You'll travel 1 trillion kilometers through space - Fabio Pacucci and Lindsay DeMarchi

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Eren Gokce

Happy 100th birthday!

100. doğum günün kutlu olsun!

Your favorite granddaughter (shh, don’t tell the others)

En sevdiğiniz torununuz (şşş, diğerlerine söylemeyin)

created a surprise:

size bir sürpriz yaptı:

a holographic map displaying everywhere you’ve traveled—

Seyahat ettiğiniz her yeri gösteren holografik bir harita -

not just on Earth, but through the universe!

sadece Dünya’da değil, evrende de!

While you haven’t literally been to space,

Gerçek anlamda uzaya gitmemiş olsanız da,

you've lived on a spinning rock hurtling around a sun, whizzing through a galaxy,

bir güneşin etrafında dönen bir kayanın üzerinde yaşadınız,

bir galakside vızıldadınız

and the journey only gets wilder from there.

ve yolculuk bundan sonra daha da çılgınlaşıyor.

You’ve made some real progress in the grand scheme of things.

Büyük ölçekte gerçek bir ilerleme kaydettiniz.

But... how much, exactly?

Ama... tam olarak ne kadar?

Your atlas starts on the planet’s surface.

Atlasınız gezegenin yüzeyinde başlıyor.

Over the course of your life you’ve walked about 120,000 kilometers—

Hayatınız boyunca yaklaşık 120.000 kilometre yürüdünüz -

the equivalent of three trips around the globe.

dünyanın etrafında üç tura eşdeğer.

Günlük işe gidip gelmeler ve uluslararası seyahatler buna birkaç tane daha ekler.

Daily commutes and international travel add a few more.

This may seem remarkable until you factor in your pirouette around the planet

Bu, gezegenin dönüşü nedeniyle her gün onun etrafında döndüğünüzü

hesaba katana kadar dikkate değer görünebilir.

each day due to its rotation.

The distance traveled this way differs from person to person—

Bu şekilde kat edilen mesafe kişiden kişiye farklılık gösterir -

those close to the poles trace a smaller circle than those at the equator.

kutuplara yakın olanlar ekvatordakilere göre daha küçük bir daire çizerler.

Living halfway between them you’ve picked up 30,000 kilometers every day

İkisinin ortasında yaşıyorsanız, hiç kıpırdamadan her gün

without shifting a muscle.

30.000 kilometre yol alırsınız.

Except, your motion isn’t perfectly circular.

Yalnız, hareketiniz tam olarak dairesel değil.

It's a curlicue.

Bu bir kıvrım.

As the Earth elliptically orbits the Sun, there you go,

Dünya Güneş’in etrafında eliptik olarak dönerken,

adding roughly another 940 million kilometers every year.

siz de her yıl yaklaşık 940 milyon kilometre daha ekliyorsunuz.

But it doesn’t end there.

Ama iş burada bitmiyor.

Our entire solar system is contained within the heliosphere,

Tüm güneş sistemimiz, Güneş tarafından yayılan

yüklü parçacıklardan oluşan bir kabarcık olan heliosferin içinde yer alır.

a bubble of charged particles emitted by the Sun.

That bubble orbits the Milky Way’s center, which harbors a supermassive black hole,

Bu kabarcık, süper kütleli bir kara delik barındıran Samanyolu’nun

at a speed of about 200 kilometers per second.

merkezi etrafında saniyede yaklaşık 200 kilometre hızla dönmektedir.

One full orbit takes 230 million years—

Bir tam yörünge 230 milyon yıl sürer;

bu da ilk dinozorlardan bu yana bir galaktik yıldan

meaning we've aged little more than one galactic year since the first dinosaurs.

biraz daha fazla yaşlandığımız anlamına gelir.

In your 100 years, you’ve witnessed four ten millionths of one rotation.

100 yıl içinde, bir dönüşün on milyonda dördüne tanık oldunuz.

That’s still 600 billion kilometers,

Bu yine de Dünya ile Güneş arasında

or 2,200 round trips between the Earth and Sun.

600 milyar kilometre ya da 2.200 tur anlamına geliyor.

Our galaxy and over 100 neighbors together constitute “The Local Group.”

Galaksimiz ve 100′den fazla komşusu birlikte “Yerel Grup”u oluşturur.

The Milky Way and Andromeda are hurtling towards each other

Samanyolu ve Andromeda birbirlerine doğru

at 125 kilometers per second,

saniyede 125 kilometre hızla ilerliyor

and will collide in about 4.5 billion years.

ve yaklaşık 4,5 milyar yıl içinde çarpışacaklar.

