Is Cultivated Meat the Future of Food? | Uma Valeti | TED

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Eren Gokce

I was 12 years old

Et paradoksuyla yüz yüze geldiğimde

when I came face-to-face with the paradox of meat.

12 yaşındaydım.

I was at my friend's birthday party.

Arkadaşımın doğum günü partisindeydim.

There was a lot of fun, music,

Evin önünde çok fazla eğlence,

celebration and games in the front of the house.

müzik, kutlama ve oyun vardı.

So I ran into the backyard looking for more fun.

Ben de daha fazla eğlence aramak için arka bahçeye koştum.

And what I stumbled upon shocked me.

Karşılaştığım şey beni şok etti.

There were people slaughtering frightened animals for the birthday feast.

Doğum günü ziyafeti için korkmuş hayvanları kesen insanlar vardı.

This was a strange feeling.

Bu garip bir duyguydu.

As a 12-year-old kid,

12 yaşında bir çocuk olarak,

seeing intense suffering in the back and sheer joy in the front,

arka tarafta yoğun bir acı ve ön tarafta saf bir neşe görmek,

juxtaposing a birthday with a death day

bir doğum günü ile bir ölüm gününü aynı anda

all in the same instance was too much to handle.

yan yana getirmek başa çıkılamayacak kadar fazlaydı.

The 12-year-old me broke down into tears.

12 yaşındaki ben gözyaşlarına boğuldum.

I know this is a common experience for many of you,

Bunun birçoğunuz ve muhtemelen birçok çocuğunuz için

and probably many of your children.

ortak bir deneyim olduğunu biliyorum.

We all know at some level

Hepimiz bugün yediğimiz etin arkasında

that the meat that we eat today

gerçekten sıkıntılı bir hikâye olduğunu

has a really troubling story behind it.

bir düzeyde biliyoruz.

We know that billions of animals are raised in painful,

Milyarlarca hayvanın, inanmak istediğimiz

overcrowded conditions

cennet gibi meralarda değil,

and not in the idyllic pastures that we'd like to believe in.

acı verici, aşırı kalabalık koşullarda yetiştirildiğini biliyoruz.

We know that climate change is caused --

İklim değişikliğine et üretiminin neden olduğunu,

a leading cause for it, in fact, is meat production.

hatta bunun başlıca nedenlerinden biri olduğunu biliyoruz.

We also know that factory farming

Ayrıca fabrikasyon çiftçiliğin

is responsible for the spread of incredibly scary diseases,

inanılmaz derecede korkutucu hastalıkların yayılmasından

and also to the rising antibiotic resistance.

ve antibiyotik direncinin artmasından sorumlu olduğunu da biliyoruz.

But despite all of this, you probably will continue to eat meat.

Ancak tüm bunlara rağmen, muhtemelen et yemeye devam edeceksiniz.

In fact, the world is going to eat twice the amount of meat

Aslına bakarsanız, dünya bu yüzyılın ilk yarısında

bizim başladığımız dönemden iki kat daha fazla et tüketecek.

in the first half of this century than when we started.

So despite all of this,

Peki tüm bunlara rağmen,

why?

neden?

Why is the question.

Asıl soru neden?

Do we really have a solution for it?

Bunun için gerçekten bir çözümümüz var mı?

I'm not sure yet.

Henüz emin değilim.

But I'll tell you why this is a complex question to answer,

Ama size bunun neden cevaplaması zor bir soru olduğunu söyleyeyim,

because meat is the most incredibly delicious food

çünkü et alıştığımız en inanılmaz lezzetli yiyecek.

that we've gotten used to.

No disrespect to salads or beans.

Salata ya da fasulyeye saygısızlık etmek istemem.

It's been part of our culture, traditions and religion

Yüzlerce, hatta binlerce yıldır kültürümüzün, geleneklerimizin

for hundreds, if not thousands of years.

ve dinimizin bir parçası olmuştur.

We love the product, not so much the process.

Ürünü seviyoruz, süreci pek sevmiyoruz.

So we've learned to ignore the conflict by simply turning a blind eye.

Bu yüzden de çatışmayı görmezden gelmeyi öğrendik.

And I think this is the central conflict that a conflicted carnivore deals with.

