We need to make three radical changes

Chúng ta cần tạo ra ba thay đổi lớn

to technology and to our society.

về công nghệ và xã hội.

The first is we need to acknowledge that we are persuadable.

Điều đầu tiên, chúng ta cần hiểu rằng mình dễ bị thuyết phục.

Once you start understanding

Một khi bạn bắt đầu hiểu

that your mind can be scheduled into having little thoughts

rằng trí nhớ của bạn có thể được lên lịch cho các suy nghĩ thoáng qua

or little blocks of time that you didn't choose,

hoặc một thời khắc mà bạn không lựa chọn

wouldn't we want to use that understanding

chẳng phải chúng ta muốn dùng điều đó

and protect against the way that that happens?

để bảo vệ chống lại cách mà nó đang diễn ra sao?

I think we need to see ourselves fundamentally in a new way.

Tôi nghĩ ta cần nhìn nhận bản thân theo một cách mới.

It's almost like a new period of human history,

Nó gần như một giai đoạn mới của lịch sử loài người,

like the Enlightenment,

như một sự khai sáng,

but almost a kind of self-aware Enlightenment,

nhưng thiên về tự khai sáng,

that we can be persuaded,

rằng chúng ta có thể bị thuyết phục,

and there might be something we want to protect.

và có một số điều mà chúng ta muốn bảo vệ.

The second is we need new models and accountability systems

Thứ hai là chúng ta cần một mô hình mới và hệ thống đáng tin cậy

so that as the world gets better and more and more persuasive over time --

để khi thế giới trở nên tốt hơn và có sức thuyết phục theo thời gian hơn-

because it's only going to get more persuasive --

bởi vì nó chỉ ngày càng nhiều sức thuyết phục hơn

that the people in those control rooms

đó là khi những người trong phòng điều khiển

are accountable and transparent to what we want.

đáng tin cậy và minh bạch về những gì chúng ta muốn.

The only form of ethical persuasion that exists

Hình thức thuyết phục duy nhất còn tồn tại

is when the goals of the persuader

là khi mục đích của người thuyết phục

are aligned with the goals of the persuadee.

giống với mục đích của người được thuyết phục.

And that involves questioning big things, like the business model of advertising.

Và nó cần đặt câu hỏi lớn về những vấn đề như mô hình kinh doanh hay quảng cáo.

Lastly,

Sau cùng,

we need a design renaissance,

ta cần một thiết kế phục hưng

because once you have this view of human nature,

vì khi bạn đã có cái nhìn tổng thể về bản chất con người,

that you can steer the timelines of a billion people --

bạn có thể điều khiển thời gian của một tỷ người--

just imagine, there's people who have some desire

hãy tưởng tượng, những người có khao khát

about what they want to do and what they want to be thinking

về những họ muốn làm và những gì họ muốn nghĩ

and what they want to be feeling and how they want to be informed,

và những gì họ đang cảm thấy và cách họ muốn thu nhận tin tức,

and we're all just tugged into these other directions.

và chúng ta lại bị kéo hoàn toàn theo hướng khác.

Và có một tỷ người bị kéo theo các hướng khác.

And you have a billion people just tugged into all these different directions.

Hãy nghĩ về một thiết kế phục hưng

Well, imagine an entire design renaissance

that tried to orchestrate the exact and most empowering

như một người nhạc trưởng chính xác và có thể truyền sức mạnh

time-well-spent way for those timelines to happen.

điều phối thời gian hiệu quả cho những gì đang diễn ra.

And that would involve two things:

Và điều đó bao gồm hai điều:

one would be protecting against the timelines

một là nó sẽ được bảo vệ chống lại dòng thời gian

that we don't want to be experiencing,

mà chúng ta không muốn trải nghiệm,

the thoughts that we wouldn't want to be happening,

những suy nghĩ mà ta không muốn nghĩ

so that when that ding happens, not having the ding that sends us away;

để khi tiếng "ding" phát ra, nó không làm chúng ta xao lãng

and the second would be empowering us to live out the timeline that we want.

và điều thứ hai là sẽ truyền sức mạnh để ta sống theo thời gian mình muốn.

So let me give you a concrete example.

Để tôi cho bạn một ví dụ.

