Making a TED-Ed Lesson: Creative process

Soạn một bài học TED-Ed: quá trình sáng tạo

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: Thuyên Phạm Reviewer: Oanh Tran

The healthy liver cell divides only when it's stressed.

Tế bào gan khỏe mạnh chỉ phân chia khi nó chịu sức ép.

The healthy hair cell divides frequently.

Tế bào tóc khỏe mạnh phân chia thường xuyên.

And the cancer cell divides even more frequently and recklessly.

Và tế bào ung thư phân chia thậm chí nhiều hơn, thường xuyên và khó kiểm soát.

"The first draft that I saw was, like,

"Bản thảo đầu tiên tôi thấy , giống như

four days before it was supposed to go online

4 bốn ngày trước khi nó được công bố trên mạng

or something like that,

hay thứ gì đó giống vậy,

and I hadn't heard, you know I hadn't heard, so, I was like,

và tôi chưa từng nghe, bạn biết đấy, cho nên, giống như,

'Hey, guys, just wondering if you need me for anything?'

'Này, anh bạn, tự hỏi rằng nếu anh cần tôi giúp gì không?'

You know?

Bạn biết đấy?

And so she floods my inbox with emails, being like,

Và cô ấy làm làm hộp thư của tôi tràn ngập, giống như,

'Yes, we actually need you for a bunch of stuff!'

'Phải, chúng tôi cần bạn giúp rất nhiều thứ!'

And it was great.

Và thật tuyệt vời

Like, when I first saw it,

giống như, lần đầu tiên tôi thấy nó

I mean, you immediately get the whole natural versus unnatural technique."

Ý tôi là, ngay lập tức bạn nhận được toàn bộ kỹ xảo tự nhiên so với cái không tự nhiên

Không tốt cho bạn sao?

Đúng vậy, vâng, bạn tới đó

"Not good for you?"

"Right, yes, there you go,

tốt cho bạn và không tốt cho bạn.

good for you and not good for you.

nhận ra điều này, thực sự, rất tuyệt

Seeing that, actually, was really cool

bởi vì, ý tôi là, tôi không biết.

because, I mean, I had no idea.

viết bản thảo, bạn không biết

Writing the script, you have no idea

điều gì sẽ trở thành vào cuối cùng.

what it's going to turn out like in the end.

Nhưng bạn đã có được điều đó, giống như, trực giác

But you get this, like, intuitive feel of

'Được thôi, giống như, à, tại sao tôi nói về tế bào ung thư,

'Okay, like, yeah, I get why this is a cancer cell,

và tại sao đây là tế bào khỏe mạnh."

and I get why this is a healthy cell.'

Và, thực tế, tôi sẽ làm sáng tỏ

And, actually, I showed it to,

Tôi đã trình bày bản thảo sớm nhất đến giáo sư

I showed an early draft to the professor

với người xác minh bản chính cho tôi

with whom I was fact-checking the script

là một người nghiên cứu về bệnh ung thư tại MIT,

who is a cancer researcher at MIT,

và ông ấy bảo rằng đầy là một trong những ý nghĩ tích cực nhất

and he said that it was one of the best visualizations

về tế bào ung thư mà ông ấy từng được xem qua

of cancer cells that he'd ever seen.

Nên, thực sự rất cần thiết để nghe về điều này."

So, that was really cool to hear as well."

"Khi bạn có được một kịch bản,

"When you get a script,

bạn có lên kế hoạch chi tiết hay không?"

do you make a storyboard or not?"

"Tôi đoán là dựa vào phương pháp

"I guess it depends on the method

mà chúng ta sử dụng để cho ra những mảnh ghép bởi vì, ví dụ,

that we use to produce the piece because, for example,

điều dứt khoát phải có là nhân vật chính,

things that would definitely be character-heavy,

giống như 'bậc thang suy luận',

like 'Ladder of Inference',

chúng ta làm việc theo kế hoạch từ đầu đến cuối

we worked with a storyboard from beginning to end

bởi vì chúng ta đang đề cập đến hành động của nhân vật.

because we were dealing with character animation.

Và một vài điều giống vậy thì khác hơn

And something like that is much different

chẳng hạn như so với hoạt hình tĩnh vật

than stop-motion, for example.

Thế nhưng, ý tôi là Biljana và tôi cũng làm việc cùng nhau

But, also, I mean Biljana and I have also worked together

trong, gần như, mười năm gần đây hay thứ gì thật ngớ ngẩn

for, like, nearly ten years or something absurd

nên chúng tôi không cần đến, bạn biết đó,

so we don't need as much of a, you know,

một tờ giấy nói chúng tôi phải làm gì,

a piece of paper to tell us what to do,

trong khi, nếu tôi làm việc với một người mới,

whereas, if I were working with someone new,

tôi thực sự muốn phải có kế hoạch rõ ràng,

then I would really want to work with a storyboard,

nhưng chúng tôi thực sự tin tưởng nhau."

but we kind of trust each other."

