Betty Hart: How compassion could save your strained relationships | TED

Transcriber:

Translator: Vy Dinh Reviewer: Thu Ha Tran

I am unabashedly a daddy's girl.

Tôi là một cô con gái của bố.

My daddy is the first person to have told me that I was beautiful.

Bố tôi là người đầu tiên đã nói với tôi rằng tôi rất xinh đẹp.

He often told me that he loved me,

Ông ấy thường xuyên nói rằng ông ấy yêu tôi,

and he was one of my favorite people in the entire world,

và ông ấy cũng là một trong những người mà tôi yêu thương nhất trên thế giới,

which was why it was really challenging

đó cũng chính là lý do vì sao nó thực sự khó khăn

to discover that we had a deep ideological divide

khi phát hiện ra rằng cả hai chúng tôi đã có một sự khác biệt sâu sắc về tư tưởng

that was so sincere and so deep

rất chân thật và sâu sắc,

that caused me to not talk to him for 10 years.

khiến cho bản thân tôi không trò chuyện với ông ấy trong suốt mười năm.

Before the term was coined,

Trước khi thuật ngữ này được đề ra,

I canceled my father.

tôi đã ngừng ủng hộ ông ấy.

In the last few years,

Trong một vài năm gần đây,

cancel culture has of course come into great prominence.

văn hóa tẩy chay tất nhiên đã trở nên khá nổi bật.

It's existed throughout time,

Nó tồn tại xuyên suốt thời gian,

but cancel culture in the bigger society

nhưng văn hóa tẩy chay trong một nền xã hội lớn hơn

is when a person in prominence says or does something

diễn ra khi một người nổi bật nói hoặc làm một điều gì đó

that we, the people, disagree with,

mà khiến chúng ta, đại chúng, không đồng ý,

and the decision is made to make them persona non grata.

và quyết định được đưa ra để khiến họ trở thành một người không được chào đón.

They are done.

Họ đã xong đời.

They are not to be revered.

Họ không được tôn kính.

They are not to be a part of our world anymore.

Họ không còn là một thành phần của thế giới chúng ta nữa.

And that is in the public realm.

Và điều đó thuộc về lĩnh vực công cộng.

I'm going to talk to you today about the private realm.

Điều tôi sẽ nói với các bạn ngày hôm nay là vấn đề riêng tư.

When we choose to cancel the people in our circle,

Khi chúng ta lựa chọn tẩy chay những người trong vòng kết nối của mình,

the people in our core,

những con người cốt lõi của bản thân,

the people who love us and who we love,

những người mà yêu thương ta và ta cũng yêu thương họ,

and it has been mutually beneficial,

và cả hai đã cùng có lợi,

but due to a deep and sincere ideological divide,

nhưng chỉ bởi vì sự khác biệt sâu sắc và chân thực về hệ tư tưởng,

we make the decision to cancel them out of our lives.

chúng ta lại đưa ra một quyết định sẽ loại bỏ họ khỏi cuộc sống của mình.

I want to suggest that cancel culture needs to change,

Tôi mong muốn đề nghị rằng văn hóa tẩy chay cần được thay đổi,

and instead we need to move to compassion culture.

và thay vào điều đó chúng ta nên hướng đến một văn hóa của lòng trắc ẩn.

But before I go there,

Nhưng trước khi tôi nói về điều đó,

let me tell you two of the premises that exist

tôi sẽ kể cho bạn hai trong số các cơ sở sẽ tồn tại

when we indulge in cancel culture.

khi chúng ta cho phép bản thân tẩy chay một ai đó.

One, we have to believe that we're right.

Thứ nhất, chúng ta sẽ tin rằng bản thân luôn luôn chính xác.

A hundred percent,

Một trăm phần trăm,

no possibility of being wrong.

không tồn tại một khả năng sẽ sai lầm.

And two, the other person,

Và điều thứ hai, người còn lại,

the person we're going to cancel,

người mà chúng ta sẽ bắt đầu tẩy chay,

clearly does not have the ability

rõ ràng sẽ không có một khả năng

to change, to grow, to develop.

để thay đổi, để lớn lên, để phát triển.

Obviously, both of these are problematic

Rõ ràng, cả hai cơ sở này đều tồn tại vấn đề

because sometimes we're not right.

bởi vì đôi khi chúng ta cũng không chính xác.

I don't know about you, but there have been times in my life

Tôi không biết về bạn, nhưng đã có nhiều lần trong cuộc đời

when I knew beyond a shadow of a doubt that I was right

khi tôi biết ngoài bất kì nghi ngờ nào rằng tôi đã đúng

only to discover that I was wrong,

chỉ để phát hiện ra rằng tôi đã sai,

badly wrong, completely missed the mark.

sai một cách tồi tệ, hoàn toàn sai lầm.