The Local Group is a speck within the Virgo Supercluster,

Yerel Grup, 100.000′den fazla galaksi içeren

which is itself just one of many lobes of the Laniakea Supercluster

Laniakea Süper Kümesi’nin birçok lobundan yalnızca biri olan

that contains over 100,000 galaxies.

Başak Süper Kümesi’nin içindeki bir lekedir.

This supercluster has a mysterious gravitational center

Bu süper kümenin Büyük Çekici adı verilen

called the Great Attractor.

gizemli bir çekim merkezi vardır.

Because these enormous masses all gravitationally tug on each other,

Bu muazzam kütleler birbirlerini kütleçekimsel olarak çektikleri için,

our galaxy’s motion is much more helter-skelter

galaksimizin hareketi temiz, dairesel bir yörüngeden çok

than a clean, circular orbit.

daha helter-skelterdir.

In your lifetime, you’ve traveled 2 trillion kilometers

Yaşamınız boyunca, Büyük Çekici’ye göre saniyede

at about 600 kilometers per second relative to the Great Attractor.

yaklaşık 600 kilometre hızla 2 trilyon kilometre yol kat ettiniz.

The Laniakea Supercluster is, you guessed it,

Laniakea Süper Kümesi, tahmin ettiğiniz gibi,

moving with respect to everything else in the universe.

evrendeki diğer her şeye göre hareket ediyor.

At every step thus far, your granddaughter has used central reference points

Şimdiye kadarki her adımda torununuz göreli hareketinizi tanımlamak için

to describe your relative motion.

merkezi referans noktalarını kullandı.

But the universe has no center.

Ancak evrenin bir merkezi yoktur.

Instead, astronomers use the Cosmic Microwave Background, or CMB,

Gökbilimciler bunun yerine, evrenin ilk zamanlarının bir yankısı olan

an echo of the early universe, which involves low-energy photons

ve her zaman, her yönde, her yerde sıçrayan düşük enerjili fotonları içeren

bouncing around everywhere in all directions, all the time.

Kozmik Mikrodalga Arkaplanı ya da KMA’yı kullanırlar.

Imagine standing somewhere where the wind blows toward you

Rüzgârın size doğru her yönden aynı hızda estiği

at the same speed from every direction.

bir yerde durduğunuzu düşünün.

If you started running any which way,

Herhangi bir yöne doğru koşmaya başlarsanız,

the wind in your face would have a higher speed,

yüzünüze doğru esen rüzgârın hızı daha yüksek olurken,

while the wind at your back would be gentler.

arkanızdan esen rüzgâr daha yumuşak olacaktır.

The CMB is like that—

KMA da buna benzer -

any direction we travel, the CMB appears more energetic or blue-shifted,

hangi yöne gidersek gidelim, KMA daha enerjik ya da maviye kaymış görünür,

while behind us it appears red-shifted.

arkamızda ise kırmızıya kaymış görünür.

By measuring the degree and direction of that shift,

Bu kaymanın derecesini ve yönünü ölçerek,

we can determine where we’re going and how fast, relative to the CMB.

nereye gittiğimizi ve KMA’ya göre ne kadar hızlı olduğumuzu belirleyebiliriz.

And the answer is:

Cevap:

630 kilometers per second towards the Great Attractor.

Büyük Çekici’ye doğru saniyede 630 kilometre.

Özetlemek gerekirse: Süper kütleli bir kara deliğin etrafında dönen

To recap: you’re spiraling around a sun circling a supermassive black hole,

bir güneşin etrafında spiral çiziyorsunuz,

hurtling towards another galaxy,

başka bir galaksiye doğru savruluyorsunuz,

chaotically weaving around a supercluster, and barreling out into the great expanse.

bir süper kümenin etrafında kaotik bir şekilde örülüyorsunuz

ve büyük genişliğe doğru ilerliyorsunuz.

Yet you’ve felt none of that;

Yine de bunların hiçbirini hissetmediniz;

tucked as you are into your planetary spaceship by gravity’s embrace.

yerçekiminin kucaklamasıyla gezegensel uzay geminizin içine

sıkışmış durumdasınız.

If you drew a straight line from the point where you were born

Eğer doğduğunuz noktadan bugün bulunduğunuz yere

to where you are today,

düz bir çizgi çekseydiniz,

it would measure about one fifth of a light year!

bu bir ışık yılının beşte biri kadar olurdu!

That may not sound like much,

Bu kulağa pek bir şeymiş gibi gelmeyebilir

but neither does hiking through a park or sitting through a sunset.

ama bir parkta yürüyüş yapmak ya da gün batımını izlemek de öyle.

There’s wonder to be found at every point of our all too brief journeys.

Çok kısa süren yolculuklarımızın her noktasında bulunacak bir mucize vardır.