Today, let's say your friend cancels dinner on you,

Hôm nay, bạn của bạn huỷ cuộc hẹn ăn tối với bạn,

and you are feeling a little bit lonely.

và bạn sẽ cảm thấy có chút cô đơn.

And so what do you do in that moment?

Và bạn sẽ làm gì vào lúc đó?

You open up Facebook.

Bạn mở Facebook.

And in that moment,

Và trong khoảnh khắc đó,

the designers in the control room want to schedule exactly one thing,

người thiết kế trong phòng điều khiển muốn lên lịch một điều duy nhất,

which is to maximize how much time you spend on the screen.

đó là kéo dài tối đa thời gian bạn lướt màn hình.

Now, instead, imagine if those designers created a different timeline

Bây giờ, thay vào đó, tưởng tượng nếu người thiết kế tạo ra dòng thời gian khác

that was the easiest way, using all of their data,

là cách dễ dàng nhất, dùng toàn bộ dữ liệu của họ,

to actually help you get out with the people that you care about?

để chắc chắn giúp cho bạn liên lạc được với người mà bạn quan tâm?

Just think, alleviating all loneliness in society,

Hãy nghĩ đến việc làm giảm đi sự cô đơn trong xã hội,

if that was the timeline that Facebook wanted to make possible for people.

nếu đó là dòng thời gian mà Facebook muốn tạo ra cho người dùng.

Or imagine a different conversation.

Hay tưởng tượng một câu chuyện khác.

Let's say you wanted to post something supercontroversial on Facebook,

Ví dụ bạn muốn đưa lên một thông tin mang tính tranh luận cao lên Facebook,

which is a really important thing to be able to do,

nó thật sự quan trọng để làm,

to talk about controversial topics.

nói về các chủ đề gây tranh cãi.

And right now, when there's that big comment box,

Và ngay bây giờ, khi mà nó là một kho bình luận lớn,

it's almost asking you, what key do you want to type?

nó sẽ chỉ hỏi bạn muốn bình luận thế nào?

In other words, it's scheduling a little timeline of things

Nói cách khác, nó lên lịch cho một số việc

you're going to continue to do on the screen.

mà bạn sẽ tiếp tục làm trên màn hình.

And imagine instead that there was another button there saying,

Và hãy tưởng tượng rằng có một nút khác hỏi rằng

what would be most time well spent for you?

bạn muốn làm gì nhất lúc này?

And you click "host a dinner."

Và bạn nhấn "mời ăn tối."

And right there underneath the item it said,

Và ngay lập tức sẽ có một lời hồi đáp,

"Who wants to RSVP for the dinner?"

"Ai muốn nhận lời mời ăn tối?"

And so you'd still have a conversation about something controversial,

Và có thể tiếp tục cuộc trò chuyện xoay quanh một chủ đề bàn luận,

but you'd be having it in the most empowering place on your timeline,

nhưng địa điểm tốt nhất cho cuộc tranh luận trên timeline của bạn,

which would be at home that night with a bunch of a friends over

là tại nhà bạn tối hôm đó, tụ tập với một nhóm bạn

to talk about it.

để bàn luận về điều đó.

So imagine we're running, like, a find and replace

Hãy nghĩ rằng chúng ta đang chạy, như đang tìm kiếm và thay thế

tất cả những lời gợi ý trên dòng thời gian

on all of the timelines that are currently steering us

chi phối chúng ta dành ngày càng nhiều thời gian cho nó

towards more and more screen time persuasively

and replacing all of those timelines

và thay thế tất cả dòng thời gian đó

with what do we want in our lives.

với những gì chúng ta muốn cho cuộc sống của mình.

It doesn't have to be this way.

Không nhất thiết phải làm như vậy.

Instead of handicapping our attention,

Thay vì làm giảm sự chú ý của mình,

imagine if we used all of this data and all of this power

tưởng tượng nếu chúng ta dùng tất cả dữ liệu và cả sức lực

and this new view of human nature

và cái nhìn mới về bản chất con người

to give us a superhuman ability to focus

để cho chúng ta một khả năng tập trung cao độ

and a superhuman ability to put our attention to what we cared about

và khả năng siêu phàm để đặt sự chú ý vào cái mà ta quan tâm

and a superhuman ability to have the conversations

và một siêu năng lực để tạo ra các hội thoại cần thiết

that we need to have for democracy.

cho sự dân chủ.