Bence bu, çatışmalı bir etoburun uğraştığı temel çatışmadır.

So is there a way out for a conflicted carnivore?

Peki çatışmalı bir etobur için bir çıkış yolu var mı?

I believe there is.

Ben olduğuna inanıyorum.

In fact, I am betting on it.

Hatta bu konuda iddialıyım.

About eight years ago, I quit my job as a cardiologist

Yaklaşık sekiz yıl önce kardiyolog olarak çalıştığım işimden ayrıldım

and moved my family across the country

ve ailemi ülkenin diğer ucuna taşıyarak

to start a team solely focused on working on solving this problem.

sadece bu sorunu çözmeye odaklanan bir ekip kurdum.

I cofounded a company called UPSIDE Foods

UPSIDE Foods adında bir şirket kurarak

to work on a crazy idea called cultivated meat.

ekili et adı verilen çılgın bir fikir üzerinde çalışmaya başladım.

It's based on a simple principle that all the meat we eat

Yediğimiz tüm etlerin bir grup hayvan hücresinden geldiği gibi

comes from a bunch of animal cells.

basit bir ilkeye dayanıyor.

So we asked the question,

Bu yüzden şu soruyu sorduk:

could we just grow the animal cells directly into meat

Hayvan yetiştirmek zorunda kalmadan hayvan hücrelerini

without having to raise the animal?

doğrudan ete dönüştürebilir miyiz?

And it turns out

Bu fikrin

that this idea was rooted in science fiction

uzun yıllar boyunca bilim kurguda yer aldığı ortaya çıktı.

for many, many decades.

And I want to show you

Ben de size bunu tavukla nasıl yapabileceğimizi göstermek istiyorum.

and illustrate to you how we can do this with chicken.

So let's start off with a chicken or an egg.

Bir tavuk ya da yumurta ile başlayalım.

What we do is we take a small sample of cells from the egg or the chicken,

Yaptığımız şey, yumurtadan ya da tavuktan küçük bir hücre örneği almak

and we identify the cells that are high-quality

ve yüksek kalitede olan ve hayvanın dışında

and continue to grow outside the animal into chicken meat.

büyümeye devam ederek tavuk etine dönüşen hücreleri belirlemek.

Once we have the right cells,

Doğru hücrelere sahip olduğumuzda,

we save them for later

bunları daha sonrası için saklıyoruz

or when we want to make chicken,

ya da tavuk yapmak istediğimizde,

we pull them out in a small sample

tıpkı bunun gibi bir şişeye

just like the one that will fit in a vial like this.

sığacak kadar küçük bir örnek hâlinde alıyoruz.

Inside this vial

Bu şişenin içinde,

you could expect to see millions of cells

tıpkı slaytta gördüğünüz gibi

just like the ones you're seeing on the slide.

milyonlarca hücre görebilirsiniz.

Now remember, the life of a chicken

Unutmayın, bir tavuğun yaşamı

started with a single cell

tek bir hücrenin büyüyüp

that grew and multiplied into millions and billions of cells.

çoğalarak milyonlarca ve milyarlarca hücreye dönüşmesiyle başlamıştır.

So we take these cells and put them in a cultivator.

Bu yüzden bu hücreleri alıp bir kültivatöre koyuyoruz.

You might ask, what is a cultivator?

Kültivatör nedir diye sorabilirsiniz.

A cultivator is nothing but a clean vessel

Kültivatör, hücrelerin büyüyerek

tavuk etine dönüşmesi için güvenli, besleyici

that provides a safe and nurturing

ve sıcak bir ortam sağlayan temiz bir kaptan başka bir şey değildir.

and warm environment for the cells to grow into chicken meat.

They can come in a small size, like the size of a water bottle,

Bir su şişesi kadar küçük boyutlarda olabileceği gibi,

or they could be as tall as one to two stories,

arkamda gördüğünüz gibi bir ya da iki katlı,

steel, clean, gleaming tanks like the one you're seeing behind me.

çelik, temiz, pırıl pırıl tanklar da olabilir.

