Why Broken Hearts Hurt — and What Heals Them | Yoram Yovell | TED

Translator: Ho Anh Reviewer: Nguyen Hue

I'm Yoram Youvel.

Tôi là Yoram Youvel.

I'm a psychiatrist and neuroscientist at the Hebrew University of Jerusalem.

Tôi là bác sĩ tâm thần và nhà thần kinh học, Đại học Hebrew, Jerusalem.

And when I was 14 years old, my father died.

Và khi tôi 14 tuổi, cha tôi qua đời.

I was sitting in class

Tôi đang ngồi trong lớp

when my mother and my grandfather knocked on the door

thì mẹ và ông tôi gõ cửa

and asked me out to the corridor.

và bảo tôi ra hành lang.

"Your father's very sick," my mother said.

“Bố con bị bệnh nặng,” mẹ tôi nói.

"Your father is dead."

“Bố con đã mất rồi.”

And then I felt it.

Và sau đó tôi cảm thấy một cơn đau dữ dội trong ngực tôi.

A crushing pain in my chest.

I can still feel a glimpse of it whenever I think of my father.

Tôi vẫn có thể cảm nhận được cơn đau đó bất cứ khi nào tôi nghĩ về bố tôi.

He was a doctor, a scientist, a paratrooper.

Ông là một bác sĩ, một nhà khoa học, một lính nhảy dù.

He was a young, strong, happy, healthy man.

Ông là một người đàn ông trẻ, cứng rắn, hạnh phúc, khỏe mạnh.

He was my hero.

Người anh hùng của tôi.

And his death broke my heart.

Và cái chết của ông ấy đã làm tan nát trái tim tôi.

Do you remember the pain you felt when someone broke your heart?

Bạn có nhớ nỗi đau mà bạn cảm thấy khi ai đó đã làm tan nát trái tim bạn?

When your best friend or your mother died?

Khi người bạn thân của bạn hoặc mẹ bạn chết?

Or the man you loved told you that he doesn't love you anymore.

Hoặc người đàn ông bạn yêu nói với bạn rằng anh ấy không còn yêu bạn nữa.

You probably do.

Chắc hẳn là bạn nhớ.

But why do we feel mental pain at all?

Nhưng tại sao chúng ta cảm thấy đau đớn về tinh thần?

And what's the relationship between physical and mental pain?

Và mối quan hệ giữa nỗi đau thể chất và tinh thần là gì?

And most importantly, how can we make mental pain better?

Và quan trọng nhất, làm thế nào chúng ta có thể làm vơi nỗi đau ấy?

Together with many scientists and physicians,

Cùng với nhiều nhà khoa học và bác sĩ,

I spent years searching for answers to these questions.

tôi đã dành nhiều năm để tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi này.

Now, growing up, I never heard the words,

Bây giờ, khi lớn lên, tôi chưa từng nghe thấy những lời,

"We want you to be a doctor and a brain scientist like your father."

“Bạn hãy trở thành bác sĩ và nhà khoa học não bộ như cha bạn.”

But somehow that's what happened.

Nhưng không hiểu sao, điều đó lại xảy ra.

Twelve years after my father died,

Mười hai năm sau khi bố tôi qua đời,

I was a graduate student at Dr. Eric Kandel’s lab

Tôi đã tốt nghiệp, phòng thí nghiệm Tiến sĩ Eric Kandel

at Columbia University.

tại Đại học Columbia.

Eric, who won the Nobel Prize

Eric, người đã giành giải Nobel

for his work on the molecular basis of memory,

cho nghiên cứu của mình về cơ sở phân tử của trí nhớ,

was the ultimate mentor.

là người cố vấn tuyệt nhất.

Passionate, energetic and inspiring.

Đam mê, đầy năng lượng và truyền cảm hứng.

Under his guidance, I studied a receptor.

Dưới sự hướng dẫn của ông, tôi đã nghiên cứu một thụ thể.

It's a protein that's part of a synapse.

Đó là protein - một phần ở khớp thần kinh.

And synapses are structures through which nerve cells communicate with each other.

Và khớp thần kinh là cấu trúc mà qua đó các tế bào thần kinh giao tiếp với nhau.

Now that receptor was a GPCR.

Bây giờ thụ thể đó là một GPCR.

That's a G protein coupled receptor.

Đó là một thụ thể kết hợp với protein G.

I'll explain what this means in a minute

Tôi sẽ giải thích đó là gì trong một phút

and then you'll understand what this stack of markers is doing here.

và rồi bạn sẽ hiểu được ý nghĩa của những que cọ màu này ở đây.

