The Science Behind How Sickness Shapes Your Mood | Keely Muscatell | TED

Tłumaczenie: Julita Hille

Alright, I'd like you to take a moment.

Chciałabym, żebyście przez chwilę

Think about a time when you were recently sick.

pomyśleli o czasie, kiedy ostatnio chorowaliście.

Try specifically to think of a time when,

A konkretnie spróbujcie pomyśleć o sytuacji,

even though you weren't feeling all that great,

kiedy, mimo że nie czuliście się najlepiej, nadal byliście w stanie

you still felt well enough to get up out of bed,

go about your day.

wstać z łóżka i zająć się swoimi codziennymi sprawami.

OK, what was your mood like?

OK, jaki był wasz nastrój?

Did you feel a little sad or depressed?

Czy czuliście się trochę smutni lub przygnębieni?

What types of social interactions did you want to have?

Jakiego rodzaju interakcji społecznych chcieliście wtedy doświadczać?

Would you have wanted to go to a cocktail party full of strangers

Może pójść na przyjęcie pełne nieznajomych

or out on a first date?

lub na pierwszą randkę?

I'm a psychology professor

Jestem profesorką psychologii

at the University of North Carolina at Chapel Hill,

na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill

and for the past 15 years,

i przez ostatnie 15 lat

I've been studying the interconnections between physiological changes

badałam powiązania między zmianami fizjologicznymi

happening in the body during sickness

zachodzącymi w organizmie podczas choroby

and psychological and social well-being.

a dobrostanem psychicznym i społecznym.

Specifically my lab studies social psychoneuroimmunology,

W moim laboratorium badamy w szczególności trudną do wymówienia

which is a mouthful to say,

psychoneuroimmunologię społeczną,

and is a field of research that's dedicated

czyli dziedzinę badań poświęconą

to discovering interactions between our social experiences,

odkrywaniu interakcji między naszymi doświadczeniami społecznymi,

psychological processes and the immune system.

procesami psychologicznymi i układem odpornościowym.

Today, I want to tell you about some research showing

Dzisiaj opowiem o badaniach dowodzących,

że te same zmiany fizjologiczne

that the same physiological changes happening in your body

zachodzące w ciele, które wywołują objawy fizyczne,

that cause the physical symptoms you have when you're sick,

gdy jesteście chorzy, kształtują również

are also shaping your mood and your social behavior.

wasz nastrój i zachowania społeczne.

In other words, changes in the immune system

Innymi słowy, zmiany w układzie odpornościowym

can signal to the brain to cause us to think,

mogą wpłynąć na mózg, który oddziałuje na nasz sposób myślenia,

feel and act differently.

samopoczucie i działanie.

And not only that, but also our social experiences can cause changes

Ale to nie wszystko.

Doświadczenia społeczne także mogą powodować zmiany

in our immune systems.

w naszym układzie odpornościowym.

So purely psychological things happening in our brains

Czysto psychologiczne procesy zachodzące w mózgu

can cause the immune system to ramp up or ramp down.

mogą powodować wzmocnienie lub osłabienie układu odpornościowego.

Because of that, we can get caught in these vicious cycles

Możemy więc utknąć w błędnym kole, w którym

where our psychological experiences can cause changes in our immune system,

nasze doświadczenia psychologiczne wywołują zmiany

w naszym układzie odpornościowym, a te reakcje immunologiczne

and those immunological shifts can cause changes

powodują zmiany w naszych doświadczeniach psychologicznych.

to our psychological experiences.

Now the component of the immune system

Zachowaniem układu odpornościowego

that most research in psycho- neuroimmunology focuses on

będącym obiektem większości badań w psychoneuroimmunologii

is the inflammatory response or inflammation.

jest odpowiedź zapalna lub stan zapalny.

The inflammatory response is your immune system's

Odpowiedź zapalna jest pierwszą linią obrony

first line of defense against injury or infection,

układu odpornościowego przy urazach lub zakażeniach

and it's coordinated by these molecules

i jest koordynowana przez cząsteczki

that are called pro-inflammatory cytokines.

nazywane cytokinami prozapalnymi.

You can think of cytokines as sort of the chemical messengers

Cytokiny można opisać jako chemiczne przekaźniki

of the immune system.

układu odpornościowego.

So they're out there right now, swimming through your bloodstream.

Właśnie w tym momencie pływają one w waszym krwioobiegu.

And if an immune cell finds something weird or out of the ordinary,

A jeśli komórka odpornościowa natrafi na coś dziwnego lub niezwykłego,

they'll tell those cytokines to signal to other immune cells

powie cytokinom, by przekazały innym komórkom odpornościowym,

to come and check it out.

