Fight for Justice — Even if You Don’t Live To See It | Golriz Lucina | TED

Çeviri: Başak Gökdaş Gözden geçirme: esra kurul

It is not an unusual sight in Iran:

Bu, İran'da sıradışı bir görüntü değil:

a large conference attended only by men.

sadece erkeklerin katıldığı büyük bir konferans.

After all, women are to be hidden from public view,

Sonuçta, kadınlar kamusal görüşten uzak tutulmalıdır,

kept uneducated, silent, powerless.

eğitimsiz, sessiz, güçsüz bırakılmalıdır.

It is within these strict confines that a young woman,

Bu sıkı sınırlar içinde bir genç kadın,

eyes bright with possibility for a more just and equitable world,

olasılıklarla parlayan gözlerle daha adil ve eşit bir dünya için,

bravely steps into this gathering of men with her veil removed.

bu erkekler topluluğuna peçesini çıkarmış bir şekilde cesurca adım atar.

Her face is uncovered,

Yüzü açığa çıktı,

an act considered blasphemous.

din dışı olarak kabul edilen bir eylem.

Just the presence of this woman alone sends shock waves through the crowd.

Bu kadının sadece varlığı bile kalabalığın içine şok dalgaları gönderiyor.

She declares that the time has come to break away from antiquated traditions

Eski geleneklerden kopmanın ve herkesin kendi yolunu seçmekte özgür olduğu

and step into a new era of human consciousness,

yeni bir insan bilinci çağına

in which every person is free to choose their own path.

adım atma zamanının geldiğini beyan eder.

Soon after, she is imprisoned,

Kısa bir süre sonra hapsedilir,

charged with spreading corruption on Earth

Dünyada yolsuzluk yaymakla suçlanır

and sentenced to death.

ve ölüm cezasına çarptırılır.

This woman was Táhirih.

Bu kadının adı Táhirih'di.

A poet, a mystic, a champion for human rights.

Bir şair, bir mistik, insan hakları savunucusu.

Now, this story may sound like a recent headline from Iran,

Şimdi, bu hikaye İran 'dan yeni bir manşet gibi gelebilir,

but it actually took place nearly 200 years ago, in 1848.

ama aslında yaklaşık 200 yıl önce, 1848'de gerçekleşti.

When I look at my birthplace of Iran today, I have to ask,

Bugün doğduğum İran’a baktığımda sormak zorundayım,

what's changed?

ne değişti?

Have we made any progress?

Herhangi bir ilerleme kaydettik mi?

I see Táhirih's fate being replayed in the lives of other courageous women

Táhirih'ın kaderini başka cesur kadınların hayatlarında

tekrar canlandığını görüyorum.

who at this very moment are choosing nonviolent means,

Bu çok özel anlarda şiddetsiz yöntemleri seçen kadınlar,

such as speaking out and removing their hijabs,

ne düşündüklerini açıkca söyleyerek ve başörtülerini çıkararak

to proclaim their freedoms.

özgürlüklerini ilan ediyorlar.

And tragically, just like Táhirih,

Ve trajik bir şekilde, tıpkı Táhirih gibi,

their lives and the rights they are defending

onların hayatları ve savundukları haklar

are being stamped out and suffocated.

baskı altına alınıyor ve boğuluyor.

It's easy to feel hopeless.

Umutsuz hissetmek kolaydır.

It's easy to feel defeated.

Yenildiğini hissetmek kolaydır.

Yet within their stories,

Ancak onların hikayelerinde,

and within hers,

ve onunkinde,

I do see progress.

ilerleme gördüğümü söyleyebilirim.

I see powerful lessons about what it means

Gördüğüm şey, toplumun dönüşümüne

to believe so deeply in the transformation of society

derin bir inançla bağlı olmanın ne anlama geldiğiyle ilgili güçlü dersler.

that we dedicate our lives to laying down the building blocks of a better world.

Hayatlarımızı, iyi bir dünyanın temelini atmaya adadığımızı görüyorum.

A world we may not even live to see.

Görmek için bile yaşayamayacağımız bir dünya.

Táhirih's life is an example of being undeterred

Táhirih'ın hayatı, sınırlamalarımız ve kısıtlamalarımız

by our limitations and our constraints.

tarafından yıldırılmamak örneğidir.

In an arranged marriage since the age of 14,

14 yaşından beri görücü usulü bir evlilikte

and with three children,

ve üç çocuğu olmasına rağmen

Táhirih still used whatever tools she had within her means --

Táhirih hâlâ sahip olduğu her aracı kullanıyordu

her words, her actions, her poetry --

sözleri, eylemleri, şiiri -

to encourage all of those around her to abandon the suffocating scripts

kullanarak etrafındaki herkesi cesaretlendirmiş;

that they had inherited for their lives,

yaşamları için miras aldıkları boğucu senaryolardan vazgeçmeleri

and to independently investigate the truth for themselves.

ve gerçeği kendi başlarına bağımsız bir şekilde araştırmaları için.

She was met with hostile opposition,

Düşmanca muhalefet

abuse and imprisonment.

istismar ve hapis cezasıyla karşılandı.

Yet Táhirih was unflinching in her efforts,

Ancak Táhirih, çabalarında kararlıydı,

fixing her eyes on a horizon line of justice and freedom for all.

gözlerini adalet ve özgürlük için bir ufuk çizgisine dikmişti.

