The game-changing amniotic egg - April Tucker

Quả trứng có ối làm thay đổi cuộc chơi - April Tucker

Translator: Thi Bui Reviewer: Ly Nguyễn

Would you believe that walruses,

Liệu bạn có tin rằng con moóc,

rattlesnakes,

rắn chuông,

and parakeets

và vẹt đuôi dài

all once lived in the same house?

từng đều sống chung một nhà?

Let's go back about 350 million years.

Hãy trở về 350 triệu năm trước.

Look around.

Hãy nhìn xung quanh.

Steamy swamps and rain forests of horsetails and ferns

Các đầm lầy ẩm ướt và rừng nhiệt đới với đầy dương xỉ và cỏ đuôi ngựa

cover the region.

che phủ khắp vùng đất.

Amphibians are the dominant land vertebrates.

Lưỡng cư là loại động vật có xương sống ưu thế trên cạn.

They range in size from newts

Chúng có nhiều kích cỡ từ loài sa giông

to crocodiles.

đến cá sấu.

And all require water to do their egg laying.

Và tất cả đều cần nước để đẻ trứng.

If they don't go to the water,

Nếu chúng không đến gần nước,

their shell-less, jelly-like eggs will dry out.

những chiếc trứng không vỏ, mềm nhũn của chúng sẽ bị khô.

Because of this hazard,

Bởi vì khó khăn này,

they spend most of their time

chúng dành phần lớn thời gian

living in or near fresh water.

sống ở trong hoặc gần nước ngọt.

That is, until a breakthrough

Đó là cho đến khi bước ngoặt

in evolution changes everything:

trong tiến hóa thay đổi tất cả mọi thứ:

the amniotic egg.

trứng có màng ối.

The amniotic egg is shelled,

Trứng có màng ối có vỏ,

waterproof,

chống nước,

and can be laid on dry land.

có thể được đẻ trên cạn.

It is produced by the amniotes,

Chúng được sản sinh bởi động vật có ối,

a new group of animals named after their revolutionary egg.

một nhóm động vật mới được đặt tên theo loại trứng ngoạn mục của chúng.

The first amniote is a tetrapod,

Động vật có ối đầu tiên là một động vật bốn chân,

a four-legged animal,

resembling a small lizard.

hình hài giống một con thằn lằn nhỏ.

While some amphibians can walk around on land

Trong khi một số loài lưỡng cư có thể đi lại trên cạn

and bury their eggs in wet soil or highly humid areas,

và chôn trứng của chúng dưới đất ẩm hoặc những vùng ẩm ướt cao,

nothing before the amniotes has the ability

không động vật nào trước loài có ối có khả năng

to lay its eggs on completely dry land.

đẻ trứng ở đất khô hoàn toàn.

Because of this evolved egg,

Bởi vì loại trứng tiến hóa này,

the amniotes are the first animals

các động vật có ối là các động vật đầu tiên

with the ability to live a fully terrestrial life.

có khả năng sống hoàn toàn trên đất liền.

But, despite their move inland,

Bất kể cho sự di chuyển vào đất liền,

the amniotes have not abandoned

các động vật có ối vẫn chưa từ bỏ

their pond-dwelling upbringing.

tập tính sinh sống quanh hồ của chúng.

In fact, the amniotic egg brings the pond with them

Thực chất, trứng có ối mang đầm hồ theo chúng

by enclosing the aquatic environment within its shell.

bằng việc bao bọc một môi trường nước bên trong vỏ trứng.

This is achieved by four main upgrades

Điều này đạt được bằng bốn nâng cấp chính

that are unique to amniotic eggs.

đặc trưng cho trứng có ối.

Let's take a closer look.

Hãy nhìn gần hơn.

The first development is the most obvious:

Nâng cấp đầu tiên là nâng cấp rõ ràng nhất:

the egg's protective shell.

vỏ bảo vệ của trứng.

It's tough but flexible,

Nó cứng nhưng mềm dẻo,

and has a leathery surface,

và có một bề mặt da,

still seen in reptile eggs today.

vẫn có thể thấy ở trứng bò sát ngày nay.

The shell protects the eggs from predators,

Vỏ bảo vệ trứng khỏi các loài thú săn mồi,

bacteria,

damage,

vi khuẩn,

tổn thương,

and drying out.

và bị khô đi.

But, unlike the walls of a fish tank,

Nhưng khác với các bức thành hồ cá,

the shell of the amniotic egg is porous,

vỏ của trứng có ối có tính thẩm thấu,

allowing oxygen to pass through

cho phép oxi đi qua

so that the growing amniote inside doesn't suffocate.

để cho lớp ối bên trong không bị ngạt.