że trzeba się temu przyjrzeć.

So if you think about a time you've had a paper cut,

Jeśli kiedyś przecięliście się papierem,

you may have noticed that the area around the cut swells,

być może zauważyliście, że obszar wokół cięcia puchnie,

it turns red, it heats up.

zmienia kolor na czerwony, nagrzewa się.

That's the inflammatory response in action.

To jest reakcja zapalna,

And those symptoms are caused by your cytokines doing their job,

której objawy są wywoływane przez cytokiny odpowiadające

sending out signals to other immune cells to come and heal the cut.

za wysyłanie sygnałów do innych komórek odpornościowych,

aby te przyszły i wyleczyły ranę.

The same thing happens if your immune cells find a virus

To samo dzieje się, kiedy komórki odpornościowe

znajdą w organizmie wirusa lub bakterie.

or a bacteria in the body.

They send out cytokines to signal to other immune cells

Wysyłają cytokiny, aby zasygnalizować innym komórkom odpornościowym,

to come and try and eliminate the pathogen.

aby przyszły i spróbowały wyeliminować patogen.

Now in doing this, cytokines cause

Działanie cytokin wywołuje

the physical symptoms we commonly have when we're sick.

fizyczne objawy wskazujące na to, że jesteśmy chorzy.

Things like fever and achiness and fatigue.

Może to być gorączka, ból czy zmęczenie.

So even though we usually think of those symptoms as being caused by a virus

Więc chociaż zwykle myślimy, że te objawy są wywoływane

or a bacteria itself,

przez wirusa lub samą bakterię,

they're actually caused by our own immune systems

w rzeczywistości jest to wynik działania naszego układu odpornościowego,

activating to try to eliminate the pathogen.

który stara się wyeliminować patogen.

But in addition to those physical symptoms,

Ale oprócz tych fizycznych objawów

decades of research,

dziesięciolecia badań, zarówno na zwierzętach, jak i ludziach,

in both animals and humans,

clearly shows that cytokines also cause changes to our mood

wyraźnie pokazują, że cytokiny powodują również zmiany w naszym nastroju

and to our social behavior.

i zachowaniach społecznych.

So inflammation in the body can signal to the brain

Tak więc stan zapalny w ciele może być dla mózgu sygnałem,

to cause us to feel down,

że mamy gorszy nastrój,

depressed and even hopeless.

jesteśmy przygnębieni, a nawet nieszczęśliwi.

Inflammation can also make us want to socially withdraw from other people

Stan zapalny może również sprawić, że odseparowujemy się od innych ludzi,

to avoid interacting with individuals in our social networks.

chcąc uniknąć interakcji z otoczeniem.

So this research shows the powerful influence that the immune system can have

Badania te wykazują ogromny wpływ układu odpornościowego

on our mood and on our social behavior.

na nasz nastrój i zachowania społeczne.

Changes in inflammation in the body

Stan zapalny w organizmie może wysyłać sygnały do mózgu,

can signal to the brain to cause us to feel depressed and even lonely.

by ten spowodował, że będziemy się czuć przygnębieni, a nawet osamotnieni.

OK, so you may be wondering,

OK, więc możecie się zastanawiać,

why on Earth would your body do this?

dlaczego nasze ciało miałoby robić coś takiego?

Why would you want your immune system to be able to manipulate your brain

Dlaczego układ odpornościowy miałby manipulować naszym mózgiem

and cause you to feel sad and distant from other people in your life?

i sprawiać, że czujemy się smutni i zdystansowani od bliskich nam osób?

While we can't know for sure why this happens,

Chociaż nie jesteśmy pewni, dlaczego tak się dzieje,

evolutionary theory provides some good food for thought.

teoria ewolucji dostarcza sporo materiału do przemyśleń.

The fact is,

Faktem jest, że wprawienie

revving up and running the immune system takes a lot of energy.

układu odpornościowego w ruch wymaga dużo energii.

Getting cytokines to swim through the bloodstream

Pobudzenie cytokin do poruszania się w krwiobiegu

and send signals to immune cells takes calories.

i wysyłania sygnałów do komórek odpornościowych zużywa kalorie.

And what else takes calories?

A co jeszcze wymaga kalorii?

Pretty much everything.

Praktycznie wszystko.

Especially things like going out and seeking pleasurable experiences,

Zwłaszcza takie rzeczy jak wyjście z domu w poszukiwaniu przyjemnych doświadczeń

interacting with strangers

czy interakcja z nieznajomymi,

and just generally moving about the world.

i tak naprawdę cała nasza egzystencja.