The most complex challenges in the world

Những thử thách phức tạp nhất trên thế giới

require not just us to use our attention individually.

không chỉ yêu cầu sự chú ý của bạn.

They require us to use our attention and coordinate it together.

mà chúng còn yêu cầu tận dụng sự chú ý và hợp tác lẫn nhau.

Climate change is going to require that a lot of people

Biến đổi khí hậu sẽ cần rất nhiều người

are being able to coordinate their attention

có thể tập hợp sự chú ý của họ

in the most empowering way together.

một cách mạnh mẽ nhất có thể.

And imagine creating a superhuman ability to do that.

Và tưởng tượng tạo ra một siêu năng lực có thể làm được điều đó.

Sometimes the world's most pressing and important problems

Thỉnh thoảng, những vấn đề quan trọng và khẩn trương của thế giới

are not these hypothetical future things that we could create in the future.

không phải một giả thuyết về những gì có thể tạo ra trong tương lai.

Đôi khi những vấn đề cấp bách nhất

Sometimes the most pressing problems

are the ones that are right underneath our noses,

là thứ ngay dưới mũi chúng ta

the things that are already directing a billion people's thoughts.

một việc có thể định hướng cho suy nghĩ của một tỷ người.

And maybe instead of getting excited about the new augmented reality

Và có thể thay vì chú ý vào thực tế mới nổi

and virtual reality and these cool things that could happen,

và thực tế ảo và những thứ thú vị có thể diễn ra,

which are going to be susceptible to the same race for attention,

những thứ tham gia vào cuộc đua gây sự chú ý,

if we could fix the race for attention

nếu chúng ta có thể cố định cuộc đua này

on the thing that's already in a billion people's pockets.

vào thứ đang có sẵn trong túi của một tỷ người.

Maybe instead of getting excited

Có thể thay vì quan tâm

about the most exciting new cool fancy education apps,

tới những ứng dụng giáo dục mới thú vị

we could fix the way kids' minds are getting manipulated

chúng ta có thể điều chỉnh cách thức suy nghĩ của trẻ

into sending empty messages back and forth.

về việc vùi đầu vào gửi tin nhắn qua lại.

(Applause)

(Vỗ tay)

Maybe instead of worrying

Có thể thay vì lo lắng

about hypothetical future runaway artificial intelligences

cho những giả thiết về cuộc đua trí thông minh nhân tạo trong tương lai

that are maximizing for one goal,

mà được tối ưu hóa cho một mục đích duy nhất,

we could solve the runaway artificial intelligence

chúng ta có thể giải quyết cuộc đua trí thông minh nhân tạo

that already exists right now,

mà hiện tại đang diễn ra,

which are these newsfeeds maximizing for one thing.

chúng là tin tức được tối ưu hóa chỉ vì một mục đích duy nhất.

It's almost like instead of running away to colonize new planets,

Thay vì chạy đi xâm chiếm các hành tinh mới,

we could fix the one that we're already on.

thì có thể điều chỉnh hành tinh mình đang sống.

(Applause)

(Vỗ tay)

Solving this problem

Giải quyết vấn đề này

is critical infrastructure for solving every other problem.

là cơ sở quan trọng để giải quyết những vấn đề khác.

There's nothing in your life or in our collective problems

Không có gì trong cuộc sống của bạn hay trong những vấn đề của chúng ta

that does not require our ability to put our attention where we care about.

mà không yêu cầu đặt sự chú ý vào nơi chúng ta quan tâm.

At the end of our lives,

Vào cuối đời,

all we have is our attention and our time.

tất cả những gì ta có là sự quan tâm và thời gian.

What will be time well spent for ours?

Chúng ta sẽ sử dụng thời gian thế nào cho tốt?

Thank you.

(Applause)

Cảm ơn.

(Vỗ tay)

Chris Anderson: Tristan, thank you. Hey, stay up here a sec.

Chris Anderson: Triston, cảm ơn bạn. Nào, đứng lại đây một chút.

First of all, thank you.

