Why Broken Hearts Hurt — and What Heals Them | Yoram Yovell | TED

Çeviri: Elif Usta Gözden geçirme: Eren Gokce

I'm Yoram Youvel.

Ben Yoram Youvel.

I'm a psychiatrist and neuroscientist at the Hebrew University of Jerusalem.

Kudüs İbrani Üniversitesi'nde psikiyatrist ve sinirbilimciyim.

And when I was 14 years old, my father died.

Ve ben 14 yaşındayken babam öldü.

I was sitting in class

Annem ve büyükbabam kapıyı çalıp

when my mother and my grandfather knocked on the door

koridora çıkmamı istediklerinde,

and asked me out to the corridor.

sınıfta oturuyordum.

"Your father's very sick," my mother said.

“Baban çok hasta,” dedi annem.

"Your father is dead."

“Baban öldü.”

And then I felt it.

Ve sonra hissettim.

A crushing pain in my chest.

Göğsümde ezici bir ağrı.

I can still feel a glimpse of it whenever I think of my father.

Babamı her düşündüğümde hâlâ bir anlık hissedebiliyorum.

He was a doctor, a scientist, a paratrooper.

O bir doktordu, bir bilim adamıydı, bir paraşütçüydü.

He was a young, strong, happy, healthy man.

Genç, güçlü, mutlu, sağlıklı bir adamdı.

He was my hero.

O benim kahramanımdı.

And his death broke my heart.

Ve ölümü kalbimi kırdı.

Do you remember the pain you felt when someone broke your heart?

Birisi kalbinizi kırdığında hissettiğiniz acıyı hatırlıyor musunuz?

When your best friend or your mother died?

En iyi arkadaşınız ya da anneniz öldüğü zaman

Or the man you loved told you that he doesn't love you anymore.

ya da sevdiğiniz adam size artık sizi sevmediğini söylediği zaman.

You probably do.

Muhtemelen hatırlarsınız.

But why do we feel mental pain at all?

Ama neden zihinsel acı hissederiz?

And what's the relationship between physical and mental pain?

Fiziksel ve zihinsel acı arasındaki ilişki nedir?

And most importantly, how can we make mental pain better?

Ve en önemlisi, zihinsel acıyı nasıl iyileştirebiliriz?

Together with many scientists and physicians,

Birçok bilim adamı ve doktorla birlikte,

I spent years searching for answers to these questions.

bu soruların cevaplarını aramak için yıllarımı harcadım.

Now, growing up, I never heard the words,

Büyürken,

“Baban gibi doktor ve beyin bilimcisi olmanı istiyoruz.” sözlerini hiç duymadım.

"We want you to be a doctor and a brain scientist like your father."

But somehow that's what happened.

Ama bir şekilde olan buydu.

Twelve years after my father died,

Babam öldükten on iki yıl sonra,

I was a graduate student at Dr. Eric Kandel’s lab

Dr. Eric Kandel'in Columbia Üniversitesi'ndeki laboratuvarında

at Columbia University.

yüksek lisans öğrencisiydim.

Eric, who won the Nobel Prize

Belleğin moleküler temeli üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı

for his work on the molecular basis of memory,

Nobel Ödülü'nü kazanan Eric, en büyük akıl hocasıydı.

was the ultimate mentor.

Passionate, energetic and inspiring.

Tutkulu, enerjik ve ilham verici.

Under his guidance, I studied a receptor.

Onun rehberliğinde, bir reseptör üzerinde çalıştım.

It's a protein that's part of a synapse.

Bir sinapsın parçası olan bir proteindir.

And synapses are structures through which nerve cells communicate with each other.

Sinapslar, sinir hücrelerinin birbirleriyle iletişim kurduğu yapılardır.

Now that receptor was a GPCR.

Şimdi bu reseptör bir GPCR idi.

That's a G protein coupled receptor.

Bu G proteinine bağlı bir reseptör.

I'll explain what this means in a minute

Bunun ne anlama geldiğini bir dakika içinde açıklayacağım

and then you'll understand what this stack of markers is doing here.

ve sonra bu işaretçi yığınının burada ne yaptığını anlayacaksınız.