So the theory is that the immune system is telling the brain to feel depressed

Tak więc teoria głosi, że układ odpornościowy

mówi mózgowi, aby czuł się przygnębiony

and to withdraw from socializing

i wycofał się z kontaktów towarzyskich,

because it wants you to stay at home and rest.

ponieważ chce, żebyście pozostali w domu i odpoczywali.

And if things that would normally sound fun

A jeśli rzeczy, które zazwyczaj kojarzą się z dobrą zabawą,

just don't seem all that fun,

po prostu nie wydają się taką frajdą,

and if interacting with other people seems exhausting

a interakcja z innymi ludźmi jest wyczerpująca,

and maybe even a little threatening,

może nawet budzi niepokój,

then we'll be less likely to do those things

wtedy będziemy mniej skłonni do podjęcia aktywności

and more likely to stay at home

i prawdopodobnie pozostaniemy w domu,

and let our immune systems use our calories.

pozwalając układowi odpornościowemu wykorzystywać nasze kalorie.

Now, of course, if this becomes prolonged and inflammation is elevated over weeks

Oczywiście jeśli ta sytuacja trwa długo, a stan zapalny nasila w ciągu tygodni

or even years,

lub nawet lat,

that could have really terrible impacts on our well-being.

może to mieć ogromny wpływ na nasze samopoczucie.

But in the short term,

Ale przez krótki czas mechanizm na linii

we think of this immune-to-brain signaling as adaptive.

układ odpornościowy - mózg jest pomocny w procesie adaptacji.

Your immune system is basically good at knowing when it would be a good idea

Nasz układ immunologiczny doskonale wie, kiedy dobrym pomysłem jest

for you to be out interacting with the world and the people in it,

wchodzenie w interakcję ze światem i ludźmi,

and when it would be better to just stay at home.

a kiedy lepiej jest po prostu zostać w domu.

But it turns out, the influence of inflammation on our social lives

Okazuje się jednak, że stan zapalny odpowiada za coś więcej

isn't as simple as always making us feel more disconnected

niż wywoływanie w nas chęci izolowania się

and socially withdrawn.

i unikania kontaktów społecznych.

One of the most important discoveries

Jednym z najważniejszych odkryć,

that we've made in this area of research recently

jakich dokonaliśmy ostatnio w tej dziedzinie,

is that inflammation might actually make us more motivated

jest to, że stan zapalny może sprawić, iż będziemy bardziej zmotywowani

to seek some social interactions,

do poszukiwania niektórych interakcji społecznych,

specifically those with the people who we're closest to.

szczególnie z ludźmi, którzy są nam bardzo bliscy.

So it’s not that inflammation makes us less social across the board,

Nie jest więc tak, że stan zapalny czyni nas generalnie mniej towarzyskimi,

it may just make us more selective about who we want to socialize with.

ale może sprawić, że będziemy bardziej selektywni

w kwestii tego, z kim chcemy się spotykać.

To discover this, my colleagues and I ran an experiment.

Aby to sprawdzić, wraz z kolegami przeprowadziliśmy eksperyment.

We asked participants in our study

Poprosiliśmy uczestników badania

to send us digital photographs of someone who they could go to

o przesłanie nam cyfrowych zdjęć kogoś, do kogo mogliby się udać,

if they needed help or support.

jeśli potrzebowaliby pomocy lub wsparcia.

As you would expect, people sent us photos of their romantic partners,

Jak można się spodziewać, przysłali zdjęcia osób, które kochają,

their closest friends and their family.

najbliższych przyjaciół i rodziny.

Then we had our participants view those images of their support figure

Następnie kazaliśmy uczestnikom patrzeć na te fotografie,

while we tracked their brain activity using MRI scanning.

podczas gdy śledziliśmy aktywność ich mózgu za pomocą skanera MRI.

Now, critically, prior to the MRI scans,

Co ważne, przed skanowaniem MRI,

we exposed a random half of the participants in our study

wystawiliśmy losowo wybraną połowę uczestników naszego badania

to a bacteria which cause levels of inflammation in the body to increase.

na działanie bakterii, które powodują nasilenie stanu zapalnego w organizmie.

The other half just had normal, low levels of inflammation.

Druga połowa miała normalne, niskie nasilenie stanu zapalnego.