Đầu tiên, cảm ơn bạn

Tôi biết họ đã yêu cầu bạn phát biểu trong thời gian chuẩn bị rất ngắn

I know we asked you to do this talk on pretty short notice,

and you've had quite a stressful week

và bạn có một tuần rất áp lực để chuẩn bị,

getting this thing together, so thank you.

cảm ơn bạn.

Some people listening might say, what you complain about is addiction,

Một vài người nghe muốn nói rằng bạn phàn nàn về sự gây nghiện

and all these people doing this stuff, for them it's actually interesting.

và những người làm việc này, nó thực sự rất thú vị.

All these design decisions

Tất cả những quyết định

have built user content that is fantastically interesting.

được xây dựng bao hàm những điều thú vị.

The world's more interesting than it ever has been.

Thế giới ngày càng trở nên thú vị hơn.

What's wrong with that?

Điều đó có gì sai?

Tristan Harris: I think it's really interesting.

Tristan Harris: Tôi nghĩ nó thực sự thú vị.

One way to see this is if you're just YouTube, for example,

Lấy một ví dụ như bạn đang xem YouTube,

you want to always show the more interesting next video.

bạn luôn muốn xem những video thú vị hơn.

You want to get better and better at suggesting that next video,

Bạn muốn có những gợi ý tốt hơn về video tiếp theo

nhưng kể cả khi bạn đưa ra gợi ý hoàn hảo cho những video kế tiếp

but even if you could propose the perfect next video

that everyone would want to watch,

mà ai cũng muốn xem,

it would just be better and better at keeping you hooked on the screen.

thì nó chỉ giữ bạn dán mắt vào màn hình lâu hơn mà thôi.

Do vậy sai sót của phương trình này

So what's missing in that equation

là tìm ra giới hạn là gì.

is figuring out what our boundaries would be.

You would want YouTube to know something about, say, falling asleep.

Bạn muốn YouTube biết về, sự buồn ngủ chẳng hạn.

CEO của Netflixx đã nói,

The CEO of Netflix recently said,

"Đối thủ lớn nhất của chúng tôi là Facebook, YouTube và ngủ"

"our biggest competitors are Facebook, YouTube and sleep."

And so what we need to recognize is that the human architecture is limited

Và chúng ta cần nhận ra rằng kiến trúc con người bị giới hạn,

and that we have certain boundaries or dimensions of our lives

có các giới hạn hay kích thước nhất định cho cuộc sống của chúng ta

that we want to be honored and respected,

mà chúng ta muốn giữ vững và tôn trọng

and technology could help do that.

và công nghệ có thể giúp chúng ta làm điều đó.

(Applause)

(Vỗ tay)

CA: I mean, could you make the case

CA: Vậy bạn có thể giải thích trường hợp

that part of the problem here is that we've got a naïve model of human nature?

một phần vấn đề là do chúng ta có bản chất ngây thơ.

So much of this is justified in terms of human preference,

Nó được bào chữa bằng việc con người có những ưu tiên,

where we've got these algorithms that do an amazing job

chúng ta có thuật toán để làm những việc thú vị

of optimizing for human preference,

cho việc tối ưu hóa sự ưu tiên của con người,

but which preference?

nhưng ưu tiên như thế nào?

There's the preferences of things that we really care about

Ưu tiên cho những thứ chúng ta thực sự quan tâm

when we think about them

khi chúng ta nghĩ về chúng

versus the preferences of what we just instinctively click on.

so với những ưu tiên mà chúng ta vô tình nhấn chuột vào

If we could implant that more nuanced view of human nature in every design,

nếu chúng ta có thể áp dụng cách nghĩ đó về con người vào các bản thiết kế

would that be a step forward?

thì nó có thể là một bước tiến không?

TH: Absolutely. I mean, I think right now

TH: Dĩ nhiên, tôi nghĩ bây giờ

it's as if all of our technology is basically only asking our lizard brain

tất cả những công nghệ của chúng ta chỉ đơn thuần hỏi bộ não bò sát

what's the best way to just impulsively get you to do

về cách tốt nhất để ngay lập tức áp đặt bạn

the next tiniest thing with your time,

làm những việc tiếp theo

instead of asking you in your life

thay vì hỏi xem trong cuộc sống

what we would be most time well spent for you?

bạn muốn dành thời gian cho việc gì nhất?

