A Sonic Journey Through the Universe | Felipe Sánchez Luna | TED

Translator: Chu Bá Dương Reviewer: Giao Nguyen

The world is full of sound.

Thế giới này tràn ngập âm thanh.

(Synth sounds)

(Âm synth)

It's all around us all the time.

Âm thanh lúc nào cũng hiện diện xung quanh chúng ta.

(Synth sounds with beats)

(Âm Synth với nhịp điệu)

If it's carefully designed,

Nếu biết cách thiết kế,

we can use it to tap directly into our feelings

chúng ta có thể dùng âm thanh để “chạm” vào tầng sâu cảm xúc con người,

and evoke a deeper connection to ourselves and the world.

cũng như sự liên kết vô hình giữa con người và thế giới xung quanh.

(Synths continue)

(Âm Synths tiếp tục)

As a group of composers, sound designers,

Chúng tôi là một nhóm các nhà soạn nhạc, nhà thiết kế âm thanh,

creative technologists and musicologists,

nhà công nghệ sáng tạo và nhà nghiên cứu âm nhạc,

my team and I combine all this knowledge to create sound experiences

và chúng tôi kết hợp kiến thức của mình để tạo ra trải nghiệm âm thanh

that convey stories and ideas.

chứa đựng những câu chuyện và ý tưởng trong đó.

(Synth sounds continue)

(Âm Synth tiếp tục)

We use scientific data as musical scores,

Chúng tôi sử dụng dữ liệu khoa học để tạo ra các bản nhạc,

translating complex information into a language we can easily understand.

trong đó những thông tin phức tạp được chuyển sang một ngôn ngữ dễ hiểu hơn.

We work with field recordings,

Chúng tôi thu lại âm thanh đời thực,

compose linear and modal music,

soạn nhạc tuyến tính và điệu thức,

and use technology to understand, control and generate melodies.

đồng thời dùng công nghệ để hiểu, điều khiển và tạo ra giai điệu.

(Synths continue)

(Âm Synths tiếp tục)

We are merging art, music, technology and science

Chúng tôi đang kết hợp nghệ thuật, âm nhạc, công nghệ và khoa học

into the field of sound scenography,

vào lĩnh vực âm thanh trình diễn,

using the auditory sense

sử dụng thính giác để thấu hiểu thế giới hơn nữa bằng cảm xúc của chúng ta.

to foster an emotional understanding of our world.

(Synth sounds continue)

(Âm synth tiếp tục)

So let me take you on a sonic journey of music and code,

Hãy theo chân tôi trên một cuộc hành trình của âm nhạc và mã hóa,

where ones and zeros are mixed with notes and rhythms

nơi mã nhị phân 1 và 0 hòa vào các nốt nhạc và giai điệu,

and poetry meets science.

nơi thơ ca cùng sánh đôi với khoa học.

What you are about to hear is a combination of recordings from nature

Những gì bạn sắp thưởng thức đây

là sự kết hợp của âm thanh từ thiên nhiên và môi trường xung quanh chúng ta,

and our surroundings,

data-and-AI-driven music

âm thanh có được từ dữ liệu khoa học và AI,

and a lot of human creativity.

và rất nhiều “chất xám” của con người.

So relax,

Hãy thư giãn và thả lỏng bản thân;

and if you feel comfortable, close your eyes,

hãy nhắm mắt lại,

take a deep breath,

hít một hơi thật sâu

and listen closely.

và nghe thật kỹ.

Allow yourself to feel.

Để bản thân cảm nhận thanh âm ấy.

(Revolving soundscapes)

(Khung cảnh âm thanh)

We begin in the water.

Chúng tôi sẽ bắt đầu với âm thanh của nước.

(Sounds of surf)

(Âm thanh của ngọn sóng)

(Underwater sounds)

(Âm thanh dưới mặt nước)

(Âm thanh dưới nước)

(Âm thanh dưới nước)

Here in the deep, we hear tiny creatures,

Sâu dưới mặt nước, chúng ta nghe thấy những sinh vật vô cùng nhỏ bé,

different textures,

với những kết cấu khác nhau,

or even the contrast between the Atlantic ...

hay thậm chí là sự tương phản giữa Đại Tây Dương...

(Underwater sounds continue)

(Âm thanh của Đại Tây Dương)

and the Pacific Ocean.

và Thái Bình Dương.

