The Luminous Mystery of Fireflies | Wan Faridah Akmal Jusoh | TED

Translator: Halley Patt Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant

I was born in Terengganu,

ฉันเกิดที่ตรังกานู

a beautiful coastal state in Peninsular Malaysia.

รัฐคาบสมุทรอันสวยงาม แห่งแหลมมลายู

Growing up in a superstitious, conservative community,

การเติบโตในท่ามกลางชุมชนที่ มีความเชื่อทางไสยศาสตร์และอนุรักษ์นิยม

my siblings and I always had to follow the strangest rules

ทำให้ทั้งฉันและพี่น้อง ต้องปฏิบัติตามกฎแปลก ๆ เสมอ

that usually didn't make sense to me.

ซึ่งฉันว่ามันไม่ค่อยสมเหตุสมผลสักเท่าไร

Things like: don't whistle in the house,

เช่น ห้ามผิวปากในบ้าน

no nail clipping at night.

ห้ามตัดเล็บตอนกลางคืน

And whenever we went out to play,

และไม่ว่าจะออกไปเล่นที่ไหนก็ตาม

we had to return home before sunset

ต้องกลับบ้านก่อนพระอาทิตย์ตก

or before it got dark.

หรือก่อนมืดค่ำ

This particular rule made the night seem mysterious to me.

กฎพวกนี้ทำให้กลางคืน เป็นเรื่องลึกลับสำหรับฉัน

I spent my school year admiring the dark,

ช่วงที่เรียนอยู่ ฉันพิสมัยช่วงเวลามืดค่ำ

but never got around to really exploring it.

แต่ไม่เคยได้ออกไปสำรวจมันอย่างจริงจัง

As I got older, I was really drawn to beautiful nature.

เมื่อโตขึ้น ฉันหลงใหลในธรรมชาติแสนสวยงาม

While in mangrove forests,

ขณะที่เดินอยู่ในป่าชายเลน

a forestry officer told me about kelip-kelip.

เจ้าหน้าที่ป่าไม้ เล่าเรื่อง “เคลิป-เคลิป” ให้ฉันฟัง

A group of insects that can produce light

มันเป็นกลุ่มของแมลงที่สร้างแสงได้

that are easiest to see at night.

และมองเห็นได้ง่ายตอนกลางคืน

Given my limited experience with darkness --

เขาเล่าให้ฟังทั้ง ๆ ที่ ฉันรู้จักความมืดน้อยเหลือเกิน

(Laughter)

(หัวเราะ)

I decided to take a boat ride across the mangrove estuary one night

คืนหนึ่งฉันจึงตัดสินใจ ล่องเรือผ่านป่าชายเลน

just to see what they look like.

เพื่อที่จะดูว่ามันเป็นยังไง

Well, the first 15 minutes of the journey was frightening.

15 นาทีแรกของการเดินทางมันน่ากลัว

It was pitch-black out there, and the river was choppy.

นอกเรือมันมืดตึดตื๋อ ส่วนน้ำในแม่น้ำก็กระเพื่อมขึ้นลง

All I could hear was a faint breeze.

ฉันได้ยินเพียงแค่เสียงลมพัดบางเบา

As the river began to narrow,

ในขณะที่ลำน้ำค่อย ๆ เริ่มแคบลง

it was then that I noticed a mesmerizing sight.

ฉันจึงได้พบเห็นภาพที่ชวนอึ้งตะลึงงัน

Countless tiny flashes of light started to flicker on the trees,

แสงไฟระยิบระยับนับไม่ถ้วน เริ่มกระพริบวับวับอยู่ตามต้นไม้

all flashing in almost perfect unison.

การกระพริบนั้นแทบจะเป็นหนึ่งเดียวกัน

It was as if they were dancing to their own beat.

ราวกับว่ากำลังเต้นรำตามจังหวะของตัวเอง

That is the moment I will never forget.

มันเป็นเหตุการณ์ที่ฉันจะไม่มีวันลืม

The moment I officially fell in love with kelip-kelip,

เหตุการณ์ที่ทำให้ฉันตกหลุมรัก เจ้าเคลิป-เคลิปอย่างเป็นทางการ

known as fireflies in English.