What would be the perfect timeline that might include something later,

Bạn muốn phân bổ thời gian như thế nào một cách hoàn hảo nhất

would be time well spent for you here at TED in your last day here?

cho ngày cuối cùng ở TED?

CA: Vậy nếu Facebook và Google và tất cả mọi người đều nói rằng:

CA: So if Facebook and Google and everyone said to us first up,

"Hey, would you like us to optimize for your reflective brain

"Bạn có muốn chúng tôi tối ưu hoá phần não phản xạ của bạn

or your lizard brain? You choose."

hay não bó sát? Bạn hãy chọn đi"

TH: Right. That would be one way. Yes.

TH: Đúng. Đó là một cách. Vâng.

CA: Bạn đã nói đến "khả năng thuyết phục", một từ mà tôi thất rất thú vị

CA: You said persuadability, that's an interesting word to me

because to me there's two different types of persuadability.

bởi vì tôi có hai cách thuyết phục khác nhau.

There's the persuadability that we're trying right now

Sự thuyết phục mà chúng ta đang thử bây giờ

of reason and thinking and making an argument,

cho lý do và ý nghĩ và nêu ra sự lý luận

but I think you're almost talking about a different kind,

nhưng tôi nghĩ bạn đang nói về cách khác

a more visceral type of persuadability,

một sự thuyết phục mang tính bản năng nhiều hơn

of being persuaded without even knowing that you're thinking.

bị thuyết phục mà không cần biết bạn nghĩ gi.

TH: Chính xác. Lý do tôi quan tâm vấn đề này là

TH: Exactly. The reason I care about this problem so much is

tôi đã nghiên cứu tại phòng thí nghiệm công nghệ thuyết phục Stanford

I studied at a lab called the Persuasive Technology Lab at Stanford

that taught [students how to recognize] exactly these techniques.

dạy cách nhận biết những kĩ thuật này.

Những buổi hội thảo và nghiên cứu dạy mọi người con đường tổng quát

There's conferences and workshops that teach people all these covert ways

of getting people's attention and orchestrating people's lives.

để có được sự chú ý của con người và bố trí cuộc sống của họ.

And it's because most people don't know that that exists

Và vì hầu hết mọi người không biết điều đó tồn tại

that this conversation is so important.

nên cuộc đối thoại này mới quan trọng.

CA: Tristan, you and I, we both know so many people from all these companies.

CA: Tristan, bạn và tôi, chúng ta đều biết nhiều người từ những công ty này.

There are actually many here in the room,

Thực ra có nhiều người đang có mặt tại đây

and I don't know about you, but my experience of them

và tôi không biết về bạn, nhưng theo kinh nghiệm của tôi

is that there is no shortage of good intent.

là họ không thiếu những ý định tốt.

People want a better world.

Mọi người muốn thế giới tốt hơn.

They are actually -- they really want it.

Họ chắc chắn cũng thật sự muốn như vậy.

And I don't think anything you're saying is that these are evil people.

Và tôi không nghĩ bạn đang nói họ là những người xấu xa.

It's a system where there's these unintended consequences

Nó là hệ thống mà những hậu quả không mong đợi

that have really got out of control --

thật sự ngoài tầm kiểm soát-

TH: Với cuộc đua giành chú ý.

TH: Of this race for attention.

It's the classic race to the bottom when you have to get attention,

Một cuộc đua cơ bản đến đỉnh cao sự chú ý,

và nó khá căng thẳng.

and it's so tense.

The only way to get more is to go lower on the brain stem,

Chỉ có một con đường duy nhất là đi sâu vào não bộ

to go lower into outrage, to go lower into emotion,

đi sâu vào sự nóng giận, sâu hơn về cảm xúc

to go lower into the lizard brain.

sâu hơn vào não bò sát.

CA: Well, thank you so much for helping us all get a little bit wiser about this.

CA: Cảm ơn bạn rất nhiều đã giúp chúng tôi thông suốt một phần về điều đó.

Tristan Harris, thank you. TH: Thank you very much.

Tristan Harris, cảm ơn bạn. TH: Cảm ơn rất nhiều

(Applause)

(Vỗ tay)