"Nên, bạn, giống như, hoàn thành...

"So, you, like, finish...

...mỗi lời của đối phương."

...each other's sentences."

"Chúng ta có thể lại thử điều này."

"We can try that again."

"Không, chúng ta dứt khoác không nên làm vậy, thực quá ký hoặc."

"No, we definitely shouldn't use that, it's too cheesy."

"Nên, có một phần trong đoạn video

"So, there was a part in the video

nơi chúng tôi cần phải giới thiệu các tế bào tái tạo thế nào

where we had to represent how the cells reproduce

và phương pháp trị liệu ảnh hưởng thế nào.

and how chemotherapy affects it.

Và nó trở nên vô cùng phức tạp để tôi tưởng tượng ra,

And it became quite complicated for me to visualize,

nên tôi rất cần phải yêu cầu các bạn

so I actually had to ask you

vẽ một vài thứ để tôi có thể phân tích.

to draw little doodles for me to actually explain that.

Các bạn thấy thế nào?

How was that for you?

Trải nghiệm đó thế nào?"

How was that experience?"

"Ý tôi là tôi rất khó tưởng tượng ra,

"I mean, it was pretty difficult for me to visualize, too,

nên, điều này thực sự thú vị.

so, it was interesting.

Lên bảng kế hoạch giúp tôi lọc ra được

Doing the storyboard actually helped me clarify

trong đầu tôi về việc nó hoạt động thế nào

in my head, like, how it actually works

bởi vì khi bạn cần phải phân tích điều gì

because when you have to explain something

cho người khác, và không có gì rõ ràng,

to someone else, with anything, obviously,

bạn cần phải thể hiện nó ra.

you have to, like, really figure it out yourself.

Và, sau đó, khi bạn vẽ nó,

And, then, when you have to draw it,

điều này đòi hỏi bạn phải có một mức độ trừu tượng cao hơn

that requires you to take an extra level

và chỉ ra được,

of abstraction and figure out,

giống như, đúng rồi, giống như, phần nào trong bức vẽ này

like, okay, like, what are the parts of this drawing

là thực sự quan trọng?

that are really important?

Tôi cần phải trình bày rõ điều gì,

What do I have to show clearly,

và phải trình bày như thế nào?

and how do I show it?

Và, thế nên, làm việc này theo trình tự quy định,

And, so, doing that on a legal pad,

điều mà, tôi nghĩ, mình sẽ đưa ra kết luận thế nào cho các bạn,

which is, I think, how I ended up sending it to you guys,

chụp một tấm hình của tôi,

taking a picture of myself on camera,

giúp tôi, bạn biết mà, hiểu được cái cốt yếu,

really helped, you know, me understand the crucial,

và đó chính là phần chủ yếu

and that's the crucial part

trong cách hoạt động của phương pháp trị liệu.

of why chemotherapy actually works.

Nên, đây thực sự là một trải nghiệm thú vị."

So, it was a really interesting experience."

"Ừm, tôi đã bắt đầu,

"Yeah, we actually started that on a,

chúng tôi có một bản trắng,

we had a whiteboard,

và tôi cố gắng hình dung được quá trình.

and I was trying to figure out that process.

Tôi nghĩ chúng ta bắt đầu từ khởi điểm

I think we started at the beginning

từ sự phân chia tế bào và sự sinh sôi

from cell division and multiplying

và, bạn biết đó, sự hoạt động của phương pháp trị liệu.

and, you know, chemotherapy working.

Nhưng sau đó nó trở nên hỗn loạn

But then it became so crazy

khiến tôi phải trở lại và bắt đầu từ điểm cuối

that I had to pull back and start from the end

và đi theo một chỉ dẫn khác.

and go in a different direction.

Nên, điều này vô cùng thách thức,

So, that became quite a challenge, too,

để hình dung."

figuring it out."

"Chúng tôi ngưng sử dụng những gì thấy được từ bảng kế hoạch của các bạn,

"We ended up using the visual that you gave us on the storyboard,

điều này rất tuyệt để kết hợp chúng theo loại

which is really cool to have that sort of collaboration

với người hướng dẫn mà bạn làm việc chung."

with the educator with whom you're working."

"Và tôi không thể vẻ, điều này đáng chú ý.

"And I can't draw, so that should be noted.

Đây là một bản kế hoạch thô."

It was a very rough storyboard."

"Nó đã đủ tốt."

"It was good enough."

"Đủ tốt !"

"Good enough!"