ซึ่งก็คือหิ่งห้อยนั่นเองค่ะ

(Laughter)

(หัวเราะ)

The rest is history.

ส่วนที่เหลือก็เป็นประวัติศาสตร์

Now, I have been researching fireflies for more than 17 years,

ฉันทำวิจัยเกี่ยวกับหิ่งห้อยมานานกว่า 17 ปี

and I plan to spend my life

และตั้งใจที่จะใช้ชีวิต

uncovering and supporting the worlds of these creatures.

อุทิศแด่การค้นพบและการช่วยเหลือ โลกแห่งสิ่งมีชีวิตสายพันธุ์นี้

(Applause)

(ปรบมือ)

There are more than 2,000 firefly species that we know of,

ตอนนี้เรารู้จักสายพันธุ์ของหิ่งห้อย มากกว่า 2,000 สปีชีส์

and they live all over the world.

มันอยู่ได้ทั่วโลก

They are found in every continent except for Antarctica.

พบได้ในทุกทวีป ยกเว้นแอนตาร์กติกา

Most of them have wings, and most species can emit light.

ส่วนมากจะมีปีก และสปีชีส์ส่วนใหญ่ก็เรืองแสงได้

The light is produced by special organs under their abdomens,

พวกมันสร้างแสงขึ้นมา โดยใช้อวัยวะพิเศษใต้ท้องของพวกมัน

and each species has its own unique light pattern.

และแต่ละสปีชีส์ มีรูปแบบการเปล่งแสงเฉพาะตัว

Some glow continuously,

บ้างก็เปล่งแสงตลอดเวลา

while others emit discreet flashing patterns,

ในขณะที่บางสปีชีส์ ปล่อยแสงเป็นจังหวะ ๆ

almost like a secret code.

ราวกับเป็นโค้ดลับ

Fireflies are so much more than just pretty lights.

หิ่งห้อยเป็นมากกว่าแค่แสงสวย ๆ

They are an essential part of a healthy ecosystem.

พวกมันเป็นส่วนสำคัญของ ระบบนิเวศที่สมบูรณ์

The life cycle of fireflies

วงชีวิตของหิ่งห้อย

keeps the ecosystem balanced.

ช่วยทำให้ระบบนิเวศสมดุล

Each firefly species in its [respective] life stage

หิ่งห้อยแต่ละสปีชีส์ ในวงชีวิตแต่ละช่วง

has specific needs for a habitat to thrive.

ต้องการแหล่งที่อยู่จำเพาะ เพื่อการเติบโต

They act as bioindicator

พวกมันเป็นตัวชี้วัดเชิงชีวภาพ

to ascertain whether a particular habitat is healthy or not.

ใช้ตรวจสอบได้ว่า ว่าแหล่งที่อยู่อาศัยนั้น ๆ สมบูรณ์หรือไม่

For example, in a mangrove forest,

เช่น ในป่าชายเลน

when you see a population of fireflies decreasing,

ถ้าเราพบว่าประชากรหิ่งห้อยกำลังลดลง

that could be due to water quality degradation,

มันอาจแปลได้ว่าคุณภาพน้ำกำลังถดถอย

which can be a sign of a collapsing food chain.

ซึ่งเป็นสัญญาณบ่งบอกถึง ห่วงโซ่อาหารที่กำลังล่มสลาย

Why? Because firefly larvae eat snails,

ทำไมล่ะ ก็เพราะตัวอ่อนหิ่งห้อยกินหอยทาก

and snails need good water quality to thrive.

และหอยทากอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำสะอาด

In terrestrial habitats,

ส่วนถิ่นอาศัยบนบก

firefly population declines can be attributed to light pollution.

การลดลงของประชากรหิ่งห้อย อาจมาจากเรื่องมลภาวะทางแสง

They are extremely sensitive to artificial light

พวกหิ่งห้อยนั้นอ่อนไหว ต่อแสงที่มนุษย์สร้างเป็นอย่างมาก

because this type of light

เพราะแสงประเภทนี้

can disorient, repel

ทำให้มันสับสน บินหนี

or blind them.