So if it could happen to me and perhaps it's happened to you,

Vì vậy, nếu nó có thể xảy ra với tôi, có lẽ nó đã xảy đến với bạn,

perhaps it could happen to others.

và cũng có thể đã xảy ra với tất cả những người khác.

The second is a little even more challenging

Điều thứ hai thậm chí còn có vẻ phức tạp hơn khá nhiều

because I know that I've changed over the years.

bởi vì tôi biết rằng tôi đã thay đổi trong nhiều năm qua.

Haven't we all?

Tất cả chúng ta đã không thay đổi ư?

Though the core parts of Betty have pretty much stayed the same,

Mặc dù những phần cốt lõi trong Betty hầu như vẫn còn giữ nguyên vẹn,

there have been key elements that have changed drastically.

đã có một vài yếu tố quan trọng đã thay đổi một cách đáng kể.

The Betty of eight years old was not the same as the Betty of 18,

Betty của tám tuổi không trông như Betty ở độ tuổi 18,

which was not the same as 28, which was not the same as 38.

không giống như 28, cũng không trông như 38.

I've changed.

Tôi đã thay đổi.

And if I'm able to change,

Và nếu như tôi có thể thay đổi,

shouldn't I extend grace to believe that others can change too?

tôi có nên gia hạn ân sủng để tin rằng những người khác cũng có thể thay đổi?

So what should we do?

Vậy chúng ta nên làm gì?

Instead of canceling people, we should use the tool called compassion.

Thay vì tẩy chay mọi người, chúng ta nên sử dụng một công cụ gọi là lòng trắc ẩn.

I find the definition of compassion is a fascinating one.

Tôi nhận ra rằng định nghĩa của sự nhân ái là một điều khá hấp dẫn.

And it's not one that I hear people talk about.

Và nó không phải là những gì tôi thường nghe mọi người kể.

Compassion means to suffer with someone.

Lòng trắc ẩn nghĩa là sự đồng cam cộng khổ cùng với một ai đó,

To suffer alongside them.

chịu đựng bên cạnh họ.

Imagine.

Hãy tưởng tượng

When someone, say, Grandpa,

khi một ai đó, ví dụ như ông của bạn

says that thing that's caused you to decide

nói điều gì đó khiến bạn quyết định

he's no longer invited to Thanksgiving,

ông ấy sẽ không còn được mời đến Lễ Tạ ơn nữa,

what if instead we chose to suffer alongside him?

điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta lựa chọn chịu đựng ở bên cạnh ông ấy?

We decided that our love was so big, so deep, so strong

Chúng ta đã quyết định rằng tình yêu của ta lớn, sâu và nặng

that we were willing to suffer,

đến mức chúng ta sẽ sẵn sàng chịu đựng,

even when it could be potentially painful.

kể cả khi điều đó có thể sẽ gây đau đớn.

Now let's be clear.

Bây giờ chúng ta hãy rõ ràng.

I am not denying anyone's right to cancel anyone else.

Tôi không phủ nhận quyền của bất kì ai muốn tẩy chay một người nào khác.

What I'm suggesting is that maybe that's not the best way.

Những gì tôi đang đề nghị chính là điều đó có lẽ không phải là cách tốt nhất.

When we think about the situation with Grandpa at Thanksgiving,

Khi chúng ta suy nghĩ về tình huống với ông tại Lễ Tạ ơn,

if we choose to cancel him,

nếu chúng ta lựa chọn tẩy chay ông ấy,

we are no longer in proximity to him.

chúng ta sẽ không còn được gần kề ông ấy nữa.

Not only do we not get to hear his point of view,

Chúng ta không những không được nghe quan điểm của ông ấy,

we don't get to share ours.

mà còn không thể chia sẻ suy nghĩ của chúng ta.

What if we're the only person,

Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta là người duy nhất,

because of our deep connection and love and affection for our grandfather --

vì sự gắn kết sâu sắc, tình yêu và lòng thương mến dành cho chính ông --

and substitute anyone you choose.

mà thay thế đi bất cứ ai mà bạn lựa chọn.

What if we're the ones to plant seeds of change,

Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta là người gieo trồng hạt giống của sự thay đổi,

seeds of influence,

những hạt giống của sự ảnh hưởng,

seeds of difference.

hạt giống của sự khác biệt.