And when I did that,

Ve bunu yaptığımda,

I didn't really realize that work on that receptor,

klinik psikiyatrist olarak gelecekteki çalışmalarımla

which seemed completely unrelated to my future work

tamamen alakasız görünen o reseptör üzerinde çalışmamın

as a clinical psychiatrist,

bir gün fiziksel ve zihinsel ağrı için

would one day help us in our search for better treatments

daha iyi tedaviler arayışımızda bize yardımcı olacağını

for physical and mental pain.

gerçekten fark etmemiştim.

Now a big step along that way was the work of Jaak Panksepp,

Şimdi bu yolda büyük bir adım, diğer büyük bilimsel akıl hocam

my other great scientific mentor.

Jaak Panksepp'in çalışmasıydı.

In a classical experiment,

Klasik bir deneyde,

Panksepp separated puppies from their mothers for 15 minutes.

Panksepp, köpek yavrularını annelerinden 15 dakika ayırdı.

Never more than that because he loved animals.

Bundan daha fazlası asla çünkü hayvanları severdi.

When puppies lose their mothers,

Yavrular annelerini kaybettiklerinde,

they make a sound which is called the separation distress cry.

ayrılık sıkıntısı çığlığı adı verilen bir ses çıkarırlar.

And it goes like this.

Ve şöyledir.

(Imitates puppy wailing)

(Köpek ağlamasını taklit eder)

Puppies do it,

Yavru köpekler, yavru kediler ve bebekler böyle yapar.

kittens do it, babies do it.

All young mammals do it

Tüm yavru memeliler

when they're in pain or when they miss their mothers.

acı çektiklerinde veya annelerini özlediklerinde bunu yaparlar.

And we all know how this cry makes us feel inside.

Ve hepimiz bu ağlamanın içimizde nasıl hissettirdiğini biliriz.

Panksepp and his colleagues then traced the brain circuits

Panksepp ve meslektaşları daha sonra

kobaylarda bu çığlıkları üreten beyin devrelerini izlediler

that produce these cries in guinea pigs,

and they made a startling discovery.

ve şaşırtıcı bir keşif yaptılar.

That these are the very same circuits that are active when humans feel sad

Bunlar, insanlar üzgün hissettiklerinde

ve depresyon yaşadıklarında aktif olan devrelerin aynısıdır.

and when they experience depression.

And these circuits are also part of the brain's pain matrix

Ve bu devreler aynı zamanda beynin fiziksel ve zihinsel acı hislerimize

that mediates our sensations of physical and mental pain.

aracılık eden ağrı matrisinin bir parçasıdır.

But why are we born with this terrible gift

Ama neden beynimize yerleştirilen

hardwired into our brains?

bu korkunç armağanla doğuyoruz?

Well, probably because like any pain, mental pain is an alarm system.

Muhtemelen, çünkü herhangi bir acı gibi, zihinsel acı da bir alarm sistemidir.

Its task is to prevent damage.

Görevi hasarı önlemektir.

When babies lose their mothers, they hurt and they cry.

Bebekler annelerini kaybettiklerinde acı hissederler ve ağlarlar,

Which brings their mothers back,

bu da annelerini geri getirir

and it also makes them seek their mothers.

ve aynı zamanda annelerini aramalarına neden olur.

In the wild, this is life-saving.

Vahşi doğada, bu hayat kurtarıcıdır.

Puppies and babies cannot survive without their mothers.

Yavrular ve bebekler anneleri olmadan hayatta kalamazlar.

So now we know why we have mental pain.

Şimdi neden zihinsel acımız olduğunu biliyoruz.

It is the glue that keeps us together in couples, in families and communities.

Bizi çiftler hâlinde, aile ve toplum içinde bir arada tutan yapıştırıcıdır.

And when someone we love goes away or is taken away from us,

Ve sevdiğimiz biri gittiğinde ya da bizden alındığında,

it's this pain which draws us back together.

bizi tekrar bir araya getiren bu acıdır.

And once we realize this,

Ve bunu fark ettiğimizde,

şairlerin ve filozofların binlerce yıldır sorduğu

then we can answer an age-old question

that poets and philosophers have been asking for thousands of years.

asırlık bir soruya cevap verebiliriz.

Does love always hurt?

Aşk her zaman acıtır mı?

What do you think?

Ne düşünüyorsunuz?

Does love always hurt?

Aşk her zaman acıtır mı?

Yes, love always hurts, of course.

Evet, aşk her zaman acıtır, elbette.

Because that's what it's supposed to do.

Çünkü yapması gereken bu.

Mental pain is simply the high price,

Zihinsel acı tek kelimeyle büyük bir bedeldir,

the very high price, that we pay for our ability to love.

sevme yeteneğimiz için ödediğimiz çok büyük bir bedel.

And personally,

Ve şahsen,

and, you know, I've been around the block a couple of times,

ve bilirsiniz işte, bu konuda deneyimliyim,

personally, I think it's worth it.

şahsen, bence buna değer.

But we're not entirely defenseless against pain

Ancak ağrıya karşı tamamen savunmasız değiliz

because our brains produce endorphins

çünkü beyinlerimiz hem fiziksel hem de zihinsel acı için doğal ilaç olan

or endogenous opioids,

our very own feel-good molecules,

kendi iyi hissettiren moleküllerimiz olan endorfinler veya endojen opioidler üretir.

the natural remedy for both physical and mental pain.

Endorphins are released in the brain during aerobic exercise

Endorfinler aerobik egzersiz sırasında

or when we're close to someone we love,

veya sevdiğimiz birine yakın olduğumuzda

and immediately after severe injuries.

ve ciddi yaralanmalardan hemen sonra beyinde salgılanır.

And we now know what endorphins do,

Ve şimdi endorfinlerin ne yaptığını biliyoruz,

they attach to special receptors in the brain,

beyindeki özel reseptörlere bağlanırlar

and the most important among them are mu opioid receptors.

ve aralarında en önemlileri mu opioid reseptörleridir.

And just like the receptor I worked on in Kandel's lab,

Ve tıpkı Kandel'in laboratuvarında üzerinde çalıştığım reseptör gibi,

mu opioid receptors are GPCR.

mu opioid reseptörleri de GPCR'dir.

Here's how they work.

İşte nasıl çalıştıkları.

Like all GPCRs, mu opioid receptors are made of seven spirals

Tüm GPCR'ler gibi, mu opioid reseptörleri, hücre zarının her iki tarafına yapışan,

or loops that are stacked together,

birbiri üstüne istiflenmiş yedi spiralden veya halkadan oluşur.

sticking through both sides of the cell membrane.

Like this, OK.

Bunun gibi, tamam.

And when endorphins attach to mu opioid receptors from the outside,

Endorfinler dışarıdan mu opioid reseptörlerine bağlandığında,

they cause them to change their shape.

şekillerini değiştirmelerine neden olurlar.

Like this, OK?

Bu şekilde, tamam mı?

And this triggers a series of events inside the neurons

Ve bu, nöronların içinde sonunda ağrıyı hafifleten bir dizi olayı tetikler.

which eventually ease the pain.

Now, forget the molecules for a second.

Şimdi molekülleri bir saniyeliğine unutun.

When you hug someone you love

Şiddetli fiziksel veya zihinsel acı çeken

who is suffering from severe physical or mental pain,

sevdiğiniz birine sarıldığınızda,

you actually cause her brain to release endorphins.

aslında beyninin endorfin salgılamasına neden olursunuz.

They attach to mu opioid receptors in her synapses and turn them on,

Sinapslarındaki mu opioid reseptörlerine bağlanıp onları açarlar

and they soothe her pain.

ve ağrısını yatıştırırlar.

And yet, sometimes mental pain gets so intense

Ve yine de, bazen zihinsel acı o kadar yoğunlaşır ki

that no amount of love can soothe it.

hiçbir sevgi onu yatıştıramaz.

But medicine has powerful drugs that can ease any physical pain.

Ancak tıp, herhangi bir fiziksel ağrıyı hafifletebilecek güçlü ilaçlara sahiptir.

These are the narcotics or opioids like morphine.

Bunlar morfin gibi narkotik veya opioidlerdir.

Narcotics work mainly by activating mu opioid receptors.

Narkotikler esas olarak mu opioid reseptörlerini aktive ederek çalışırlar.

But if so, can narcotics also treat the pain of separation?

Ama eğer öyleyse, narkotikler ayrılık acısını da tedavi edebilir mi?

It was Jaak Panksepp who found the answer.

Cevabı bulan Jaak Panksepp'ti.

Panksepp gave his puppies in a separation experiment

Panksepp, köpek yavrularına bir ayrılma deneyinde

tiny, tiny doses of morphine,

fiziksel acıyı tedavi etmek için kullanılan

lower than the lowest doses that are used to treat physical pain,

en düşük dozlardan daha düşük, küçük dozlarda morfin verdi

and his puppies immediately stopped crying

ve köpek yavruları hemen ağlamayı bıraktı

and started playing with each other as if they no longer miss their mothers.

ve sanki artık annelerini özlemiyorlarmış gibi birbirleriyle oynamaya başladı.

Let's go to humans now.

Şimdi insanlara gidelim.

When mental pain in humans becomes too intense to bear

İnsanlardaki zihinsel acı dayanılamayacak kadar yoğun hâle geldiğinde,

people, some people, will do anything to stop it,

insanlar, bazı insanlar onu durdurmak için her şeyi yapar,

even try to kill themselves.

hatta kendilerini öldürmeye çalışırlar.

Indeed, and I'm saying this as a clinical psychiatrist,

Aslında ve bunu klinik bir psikiyatrist olarak söylüyorum,

unbearable mental pain is a huge risk factor for suicide.

dayanılmaz zihinsel acı intihar için büyük bir risk faktörüdür.

But if narcotics treat physical pain,

Ancak eğer narkotikler fiziksel acıyı tedavi ediyorsa

and if they can soothe the mental pain of separation,

ve eğer ayrılığın zihinsel acısını yatıştırabiliyorsa,

can they also help suicidal people become less suicidal?

intihara meyilli insanların

daha az intihara meyilli olmasına da yardımcı olabilirler mi?

A few years ago,

Birkaç yıl önce,

together with Panksepp and other colleagues,

Panksepp ve diğer meslektaşlarımla birlikte,

my research team conducted a clinical trial.

araştırma ekibim klinik bir deneme yaptı.

We gave people who were severely suicidal very low doses of a narcotic drug,

Ciddi derecede intihara meyilli insanlara dört hafta boyunca

called buprenorphine, for four weeks.

çok düşük dozlarda buprenorfin adı verilen narkotik ilaç verdik.

We discovered that tiny, tiny doses of buprenorphine,

Fiziksel ağrıyı tedavi etmek için çok düşük olan küçücük buprenorfin dozlarının

which are too low to treat physical pain,

çoğu kişinin daha az intihara meyilli olmasına yardımcı olduğunu keşfettik.

helped many of them become less suicidal.

But narcotics are extremely dangerous drugs.

Ancak narkotikler son derece tehlikeli ilaçlardır.

They may cause addiction, and they're lethal in overdose.

Bağımlılığa neden olabilirler ve aşırı dozda ölümcüldürler.

In contrast, endorphins are not lethal in overdose,

Buna karşılık, endorfinler aşırı dozda ölümcül değildir

and they're much less likely to cause addiction.

ve bağımlılığa neden olma olasılıkları çok daha düşüktür.

So narcotics and endorphins probably activate mu opioid receptors

Dolayısıyla narkotikler ve endorfinler muhtemelen mu opioid reseptörlerini

in different ways.

farklı şekillerde aktive eder.

Now, if we could find drugs that activate mu opioid receptors

Şimdi, endorfinlerin onları nasıl aktive ettiğine benzeyen bir şekilde

in a way that resembles how endorphins activate them,

mu opioid reseptörlerini aktive eden ilaçlar bulabilirsek

we might be able to treat physical and mental pain

narkotiklerin bazı tehlikeli yan etkileri olmadan

without some of the dangerous side effects of narcotics.

fiziksel ve zihinsel ağrıyı tedavi edebiliriz.

And when my research team came to this conclusion,

Araştırma ekibim bu sonuca vardığında,

I suddenly remembered what I had learned in Kandel's lab many, many years ago.

yıllar önce Kandel'in laboratuvarında öğrendiklerimi aniden hatırladım.

Some GPCRs can be activated by two different drugs at the same time.

Bazı GPCR'ler aynı anda iki farklı ilaç tarafından aktive edilebilir.

And when this happens,

Ve bu olduğunda,

the result may be different from what happens

sonuç sadece bir ilaç tarafından aktive edildiklerinde olanlardan farklı olabilir.

when they're activated by just one drug.

So our research team then used molecular computing technologies

Bu yüzden araştırma ekibimiz daha sonra insan mu opioid reseptörünün ayrıntılı bir

to create a detailed virtual model of the human mu opioid receptor.

sanal modelini oluşturmak için moleküler hesaplama teknolojilerini kullandı.

And then, with the help of programs known as molecular docking algorithms,

Sonra, moleküler yerleştirme algoritmaları olarak bilinen programların yardımıyla,

we screened thousands of existing drugs on a virtual model of the receptor.

reseptörün sanal bir modelinde mevcut binlerce ilacı taradık.

Eventually, we found a way to teach an old dog,

Sonunda, yaşlı bir köpeğe,

yani insan mu opioid reseptörüne,

that's the human mu opioid receptor,

bazı yeni hileler öğretmenin bir yolunu bulduk.

some new tricks.

We found two drugs that are not narcotics,

Narkotik olmayan iki ilaç bulduk

and they work together in very, very small doses

ve insan mu opioid reseptörünü aktive etmek için

to activate the human mu opioid receptor.

çok, çok küçük dozlarda birlikte çalışıyorlar.

I'm not telling you their names,

Size isimlerini söylemiyorum,

because we still have to run many tests and clinical trials

çünkü kombinasyonlarının tam olarak düşündüğümüz şeyi yaptığından

before we can be certain

emin olabilmemiz için

that their combination does exactly what we think it does.

hâlâ birçok test ve klinik deneme yapmamız gerekiyor.

But both of these drugs have been around for many, many years,

Ancak bu ilaçların ikisi de uzun yıllardır var

and they've been used by millions of people.

ve milyonlarca insan tarafından kullanılıyor.

So we know that they're safe for humans.

Yani insanlar için güvenli olduklarını biliyoruz.

Here's our bottom line.

İşte sonuçlarımız.

Let's summarize what we've seen.

Gördüklerimizi özetleyelim.

First and foremost, mental pain is real.

Öncelikle, zihinsel acı gerçektir.

It's hardwired into our brains.

Beynimize bağlıdır.

And mental pain is an essential part of mourning and depression and sadness.

Ve zihinsel acı; yas, depresyon ve üzüntünün önemli bir parçasıdır.

And when it gets severe enough, it can actually make people suicidal.

Ve yeterince şiddetlendiğinde, fiilen insanları intihar ettirebilir.

Endorphins are brain's natural remedy for physical and mental pain,

Endorfinler beynin fiziksel ve zihinsel ağrı için doğal ilacıdır,

and they work mainly, not exclusively,

ve esas olarak, özel olarak değil,

but mainly by activating mu opioid receptors.

ama esas olarak mu opioid reseptörlerini aktive ederek çalışırlar.

Now, narcotics also activate mu opioid receptors,

Şimdi, narkotikler de mu opioid reseptörlerini aktive eder,

but in a way that causes addiction and can lead to death.

ancak bağımlılığa neden olacak ve ölüme yol açabilecek bir şekilde.

And this is why narcotics are so dangerous.

İşte bu yüzden narkotik bu kadar tehlikelidir.

New computational technologies have helped us identify two existing drugs

Yeni hesaplama teknolojileri,

narkotiklerin bazı ciddi yan etkileri olmadan

that together may treat physical and mental pain

fiziksel ve zihinsel ağrıyı birlikte tedavi edebilen

without some of the severe side effects of narcotics.

mevcut iki ilacı tanımlamamıza yardımcı oldu.

However, this is still a work in progress.

Ancak, bu hâlâ devam eden bir çalışmadır.

It would be a few years before it may become an approved treatment.

Onaylanmış bir tedavi hâline gelmesi birkaç yıl sürer.

But, and this is the last thing I'm going to say,

Fakat ve söyleyeceğim son şey bu,

regardless of drugs,

hangi ilaç olduğuna bakmaksızın,

you have the ability to help family and friends

şiddetli fiziksel veya zihinsel acı çeken aile ve arkadaşlarınıza

who are in severe physical or mental pain.

yardım etme yeteneğine sahipsiniz.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)