Makhtoum Abdalla: Education is a fundamental right for every child | TED

Transcriber:

Translator: Dieu Dang Nguyen Tran Reviewer: Thu Ha Tran

Hello, I am Makhtoum Abdalla from Sudan,

Xin chào, tôi là Makhtoum Abdalla đến từ Sudan,

born in 2004, in Nyala, South Darfur.

tôi sinh năm 2004 ở Nyala, bang Nam Darfur.

And on the map, the western part of Sudan is where you find Darfur.

Bang Darfur nằm ở phía Tây của Sudan trên bản đồ.

For over a decade, the state was affected [by] conflict,

Hơn một thập kỷ qua, bang này đã bị ảnh hưởng bởi xung đột

which we were still reeling from.

khiến chúng tôi quay cuồng.

And as a result, since I was four years old,

Và kết quả là từ khi tôi bốn tuổi,

my family have lived in a camp for internally displaced people:

gia đình tôi đã sống ở một khu trại dành cho người tản cư (IDP):

an IDP camp for families that have been driven from their homes

khu trại IDP dành cho các gia đình đã bị đuổi ra khỏi nhà của họ

for one reason or another,

vì một lí do nào đó,

to another part of the country.

và đi đến một khu vực khác trong nước.

My family was displaced because of conflict,

Gia đình tôi tản cư vì xung đột.

and I was born in a world full of complexity,

Tôi sinh ra trong một thế giới đầy sự phức tạp,

loss and deprivation.

mất mát và thiếu thốn.

But despite that,

Dù thế nhưng

my family and I are still here

gia đình và tôi vẫn ở đây,

full of hopes and dreams for a better tomorrow.

luôn mơ và hy vọng về một ngày mai tốt đẹp hơn.

Before the camp,

Trước khi ở trong trại,

we used to live in a place called Otash village in South Darfur.

chúng tôi từng sống ở làng Otash ở Nam Darfur.

And as the word “otash” comes from the Arabic word “A’atshan”,

Từ “otash” đến từ từ “A’atshan” trong tiếng Ả Rập,

which means thirsty.

có nghĩa là khát.

And it has been called so for the lack of water resources

Nó có tên như vậy vì ở đó thiếu nguồn nước.

in that area.

And so the name of our IDP camp is Otash camp.

Và vì thế trại IDP của chúng tôi được gọi là trại Otash.

Same name, same issue.

Cùng tên, cùng vấn đề.

It's home to almost 100,000 people from different villages.

Đây là nhà của hơn 100.000 người đến từ các ngôi làng khác nhau.

I was very young when we left our home,

Tôi còn rất nhỏ khi chúng tôi đi tản cư,

but I can remember the fear on my family's face

nhưng tôi vẫn nhớ sự sợ hãi trên gương mặt của mọi người

as they're getting ready, leaving everything behind.

trong lúc họ sửa soạn, bỏ mọi thứ lại.

Tôi có thể nhìn thấy sự đau đớn, đặc biệt là trên gương mặt của mẹ tôi.

I could see their pain, especially on my mother's face.

I still remember.

Tôi vẫn nhớ.

My family were one of the thousands of families that fled.

Gia đình tôi chỉ là một trong hàng ngàn gia đình phải ra đi.

Not everyone was lucky,

Không phải ai cũng may mắn.

some lost their lives while trying to escape.

Vài người đã bỏ mạng trong lúc cố chạy trốn.

Because the journey was so dangerous,

Vì chuyến đi rất nguy hiểm,

we had to hide frequently along the road.

chúng tôi đã phải thường xuyên trốn dọc theo đường đi.

Where we used to live is only two hours away,

Nơi tôi sống chỉ cách trại khoảng hai giờ,

but the journey took two days until we finally reached a safe place,

nhưng chúng tôi mất hai ngày để đến một nơi an toàn,

the place that today we call Otash IDP camp.

nơi mà ngày nay chúng tôi gọi là Trại tản cư Otash.

During the two days it took my family to the camp,

Trong suốt hai ngày đi đến trại,

we had nothing to eat and only a little water.

chúng tôi không có gì để ăn và chỉ có ít nước.