หรือถึงขั้นทำให้ตาบอด

So most of the time when you see a decline in firefly population,

ดังนั้นส่วนใหญ่เวลาที่คุณพบว่า ประชากรหิ่งห้อยกำลังลดลง

you can bet other species that live in the same habitat

พนันได้เลยว่า สิ่งมีชีวิตอื่น ๆ ที่อาศัยอยู่ในที่เดียวกันกับที่พบหิ่งห้อย

in which fireflies are found are also declining.

ก็กำลังลดลงเช่นกัน

This is indicative of an unhealthy ecosystem.

นี่คือตัวบ่งชี้ว่า ระบบนิเวศกำลังย่ำแย่

This is bad for us, humans, too.

และมันไม่ดีต่อมนุษย์ด้วย

It is a sign of overdevelopment

มันเป็นสัญญาณของการพัฒนาที่มากเกินไป

that can induce climate effects such as flood and drought.

ซึ่งจะนำไปสู่ผลกระทบทางสภาพภูมิอากาศ อย่างเช่น น้ำท่วม และน้ำแล้ง

As I delve deeper into the world of fireflies,

ระหว่างที่ฉันดำดิ่งลึกลงไป ในโลกของหิ่งห้อย

I can't help but wonder

ฉันได้แต่ประหลาดใจ

the fascinating mysteries that unfolded before me.

ถึงความลึกลับอันน่าหลงใหล ที่เผยตัวขึ้นมาต่อหน้า

It amazed me to learn that some firefly species

ฉันทึ่งมากที่ได้รู้ว่า หิ่งห้อยบางสปีชีส์

prefer to fly solo in forests,

เป็นพวกชอบบินเดี่ยวในพงป่า

searching for light signals from their nonwinged mates,

มองหาสัญญาณแสง จากคู่ของมันที่ไม่มีปีก

while others choose to gather amongst trees

ขณะที่บางพวก เลือกที่จะรวมกลุ่มกันตามต้นไม้

where the ocean meets the land.

ที่ที่มหาสมุทรบรรจบกับแผ่นดิน

Equally intriguing is the fact that some firefly species have larvae

ที่น่าสนใจไม่แพ้กันก็คือ ตัวอ่อนของหิ่งห้อยบางสปีชีส์

that dwell in slow-moving rivers and ponds,

ซ่อนตัวอยู่ในลำธารที่ไหลเอื่อย ๆ และบ่อน้ำ

while others have larvae that stay on land.

ขณะที่บางสปีชีส์หากินบนพื้นดิน

I find it inspiring.

ฉันพบว่ามันเป็นแรงบันดาลใจ

I find it inspiring to know

มันเป็นแรงบันดาลใจที่ดีที่ได้รู้ว่า

that there are so many undiscovered species hiding within them.

ยังมีอีกหลายสปีชีส์ที่ยังไม่ถูกค้นพบ ซ่อนตัวอยู่ในธรรมชาติ

Imagine how many more remarkable firefly species

ลองนึกดูสิว่า ยังมีสปีชีส์หิ่งห้อยที่น่าสนใจอีกมากแค่ไหน

are waiting to be found.

ที่รอคอยการค้นพบ

And I have always wanted to find them.

และฉันก็อยากจะไปตามหาพวกมัน

(Laughter)

(หัวเราะ)

But it can be hard.

แต่มันก็ไม่ง่าย

There are other dangerous animals, too, at night.

เพราะในตอนกลางคืน ยังอาจเจอสัตว์อันตรายอื่น ๆ อยู่อีกด้วย

(Laughter)

(หัวเราะ)

On one occasion, when I was in a place called Linggi,

มีอยู่เหตุการณ์หนึ่ง มันเกิดขึ้นในสถานที่ที่เรียกว่า “ลิงกี”

I stopped at a tree with firefly colonies to collect a few specimens.

ฉันหยุดอยู่หน้าต้นไม้ต้นหนึ่ง เพื่อเก็บตัวอย่างจากฝูงหิ่งห้อย

When we turned on our headlamps,

เมื่อเปิดไฟฉายส่องหัวขึ้นมา

we saw a row of red eyes.