Now, to be fair,

Công bằng mà nói,

I cannot promise you that just because you plant the seed,

tôi không thể hứa với bạn rằng chỉ vì bạn đã gieo trồng hạt giống,

that it will get water,

mà nó sẽ nhận được nước,

that it'll get any sunlight or even a little fertilizer.

nó sẽ hấp thụ được ánh sáng của mặt trời hoặc thậm chí là một ít phân bón.

But what I can tell you is that if you don't plant it,

Nhưng những gì mà tôi có thể nói với bạn chính là nếu bạn không gieo trồng nó,

who will?

thì ai sẽ thực hiện điều đó?

I find it interesting,

Tôi nhận thấy nó khá thú vị,

this idea of suffering alongside someone.

ý tưởng về sự chịu đựng cùng một ai đó.

It means that we are choosing to value the totality of the person

Điều đó đồng nghĩa rằng chúng ta lựa chọn đánh giá sự tổng thể của một con người

rather than one particular aspect,

thay vì đánh giá một khía cạnh cụ thể,

like a framework or a mindset or a belief system.

giống như một khuôn khổ, lối tư duy hoặc là một hệ thống của niềm tin.

We're choosing to believe that the entire person is more valuable

Chúng ta lựa chọn tin tưởng rằng một con người tổng thể sẽ có giá trị hơn

than any of the individual parts.

bất kì một bộ phận riêng lẻ nào.

And I found an amazing duo who demonstrated this beautifully.

Và tôi đã tìm thấy một cặp đôi tuyệt vời thể hiện điều này một cách đẹp đẽ.

Perhaps you've heard of them.

Có lẽ bạn đã từng nghe về họ.

The late justices

Những thẩm phán quá cố

Ruth Bader Ginsburg and Antonin Scalia

Ruth Bader Ginsburg và Antonin Scalia

were close, close friends.

là những người bạn thực sự thân thiết.

And they were completely divided in terms of belief systems.

Và họ đã hoàn toàn bị chia cắt xét về hệ thống của những niềm tin.

In fact, Antonin Scalia once said,

Trên thực tế, Antonin Scalia đã từng nói:

"What's not to like, other than her thoughts on the law."

“Tôi chẳng có gì không thích, ngoài suy nghĩ của cô ấy về pháp luật.”

He believed she was wrong.

Ông ấy tin rằng cô đã sai.

She believed he was wrong.

Cô lại tin rằng ông ấy mới sai lầm.

They did not shift in that point of view whatsoever.

Họ đã không thay đổi theo bất kì một quan điểm nào khác.

And yet they had tea together every week,

Và họ đã uống trà cùng nhau hàng tuần,

and every New Year's Eve,

và mỗi đêm giao thừa,

they spent it together with their families.

họ đã để dành thời gian cùng nhau và cùng với gia đình của họ.

They went on family vacations together.

Họ cùng nhau đi du lịch với gia đình.

They chose to suffer with each other rather

Họ đã lựa chọn chịu đựng đau khổ cùng nhau

than to cancel each other.

thay vì tẩy chay lẫn nhau.

Their love and respect for each other

Tình yêu và sự tôn trọng mà họ dành cho đối phương

continued to grow,

đã tiếp tục phát triển,

even though they never saw eye to eye.

mặc dù họ thậm chí còn chưa bao giờ đồng thuận ý kiến.

I imagine that curiosity might be a part of that.

Tôi cho rằng sự tò mò có thể là một phần của điều đó,

That if we choose to be curious about that which is different,

rằng nếu chúng ta tò mò về những điều khác biệt,

we might discover something along the way.

chúng ta có thể sẽ khám phá ra một điều gì đó trên hành trình.

After all, if we are who we are because of our lived experiences,

Sau tất cả, nếu chúng ta là chính mình bởi vì kinh nghiệm sống của bản thân,

isn't that true for someone else?

điều đó sẽ không chính xác đối với người khác hay sao?

And have we ever decided to use that tool of empathy,

Và có bao giờ chúng ta quyết định sẽ sử dụng công cụ của sự thấu cảm,

of walking a mile or so in someone else's shoes

bước đi một dặm trên đôi giày của người khác

to really discover the context for why they believe what they believe?

để thực sự khám phá ngữ cảnh về lí do tại sao họ tin tưởng những điều mà họ tin?

Now, by now you're probably saying,

Ngay bây giờ, có lẽ bạn đang nói rằng:

"Yeah, OK, Betty, this sounds good.

“OK, Betty, điều này có vẻ hay đấy.

But what about you?

Nhưng còn bạn thì sao?

What about you and your dad?"

Còn bạn và bố của bạn thì sao?”

It's a fair question.

Đó là một câu hỏi công bằng.