Once we grow this meat for about two weeks,

Bu eti yaklaşık iki hafta boyunca yetiştirdikten sonra

we are ready to harvest it

hasat etmeye

and shape it into the products that we love.

ve sevdiğimiz ürünlere dönüştürmeye hazırız.

Whole cut products or cut products.

Bütün kesilmiş ürünler veya kesilmiş ürünler.

And it's common to mix some of these products

Bu ürünlerden bazılarını doku eklemek için

with plant-based fibers to add texture.

bitki bazlı liflerle karıştırmak yaygındır.

This can be done with beef, salmon, duck,

Bu, sığır eti, somon, ördek

veya aklınıza gelebilecek herhangi bir türle yapılabilir.

or any species that you can imagine.

And once we have the cells we want,

İstediğimiz hücrelere sahip olduğumuzda,

we do not have to go back to the animal.

hayvana geri dönmek zorunda kalmayız.

In fact, the cells we've been using to grow chicken,

Aslında, tavuk yetiştirmek için kullandığımız hücreleri

we've taken them from an egg in 2018,

2018'de yumurtadan aldık

and for six years we haven't had to go back to the animal again.

ve altı yıldır hayvana tekrar geri dönmek zorunda kalmadık.

It's a kinder way to make meat,

Bu et üretmenin daha nazik bir yolu,

but it's also kinder to the environment.

ama aynı zamanda çevreye de daha nazik.

A number of studies are showing, for instance,

Örneğin, yenilenebilir enerji kullanılarak yetiştirilen sığır etinin

for cultivated beef, when grown at scale,

sera gazı emisyonlarının yüzde 90 daha düşük olduğunu,

using renewable energy,

has a 90 percent lower greenhouse gas emissions,

arazi kullanımının yüzde 90 daha az olduğunu

90 percent lower land use and lower pollution.

ve daha az kirlilik yarattığını gösteren bir dizi çalışma var.

It's also cleaner in the absence of animal waste

Ayrıca hayvan atıklarının olmaması ya da E-coli

veya salmonella gibi enfeksiyon riskini artıran antibiyotiklerin kullanılmasına

or the need to use antibiotics that increase the risk of infections,

gerek duyulmaması açısından da daha temizdir.

whether it's E-coli or salmonella.

We can have really clean conditions for manufacturing.

Üretim için gerçekten temiz koşullara sahip olabiliriz.

Now, I think you're certainly thinking that this is science fiction for sure,

Şimdi, bunun kesinlikle bilim kurgu olduğunu,

çılgınca olduğunu düşündüğünüzü sanıyorum,

this is crazy,

ancak sekiz yıl önce UPSIDE Foods'u kurduğumda,

but eight years ago, when I started UPSIDE Foods,

a number of people laughed at me and our team.

bazı insanlar bana ve ekibimize gülüyordu.

Let me show you the rapid progress that's happened in the last eight years.

Size son sekiz yılda gerçekleşen hızlı ilerlemeyi göstereyim.

In 2016, we showed the world the first cultivated beef meatball

2016 yılında dünyaya ilk kültür dana köftesini gösterdik

and followed that up in 2017

ve bunu 2017 yılında

by showing the first ever cultivated duck or chicken.

ilk kültür ördek veya tavuğu göstererek takip ettik.

This proved science.

Bu bilimi kanıtladı.

This was proof of science for multiple species over a few years.

Bu, birkaç yıl içinde birden fazla tür için bilimin kanıtı oldu.

So what's next?

Peki sırada ne var?

The most important thing next was to prove safety.

Bundan sonraki en önemli şey güvenliği kanıtlamaktı.

We started working with the top two regulators in the United States,

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en önemli iki düzenleyici kurum olan

the FDA and the USDA,

FDA ve USDA ile çalışmaya başladık

and over multiple years,

ve birkaç yıl boyunca

and after thorough examinations of our process,

sürecimizin kapsamlı incelemelerinin ardından,

we got the green light to release our products into the market

bir yıldan kısa bir süre önce, Temmuz 2023'te

less than a year ago, in July 2023.

ürünlerimizi piyasaya sürmek için yeşil ışık aldık.

I have to tell you,

Size söylemeliyim ki,

the next part of this is the consumer.

bu işin bir sonraki kısmı tüketici.

You might ask, how does it taste?