(Quieter underwater sounds)

(Âm thanh Thái Bình Dương, yên tĩnh và êm ả hơn)

We follow the sounds of seals

Bài nhạc tiếp tục với âm thanh của hải cẩu,

and bring the elusive song of the harbor porpoise

và tiếng kêu của đàn cá heo ngoài cảng

to the range of our human hearing.

đã được chúng tôi điều chỉnh để con người cũng có thể nghe được.

(Porpoise vocalizations and water sounds)

(Tiếng kêu của cá heo lẫn trong âm thanh dưới nước)

(Tiếng kêu của cá heo lẫn trong âm thanh dưới nước)

(Tiếng kêu của cá heo lẫn trong âm thanh dưới nước)

The ocean is speaking to us.

Đại dương đang nói chuyện với chúng ta đấy.

(Water sounds and synth music)

(Âm thanh dưới nước hòa vào âm Synth)

(Âm thanh dưới nước hòa vào âm Synth)

(Âm thanh dưới nước hòa vào âm Synth)

(Âm thanh dưới nước hòa vào âm Synth)

(Âm thanh dưới nước hòa vào âm Synth)

Let’s move out of the water into dry land,

Ở dưới nước cũng lâu rồi, chúng ta lên bờ thôi nhỉ?

and dig deep into the Earth.

(Harsh, booming sounds)

(Những tiếng nổ lớn)

(Quieter, grumbling sounds)

(Những tiếng lách tách)

Countless small animals, like earthworms, grubs and ants,

Vô số động vật nhỏ, như giun đất, sâu bọ và kiến,

they interact, they communicate

tương tác, giao tiếp và làm việc không ngơi nghỉ

and work tirelessly to maintain a perfect ecosystem.

để có thể duy trì một hệ sinh thái hoàn hảo.

(Scratching and digging sounds)

(Tiếng cào và đào đất)

Thông qua cảm biến địa chấn và cảm biến đất,

Through geophones and soil sensors,

we can capture these voices and hear the soil singing to us.

chúng ta có thể thu lại tiếng đất mẹ “hát” cho chúng ta nghe.

(Synth music and scratching sounds)

(Âm Synth và âm thanh cào)

But it’s our human creativity that can interpret, modulate, filter

Với sự sáng tạo của mình, con người có thể diễn giải, điều chỉnh,

tinh lọc và kết hợp các bản ghi âm này với âm nhạc,

and mix all these recordings with music,

creating a tapestry of sound

tạo ra một “chiếc loa”

that gives a voice to the complex world hidden under our feet.

nói hộ tiếng lòng ẩn khuất của thế giới phức tạp này.

(Synth music)

(Âm Synth)

(Âm Synth)

(Âm Synth)

From here, we take flight high into the sky.

Giờ chúng ta lại bay cao vút lên trời.

(Booming and whooshing sounds)

(Tiếng nổ và tiếng vun vút)

(Tiếng vun vút)

Feel the lightness of traveling through air

Cảm nhận sự nhẹ tênh khi chao lượn trên bầu trời,

while enjoying the mystical messages carried by birdsongs.

thưởng thức bản hòa ca của tiếng chim mang một thông điệp thần bí nào đó.

(Synth music and bird vocalizations)

(Âm Synth và tiếng chim)

Let's focus our attention on that hermit thrush,

Hãy tập trung vào loài chim Hermit Thrush,

as it sings to us.

nghe những âm thanh mà nó đang hót.

(Birdsong)

(Tiếng chim hót)

Within that song is a message,

Ẩn trong đó là một thông điệp,

that if we slow it down, we can comprehend.

một thông điệp con người có thể hiểu nếu như chỉnh chậm lại.

(Synth music)

(Âm Synth)

Every bird finds his voice in this intricate orchestration.

Mỗi con chim đều nghe được giọng mình trong bản giao hưởng phức tạp này.

And while they all play together in perfect harmony,

Thiên nhiên kết hợp với nhau thật đỗi hài hòa,

we need to find our place in this acoustic ecosystem.

và đến lúc con người cũng đi tìm mình trong hệ sinh thái thanh âm này.

(Synth music and sounds of nature)

(Âm Synth và âm thanh của thiên nhiên)

Let’s keep moving up, into the sky ...

Hãy tiếp tục thôi nào; ta bay lên bầu trời...

(Synth music)

(Âm Synth)

through the atmosphere ...

xuyên qua bầu khí quyển...

(Whooshing sound)

(Tiếng vun vút)

into the vast emptiness of space.

vào một khoảng không rộng lớn.

(Synth vocals)

(Giọng hát kết hợp âm Synth)

In this abstract place, where there is no sound,

Trong một nơi trừu tượng như thế này, âm thanh không hề hiện hữu,

we reach only to the power of music

và chỉ có sức mạnh của âm nhạc mới giúp ta hiểu được

to try to make sense

out of the relationship between sound and time.

mối quan hệ giữa âm thanh và thời gian.

(Low warbling and synth vocals)

(Giọng ngân nga kết hợp với âm Synth trầm)

Lúc này con người đang là giọng ngân nga đó,

As the sound of a voice,

we travel to the center of a black hole

đứng trước tâm của một hố đen,

and wonder what will happen to us in the presence of this cosmic force.

và tự hỏi điều gì sẽ xảy ra với chúng ta nếu tiếp tục tiến sâu và hố đen ấy.

(Layered synth vocals and music)

(Giọng hát Synth nhiều lớp được đặt trên nền âm Synth)

We are being stretched,

Chúng tôi đang bị hố đen kéo giãn,

as our musical body just falls apart.

cơ thể từ âm thanh của chúng ta vỡ ra.

New and old musical concepts collide into a timeless sound mass,

Các khái niệm mới và cũ của âm nhạc va vào nhau,

hòa thành một khối âm thanh vượt thời gian,

leaving all sense of structure behind.

bỏ lại đằng sau những cấu trúc, lớp vỏ ban đầu.

(Layered synth vocals and music)

(Giọng hát Synth nhiều lớp được đặt trên nền âm Synth)

We are surrounded by the past, the present and the future,

Chúng ta bị bao quanh bởi quá khứ, hiện tại và tương lai,

all at the same time,

tất cả cùng một lúc,

while information and matter lose all their meaning.

trong khi thông tin và vật chất mất hết tất cả ý nghĩa của chúng.

(Layered synth vocals and music)

(Giọng hát Synth nhiều lớp được đặt trên nền âm Synth)

(Music lowers in volume)

(Nhạc nhỏ dần)

It is here, in this emptiness,

Chính tại đây, trong sự trống rỗng này,

that we find ourselves traveling to the human imagination,

chúng ta tiến dần đến trí tưởng tượng của con người,

an infinitely magical place,

một nơi kỳ diệu vô cùng tận,

bound only by our creativity.

ràng buộc chỉ bởi sự sáng tạo của con người mà thôi.

(Vocals, nature sounds and music)

(Giọng hát, âm thanh thiên nhiên và âm nhạc)

(Shifting musical patterns)

(Thay đổi phong cách âm nhạc)

We hear artificial intelligence making music

Trí tuệ nhân tạo cũng có thể sáng tác âm nhạc,

and envision the potential of new collaborations.

và có tiềm năng kết hợp với con người để tạo ra âm nhạc.

(Synth music and synth sounds of nature)

(Âm Synth thuần kết hợp với âm Synth từ âm thiên nhiên)

Explosions of sounds and melodies

Sự bùng nổ của âm thanh và giai điệu

remind us of the importance of emotional communication,

nhắc chúng ta về tầm quan trọng của giao tiếp bằng cảm xúc,

while simultaneously giving us an idea of the creative process

đồng thời cho chúng ta một ý tưởng

về quá trình sáng tạo có sự hỗ trợ của công nghệ.

being enhanced by technology.

(Synth music and synth sounds of nature)

(Âm Synth thuần kết hợp với âm Synth từ âm thiên nhiên)

Kết thúc phiêu lưu bằng âm thanh vừa rồi,

As we return from our journey

and rejoin one another in this room,

chúng ta lại quay về căn phòng này.

let us embrace the force of human imagination

Giờ đây hãy nắm lấy sức mạnh của trí tưởng tượng,

and use sound to connect deeper to ourselves and to others.

và sử dụng âm thanh để hiểu hơn về chính mình và với người khác.

Let us open ourselves

Hãy mở lòng hơn với sức mạnh của âm thanh và đóng góp của nó

to the transformative power of sound

and its contribution to a new emotional understanding of our world.

với sự thấu hiểu từ cảm xúc về thế giới của chúng ta.

(Synth music ends)

(Âm Synth dừng lại)

Thank you.

Cảm ơn.

(Cheers and applause)

(Tiếng hò reo vỗ tay)