And when I did that,

Và khi tôi làm điều đó,

I didn't really realize that work on that receptor,

Tôi không thực sự nhận ra rằng việc làm việc trên thụ thể,

which seemed completely unrelated to my future work

dường như hoàn toàn không liên quan đến công việc tương lai của tôi

as a clinical psychiatrist,

là một bác sĩ tâm thần lâm sàng,

would one day help us in our search for better treatments

một ngày nào đó tôi sẽ tìm ra những phương pháp điều trị tốt hơn

for physical and mental pain.

cho nỗi đau thể chất và tinh thần.

Now a big step along that way was the work of Jaak Panksepp,

Bây giờ, một bước tiến lớn của sự nghiệp đó là thành quả của Jaak Panksepp,

người cố vấn khoa học vĩ đại khác của tôi.

my other great scientific mentor.

In a classical experiment,

Trong một thí nghiệm kinh điển,

Panksepp separated puppies from their mothers for 15 minutes.

Panksepp tách chó con khỏi mẹ của chúng trong 15 phút.

Never more than that because he loved animals.

Không bao giờ hơn thế nữa vì ông ấy yêu động vật.

When puppies lose their mothers,

Khi chó con mất mẹ,

they make a sound which is called the separation distress cry.

chúng phát ra một âm thanh được gọi là tiếng kêu đau khổ chia ly.

And it goes like this.

Và nó diễn ra như thế này.

(Imitates puppy wailing)

(Bắt chước tiếng khóc của chó con)

Puppies do it,

Cún con làm điều đó,

kittens do it, babies do it.

mèo con làm điều đó, trẻ sơ sinh cũng thế.

All young mammals do it

Mọi động vật có vú non đều như thế

when they're in pain or when they miss their mothers.

khi chúng bị đau hoặc khi chúng nhớ mẹ của chúng.

And we all know how this cry makes us feel inside.

Và ta đều biết tiếng kêu này khiến ta cảm thấy thế nào bên trong.

Panksepp and his colleagues then traced the brain circuits

Panksepp và các đồng nghiệp của ông sau đó đã theo dõi các mạch não tạo ra

that produce these cries in guinea pigs,

những tiếng kêu này ở chuột lang,

and they made a startling discovery.

và họ đã có một khám phá đáng kinh ngạc.

That these are the very same circuits that are active when humans feel sad

Rằng đây là những mạch tương tự hoạt động khi con người cảm thấy buồn

and when they experience depression.

và khi họ bị trầm cảm.

And these circuits are also part of the brain's pain matrix

Và những mạch này cũng là một phần của ma trận đau của não làm trung gian cho

that mediates our sensations of physical and mental pain.

cảm giác đau đớn về thể chất và tinh thần của chúng ta.

But why are we born with this terrible gift

Nhưng tại sao chúng ta được sinh ra với món quà khủng khiếp này được

hardwired into our brains?

gắn chặt vào bộ não của chúng ta?

Well, probably because like any pain, mental pain is an alarm system.

Có lẽ, như bất kỳ nỗi đau nào,

nỗi đau tinh thần là một hệ thống báo động.

Its task is to prevent damage.

Nhiệm vụ của nó là ngăn ngừa thiệt hại.

When babies lose their mothers, they hurt and they cry.

Khi trẻ lạc mẹ, chúng đau và khóc.

Which brings their mothers back,

Điều này đưa mẹ chúng trở về,

and it also makes them seek their mothers.

và nó cũng khiến chúng tìm kiếm mẹ chúng.

In the wild, this is life-saving.

Ở tự nhiên, đó là phương thức cứu sống.

Puppies and babies cannot survive without their mothers.

Chó con và trẻ sơ sinh không thể sống sót nếu không có mẹ của chúng.

So now we know why we have mental pain.

Giờ chúng ta biết tại sao chúng ta có nỗi đau tinh thần rồi đấy.

It is the glue that keeps us together in couples, in families and communities.

Đó là chất keo kết nối ta lại với nhau trong các cặp đôi, gia đình và cộng đồng.

And when someone we love goes away or is taken away from us,

Và khi ai đó chúng ta yêu biến mất hoặc bị lấy đi khỏi chúng ta,

it's this pain which draws us back together.

chính nỗi đau này kéo chúng ta trở lại với nhau.

And once we realize this,

Và một khi chúng ta nhận ra điều này,

then we can answer an age-old question

ta có thể trả lời một câu hỏi muôn thuở

that poets and philosophers have been asking for thousands of years.

mà các nhà thơ và triết gia đã hỏi hàng ngàn năm.