Tadı nasıl diye sorabilirsiniz.

The faces of these people,

Hem et yiyen

hardcore meat eaters and vegetarians alike,

hem de vejetaryen olan bu insanların yüzleri

will tell you the story that this is delicious.

size bunun lezzetli olduğunu anlatacaktır.

In fact, our favorite quote is from “The Washington Post,”

Aslında, en sevdiğimiz alıntı "The Washington Post"tan,

where the James Beard Award-winning writer wrote

James Beard Ödüllü yazar

that "this was the most chickeny chicken" he's tasted in a long time.

uzun zamandır tattığı "en tavuklu tavuktu" diye yazmış.

Alright, so speaking of delicious,

Pekâlâ, lezzetten bahsetmişken,

our chef here has been busy cooking some of the products

şefimiz göstermek istediğim ürünlerden

bazılarını pişirmekle meşgul.

that I want to show to you.

Let me show or illustrate how this could work in your life.

Bunun hayatınızda nasıl işe yarayabileceğini göstermeme izin verin.

Imagine a week.

Bir hafta düşünün.

It starts off with a Sunday,

Pazar günü başlıyor

and your kids want you to cook breakfast.

ve çocuklarınız sizden kahvaltı hazırlamanızı istiyor.

And their favorite breakfast is a breakfast sausage.

En sevdikleri kahvaltı sosisli kahvaltı.

Let me show you how that could look.

Size bunun nasıl görünebileceğini göstereyim.

Thank you. David.

Teşekkür ederim. David.

OK, for instance, there's a cultivated chicken breakfast sausage.

Tamam, örneğin, yetiştirilmiş bir tavuk kahvaltı sosisi var.

It's delicious, it's juicy.

Çok lezzetli, sulu.

I want to eat it right now.

Hemen yemek istiyorum.

But there's more.

Ama dahası da var.

I want you to think about Wednesday.

Çarşamba gününü düşünmenizi istiyorum.

You're on a work trip

Bir iş gezisindesiniz

and you want to get a quick power lunch.

ve hızlı bir öğle yemeği yemek istiyorsunuz.

Imagine this.

Şunu hayal edin.

A protein-packed chicken salad

Protein dolu bir tavuk salatası

that has delicious golden brown chicken on it.

ve üzerinde lezzetli kızarmış tavuk var.

And I want to eat this, too.

Ben de bunu yemek istiyorum.

But there's more.

Ama dahası da var.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Now it's Friday, end of the week, thank God.

Bugün Cuma, hafta sonu, Tanrı'ya şükür.

And you want to go to a really relaxing and romantic dinner with your partner.

Partnerinizle gerçekten rahatlatıcı ve romantik bir akşam yemeği istiyorsunuz.

And you want to impress your partner

Partnerinizi size en yakın restorana götürerek

by taking your partner to the restaurant closest to you

ve menüdeki en iyi şeyi isteyerek

and asking for the best thing on the menu,

ne kadar harika bir insan olduğunuzu göstererek

that shows what a great person you are.

partnerinizi etkilemek istiyorsunuz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And we have that for you too.

Bu da sizin için bizde var.

Thank you, David.

Teşekkürler David.

So this is a delicious chicken breast,

Bu lezzetli bir tavuk göğsü,

tender and juicy

yumuşak ve sulu

and cooked in front of you,

ve önünüzde pişirilmiş,

sizzling on the plate.

tabakta cızırdıyor.

And your partner takes a bite.

Partneriniz bir ısırık alıyor.

And says,

Diyor ki,

"Hmm."

"Hmm."

(Laughter)

 (Kahkahalar)

"The most chickeny chicken I've ever had."

"Şimdiye kadar yediğim en tavuklu tavuk."

(Laughter)

(Kahkahalar)

Alright, so what comes next?

Pekâlâ, sırada ne var?

This industry is growing rapidly.

Bu sektör hızla büyüyor.

I'm really thrilled to see there is about 170 companies in this space

Antarktika hariç her kıtada bu alanda yaklaşık 170 şirket olduğunu görmek

in every continent except Antarctica.

beni gerçekten heyecanlandırıyor.