เราก็เจอแววตาสีแดงเรียงกันเป็นตับ

And soon we realized

แล้วก็ถึงบางอ้อว่า

that we were surrounded by crocodiles.

เราอยู่ท่ามกลางวงล้อมของพวกจระเข้

Audience: Oh!

ผู้ฟัง: โอ้

Sometimes the discovery of new species

บางครั้งการค้นพบสปีชีส์ใหม่

can be prompted by examining collections

ก็เกิดขึ้นระหว่างการศึกษาตัวอย่าง

in the Natural History Museum.

ที่อยู่ในพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยา

In 2016, I went to Singapore

ในปี 2016 ฉันไปสิงคโปร์

and studied a firefly collection from Southeast Asia

เพื่อศึกษาตัวอย่างของหิ่งห้อย ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

at Lee Kong Chian Natural History Museum.

ที่พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติวิทยาหลี่ กง เจียน

I saw a firefly specimen lying in the collection

ฉันเห็นตัวอย่างของหิ่งห้อยตัวหนึ่ง ท่ามกลางตัวอย่างอื่น ๆ

that did not match any of the descriptions that I knew of.

ซึ่งลักษณะคำบรรยาย ไม่ตรงกับหิ่งห้อยที่ฉันเคยรู้จัก

There’s no name attached to it, and nobody knew what it was.

มันไม่มีชื่อแปะอยู่ และไม่มีใครรู้ว่ามันชื่ออะไร

In fact, the first specimen of this unknown species

อันที่จริงมันเป็นตัวอย่างแรก ของสปีชีส์ที่ไม่เคยมีใครรู้จัก

was collected in 1989.

ซึ่งถูกเก็บมาตั้งแต่ปี 1989

That is akin to a human adult living up to 30 years

เทียบได้กับผู้ใหญ่คนหนึ่ง ที่อยู่มานานถึง 30 ปี

without a name

ไม่มีชื่อ

and without a proper description of this person.

และไม่มีการบรรยายลักษณะที่ชัดเจน ของบุคคลดังกล่าว

(Laughter)

(หัวเราะ)

So my colleagues and I in 2018 went on a mission.

ฉันกับทีมงานจึงเริ่มทำภารกิจในปี 2018

We coordinated the first night survey to the habitat of this unknown firefly,

เราออกสำรวจถิ่นที่อยู่ ของหิ่งห้อยนิรนามตัวนี้

which happens to be the last remaining freshwater swamp in Singapore.

ซึ่งเป็นที่ลุ่มน้ำขังน้ำจืด แหล่งสุดท้ายในสิงคโปร์

We spent three hours exploring

เราใช้เวลาสามชั่วโมงในการออกสำรวจ

only to be greeted by the empty darkness.

ซึ่งก็มีเพียงความมืดมินอันว่างเปล่า ออกมาต้อนรับพวกเรา

We went home disappointed and tired.

เรากลับที่พักด้วยความผิดหวังและเหนื่อยล้า

Not to mention dirty and smelly from the mud.

ไม่ต้องพูดถึงความสกปรกและกลิ่นโคลนเหม็นตุ

We went in again three months later.

เรากลับไปอีกครั้งในสามเดือนให้หลัง

Still nothing.

ก็ยังคงไม่พบอะไร

At this point we thought, this is it.

จนถึงจุดนี้ เราคิดว่า มันจบแล้วล่ะ

The species is gone for good.

สายพันธุ์นี้สูญพันธุ์ไปแล้ว

However,

แต่

the third time's the charm.

ครั้งที่สามมักให้ผลงาม

During the third time visit to this swamp,

ระหว่างการออกสำรวจที่หนองน้ำนี้ครั้งที่สาม

we saw a few tiny flashes

เราพบแสงสว่างวาบเล็ก ๆ

start to show up and perch on ferns.

เริ่มโผล่ขึ้นมาเกาะที่พุ่มเฟิร์น

It was such an amazing feeling

มันเป็นความรู้สึกที่น่าทึ่ง

despite having to wade through the muddy, swampy waters

แม้จะต้องเดินแหวกโคลนและหนองน้ำเฉอะแฉะ

and being feasted on by mosquitoes.