My baby brother died from malnutrition.

Em trai tôi đã qua đời vì suy dinh dưỡng.

And he was not even two years old.

Em còn chưa đến hai tuổi.

My brother's passing affected me a lot.

Việc đó ảnh hưởng đến tôi rất nhiều.

That's why I decided to go to college to study nutrition and medicine.

Đó là lí do vì sao tôi quyết định học đại học ngành dinh dưỡng và dược học,

Just to help others and find ways to prevent what happened to him.

chỉ để giúp mọi người và tìm cách để việc đó không bao giờ xảy ra.

In a world with so much food and so much prosperity,

Trong một thế giới với quá nhiều thức ăn và sự thịnh vượng,

no one should ever die of hunger.

không ai nên chết vì đói.

I feel like I owe it to my baby brother to be better and do better,

Tôi cảm giác như tôi nợ đứa em bé bỏng, tôi phải làm tốt hơn

so I can help people like us,

để giúp đỡ những người như chúng tôi,

whether from Darfur or anywhere in the world.

dù là đến từ Darfur hay bất cứ đâu trên thế giới.

I have big dreams,

Tôi mơ những giấc mơ lớn,

and I know education is my path to reaching them.

tôi biết giáo dục là con đường để đạt đến chúng.

Education is a basic right for every child.

Giáo dục là quyền cơ bản của mỗi trẻ em.

And it is the way each of us can get skills,

Đó là cách để chúng ta có được những kĩ năng,

tools and power to make change in our lives

công cụ và sức mạnh để thay đổi cuộc sống

and in the world.

và thế giới.

Education is a basic right for all children,

Giáo dục là quyền cơ bản của tất cả trẻ em,

especially for those who have grown up

đặc biệt là những ai chỉ lớn lên

only knowing violence and conflict.

trong bạo lực và xung đột.

And education, also, is the way we make our future more secure

Và giáo dục cũng là cách để khiến tương lai trở nên vững chắc hơn

and our present more peaceful.

và hiện tại trở nên bình yên hơn.

A generation needs power to make change.

Một thế hệ cần có sức mạnh để tạo ra thay đổi.

And the greatest power that's ever known to all

Và sức mạnh lớn nhất từng được biết đến

is the power of knowledge.

đó là sức mạnh của trí thức.

When I read books,

Và khi tôi đọc sách,

I feel like I'm no longer in my tiny room made of hay

tôi cảm thấy mình không còn ở trong trại, trong căn phòng bé tí

without electricity in the camp.

làm từ rơm rạ và không có điện.

I feel like I'm confident enough to say that I'm the captain of my destiny.

Tôi đủ tự tin để nói tôi là thuyền trưởng của con tàu số phận của mình.

From my room in the camp,

Trong căn phòng nhỏ,

I've been able to travel through books to Cairo,

qua những trang sách, tôi đã du lịch đến Cairo,

London and France,

London, Pháp,

and all the way to Columbia University in New York.

và đến tận Đại học Colombia ở New York.

And I know what most people may think about me,

Và tôi biết nhiều người nghĩ gì về tôi,

that I'm an internally displaced person.

rằng tôi là một người tản cư.

That may be true, but I am more than that.

Điều có thể đúng, nhưng tôi còn hơn thế nữa.

I am patience, I'm hope, dreams,

Tôi kiên nhẫn, tôi có hy vọng, ước mơ

and with education, I can get where I want to be.

và với giáo dục, tôi có thể đến nơi tôi muốn đến.

Education in an IDP camp is hard,

Học tập ở trại tản cư rất khó khăn,

and Otash has certainly had its ups and downs.

và học ở Otash là một chuyến hành trình đầy thăng trầm.

At the beginning, there were no schools nearby.

Ban đầu, xung quanh không hề có trường học.

Now there are schools, but they are not always free.

Giờ thì đã có, nhưng không phải lúc nào cũng miễn phí.

And we don't always have access to electricity or access to internet

Và không phải chúng tôi luôn có điện hoặc Internet

like schools in many other countries.

như những trường học ở các nước khác.