Through Táhirih's actions, we understand the power that sacrifice has

Táhirih'ın eylemleri aracılığıyla, fedakarlığın kolektif bir bilinci uyanmada

in awakening a collective consciousness.

ne kadar güçlü olduğunu anlıyoruz.

Though much of her writing and her poetry was destroyed after her death,

Ölümünden sonra yazılarının ve şiirlerinin

büyük bir kısmı yok edilmiş olsa da

her legacy could not be extinguished.

mirası söndürülemedi.

So many hearts were transformed by the teachings that she spread,

Çoğu kalp, onun yaydığı öğretilerle dönüştü

and the seeds of possibility that she planted for equality and freedom

ve eşitlik ve özgürlük için ektiği olasılık tohumları

are now bursting through the soil of Iran,

şimdi İran'ın toprağında filizleniyor,

as evidenced in these brave, youthful, female-led protests

bu cesur, genç, kadın öncülü protestolarda bu gerçeği göstermiştir.

that erupted following the tragic death of Mahsa Jina Amini,

Mahsa Jina Amini'nin trajik ölümünün ardından ortaya çıkan bu protestolar,

the 22-year-old Kurdish Iranian woman

22 yaşındaki İranlı Kürt kadının

who died in police custody after being arrested

başörtüsünü yanlış giydiği gerekçesiyle gözaltına alındıktan sonra

for improperly wearing her hijab.

polis gözetiminde ölmesinin ardından patlak verdi.

Now today, when I hear that rallying cry, "woman, life, freedom,"

Bugün, o sloganı duyduğumda, "kadın, yaşam, özgürlük,"

I can't help but hear Táhirih's last words

Táhirih'nin idam edilmeden önceki son sözlerini duymamak imkansız.

before she was executed,

taken in the middle of the night and strangled with her own scarf.

O gecenin bir yarısı alındı ve kendi atkısıyla boğularak öldürüldü.

She said,

Dedi ki,

"You can kill me as soon as you like,

“Beni istediğin an öldürebilirsin

but you cannot stop the emancipation of women."

ama kadınların özgürleşmesini durduramazsın”

"You can kill me as soon as you like,

“Beni istediğin an öldürebilirsin,

but you cannot stop the emancipation of women."

ama kadınların özgürleşmesini durduramazsın.”

Táhirih's legacy invites each of us to consider

Táhirih'ın mirası, her birimizi

what is fueling our own activism.

kendi aktivizmimizi düşünmeye davet ediyor.

Her words and actions, though radical and upending,

Sözleri ve eylemleri, radikal ve devrim niteliğinde olmasına rağmen,

were not born out of bitterness or hatred, or fueled by self-interest.

nefretten veya kininden doğmadı, kendi çıkarları tarafından beslenmedi.

It was Táhirih's deep love for humanity that propelled her forward.

Onu ileriye taşıyan Táhirih'in insanlığa karşı olan derin sevgisiydi.

And therein lies our challenge.

Ve meydan okumamız burada yatıyor.

Can we stand up against oppression and injustice

Zulme ve adaletsizliğe karşı durabilir miyiz,

while deeply rooting our thoughts, our words, our actions

düşüncelerimizi, sözlerimizi, eylemlerimizi

in compassion and love?

derin bir şekilde merhamet ve sevgi ile besleyerek?

Táhirih's life teaches us that we must act with urgency and conviction,

Táhirih'ın hayatı, çabalarımızın meyvelerini

göremeyebileceğimizi kabul ederek,

while recognizing that we may not live to see the fruits of our efforts.

aciliyet ve kararlılıkla hareket etmemiz gerektiğini bize öğretiyor.

We cannot expect immediate gratification in our pursuit of justice,

Adalet arayışımızda anında memnuniyet bekleyemeyiz,

because the transformation of society is a multigenerational endeavor.

çünkü toplumun dönüşümü çok nesillik bir çabadır.

So what can we do?

Peki ne yapabiliriz?

We can take to heart Táhirih's trailblazing example,

Táhirih’ın öncü örneğini kalbimize alabiliriz

and in every moment,

ve her an,

we too can bravely choose to do the next right thing,

cesurca bir sonraki doğru şeyi seçebiliriz,

knowing that we are planting seeds that will grow into trees

gelecek nesillerin adalet ve barış bulacağı

under whose branches future generations will find justice and peace.

ağaçlara dönüşecek tohumlar ekiyoruz bilinciyle.

I want to end with a poem of Táhirih's,

Táhirih'ın orijinal Farsça dilinden çevrilen şiiri ile noktalamak istiyorum.

translated from its original language of Farsi,

not only because it feels like it could have been written today,

Sadece bugün yazılmış gibi hissettirmesi nedeniyle değil,

in light of all the conflicts we are witnessing with broken hearts

dünyanın dört bir yanında kırık kalplerle tanıklık ettiğimiz

all around the world,

tüm çatışmaların ışığında,

but also because she offers us a clear and poignant call to action

aynı zamanda bize, mirasımızın ne olmasını istediğimizi

at a time where we might be asking ourselves

sorguladığımız bir dönemde, net ve etkili bir eylem çağrısı sunuyor.

what we want our legacy to be.

"Let warring ways be banished from the world.

"Savaşan yollar dünyadan uzaklaştırılsın.

Let justice everywhere its carpet throw.

Bırakın adalet her yerde olsun.

May friendship reconcile ancient hatreds.

Dostluk eski nefretleri uzlaştırsın.

May love grow from the seed of love we sow."

Sevgi, ektiğimiz sevginin tohumundan büyüsün.”

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)