และให้เลือดยุงไปหลายหยด

The itchiness was still worth it.

ถึงจะคันแต่ก็คุ้มค่ะ

(Laughter)

(หัวเราะ)

After two years of additional data collection and analysis,

หลังจากเก็บข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูล ต่อเนื่องมาอีกสองปี

we confirmed that this unknown firefly species was new to science.

เราได้ยืนยันว่า หิ่งห้อยนิรนามนี้ เป็นหิ่งห้อยสปีชีส์ใหม่

(Applause)

(ปรบมือ)

It was also the first time since over a century

ทั้งยังเป็นครั้งแรกในรอบกว่าศตวรรษ

that a new species of firefly,

ที่หิ่งห้อยสปีชีส์ใหม่

a luminous firefly from Singapore, was found.

ที่มีการค้นพบหิ่งห้อยจากสิงคโปร์

And so we named it Luciola singapura.

เราจึงตั้งชื่อวิทยาศาสตร์ให้แก่มันว่า ลูซิโอลา สิงหปุระ

There is a Malay saying.

มีคำพังเพยมาเลย์กล่าวว่า

(Speaks Malay)

(ภาษามาเลย์)

"If you are going to reach into the pickle jar,

“ถ้าจะเอื้อมมือไปหยิบของในขวดโหล

might as well put your whole arm in."

ก็จงหย่อนลงไปทั้งแขนเลยจะดีเสียกว่า“

(Laughter)

(หัวเราะ)

The further I have gone into this work as researcher and educator

ยิ่งฉันถลำลึกไปในงานนี้มากเท่าไหร่ ในฐานะนักวิจัยและนักการศึกษา

in the field of biodiversity and conservation

ของสายงานว่าด้วย ความหลากหลายทางชีวภาพและการอนุรักษ์

at Monash University Malaysia,

ที่มหาวิทยาลัยโมนาช มาเลเซีย

the more passionate I have become.

ฉันก็ยิ่งหลงใหลมากขึ้นเท่านั้น

I have transformed from a girl, a curious girl,

ฉันได้เปลี่ยนผ่านจากเด็กผู้หญิงช่างสงสัย

wanting to know what kelip-kelip is,

ที่อยากรู้ว่าเคลิป-เคลิปคืออะไร

to a driven scientist

มาสู่นักวิทยาศาสตร์

committed to safeguarding the fireflies of the world.

ที่มุ่งมั่นให้แก่การปกป้อง เหล่าหิ่งห้อยของโลกใบนี้

The problem is that firefly habitats are disappearing fast.

ปัญหาก็คือแหล่งที่อยู่ของหิ่งห้อย กำลังหายไปอย่างรวดเร็ว

We are now in a race against time to name species before they disappear.

เราต้องรีบตั้งชื่อพวกมัน ก่อนที่จะสูญพันธุ์ไป

I am a cochair of the IUCN Firefly Specialist Group,

ฉันรับหน้าที่เป็นประธานร่วม ของกลุ่มผู้เชี่ยวชาญหิ่งห้อยแห่ง IUCN

but it is also my personal mission

แต่ฉันเองก็มีภารกิจส่วนตัวเช่นกัน

to collaborate, to work together with firefly lovers and stakeholders

ที่จะแสวงหาความร่วมมือและทำงานร่วมกับ กลุ่มผู้รักหิ่งห้อยและผู้มีส่วนได้เสีย

to identify and conserve threatened firefly species everywhere.

ในการระบุชนิดและอนุรักษ์ สายพันธุ์หิ่งห้อยที่กำลังถูกคุกคามทั่วโลก

Here's a flash of hope.

นี่คือแสงแห่งความหวังค่ะ

Join me on this journey if you are keen.

ขอเชิญคนเก่ง เข้าร่วมการเดินทางนี้ด้วยกัน

Fireflies need your help

หิ่งห้อยต้องการความช่วยเหลือจากคุณ

before they flash that one last time.

ก่อนที่พวกมันจะดับแสงไปตลอดกาล

Thank you.

ขอบคุณค่ะ

(Applause)

(ปรบมือ)