And multiple research organizations, like the Good Food Institute,

Good Food Institute gibi çok sayıda araştırma kuruluşu da

working on making this available

bunu erişilebilir kılmak

and building training programs at the universities.

ve üniversitelerde eğitim programları oluşturmak için çalışıyor.

We've got multiple countries giving regulatory approvals:

Düzenleyici onaylar veren çok sayıda ülke var:

the United States, Singapore, Israel and soon to be also Australia.

Amerika Birleşik Devletleri, Singapur, İsrail ve yakında Avustralya da olacak.

We've got three billion dollars being put to work.

Üç milyar dolarımız işe koyuldu.

And hear this,

Güney Kore, kültür etinin hızla ticarileştirilmesini teşvik etmek için

South Korea has just started a free economic zone

to encourage cultivated meat to be commercialized rapidly

bir serbest ekonomik bölge kurdu

and China has added this to their five-year plan.

ve Çin de bunu beş yıllık planlarına ekledi.

There are a number of companies across the world

Dünyanın dört bir yanında lezzetli ürünleri

ready to bring delicious products to the market.

pazara sunmaya hazır çok sayıda şirket var.

And just look at this.

Bir de şuna bakın.

They could be whole-cut products,

Bunlar bütün kesim ürünler olabilir,

they could be steaks,

biftek olabilir,

they could be beloved foods like hot dogs, burgers or sushi.

sosisli sandviç, burger ya da suşi gibi sevilen yiyecekler olabilir.

Folks, there is a global race

Millet, küresel bir yarış var

and never in history has an idea of this magnitude moved

ve tarihte hiçbir zaman bu büyüklükte bir fikir,

on yıldan kısa bir süre içinde

from an idea stage to this level of interest

fikir aşamasından bu ilgi düzeyine taşınmadı.

in a span of less than a decade.

So what comes next?

Peki sırada ne var?

The next step is proof of scale.

Bir sonraki adım ölçekleme.

We have to work and see if the industry can scale

Çalışmalı ve sektörün peşinden gitmeye çalıştığımız sorunun

boyutunu karşılayacak şekilde ölçeklenip ölçeklenemeyeceğini görmeliyiz.

to meet the size of the problem we're trying to go after.

This means we'll have to build much larger, bigger,

Bu, çok daha büyük, daha büyük,

daha verimli üretim tesisleri

more efficient manufacturing facilities and supply chains.

ve tedarik zincirleri inşa etmemiz gerektiği anlamına geliyor.

We've already lowered the cost by 100-fold,

Maliyeti hâlihazırda 100 kat düşürdük,

ancak dünyanın dört bir yanındaki ekipler

but teams across the world are working relentlessly

maliyeti daha da düşürmek için durmaksızın çalışıyor.

to lower the cost even further.

This is an example of our production facility

Bu, COVID sırasında Kaliforniya'da inşa edilen

that was built in California during COVID,

ve son 12 ila 18 aydır düzenli olarak kültür eti ürettiğimiz

where we've been producing cultivated meat regularly

ve çok daha büyük üretim tesisleri için

for the last 12 to 18 months,

and improving operations and designs

bir plan hâline getirmek üzere operasyonları

to make it a blueprint for much larger production facilities.

ve tasarımları geliştirdiğimiz üretim tesisimizin bir örneğidir.

And we've released all of this across openly for the world to see.

Tüm bunları dünyanın görmesi için açık bir şekilde yayınladık.

And I think more and more of this is needed.

Bence bunun daha fazlasına ihtiyaç var.

So what other challenges exist?

Peki başka ne gibi zorluklar var?

Timelines are hard to predict.

Zamanlamaları tahmin etmek zor.

Regulatory approvals are hard to predict,

Düzenleyici onayları tahmin etmek zor,

but I believe multiple companies will be available in restaurants

ancak önümüzdeki birkaç yıl içinde birden fazla şirketin ürünlerini

serving their products in the next few years,

restoranlarda servis edeceğine ve ardından

and then next five to 10 years,

önümüzdeki beş ila 10 yıl içinde bunların

these should be available widely in retail.

perakende satışta yaygın olarak bulunacağına inanıyorum.

Continuing to lower costs further does not come easily.

Maliyetleri daha da düşürmeye devam etmek kolay değil.