After 10 years of not talking to my dad,

Sau mười năm không trò chuyện với bố,

I picked up the phone one day, called him and said,

tôi đã nhấc chiếc điện thoại vào một ngày, gọi cho ông ấy và nói:

"I bet if it were up to you,

“Con đánh cược rằng nếu có thể,

you'd probably go back in time and change some things.

có lẽ bố sẽ quay ngược thời gian và thay đổi một số thứ.

I know I would.

Con biết rằng con sẽ làm vậy.

But since we can't,

Nhưng bởi vì chúng ta không thể,

how about we start again?"

chúng ta hãy bắt đầu lại từ đầu nhé?”

And he said,

Và ông ấy đã bảo:

"Yes, because I love you.

“Được, vì bố yêu con.

I always have. And I always will."

Bố luôn yêu con. Và bố sẽ luôn như thế.”

I am so grateful that I made that call

Tôi cảm thấy rất biết ơn khi đã thực hiện cuộc gọi ấy

because there was no way for me to know

bởi vì sẽ chẳng có cách thức nào để tôi biết rằng

that a few years later my dad would develop Alzheimer's.

một vài năm sau đó bố tôi sẽ mắc chứng bệnh Alzheimer.

And a few years after that he would die.

Và một vài năm sau đó nữa ông ấy đã qua đời.

And we never saw eye to eye about the thing that divided us,

Và chúng tôi không bao giờ đồng thuận về những điều đã chia rẽ chúng tôi,

ever.

không bao giờ.

But our love continued.

Tuy nhiên, tình phụ tử vẫn còn đó.

It continued through those 10 years when we didn't speak

Nó đã kéo dài trong mười năm khi chúng tôi không trò chuyện

and it continued in the six years after.

và nó đã tiếp tục trong cả sáu năm sau đó.

So I am encouraging us to become a society of people

Vì vậy, tôi đang khuyến khích mọi người trở thành một xã hội nơi mà con người

that choose compassion over canceling.

sẽ lựa chọn lòng trắc ẩn thay vì sự tẩy chay.

I'm asking us to consider

Tôi mong mọi người hãy xem xét

that curiosity might be a better practice.

rằng sự tò mò có thể sẽ là một cách thực hành hiệu quả.

That we might choose empathy,

Rằng chúng ta có thể lựa chọn sự đồng cảm,

that we might choose to have a love that is so deep, so wide,

rằng chúng ta sẽ lựa chọn để có một tình yêu thật sâu, thật rộng,

so strong that it can surpass differences.

thật mạnh mẽ đến mức nó có thể vượt qua những điều khác biệt.

Why are we so scared of differences anyway?

Tại sao chúng ta lại phải sợ hãi về những điều khác biệt?

I also want us to be a people that plant seeds,

Tôi cũng mong muốn rằng chúng ta sẽ là những người gieo trồng hạt giống,

seeds of change, seeds of influence,

những hạt giống của sự thay đổi, của sự ảnh hưởng,

seeds of diversity.

hạt giống của sự đa dạng.

Again, I cannot promise to you or anyone else

Một lần nữa, tôi không thể hứa với bạn hay với bất kì một người nào khác

that planting that seed is going to make a difference.

rằng việc gieo trồng hạt giống ấy sẽ tạo ra sự khác biệt.

But what if it does?

Nhưng nếu điều đó sẽ xảy ra thì sao?

I am the sum of who I am

Tôi là sự tổng thể của bản thân

because of everything that I've been exposed to.

đối với mọi điều mà tôi đã tiếp xúc.

My mind has changed over the years

Suy nghĩ của tôi đã thay đổi trong nhiều năm

and grown because of the people in my life who planted seeds in me,

và đã phát triển vì những người trong cuộc đời tôi, người gieo trồng hạt giống,

some that I saw and some that I didn't.

dù tôi đã chứng kiến hay không.

So wouldn't it be great

Vì vậy, điều đó sẽ không tuyệt vời ư

if instead of having a cancel culture

nếu thay vì có một nền văn hóa tẩy chay

we create a compassion culture

chúng ta tạo ra một nền văn hóa trắc ẩn

where we are willing to suffer alongside the ones we love,

nơi mà mọi người sẽ sẵn sàng chịu đựng bên cạnh những con người mà ta thương yêu,

because we love them.

bởi vì chúng ta yêu họ.

And can't we become a community that plants seeds?

Và chúng ta có thể trở thành một cộng đồng để gieo trồng những hạt giống không?

After all, if we don't, who will?

Sau tất cả, nếu chúng ta không làm, thì ai sẽ làm?

Thank you.

Xin chân thành cảm ơn.