The next two developments are two separate membranes

Hai nâng cấp kế tiếp là hai màng ngăn riêng biệt

that work together like a pair of lungs.

kết hợp hoạt động với nhau như một cặp phổi.

They bring oxygen into the embryo

Chúng mang khí oxi vào trong bào thai

while removing carbon dioxide.

trong khi lọc khí CO2.

The first is the chorion,

Đầu tiên là màng đệm,

which is the protective layer that oxygen passes through

là lớp màng bảo vệ mà khí oxi đi qua

after entering the shell's tiny pores.

sau khi vào những lỗ tí hon trên vỏ trứng.

You may recognize the chorion

Bạn có thể nhận ra màng đệm

as the thin skin you peel away on a hard boiled egg.

là lớp vỏ mỏng bạn lột đi khỏi trái trứng luộc chín.

Think of this waterproof membrane

Hãy xem nó như lớp màng chống nước

as the in and out doors of the egg.

như chiếc cửa ra vào của trứng.

It's the entrance for oxygen

Nó là lối vào cho oxi

and exit for carbon dioxide.

và lối ra cho CO2.

The membrane working with the chorion

Lớp màng ngăn kết hợp với màng đệm

is the allantois.

là túi niệu.

If the chorion is the doors,

Nếu như màng đệm là cửa,

then the allantois is essentially the lobby of the building.

thì túi niệu thực chất là hành lang của một tòa nhà.

It directs the oxygen and carbon dioxide

Chúng hướng oxi và CO2 vào ra

while simultaneously storing

đồng thời dự trữ

unneeded waste from the embryo.

chất thải không cần thiết từ bào thai.

The chorion and the allantois make sure the embryo

Màng đệm và túi niệu đảm bảo rằng bào thai

has everything it needs

có mọi thứ nó cần

and gets rid of anything it doesn't.

và loại bỏ bất cứ gì không cần thiết.

The last and perhaps the most important development

Nâng cấp cuối cùng và quan trọng nhất

is the amnion, the membrane for which the egg is named.

là màng ối, lớp màng ngăn mà loại trứng được đặt tên theo.

The amnion is also contained within the chroion

Màng ối cũng nằm trong màng đệm

and holds the fluid in which the embryo floats.

và giữ chất lỏng mà bào thai nổi bên trong

Because it has left the watery world of the amphibians,

Bởi vì nó đã rời bỏ thế giới nước của loài lưỡng cư,

the amnion is necessary for preventing

màng ối cần thiết để ngăn không cho

the embryo from drying out.

bào thai bị khô.

It is the transportable pond

Nó là một cái hồ có thể di chuyển

that allows the amniote to lay the egg on dry land.

cho phép động vật có ối đẻ trứng trên cạn.

Its fluid also protects the embryo

Chất lỏng này cũng bảo vệ bào thai

from any collisions or rough landings,

khỏi mọi va chạm hay chạm mặt đất cứng,

like a shock absorber on your bike or car.

như chiếc phuộc nhún của xe đạp hoặc xe hơi của bạn.

Together, the shell and these four membranes

Cùng nhau, chiếc vỏ và bốn chiếc màng ngăn này

create a safe, watery environment

tạo nên môt môi trường nước an toàn

for the embryo to grow and develop.

cho bào thai lớn và phát triển.

The new amniote offspring will continue

Các dòng con cái mới của các động vật có ối tiếp tục

the process of vertebrate evolution

quá trình tiến hóa của loài có xương sống

as it explores new land away from the water.

qua quá trình thám hiểm các vùng đất mới cách xa mặt nước.

They will spend the next million years

Chúng sẽ dành hàng triệu năm kế tiếp

splitting into two distinct groups:

chia đôi thành hai nhóm riêng biệt:

the synapsids and sauropsids.

nhóm synapsid và nhóm sauropsid.

Synapsida is the group of animals

Synapsida là nhóm động vật

that contain mammals,

bao gồm động vật có vú,

while sauropsida is the group that contains

trong khi sauropsida là nhóm bao gồm

reptiles,

bò sát,

birds,

chim,

and dinosaurs.

và khủng long.

These two amniotic groups collectively contain

Hai nhóm động vật có ối này gộp lại bao gồm

the walruses,

rattlesnakes,

loài moóc,

rắn chuông,

and parakeets we know today.

và vẹt đuôi dài mà chúng ta biết ngày nay.

Like a family reunion,

Như cuộc hội tụ gia đình,

with relatives of every shape and size,

với các họ hàng với nhiều hình dáng và kích cỡ,

coming together from different corners of the Earth,

đến với nhau từ mọi nẻo đường trên Trái đất,

these animals can all call one place home:

những con thú này đều gọi chung một nơi là nhà:

the amniotic egg.

quả trứng có ối.