And what we found is that for the people who we exposed to that bacteria,

Odkryliśmy, że ludzie poddani działaniu bakterii,

who had lots of cytokines in their body,

którzy mieli wiele cytokin w organizmie,

they actually showed more activity in a reward-related region of the brain,

wykazywali większą aktywność mózgu w układzie związanym z nagrodą,

called the ventral striatum,

zwanym prążkowiem brzusznym,

when they viewed images of their support figures

kiedy oglądali zdjęcia wspierających ich osób,

relative to the people who had low levels of inflammation.

w porównaniu do tych, którzy mieli niski poziom stanu zapalnego.

So what this suggests

Sugeruje to,

is that while inflammation might make social interactions with strangers

że chociaż stan zapalny może sprawić, iż interakcje społeczne z nieznajomymi

seem less rewarding,

wydają się mniej satysfakcjonujące,

it doesn't necessarily make all social interactions seem less rewarding.

niekoniecznie wszystkie interakcje takie są.

In fact, inflammation may make us more motivated to seek interactions

W rzeczywistości może on wywołać większą motywację do interakcji

with people who could provide us with comfort or care.

z ludźmi, którzy mogliby zapewnić nam komfort lub opiekę.

Those who could be a shortcut to chicken soup.

Tymi, którzy z pewnością przynieśliby nam talerz z gorącą zupą.

But of course, it's not every day

Oczywiście nie każdego dnia

that we come into contact with a virus or a bacteria,

zmagamy się z wirusem czy bakterią

or that we have a wound

lub mamy jakąś ranę,

that causes our levels of inflammation to increase.

która powoduje nasilenie stanu zapalnego.

So how much of a day-to-day influence on our social lives

Jak duży wpływ na nasze życie społeczne

does the immune system actually have?

ma więc układ odpornościowy?

Research shows that the answer is a lot more than you might think.

Badania pokazują, że znacznie większy, niż mogłoby się nam wydawać.

That's because one of the most robust findings

Jednym z najważniejszych odkryć

in all of psychoneuroimmunology research

we wszystkich badaniach psychoneuroimmunologicznych

is that stress causes inflammation.

jest to, że stres wywołuje stan zapalny.

So purely psychological things happening in the brain

Czysto psychologiczne procesy zachodzące w mózgu

can cause increases in cytokines in the body.

mogą powodować wzrost liczby cytokin w organizmie.

This is true across species,

Dotyczy to wszystkich gatunków,

from rodents to primates to humans.

od gryzoni przez naczelne do ludzi.

In my lab and in others across the globe,

W moim i w innych laboratoriach na całym świecie

we study the effects of stress on inflammation

badamy wpływ stresu na stan zapalny,

by asking people to come into the lab and give a ten-minute,

prosząc ludzi o wygłoszenie spontanicznego

off-the-cuff speech

dziesięciominutowego przemówienia o tym, dlaczego byliby dobrymi kandydatami

about why they'd be a good candidate for their dream job.

do wymarzonej pracy.

And then they have to do challenging mental math out loud.

Potem muszą na głos wykonać trudne zadanie matematyczne.

And they do this all in front of a panel of experts who's judging them.

A wszystko to przed panelem ekspertów, którzy ich oceniają.

Yeah, people report that this is stressful.

Tak, każda osoba twierdziła, że to stresująca sytuacja.

And critically,

Ale co ważniejsze, zaobserwowaliśmy,

in response to this psychologically stressful experience,

że w odpowiedzi na to stresujące psychologicznie doświadczenie

we see that levels of cytokines in the body have increased.

poziom cytokin w organizmie wzrósł.

Let's take a second and really appreciate that remarkable finding.

Poświęćmy chwilę, by docenić to niezwykłe odkrycie.

In the absence of anything physically wrong with the body --

W sytuacji, gdy z ciałem nie dzieje się nic złego,

no viruses, no bacteria, no wounds --

nie ma wirusów, bakterii, czy ran -

a purely psychological stressor

czysto psychologiczny stresor

is causing the inflammatory response to activate.

powoduje aktywację reakcji zapalnej.

So it's not just that our immune systems are sending signals to our brain,

Tak więc nie tylko układ odpornościowy wysyła sygnały do naszego mózgu,

but also our brains are sending signals to our immune systems

ale także nasz mózg wysyła sygnały do układu odpornościowego,

telling them to activate in response to stress that we encounter.

nakazując, aby aktywował się w odpowiedzi na stres, który napotykamy.