But education should be free for every child,

Nhưng giáo dục nên miễn phí cho mỗi trẻ em,

and access to quality education should be a priority

và quyền tiếp cận đến giáo dục chất lượng tốt phải là ưu tiên

and available for all children.

và tất cả trẻ em đều phải được có quyền đó.

Meanwhile, as more people in Darfur have been displaced,

Trong khi đó, nhiều người ở Darfur vẫn đang tản cư,

the schools inside our camp have become overcrowded.

trường học trong khu trại đã quá đông đúc.

But still, they have big dreams too.

Nhưng họ vẫn có những giấc mơ to lớn.

And in my state primary school exams,

Và trong kì thi tiểu học ở bang chúng tôi,

I came in third in the ranking out of thousands of students,

tôi đã đứng thứ ba trong số hàng ngàn học sinh,

which was a huge achievement for me.

đó là một thành tựu lớn đối với tôi.

Soon I will take another test at the end of my secondary school,

Tôi sẽ làm thêm một bài thi vào cuối cấp hai

and then I hope to progress onward to University,

và tôi mong có thể tiếp tục học đại học,

moving step by step closer to my ultimate goal.

bước gần hơn đến mục tiêu cuối cùng của tôi.

Along the way,

Song song đó,

I've learned to speak three languages.

tôi đã học nói ba ngôn ngữ.

I speak fluently in Arabic,

Tôi nói tiếng Ả Rập trôi chảy,

English and Turkish.

tiếng Anh và tiếng Thổ Nhĩ Kỳ.

And recently, I started to learn French.

Gần đây, tôi bắt đầu học tiếng Pháp.

(French) J’ai de grands rêves.

(Tiếng Pháp) Tôi có những ước mơ lớn.

(English) Learning languages makes me feel powerful,

(Tiếng Anh) Học ngôn ngữ giúp tôi có thêm sức mạnh,

as they challenge my mind.

vì chúng thách thức trí não của tôi.

And it also makes me feel I can communicate with other people,

Và nó cũng làm tôi cảm thấy tôi có thể giao tiếp với người khác,

which is important to a connected and equitable world.

và đó là điều quan trọng trong thế giới này.

And also, it's one of the many ways that can bring us all together as humans.

Và đó cũng là một trong nhiều cách để mang con người lại gần với nhau.

Because of my academic achievement,

Vì những kết quả học thuật của tôi,

a few years ago, UNICEF Sudan wrote an article about me

vài năm trước, UNICEF Sudan đã viết một bài báo về tôi,

in which I shared my biggest dream

tôi đã chia sẻ giấc mơ to lớn của mình

to one day go to Columbia University

là một ngày nào đó được học Đại học Colombia

and study medicine.

ngành y.

And now today I am one of UNICEF Sudan Youth Advocates,

Và hiện tại, tôi là Nhà vận động Thanh niên của UNICEF Sudan,

championing the rights of other children to access quality education.

ủng hộ quyền của trẻ em khác để tiếp cận nền giáo dục chất lượng.

I told you, I have big dreams.

Như tôi đã nói, tôi có những ước mơ lớn.

Since becoming a Youth Advocate with UNICEF Sudan,

Kể từ khi trở thành Nhà vận động Thanh niên với UNICEF Sudan,

I've been emphasizing the importance of peace and education.

tôi luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình và giáo dục.

And I see how youth in the camp look up to me

Và tôi nhìn thấy được cách thanh niên ở khu trại noi gương tôi

and how my parents and siblings ooze with pride

và cách bố mẹ anh chị tôi vô cùng tự hào

with the opportunities I have been given,

với những cơ hội mà tôi được nhận,

which makes me feel proud.

và điều đó làm tôi tự hào.

And I love seeing everyone in the camp wants also to fight for education.

Tôi thích nhìn mọi người trong trại cũng muốn đấu tranh vì giáo dục.

Recently, I had the opportunity to fly to the capital of Sudan, Khartoum.

Gần đây, tôi được bay đến thủ đô của Sudan, Khartoum.

It was the first time for me to be on an airplane

Đó là lần đầu tiên tôi đi máy bay

and first time also to leave Nyala.

và là lần đầu tôi rời Nyala.