Does love always hurt?

Có phải tình yêu luôn đau đớn?

What do you think?

Bạn nghĩ sao?

Does love always hurt?

Có phải tình yêu luôn đau đớn?

Yes, love always hurts, of course.

Vâng, tình yêu luôn đau đớn, tất nhiên.

Because that's what it's supposed to do.

Bởi vì đó là điều nó phải làm.

Mental pain is simply the high price,

Nỗi đau tinh thần đơn giản là cái giá cao,

the very high price, that we pay for our ability to love.

cái giá rất cao mà chúng ta phải trả cho khả năng yêu thương của mình.

And personally,

Và cá nhân tôi,

and, you know, I've been around the block a couple of times,

bạn biết đấy, tôi đã trải qua vài lần,

personally, I think it's worth it.

cá nhân tôi nghĩ rằng nó đáng giá.

But we're not entirely defenseless against pain

Nhưng chúng ta không hoàn toàn không thể chống lại cơn đau

because our brains produce endorphins

vì não của chúng ta sản xuất ra endorphin

or endogenous opioids,

hoặc opioid nội sinh,

our very own feel-good molecules,

những phân tử tạo cảm giác dễ chịu của chúng ta,

the natural remedy for both physical and mental pain.

biện pháp tự nhiên cho cả nỗi đau thể xác và tinh thần.

Endorphins are released in the brain during aerobic exercise

Endorphin được giải phóng trong não trong khi tập thể dục nhịp điệu

or when we're close to someone we love,

hoặc khi ta gần gũi với người mà ta yêu,

and immediately after severe injuries.

và ngay sau khi bị thương nặng.

And we now know what endorphins do,

Và giờ chúng ta biết thứ mà endorphin làm,

they attach to special receptors in the brain,

chúng gắn vào các thụ thể đặc biệt trong não,

and the most important among them are mu opioid receptors.

và quan trọng nhất trong số đó là thụ thể mu opioid.

And just like the receptor I worked on in Kandel's lab,

Và cũng giống như thụ thể mà tôi đã nghiên cứu trong phòng thí nghiệm của Kandel,

mu opioid receptors are GPCR.

các thụ thể mu opioid là GPCR.

Here's how they work.

Đây là cách chúng hoạt động.

Like all GPCRs, mu opioid receptors are made of seven spirals

Như tất cả các GPCR, thụ thể mu opioid được tạo thành từ bảy vòng xoắn ốc

or loops that are stacked together,

hoặc vòng được xếp chồng lên nhau,

sticking through both sides of the cell membrane.

dính qua cả hai mặt của màng tế bào.

Like this, OK.

Như thế này, được chứ.

And when endorphins attach to mu opioid receptors from the outside,

Và khi endorphin gắn vào các thụ thể mu opioid từ bên ngoài,

they cause them to change their shape.

chúng khiến chúng thay đổi hình dạng.

Like this, OK?

Như thế này, được chứ?

And this triggers a series of events inside the neurons

Và điều này gây ra một loạt các sự kiện bên trong các tế bào thần kinh

which eventually ease the pain.

mà cuối cùng làm dịu cơn đau.

Now, forget the molecules for a second.

Bây giờ, quên các phân tử một lát,

When you hug someone you love

Khi bạn ôm một người bạn yêu

who is suffering from severe physical or mental pain,

người đang bị tổn thương nặng về thể chất hoặc tinh thần,

you actually cause her brain to release endorphins.

bạn thực sự khiến não của cô ấy giải phóng endorphin.

They attach to mu opioid receptors in her synapses and turn them on,

Chúng gắn vào các thụ thể mu opioid ở khớp thần kinh của cô ấy

và kích hoạt chúng, và xoa dịu cơn đau của cô ấy.

and they soothe her pain.

And yet, sometimes mental pain gets so intense

Tuy nhiên, đôi khi nỗi đau tinh thần trở nên dữ dội đến mức

that no amount of love can soothe it.

không có tình yêu nào có thể xoa dịu nó.

But medicine has powerful drugs that can ease any physical pain.

Nhưng y học có những loại thuốc mạnh

có thể làm giảm bất kỳ cơn đau thể chất nào.

These are the narcotics or opioids like morphine.

Đó là những chất ma túy hoặc opioid như morphine.

Narcotics work mainly by activating mu opioid receptors.

Thuốc ma túy hoạt động chủ yếu bằng cách kích hoạt các thụ thể mu opioid.

But if so, can narcotics also treat the pain of separation?