OK, so now that you know

OK, teraz, gdy wiemy,

that your immune system has this very active social life

że nasz układ odpornościowy ma bardzo aktywne życie towarzyskie

and that your brain and your immune system are constantly communicating

oraz że mózg i układ odpornościowy stale się komunikują,

in ways that could make you feel depressed or lonely,

co może wywoływać uczucie przygnębienia lub osamotnienia,

what should you do?

co powinniśmy zrobić?

For me, knowing about the social life of the immune system

Wiedza o zachowaniu społecznym układu odpornościowego

has changed my life,

zmieniła moje życie,

in part because it gives me an explanation

częściowo dlatego, że wyjaśnia,

for why I might feel physically crummy at the end of a stressful day,

dlaczego pod koniec stresującego dnia mogę czuć się kiepsko fizycznie

or why I might feel a little down

lub dlaczego jestem nieco przygnębiona

and disconnected from other people when I'm feeling physically unwell.

i odsuwam się od ludzi, gdy czuję się źle fizycznie.

So, for example,

Tak więc na przykład

the experience of giving this talk today has been really rewarding

wygłoszenie tego wykładu dzisiaj dało mi naprawdę wiele satysfakcji,

and also quite challenging.

ale także było dość trudne.

You might even say it was, at times, stressful.

Można nawet powiedzieć, że chwilami było stresujące.

And I'm sure you've had similar experiences in your lives.

I jestem pewna, że mieliście podobne doświadczenia w swoim życiu.

Maybe it was a difficult task you had to complete at work,

Mogło to być trudne zadanie w pracy,

a confrontation with a spouse or a family member,

konfrontacja z małżonkiem czy członkiem rodziny

or just some problem that cropped up in your life

lub jakiś inny problem,

that you had to quickly figure out how to solve.

który trzeba było szybko rozwiązać.

Based on what I've told you here today,

Mam nadzieję, że na bazie tego, co dziś powiedziałam,

I hope you're predicting that in response to these stressful experiences,

możecie przewidzieć, iż reakcją na stresujące doświadczenia

we're likely to have high levels of inflammation in our bodies.

prawdopodobnie będzie nasilony stan zapalny w organizmie.

Our cytokines will have come out in full force

Nasze cytokiny będą musiały się zmobilizować z pełną mocą

in response to the stress we've experienced.

w odpowiedzi na stres, którego doświadczyliśmy.

And because of that,

I dlatego też,

if we then feel exhausted

jeśli poczujemy się wyczerpani

and a bit like we've failed

i jakby zawiedzeni,

and we don't want to go anywhere or see anyone or do anything,

jeśli nie mamy ochoty nigdzie iść, nikogo widzieć ani czegokolwiek robić,

and we just want to stay at home and relax on the couch

a chcemy po prostu zostać w domu i zrelaksować się na kanapie

with the people who we're closest to,

z osobami, które są nam bliskie,

we'll know why.

będziemy wiedzieć dlaczego.

And because we know that those symptoms are likely just our immune systems

A ponieważ wiemy, że te objawy to zapewne nasz układ odpornościowy

telling our brains to feel depressed

nakazujący mózgowi, by czuł się przygnębiony

and to withdraw from social interactions

i wycofał się z interakcji społecznych,

so that we stay at home to rest, relax and recuperate,

tak abyśmy zostali w domu i odpoczywali, zrelaksowali się i zregenerowali siły,

we don't have to agonize

nie musimy się martwić,

over why we're maybe feeling a little down on ourselves,

że czujemy się trochę przygnębieni

or a little distant from other people.

lub oddaleni od innych ludzi.

We can rest assured that

Możemy być pewni,

in the coming days,

że po kilku dniach odzyskamy formę,

we'll be feeling much more like ourselves again

as our cytokine levels go back down.

gdy poziom naszych cytokin spadnie.

So in the future,

Więc w przyszłości,

when you encounter stress in your life

kiedy będziecie zestresowani

and you feel those reins of inflammation start to take hold,

i poczujecie, że stan zapalny zaczyna was opanowywać,

I hope you remember what I've told you here today.

mam nadzieję, że będziecie pamiętać, co dzisiaj powiedziałam,

And you remind yourself that those symptoms you're experiencing,

i przypomnicie sobie, że te objawy, których doświadczacie,

that's likely just your immune system

to prawdopodobnie tylko wasz układ odpornościowy

doing its job,

wykonujący swoją pracę,

telling your brain to feel depressed and withdrawn

mówiący mózgowi, aby czuł się przygnębiony i odsunął się od reszty świata,

as evolution intended,

tak jak nakazała ewolucja,

to keep you healthy in the long term.

po to, by utrzymać was w zdrowiu przed długi czas.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Brawa)

(Applause)