I even had the opportunity to meet the prime minister of Sudan,

Tôi còn có cơ hội gặp Thủ tướng của Sudan,

along with other youth representing every state in Sudan,

cùng với những thanh niên khác đại diện từng bang ở Sudan.

which was truly overwhelming for me.

Điều này thật quá sức tưởng tượng với tôi.

I, Makhtoum, from Otash IDP camp,

Tôi, Makhtoum, đến từ trại tản cư Otash,

with the Prime Minister of Sudan.

đứng cùng với Thủ tướng Sudan.

But it was also an eye-opener.

Đó là một dịp để mở mang tầm mắt.

I connected with other youth who came to the capital

Tôi kết nối với những thanh niên khác đến từ thủ đô

with a heart full of hope and a mind filled with determination,

với một trái tim đầy hy vọng và một tinh thần đầy quyết tâm,

wanting to share their stories from their parts in their country.

họ muốn chia sẻ câu chuyện của họ, ở nơi họ sống.

I realized that, despite our different cultural backgrounds, we were all one.

Tôi nhận ra rằng: mặc cho những khác biệt văn hóa, chúng tôi đều là một.

We have the same plight and needs.

Chúng tôi có cùng cảnh ngộ và nhu cầu.

But we all wanted one thing:

Chúng tôi điều mong muốn một thứ:

peace and fair treatment

hòa bình, sự đối xử công bằng

and access to services and opportunities.

và quyền tiếp cận các dịch vụ, cơ hội.

And this must be true with every child around the globe.

Điều này ắt hẳn cũng đúng với tất cả trẻ em trên thế giới.

The visit also reminded me

Chuyến đi này làm tôi nhớ rằng

that there is so much unfairness in this world.

vẫn còn có nhiều sự bất công trên thế giới này.

As I was lying in my hotel room with A/C on and electricity,

Khi nằm trong phòng khách sạn với máy lạnh và điện,

I thought of how I struggle in the camp to study and to sleep

tôi nghĩ đến lúc tôi đã chật vật ở khu trại để học và ngủ

because of lack of electricity.

vì không có điện.

When I study, I rely on flashlights.

Khi học, tôi phải dùng đèn pin.

I can’t help but ask the question: Why?

Tôi không thể không hỏi câu hỏi: Vì sao?

I realized that I'm in so many ways so lucky

Tôi nhận ra rằng theo nhiều cách, tôi vô cùng may mắn

because I have opportunities to succeed in life,

vì tôi có cơ hội để thành công trong cuộc đời,

and I have the great privilege to continue to increase awareness

tôi có đặc quyền để tiếp tục nâng cao nhận thức

about education for all children like me and across the world.

về giáo dục cho tất cả trẻ em giống như tôi và ở trên toàn thế giới.

Imagine if they were given the skills, power and knowledge.

Hãy tưởng tượng nếu họ được trao kĩ năng, sức mạnh và tri thức.

Imagine the difference they would make in their life and in our world.

Hãy tưởng tượng xem họ có thể tạo ra sự khác biệt như thế nào.

They have big dreams, too.

Họ cũng có những ước mơ to lớn.

Education, just like electricity,

Giáo dục cũng giống như điện vậy,

shouldn't just be for some,

nó không chỉ dành cho vài người,

it's a necessity and a right.

nó là thứ thiết yếu, là quyền cơ bản.

Just like hopes, dreams and opportunity.

Cũng giống như hy vọng, ước mơ và cơ hội.

Shining a way forward for each of us

Chiếu sáng con đường phía trước

and, in turn, allowing us to make the world better for others.

và ngược lại cho phép chúng ta làm cho thế giới tốt đẹp hơn cho người khác.

I am Makhtoum Abdalla from Otash IDP camp,

Tôi là Makhtoum Abdalla đến từ trại tản cư Otash,

but I am so much more than that.

nhưng tôi không chỉ là thế.

I say it proudly.

Tôi tự hào để nói điều đó.

With the power of education,

Với sức mạnh của giáo dục,

I can make the world a better place.

tôi có thể làm thế giới trở nên tốt đẹp hơn.

We all can.

Tất cả chúng ta đều có thể.

Thank you.

Xin cảm ơn.