Nhưng nếu vậy, ma túy cũng có thể chữa được nỗi đau của sự chia ly chăng?

It was Jaak Panksepp who found the answer.

Chính Jaak Panksepp đã tìm ra câu trả lời.

Panksepp gave his puppies in a separation experiment

Panksepp đã cho những chú chó con trong một thí nghiệm tách biệt

tiny, tiny doses of morphine,

những liều morphine nhỏ xíu

lower than the lowest doses that are used to treat physical pain,

nhỏ hơn cả những liều thấp nhất được sử dụng để điều trị đau thể xác,

and his puppies immediately stopped crying

và những chú chó con của anh ngay lập tức ngừng khóc

and started playing with each other as if they no longer miss their mothers.

và bắt đầu chơi với nhau như thể chúng không còn nhớ mẹ nữa.

Let's go to humans now.

Bây giờ, tới lượt con người.

When mental pain in humans becomes too intense to bear

Khi nỗi đau tinh thần ở con người trở nên quá dữ dội để

people, some people, will do anything to stop it,

chịu đựng được, một số người sẽ làm bất cứ điều gì để ngăn chặn nó,

even try to kill themselves.

thậm chí cố gắng tự sát.

Indeed, and I'm saying this as a clinical psychiatrist,

Thật vậy, tôi nói với tư cách là bác sĩ tâm thần lâm sàng,

unbearable mental pain is a huge risk factor for suicide.

nỗi đau tinh thần không thể chịu đựng nổi là yếu tố nguy cơ lớn đối với việc tự tử.

But if narcotics treat physical pain,

Nhưng nếu ma túy điều trị nỗi đau thể xác,

and if they can soothe the mental pain of separation,

và nếu chúng có thể làm dịu nỗi đau tinh thần khi chia ly,

can they also help suicidal people become less suicidal?

Liệu chúng có thể giúp những người có ý định tự tử giảm bớt sự tự tử không?

A few years ago,

Vài năm trước,

together with Panksepp and other colleagues,

cùng với Panksepp và các đồng nghiệp khác,

my research team conducted a clinical trial.

nhóm nghiên cứu của tôi đã tiến hành một thử nghiệm lâm sàng.

We gave people who were severely suicidal very low doses of a narcotic drug,

Chúng tôi cho những người có ý định tự tử nghiêm trọng liều nhỏ thuốc gây nghiện,

called buprenorphine, for four weeks.

gọi là buprenorphine, trong bốn tuần.

We discovered that tiny, tiny doses of buprenorphine,

Chúng tôi phát hiện ra rằng liều lượng nhỏ buprenorphine,

which are too low to treat physical pain,

quá thấp để điều trị cơn đau thể xác,

helped many of them become less suicidal.

giúp nhiều người trong số họ ít tự tử hơn.

But narcotics are extremely dangerous drugs.

Nhưng ma túy là loại thuốc cực kỳ nguy hiểm.

They may cause addiction, and they're lethal in overdose.

Chúng có thể gây nghiện, và chúng gây chết người khi dùng quá liều.

In contrast, endorphins are not lethal in overdose,

Ngược lại, endorphin không gây chết người khi dùng quá liều,

and they're much less likely to cause addiction.

và chúng ít có khả năng gây nghiện hơn nhiều.

So narcotics and endorphins probably activate mu opioid receptors

Vì vậy, ma túy và endorphin có thể kích hoạt các thụ thể mu opioid

in different ways.

theo những cách khác nhau.

Now, if we could find drugs that activate mu opioid receptors

Bây giờ, nếu chúng ta có thể tìm thấy các loại thuốc kích hoạt thụ thể opioid

in a way that resembles how endorphins activate them,

theo cách tương tự như cách endorphin kích hoạt chúng,

we might be able to treat physical and mental pain

chúng ta có thể điều trị cơn đau thể chất và tinh thần

without some of the dangerous side effects of narcotics.

mà không có một số tác dụng phụ nguy hiểm của ma túy.

And when my research team came to this conclusion,

Và khi nhóm nghiên cứu của tôi đi đến kết luận này,

I suddenly remembered what I had learned in Kandel's lab many, many years ago.

tôi đột nhiên nhớ lại những gì học được ở phòng thí nghiệm Kandel nhiều năm trước.

Some GPCRs can be activated by two different drugs at the same time.

Một số GPCR có thể được kích hoạt bởi hai loại thuốc khác nhau cùng một lúc.