There is also hurdles related to making meat that's not just less bad,

Sadece daha az kötü değil,

aynı zamanda daha iyi et yapma yolunda yürümek

but I'm really excited about walking the path

of making meat that is more good.

beni gerçekten heyecanlandırıyor.

For example, as a cardiologist,

Örneğin, bir kardiyolog olarak,

nothing gets me more excited than opening the path of meat

etin daha lezzetli ve sağlıklı olmasının yolunu açmak kadar

to be more tastier and healthier.

beni heyecanlandıran bir şey yok.

Imagine, steak with a nutritional profile of a salmon.

Somon balığının besin profiline sahip bir biftek düşünün.

I think that's the future that I'm very excited about.

Sanırım beni çok heyecanlandıran gelecek bu.

But our challenges are not just technological or manufacturing challenges

Ancak karşılaştığımız zorluklar sadece teknolojik

ya da üretim zorlukları veya finansman zorlukları değil.

or funding challenges.

There are also social and political challenges.

Sosyal ve siyasi zorluklar da var.

Florida just banned and criminalized cultivated meat production last month.

Florida geçen ay ekili et üretimini yasakladı ve suç saydı.

Alabama is doing it as of October this year

Alabama bu yılın Ekim ayı itibariyle,

and Italy earlier this year.

İtalya ise bu yılın başlarında bunu uygulamaya koydu.

All in an attempt to protect an age-old industry from competition.

Hepsi de asırlık bir endüstriyi rekabetten koruma çabası içinde.

But I truly believe people,

Ancak ben bu yerlerdeki insanların,

businesses and communities in these places will benefit from cultivated meat

işletmelerin ve toplumların da dünyanın geri kalanı gibi

as well as the rest of the world.

kültür etinden faydalanacağına inanıyorum.

So this is no idealistic fantasy.

Yani bu idealist bir hayal değil.

Throughout history,

Tarih boyunca,

transformative innovations have always triumphed

dönüştürücü yenilikler her zaman derin ve köklü muhalefete

over deep, entrenched opposition, reshaping societies for the better.

karşı zafer kazanmış ve toplumları daha iyiye yeniden şekillendirmiştir.

This is no different.

Bu da farklı değil.

It is the indomitable spirit of the people in the arena

Bu yeniliği hayata geçirecek olan şey, arenadaki insanların yılmaz ruhudur.

that will be foundational to push this innovation through.

But we can't do it alone.

Ancak bu tek başımıza olmaz.

We'll need a lot of people, cheerleaders,

Çok sayıda insanın, amigoların,

politicians crossing party lines, people, businesses,

parti çizgilerini aşan politikacıların, insanların, işletmelerin,

investors and incumbent industry joining this work.

yatırımcıların ve yerleşik endüstrinin bu çalışmaya katılması gerek.

Because investing in a critical idea like this,

Çünkü bu gibi kritik bir fikre,

cultivated meat, for the future

kültür etine yatırım yapmak, gelecek için

to keep all the foods we love on the table,

sevdiğimiz tüm gıdaları masada tutmanın yanı sıra

as well as opening an enormous economic,

muazzam bir ekonomik,

ethical and environmental opportunity

etik ve çevresel fırsatın

is right in front of us.

önünü açacaktır.

I leave you with one closing thought.

Sizi son bir düşünceyle baş başa bırakıyorum.

I truly believe that cultivated meat offers this rare opportunity

Kültür etinin, her kesimden insanı, eti sevenleri

ve hayvanların katledilmesine karşı çıkanları

to bring people of every stripe together under the big tent,

büyük bir çadır altında bir araya getirmek için

those who love meat

and those who object to the slaughter of animals.

bu nadir fırsatı sunduğuna gerçekten inanıyorum.

Those who prize innovation

Yeniliğe önem verenler

and those who prize tradition.

ve geleneğe önem verenler.

Those who love choice

Seçimi sevenler

and those who value life.

ve yaşama değer verenler.

It's our chance,

Bu bizim için bir şans,

if you can forgive the joke,

eğer şakayı mazur görürseniz,

to have our chicken and eat it too.

tavuğumuzu da yiyebiliriz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkışlar)