The Incredible Cancer-Detecting Potential of Photoacoustic Imaging | Lei Li | TED

50,537 views ・ 2022-03-12

TED


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Anh Phạm Reviewer: Thu Ha Tran
00:05
Breast cancer is one of the leading causes of cancer deaths globally.
0
5377
4796
Ung thư vú là một trong các lí do hàng đầu dẫn đến tử vong vì ung thư toàn cầu.
00:10
About one in eight US women will develop invasive breast cancer
1
10215
4129
Cứ mỗi tám phụ nữ người Mỹ sẽ có một người mắc ung thư vú xâm lấn
00:14
over the course of their lifetime.
2
14344
1877
trong đời.
00:16
And globally, millions of women suffer from breast cancer every year.
3
16555
4546
Hằng năm, trên toàn thế giới có hàng triệu phụ nữ phải đấu chọi với bệnh ung thư vú.
00:22
But it is quite treatable if detected early.
4
22185
2753
Nhưng căn bệnh này có thể chữa được nếu phát hiện sớm.
00:25
Right now, actually, mammography is the gold standard
5
25897
3671
Hiện nay, chụp nhũ ảnh là chuẩn mực vàng
00:29
for breast cancer diagnosis.
6
29609
1585
của việc chẩn đoán ung thư vú.
00:31
But mammography has a 10 percent chance of missed detection.
7
31903
3754
Nhưng chụp nhũ ảnh có 10% khả năng bỏ sót mầm bệnh.
00:36
Thousands of lives could be lost each year
8
36449
3254
Hàng ngàn tính mạng có thể mất đi mỗi năm
00:39
because of this 10 percent.
9
39703
1793
chỉ bởi 10% này.
00:43
Today, I’m going to introduce a new technology:
10
43623
3671
Hôm nay, tôi sẽ giới thiệu một công nghệ mới:
00:47
photoacoustic imaging.
11
47877
1669
công nghệ hình ảnh quang âm.
00:50
As you can see,
12
50255
1376
Như bạn có thể thấy,
00:51
it provides a much clearer image,
13
51673
2586
công nghệ này cho hình ảnh rõ nét hơn nhiều,
00:54
leading to a more accurate diagnosis.
14
54301
2794
giúp cho việc chẩn đoán chính xác hơn.
00:57
It will be affordable, just like an ultrasound scan.
15
57762
3462
Với mức giá mọi người có thể chi trả được, giống như siêu âm.
01:02
It's painless and fast,
16
62309
1543
Không hề đau và lại nhanh,
01:03
taking only 15 seconds to scan the entire breast in 3D.
17
63893
4338
chỉ mất 15 giây để quét toàn bộ phần ngực ở dạng 3D.
01:09
And immediate results will be delivered to the patients.
18
69024
3295
Và kết quả chụp hình có thể chuyển đến bệnh nhân ngay lập tức.
01:14
Beyond breast imaging,
19
74070
1460
Hơn cả việc chụp chiếu ngực,
01:15
this technology will broadly transform how we see inside our bodies --
20
75572
4755
công nghệ này sẽ thay đổi cách chúng ta nhìn vào bên trong cơ thể mình --
01:20
and, maybe one day, even allow us to diagnose cancer
21
80368
3837
và, có thể một ngày nào đó, thậm chí có thể giúp chúng ta chẩn đoán ung thư
01:24
via a wearable watch-like device
22
84247
2086
qua những thiết bị đeo tay giống như đồng hồ
01:26
that monitors circulating tumor cells.
23
86374
2795
theo dõi các tế bào ung thư tuần hoàn.
01:30
So what is photoacoustic imaging?
24
90170
2794
Vậy công nghệ hình ảnh quang âm là gì?
01:34
Based on a photoacoustic effect,
25
94007
2085
Dựa trên hiệu ứng quang âm,
01:36
it is a conversion of light energy into sound energy.
26
96134
3754
công nghệ này chuyển đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng âm thanh.
01:41
We shot a gentle laser pulse onto the tissue.
27
101139
2836
Ta bắn một xung laze vào tế bào.
01:44
The light is absorbed, raising its temperature a bit.
28
104768
3628
Ánh sáng được hấp thụ, làm tăng nhiệt độ vùng đó.
01:49
The rise in temperature leads to a tiny fraction of volume expansion,
29
109189
5380
Sự tăng nhiệt độ dẫn đến sự tăng mật độ rất nhỏ,
01:56
which, in turn, generates acoustic waves.
30
116988
2544
và tạo ra những sóng âm.
02:00
Sensors process those sound signals,
31
120909
2919
Các cảm biến xử lý những tín hiệu âm thanh đó,
02:03
resulting in a high-resolution image
32
123870
2669
dẫn đến một hình ảnh có độ phân giải cao
02:06
whose level of clarity and detail far surpasses
33
126581
3587
với các chi tiết và độ rõ ràng của hình ảnh vượt xa
02:10
what you've got with traditional CT scans or ultrasound.
34
130210
4171
chụp cắt lớp và siêu âm.
02:17
Now, about me.
35
137342
1668
Giới thiệu một chút về tôi.
02:20
I started out in industrial optics,
36
140303
2711
Tôi bắt đầu với ngành quang học công nghiệp,
02:23
but changed direction
37
143056
1501
rồi đã đổi định hướng
02:24
after my grandparents died of cancer and stroke.
38
144557
3003
sau khi ông bà tôi mất vì ung thư và đột quy.
02:28
I realized that we needed better imaging technology
39
148853
3629
Tôi nhận ra rằng chúng ta cần có công nghệ hình ảnh y tế tốt hơn
02:32
to aid early diagnosis
40
152482
1793
để giúp việc chẩn đoán sớm
02:34
and to provide a better understanding of the diseases.
41
154317
3087
và để hiểu rõ tình trạng các căn bệnh hơn.
02:37
So I decided to devote myself to biomedical optical imaging.
42
157987
5506
Nên tôi quyết định dốc sức cho công nghệ hình ảnh quang-âm cho ứng dụng y sinh.
02:44
I now research and develop next generation medical imaging
43
164327
3504
Tôi đã nghiên cứu và phát triển công nghệ y học thế hệ mới
02:47
with applications ranging from diagnosing cancer
44
167831
2794
với các ứng dụng từ chẩn đoán ung thư đến
02:50
to mapping brain functions
45
170667
1376
xác định chức năng não bộ
02:52
and navigating medical micro robots for drug delivery.
46
172085
3629
và định vị các rô-bốt y tế siêu nhỏ dẫn truyền thuốc trong cơ thể.
02:56
Here are some examples showing what we can do.
47
176631
2753
Sau đây là những ví dụ về những gì chúng ta có thể làm.
03:00
Take this mouse.
48
180009
1293
Lấy ví dụ về chú chuột này.
03:01
The mouse has been virtually sliced into 600 pieces from head to toe.
49
181928
4838
Nó đã được cắt ảo thành 600 lát từ đầu đến chân.
03:07
It took only 12 seconds to complete the whole body scan.
50
187434
3753
Chỉ mất có 12 giây để hoàn thành việc quét cả cơ thể nó.
03:12
It looks a little like a mouse carpaccio.
51
192480
2544
Trông giống như món carpaccio thịt chuột.
03:15
(Laughter)
52
195066
1752
(Tiếng cười)
03:16
But don't worry, no mice were hurt during the imaging.
53
196860
2627
Đừng lo lắng, không con nào bị hại trong quá trình quét.
03:19
(Laughter)
54
199529
1168
(Tiếng cười)
03:22
In this next video,
55
202031
1585
Trong video tiếp theo này,
03:23
we hold the animal, another mouse, in position to image its liver.
56
203616
3879
chúng tôi giữ một con chuột khác, để chụp gan của nó.
03:27
The liver has a lot of blood vessels inside.
57
207871
2460
Ở gan có rất nhiều mạch máu bên trong.
03:30
You can see them as a tree-like network.
58
210373
2336
Trông nó giống như một tán cây.
03:33
Because our imaging exposure time is too short, only 15 microseconds,
59
213710
4588
Bởi vì thời gian chúng tôi chụp rất ngắn, chỉ 15 micrô giây,
03:38
there is no blur at all,
60
218339
1669
nên không mờ một chút nào,
03:40
despite the movement of the animal during the imaging.
61
220049
3003
bất chấp việc con vật có đang di chuyển lúc chụp hình.
03:44
The mouse is breathing normally,
62
224095
2002
Con chuột vẫn thở bình thường,
03:46
and every frame in our video is clear.
63
226139
2628
và mọi khung hình trong video đều rõ ràng.
03:50
With each slice we can clearly see the internal structure
64
230268
3378
Với mỗi một lát cắt có thể nhìn rõ cấu trúc bên trong cơ thể
03:53
and the blood vessel network.
65
233646
2211
và mạng lưới mạnh máu.
03:55
This enables us to differentiate a tumor from normal tissue.
66
235899
4212
Điều này sẽ giúp chúng ta phân biệt được khối u so với mô thường.
04:01
The light dose we use is well below the safety limit,
67
241070
3421
Lượng ánh sáng chúng tôi dùng dưới mức độ nguy hiểm rất nhiều,
04:04
and we don't need to inject any contrast agents.
68
244491
3503
và chúng tôi không cần tiêm chất xúc tác để tăng độ tương phản hình ảnh.
04:07
It is totally non-invasive.
69
247994
2085
Công nghệ này hoàn toàn không xâm lấn.
04:11
Now, for an example, that is a little closer to home.
70
251080
3713
Giờ tôi sẽ lấy một ví dụ gần gũi hơn.
04:15
This is a side by side comparison of human brain images.
71
255543
3754
Đây là hai hình ảnh não bộ con người để đối chiếu.
04:19
On the left, you see an image from an MRI.
72
259923
3295
Bên trái, bạn có thể thấy hình ảnh chụp cộng hưởng từ.
04:23
On the right, from photoacoustic imaging.
73
263259
2711
Bên phải, là hình ảnh chụp bằng công nghệ quang-âm.
04:27
Photoacoustic imaging can reveal detailed vasculature,
74
267180
3211
Hình ảnh này có thể cho thấy chi tiết hệ mạch máu,
04:30
but with even faster detection of the brain functions
75
270433
3045
nhưng phát hiện những vùng chức năng của não bộ nhanh hơn
04:33
and without using the costly high-magnetic field.
76
273478
3170
và không cần đến từ trường đắt đỏ.
04:38
What you are seeing here is the brain's activity,
77
278191
2919
Thứ bạn đang thấy là các hoạt động của não bộ,
04:41
where a patient, now a human this time,
78
281152
2628
khi một bệnh nhân
04:43
taps his finger, puckers his lips,
79
283780
2544
gõ ngón tay, chu môi,
04:46
taps his tongue and is listening and thinking of words.
80
286366
3420
gõ ngón tay và lắng nghe và nghĩ đến những từ ngữ.
04:52
Although I don't have a visual for it, I'd like to share one more example.
81
292288
3796
Mặc dù tôi không có hình ảnh minh họa, nhưng tôi muốn chia sẻ một ví dụ nữa.
04:57
In science fiction,
82
297544
1293
Trong khoa học giả tưởng,
04:58
micro robots enter our bodies to cure diseases
83
298878
3379
các rô-bốt siêu nhỏ đi vào cơ thể chúng ta để chữa bệnh
05:02
in hard-to-reach areas.
84
302298
1669
ở những vùng khó can thiệp.
05:04
However, in reality,
85
304592
2628
Tuy nhiên, thực tế,
05:07
locating, guiding and controlling them inside of the body is a big challenge.
86
307262
4546
việc định vị, điều khiển chúng trong cơ thể là một thử thách lớn.
05:12
Just like the satellites in space guiding cars to their destinations,
87
312684
4004
Giống như cách các vệ tinh ngoài vũ trụ điều khiển những chiếc ô tô đi đến đích,
05:16
a photoacoustic imaging system outside the body
88
316729
2461
hệ thống hình ảnh quang âm ngoài cơ thể
05:19
can serve similarly as a GPS for the micro robots.
89
319232
3670
hoạt động giống như một GPS của các con rô-bốt siêu nhỏ.
05:24
Biomedical optics has come a long way.
90
324487
2503
Quang học cho y sinh đã đi được một chặng đường dài.
05:27
The microscope used every day in modern medical diagnosis
91
327991
3461
Kính hiển vi được sử dụng hằng ngày trong chẩn đoán y học hiện đại
05:31
was invented in the 17th century,
92
331452
2211
được phát minh vào thế kỷ 17,
05:33
which revolutionized 19th century medicine by letting us see into a cell.
93
333705
4629
đã cách mạng hóa y học thế kỷ 19 bằng cách giúp chúng ta nhìn được tế bào.
05:40
Then, optical coherence tomography developed in 1990s
94
340128
5756
Công nghệ chụp cắt lớp kết hợp quang học được phát triển những năm 90
05:45
increased optical penetration to 1 millimeter,
95
345925
3337
đã tăng độ xuyên thấu quang học đến một milimét,
05:49
bringing huge benefits to clinical care for skin and eyes.
96
349304
4754
đem đến những lợi ích to lớn trong việc khám chữa da và mắt.
05:55
Now, photoacoustic imaging,
97
355476
2962
Và giờ, công nghệ hình ảnh quang âm,
05:58
first adopted for medical use in the 2000s,
98
358438
2919
lần đầu được ứng dụng cho mục đích y tế những năm 2000,
06:01
allows us to see even more,
99
361399
2252
sẽ giúp chúng ta nhìn thấy nhiều thứ hơn,
06:04
allowing penetration by another order of magnitude,
100
364152
3170
giúp tăng độ xuyên thấu lên một cấp độ mới,
06:07
to several centimeters,
101
367322
1793
đến vài centimet,
06:09
allowing organ-level in vivo human imaging.
102
369157
3336
tạo điều kiện cho việc chẩn đoán hình ảnh nội tạng cơ thể con người.
06:13
Photoacoustic imaging is a highly-active and a fast-growing research field.
103
373870
3920
Công nghệ hình ảnh quang âm là lĩnh vực nghiên cứu phát triển nhanh và tích cực,
06:19
Using microwaves instead of light,
104
379584
2502
sử dụng sóng vi ba thay vì ánh sáng,
06:22
this imaging method holds promises for whole body penetration in humans
105
382128
4922
công nghệ hình ảnh này hứa hẹn việc tăng độ xuyên thấu trên cả cơ thể con người
06:27
in the future.
106
387091
1168
trong tương lai.
06:29
We are hoping that the further advancement of this technology
107
389093
3462
Chúng tôi hy vọng sự phát triển hơn nữa của công nghệ này
06:32
will aid early diagnosis of cancer and brain diseases,
108
392555
3837
sẽ giúp cho việc chẩn đoán ung thư và các căn bệnh về não sớm hơn,
06:36
ultimately benefiting global health.
109
396434
2878
giúp ích cho sức khỏe con người trên toàn thế giới.
06:40
I hope you all can share my excitement over this fast-growing field
110
400271
4213
Tôi hy vọng các bạn cũng hào hứng về lĩnh vực đang phát triển nhanh này
06:44
and hope you'll join us in advancing the technology.
111
404525
3754
và hy vọng các bạn sẽ cùng chúng tôi phát triển công nghệ này.
06:48
Thank you.
112
408988
1168
Xin cảm ơn.
06:50
(Applause)
113
410156
3295
(Tiếng vỗ tay)
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7