And when this happens,

Và khi điều này xảy ra,

the result may be different from what happens

kết quả có thể khác với những gì xảy ra

when they're activated by just one drug.

khi chúng được kích hoạt chỉ bằng một loại thuốc.

So our research team then used molecular computing technologies

Vì vậy, nhóm nghiên cứu của tôi sau đó đã sử dụng các công nghệ tính toán phân tử

to create a detailed virtual model of the human mu opioid receptor.

để tạo ra một mô hình ảo chi tiết về thụ thể mu opioid của con người.

And then, with the help of programs known as molecular docking algorithms,

Sau đó, với sự trợ giúp của chương trình được gọi là thuật toán nối phân tử,

we screened thousands of existing drugs on a virtual model of the receptor.

chúng tôi đã sàng lọc hàng ngàn loại thuốc hiện có trên một mô hình ảo của thụ thể.

Eventually, we found a way to teach an old dog,

Cuối cùng, chúng tôi đã tìm ra cách dạy một chú chó già,

that's the human mu opioid receptor,

đó là thụ thể mu opioid của con người,

some new tricks.

một số thủ thuật mới.

We found two drugs that are not narcotics,

Chúng tôi tìm thấy hai loại thuốc không phải ma túy,

and they work together in very, very small doses

và chúng hoạt động cùng nhau với liều lượng rất, rất nhỏ

to activate the human mu opioid receptor.

để kích hoạt thụ thể mu opioid của con người.

I'm not telling you their names,

Tôi sẽ không nói tên chúng,

because we still have to run many tests and clinical trials

bởi chúng tôi phải thực hiện nhiều xét nghiệm và thử nghiệm lâm sàng

before we can be certain

trước khi tôi có thể chắc chắn

that their combination does exactly what we think it does.

rằng sự kết hợp của chúng thực hiện chính xác những gì chúng tôi nghĩ.

But both of these drugs have been around for many, many years,

Nhưng cả hai loại thuốc này đã tồn tại trong rất nhiều năm

and they've been used by millions of people.

và chúng đã được hàng triệu người sử dụng.

So we know that they're safe for humans.

Vì vậy, tôi biết chúng an toàn cho con người.

Here's our bottom line.

Đây là điểm mấu chốt.

Let's summarize what we've seen.

Hãy tóm tắt lại tất cả.

First and foremost, mental pain is real.

Đầu tiên và quan trọng nhất, nỗi đau tinh thần là có thật.

It's hardwired into our brains.

Nó được gắn chặt vào bộ não của chúng ta.

And mental pain is an essential part of mourning and depression and sadness.

Và nỗi đau tinh thần là một phần thiết yếu của thương tiếc và trầm cảm và buồn bã.

And when it gets severe enough, it can actually make people suicidal.

Và khi nó trở nên đủ nghiêm trọng, nó thực sự có thể khiến mọi người tự tử.

Endorphins are brain's natural remedy for physical and mental pain,

Endorphin là phương thuốc tự nhiên của não đối phó với cơn đau thể chất và tinh thần,

and they work mainly, not exclusively,

chúng hoạt động chủ yếu, không an toàn.

but mainly by activating mu opioid receptors.

mà chủ yếu bằng cách kích hoạt các thụ thể mu opioi.

Now, narcotics also activate mu opioid receptors,

Giờ đây, ma túy cũng kích hoạt các thụ thể opioid mu,

but in a way that causes addiction and can lead to death.

nhưng theo cách gây nghiện và có thể dẫn đến tử vong.

And this is why narcotics are so dangerous.

Và đó là lý do tại sao ma túy rất nguy hiểm.

New computational technologies have helped us identify two existing drugs

Các công nghệ tính toán mới đã giúp chúng tôi xác định hai loại thuốc

that together may treat physical and mental pain

cùng nhau có thể điều trị đau đớn về thể chất và tinh thần

without some of the severe side effects of narcotics.

mà không gây một số tác dụng phụ nghiêm trọng của ma túy.

However, this is still a work in progress.

Tuy nhiên, đây vẫn là một công việc đang được tiến hành.

It would be a few years before it may become an approved treatment.

Sẽ mất vài năm để nó trở thành một phương pháp điều trị được phê duyệt.

But, and this is the last thing I'm going to say,

Nhưng, và đây là điều cuối cùng tôi muốn nói,

regardless of drugs,

bỏ qua thuốc men,

you have the ability to help family and friends

bạn có khả năng giúp đỡ gia đình và bạn bè

who are in severe physical or mental pain.

có nỗi đau thể xác hoặc tinh thần nghiêm trọng.

Thank you very much.

Cảm ơn các bạn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)